Ötanazi Suç Mudur Hak Mıdır

Yunanca 'iyi ölüm' anlamına gelen ötanazi hakkında tüm merak edilenler bir tık ötede

• Bir kişinin yaşamı belirli koşullar altında ağır ya da ölümcül bir hastalığın ya da rahat­sızlığın sonucu olarak, tüm değerini yitirdiği, yaşanır olmaktan çıktığı, yaşamak kişi için ağır bir yük olup, dayanılmaz acılar verdiği zaman, acı çeken hastanın, ya kendisi ya da hekimler tarafından, acı vermeden öldürülebileceğini söyleyen öğreti ya da teori

• Yunanca “iyi ölüm” anlamına gelen terim, günümüzde, ağır ve ölümcül bir hastalığa yakalanmış bir kimsenin dayanılmaz, tahammül edilemez bulduğu bir durumdan kaçış ya da kurtuluş yolu olarak 'kolay ölüm', 'acı çek­meden ölüm' anlamıyla sınırlanmıştır Gü­nümüzde ötenazinin yasallaşması için çalışan­lar, ötenazinin temel insan haklarının ayrılmaz bir parçası olduğunu savunmakla birlikte, ötenazinin iradi olması, yani hastanın seçiminin sonucu olması gerektiğinde ısrar etmektedirler

• Atina'da hakimler,ölmek isteyenler için baldıran zehiri bulundurmuşturlar Ölmek için senatoya geçerli bir neden göstermek ve izin belgesi almak yeterli olmuştur Antik Yunan'da gerekse özellikle asillerin yaşlı veya hasta bir beden içinde görünmenin alçaltıcı bir durum olduğu düşüncesi, ötenazinin uygulanmasındaki en önemli etken olmuştur

• Babil ve Asurlularda öleceği veya iyileşemeyeceği kat'i olan hastaya hekimin müdahalesi yasaklanmıştı Eski Roma'da bir hekimin hastasının acılarına son vermek için onu öldürmek istemesi suç sayılırdı ve bu eylem kasten adam öldürme sayılırdıBuna karşılık eski İsrail'de şifasız hastaların çabuk ölmesi için Frankincense (günlük) verildiği bazı kitaplarda yazmaktadır

• Antik çağın aksine, Hıristiyanlığın yaygınlaşmasıyla birlikte ötenazi uygulama alanını kaybetmiş, bu durum Reform ve Rönesans hareketlerinin ortaya çıkmasına kadar devam etmiştir Dönemin batı dünyasında, ötenazinin fazla uygulanmamasının nedenleri olarak devletlerin yaptırım gücü ve insanların hissettikleri Tanrı korkusu olarak gösterilebilir

• Yirminci yüzyıllın ilk yarısında ötenaziye izin veren çeşitli kanun çıkarma girişimleri başarızlığa uğrarken, aynı yüzyıllın ikinci yarısında sonra kimi devletler bazen içtihat yoluyla bazense kanun yapma yoluyla ötenaziye onay vermişlerdir1980'li yıllardan itibaren Hollanda'da hem aktif hem de pasif ötenazi, ABD'de ise sadece pasif ötenaziye izin verilmeye başlandıSon iki içinde ise Hollanda ve Belçika ötenaziyi hukuka uygun hale getiren yasalar çıkarmışlardır

Ötanaziyi kasten adam öldürme suçu sayan devletler
• Bir çok ülke, ceza kanunlarında ötenaziye yer vermeyerek kasten adam öldürme suçu saymaktadırlar Fransa, Arjantin, Brezilya, Bulgaristan, Yugoslavya, İsveç, Rusya, Macaristan gibi ülkeler bu gruba dahil edilebilirBu devletlerden bazıları, Tıbbi Deontoloji Kanunlarında ötenazi açıkça yasaklanmıştır

Ötanaziyi ayrı suç sayan devletler
• Bu gruba giren devletler, ceza kanunlarında ötenaziyi ayrı bir suç olarak zikretmişlerdir Böyle bir uygulamaya gidilmesinin nedenleri olarak, faildeki acıma saiki ve mağdurun öldürülmeyi talep etmesi olarak sayılabilir İtalya, Yunanistan, Finlandiya, Norveç, Almanya, Polonya gibi devletler bu gruba dahildir

• Ancak unsurlar bakımından söz konusu devletlerin kanunları birbirinden farklılık arz eder Şöyle ki, İtalyan(m579) CK sadece rızadan bahsederken kanunların büyük bir kısmı ( örneğin Avusturya CKm 139/a, Federal Alman CKm 293, Danimarka CK M 239, Yunanistan CK M 300, Polonya m 150, Romen CK m 468/1) rızayı yeterli saymayarak insiyatifin diğer bir deyişle isteği, ricanın öldürülen mağdur tarafından gelmesini ararlar

• Bu kanunlardan Romanya “ricayı” ararken, Federal ALMANYA, Avusturya, Yunanistan isteğin açık ve ciddi olmasını şart koşarlarİsviçre CK “ciddi ve ısrarlı” istekten bahsederDanimarka CK “ısrarlı istek” kavramını kullanırNorveç CK (235/2) diğer kanunların aksıne rıza veya talebi aramamıştır

Ötanaziyi suç saymayan devletler
A) ABD

• ABD'de aktif ötanazi yasakken, istemli pasif ötenazi mahkeme kararları hukaka uygun sayılmaktadır Örneğin; Massachusetts Yüksek Mahkemesi'nin Superident of Belchertown State School V Saikewich kararı yaşam destekleyici tedavinin kesilmesi yönünde olmuştur

