Güçlü Bir Hafıza İçin Ne Yapmalıyız

Güçlü bir hafıza için ne yapmalıyız

Yıllar sadece kaslarınızı, eklemlerinizi ya da gözlerinizi değil, beyninizi de yoruyor Harvard Üniversitesi uzmanları, beyni çalıştırmak ve hafızamızı güçlendirmek için yapılabilecekleri şöyle sıralıyor:



1 Egzersiz yapın:

Fiziksel egzersiz, zihinsel faaliyetlere de yardımcı olur

2 Öğrenmeye devam edin:

Düzenli olarak okumak, yeni hobiler edinmek, bulmaca çözmek ya da scrabble oynamak zihninizi güçlendirir

3 Sigara içmeyin:

Araştırmalar, tiryakilerin, kişilerin isimlerini ya da yüzlerini daha hızlı unuttuğunu gösteriyor

4 Sağlıklı beslenin:

Sağlıklı bir kiloda olmak ve yeterli düzeyde antioksidan almak, zihinsel hastalıklardan korur

5 Yeterli uyuyun:

Günde sekiz saatlik uyku ile beyninize dinlenme şansı verin

6 Sosyal ilişkileri sıkı tutun:

Diğer insanlarla iletişim halinde olmak, özellikle yaşlı insanların zihinsel performansını artırır

Güçlü bir hafıza için

Tıbbın uyku ile henüz bilmediği çok şey olmakla birlikte artık biliyoruz ki bedenin onarımı, çeşitli madde ve hormonların sentezi, hafızanın yapılandırılması, psikolojik dinlememiz uykunun belli dönemlerinde gerçekleşiyor “Uyku tekdüze bir süreç değil Uykuya dalış, yüzeyel uyku, derin uyku ve rüya ile ilişkili -REM- (rapid eye movement = hızlı göz hareketleri) olmak üzere dört dönemi bulunuyor



Nöroloji Uzmanı Dr Ferda Korkmaz yetişkin bir kişinin ihtiyaç duyduğu uyku süreleri ile ilgili önerilerini paylaşıyor

“Uyku süremiz yaşla birlikte değişmekle birlikte, herkesin uyku süresi kendine hastır Bunu değiştirebilmek pek mümkün değildir Bazı kişiler günde 12 saat, bazı kişiler ise 4 saat uykuya ihtiyaç duyarlar Ancak toplumda bir çok erişkinin ortalama uyku süresi 6- 8 saattir Yaşla birlikte hem uyku süresinde hem de uyku mimarisinde değişiklikler olur İnsanlar yaşlandıkça, toplam uyku süresinde ve rüyayla alakalı uyku evresinde geçen sürede bir düşüş başlar Yeni doğmuş bir bebek günde 16 saat uyur, rüya ile ilişkili REM dönemi oldukça yoğundur Buna karşın bebeğin 30 yaşındaki annesi günde altı saat uyur (eğer şanslıysa) ve bu sürenin sadece dörtte birlik bölümünü REMde geçirir

Orta yaşlardan itibaren, uyku süresinin azalmaya başlamasının yanı sıra, uykunun karakteri de değişir Bu yaşlardaki insanlar rüyayla ilişkili evrede daha az uyurken, yüzeyel uyku dönemleri daha uzun sürer İnsanlar yaşlandıkça daha erken uyuyup daha erken kalkarlar Gençlerde ise tam tersidir Gençler, gece daha geç saatlere kadar kalırlar ve günün çoğunu uyuyarak geçirirler Seksenli yaşlarda bu değişiklik daha belirgindir Gün içindeki uyuklamalarla birlikte günlük toplam uyku süreleri 6- 7 saat olabilir Bu kişiler gün içinde birçok kez uyuklasalar da bunların toplamı nadiren bir saati geçer Yaşlıların günde 8- 10 saat uyumaları gerektiği söylemi doğru değildir”

Kişinin gerek duyduğu uyku süresi şu şekilde hesaplanabiliyor Kişi, uyanık olduğu her iki saat için bir saatlik uykuya ihtiyaç duyuyor Yaş ilerledikçe bu değişiyor, uyanık kalınan her iki saat için 45 dakikalık uyku gerekiyor Başka bir deyişle, gün boyunca uyanık kalınan her saat için “uyku borcu” biriktiriliyor On altı saatlik bir günün sonunda, genç bir insanın “uyku bankasına” borcu sekiz saate ulaşıyor Buna karşılık yaşlı bir kişinin uyku borcu sadece yaklaşık altı saat düzeyinde bulunuyor

Uykusuzluk kişiyi nasıl etkiler?