• Tedavisi mümkün olmayan akut myeloblastik monositik lösemi hastası Saikewich'e önerilen tedavi önemli yan etkileri olan ve acı çekmesine neden olacak kemoterapidirMahkeme, hastanın karşılaşacağı korku ve acının, bu tedaviden beklenen yaradan,diğer bir ifade ile yaşamın sınırlı ölçüde uzatılmasından daha ağır olduğuna karar vermiştir

B) Hollanda
• 10 Nisan 2001 tarihinde, Hollanda Parlamentosunun 75 üyeli alt kanadı olan Senatoda, ötanaziyi hukuka uygun hale getiren yasa kabul edildi

• Söz konusu yasaya göre, iyileşme umudu bulunmayan kişiler, istedikleri takdirde doktor kontrolü altında yaşamlarına son verebilme hakkına sahip durumdadırlarÖtenaziyi uygulayan doktor, yaptığı işlemi “Bölgesel Ötenazi Denetleme Komisyonu”na bildirmek zorundadır

• Komisyon, ötenazinin yasalara uygun şekilde yapılıp yapılmadığını denetleye bilecektirBu denetim sonucunda, komisyon, doktorun ötenazi işlemini özenli şekilde yapmadığına kararına varırsa savcılığa suç duyurusunda bulunacaktır

• Bu yasa yürürlüğe girmeden önce Hollanda'da ötenazi kazai içtihatlarla oluşturulan kriterlere uygun olarak yapıldığı takdirde hukuka uygun sayılıyorduHollanda, ötenazinin en çok uygulandığı ülkedirBu ülkede, her yıl 2300 kişi ötenazi sonucunda hayatlarını kaybetmektedirBöyle bir yasanın yürürlüğe girmesinin, yaratığı en büyük pratik değişiklik, doktorların cezai kovuşturmaya uğrama ihtimallerinin tamamen ortadan kalkması olmuştur

C) Belçika
• Belçika ilk ötenazi kavramıyla on dokuz sene önce karşılaşmıştır1981 yılında bir sinemada çıkan yangında paniğe kapılan ve kapıya yüklenen izleyicilerden birisine saptanan demir parmaklığın çıkarılması imkansız görülmüştürHastanın bilinci yerindeyken yalvarmalarına dayanamayan bir doktor, tabancasıyla ateş ederek yaralının hayatına son vermiştirMahkemeye sevk edilen doktor beraat etmişse de meslek odası tarafından meslekten çıkarılmıştır

• Belçika Meclisi, 2002 Mayıs ayında ötenaziyi suç olmaktan çıkaran kanun tasarısını onayladıBu kanun çıkmadan önce Belçika'da kasten adam öldürmesuçu sayılmasına rağmen yukarıdaki örnekte seyrekte olsa olduğu gibi mahkeme kararlarıyla, ötenazi fiilinin failerine ceza verilmediği görülmekte idi

• Yasada, ötenazi isteyen hastanın 18 yaşından büyük olması, bu talebini bilinçli ve kendi iradesi ile yapması, bu isteğini düşünerek ve birkaç defa yansıtması şart koşuluyorHastaya ötenazi yapılabilmesi için, fiziki ve psikolojik açıdan, tıbbi olarak sürekli ve dayanılmaz acı çekiyor olması, çaresiz bir aşamada olması gerekiyorÖtenazi talebi ile ötenazi “infazı” arasındaki sürenin en az bir ay olması öngörülüyor

Hekimlerin acı itirafı

Türkiye'de pasif ötenazi var

Tedavisi olmayan bir hastalığa yakalananların-ya da yakınlarının- isteği üzerine hastanın yaşamına son verilmesine ötenazi deniyor Pasif ötenazi ise hastaya yaşaması için gerekli müdahalelerin yapılmamasıyla gerçekleşiyor Yani hasta ölüme terk ediliyor Hekimler, yetersiz sağlık şartları yüzünden bunun yüzde 20 oranında, -hatta yoğun bakım ve kanser ünitelerinde yüzde 60- uygulandığını kabul ediyorlar

• Muzaffer K, 56 yaşında ve akciğer kanseri Kanser, akciğerini sardıktan sonra, başka organlara da sıçramış İlaçlarını alıyor almasına; ama ameliyat olması gerekiyor Aylar önce konuştuğumuzda,

• “Doktorlar üç ay ömür biçti ama ameliyat olursam bu süre uzayabilirmiş” diyordu Muzaffer Bey, ameliyat umuduna, ameliyatla yaşamının bir süre uzaması umuduna sıkı sıkıya sarıldı Ne de olsa sosyal güvencesi vardı Yıllarca bir fabrikada işçi olarak çalışmış; az biraz maaşla zar zor ev geçindirmiş, çocuk okutmuş; SSK primleri de tıkır tıkır ödenmişti Muzaffer Bey, bir türlü hava dolmayan ciğerlerine aldırmadı,

“Ne de olsa ucunda yaşam var” diye SSK kuyruklarında saatlerce, günlerce bekledi Sıra ona geldiğinde, bilgisayarın ardındaki genç kadın, ölüm iğnesinden daha acı sözleri bir çırpıda söyleyiverdi: Ameliyat bir yıl sonra Muzaffer Bey'in o kadar vakti yok, ama ameliyat tam bir yıl sonra! İşte bu, pasif ötenazi türünden sadece biri

Haber: Bade GÜRLEYEN Tempo24comtr

• Yasaya göre insanlar, sağlıklı günlerinde vasiyetname hazırlayarak, ötenazi gerektiren hale düştüklerinde ötenaziye gidilmesini de isteyebilecekİnceleme heyeti eğer “gereksiz” bir ötenazi uygulaması saptarsa, adli tatbikat başlatılacak