Eğer uyku için yeterli zaman ayrılmazsa kişi uykudan yoksun kalıyor Bu durumda gün içerisinde uykulu olmanın yanı sıra, kişide düşünmeyle ilgili sorunlar da ortaya çıkıyor Yeni şeyleri öğrenme daha yavaş gerçekleşiyor, bellek ile ilgili ve karar verme süreçlerinde sorunlar yaşanabiliyor Uyku yoksunluğu dışında bir takım uyku rahatsızlıklarında da özellikle uykuda solunum bozukluklarında uyku mimarisindeki ve kan oksijen düzeyindeki değişikliklerin tetiklediği olaylar, ciddi bilişsel ve bedensel bozulmalara neden oluyor Bunlar arasında kalp, akciğer ve hormonal hastalıklar yer alıyor

Yaşlı kişiler, uykusuzluk durumunda, kendilerini gençler kadar çok çabuk toparlayamayabilir Kişilerin 24 saat boyunca uyanık bırakıldığı bir araştırmada, 70li yaşlardaki kişilerin kendilerine gelmelerinin, genç kişilere göre en az bir gün daha uzun sürdüğü ortaya çıktı Öte yandan cinsiyet de, uykusuzluğun etkisinde farklılık yaratabiliyor Örneğin kadınlar, erkeklere göre daha hızlı kendilerine geliyorlar

Daha iyi hafıza için

Sakinleşmek, stresten uzak durmak, egzersiz yapmak, yeşil yapraklı ve parlak renkli sebze ve meyve yemek, şarkı ezberlemek hafızayı güçlendiriyor



İnternet sitesi Yahoo, Sarah Jio'nun değişik uzmanlardan derlediği ''Daha iyi hafızaya sahip olmanın 10 kuralı'' başlıklı araştırmasının sonuçlarını yayınladı

Beyin kaslarını harekete geçirerek, daha güçlü hafızaya sahip olabilmenin mümkün olduğunu ortaya koyan araştırmanın sonuçları şöyle:

• Bir şeyi öğrenmek için el hareketleri kullanmak beynin anımsama yapmasında kolaylık sağlıyor
  Televizyon izlemek, kitap okumak ve müzik dinlemek gibi aktivitelerle beyni meşgul etmeden kesintisiz en azından 6 saat uyuma hafızayı onarıyor
  Sakinleşmek ve stresten uzak durmak beyne ciddi anlamda yardımcı oluyor
  Egzersiz, tüm vücuda özellikle beyindeki hafıza bölümlerine ulaşarak kan akımını hızlandırıyor
  Brüksel lahanası, brokoli, kabak, yapraklı yeşillikler, kiraz, kırmızı elma, patlıcan ve üzüm gibi parlak renkteki sebze ve meyve yemek hafızayı kuvvetlendiriyor
  Okumak ve okunan kitabı tartışmak hafızayı güçlendiriyor Beyindeki düşünmeden sorumlu bölgeyi güçlendirmek için okunan şeyin tercüme edilmesi de etkili oluyor
  Koku, hatırlamaya yardımcı oluyor En kuvvetli ve ekonomik koku ise biberiye Konsantrasyon ve dikkat sorunu çeken kişilere biberiye içerikli parfüm öneriliyor
  Tek bir şeyle ilgilenmek Örneğin, kitap okurken televizyonun açık olmaması, yemek yaparken telefonla konuşmamak gibi
  Şarkı ezberlemek
• Sürekli yeni şeyler öğrenmek