Karanlıkta Uyumanın Sağlığa Faydaları

Karanlıkta Uyumanın sağlığa faydaları

Vücudun biyolojik saatini koruyup, doğal ritmini ayarlayan melatonin hormonu, ancak gece siz uyuduğunuz saatlerde ve karanlıkta salgılanabiliyor

Vücudun biyolojik saatini koruyup, doğal ritmini ayarlayan melatonin hormonu, ancak gece siz uyuduğunuz saatlerde ve karanlıkta salgılanabiliyor Melatonin, kişiyi çeşitli hastalıklara karşı korumasının yanısıra; kansere karşı da kalkan görevi görüyor Memorial Hastanesi Nöroloji Bölümü'nden Uz Dr Abdullah Özkardeş, ''Melatonin, beyindeki epifiz bezinden özellikle geceleri karanlık ortamda salgılanan bir hormondur Triptofan isimli bir maddeden elde edilir Hormonun temel görevi, vücudun biyolojik saatini ve ritmini ayarlamaktır Melatonin üretimi, gecenin uzunluğu ile ilgilidir, gece ne kadar uzarsa, üretim de o denli uzar Karanlık fazın başlangıcında veya sonundaki ışık, melatonin üretimine engel olur Işık kısa süreli de olsa yeterli şiddette ise, melatonin salınımını baskılar Günlerin kısa olduğu kış mevsiminde melatonin üretimi artar, yaz günleri ise azalır Uykusuz kalmak, melatonin üretimini etkilemez'' diyor

YAŞAM SÜRESİNİ UZATIYOR

Depresyon hastalığında kortizol seviyesi yüksek ve melatonin seviyesi düşük bulunmuştur Birçok depresyon ilacı, etkilediği beyin kimyasal maddeleri aracılığı ile melatonin salgılanmasını artırır Melatoninin bağışıklık sistemini olumlu etkileyerek, stresi azalttığına, yaşam süresini artırdığına ve yaşlanma bulgularını azalttığına dair yapılmış çalışmalar vardır Ayrıca başta kanser olmak üzere hastalıklar üzerinde baskılayıcı etki yapar Gece çalışan kadınlarda melatonin salgılanması azaldığı için, gündüz çalışanlara göre meme kanseri gelişimi oldukça fazla bulunmuştur Gece çalışılan yerlerde, karanlık ortamların aydınlatılması ve bu nedenle melatonin düzeyinin baskılanması ile de kanser riski artmaktadır

TELEVİZYON KAPATIN

Daha fazla melatonin için, karanlık ortamda uyumak gerekir Eğer kullanılıyorsa gece lambaları solgun kırmızı ışık vermelidir Televizyon karşısında uyuklama yapılırsa, televizyon kapatılmalıdır Düzenli ve yeterli bir uyku düzeni oluşturulmalıdır Aynı saatlerde yatıp kalkmaya özen gösterilmelidir Gece çalışmaları mümkünse gündüze kaydırılmalıdır

Karanlıkta Uyumanın faydaları

Nöroloji Bölümü Uz Dr Abdullah ÖzkardeşÇocuğunuz karanlıktan korkuyorsa ve yatarken ışığın kapanmasını istemiyorsa, “Ne olacak canım, ışıklar açık uyuyuversin” demeyin, diyor



Çünkü vücudun biyolojik saatini koruyup, doğal ritmini ayarlayan melotonin hormonu, ancak gece siz uyuduğunuz saatlerde ve karanlıkta salgılanabiliyor Melotonin, kişiyi çeşitli hastalıklara karşı korumasının yanısıra; kansere karşı da kalkan görevi görüyor

Işık, Melatonin Üretimine Engel Oluyor!

Milyonlarca yıllık bir geçmişi olan insanlık, enlem ve mevsim şartlarına göre ortalama 12 saat aydınlık ve 12 saat karanlık gün düzenine adapte olmuştur Gece yapay ışık kullanma yeteneği, ateşin keşfi ile birlikte 250 bin yıl önce başlar Kandillerle 5 bin yıl önce tanışılmıştır Sokaklar gaz ışıkları ile 1700lü yıllarda aydınlatılmaya başlanmıştır

Son 120 yılda elektriğin keşfiyle, yapay aydınlatma bugünkü boyutlarına ulaşmıştır Elektrik, büyük binaların içinin aydınlatılmasını ve iş, eğlence ve güvenlik için gece ışıklandırma yapılmasını sağlamıştır

Işığın insan fizyolojisi ve davranışları üzerine geniş etkileri vardır, onları düzenler ve etkiler Bu nedenle, uygunsuz bir zamanlama ile insan fizyolojisini değiştirebilir Işığın tetiklediği bozulmalara bir örnek; günlük vücut organizasyonlarının etkilenmesidir( Hormonların üretim ritminin değişmesi gibi) Işık ve karanlığa maruz kalma saatlerindeki değişiklikler, vücut organizasyonlarının zamanlamalarında kaymalara neden olabilir İnsanın içindeki ritimlerin, dış çevreyle uyumu kaybolabilir

Uyku ve uyanık kalma saatlerinde etkilenme olabilir Ayrıca ışık; nöroendokrin sistemleri akut bir şekilde etkiler, melatonin üretimini azaltır, kortizol üretimini artırır
Işık, melatonin üretimine engel oluyor

Melatonin, beyindeki epifiz bezinden özellikle geceleri karanlık ortamda salgılanan bir hormondur Triptofan isimli bir maddeden elde edilir Hormonun temel görevi, vücudun biyolojik saatini ve ritmini (sirkadien ritm) ayarlamaktır Melatonin üretimi, gecenin uzunluğu ile ilgilidir, gece ne kadar uzarsa, üretim de o denli uzar Karanlık fazın başlangıcında veya sonundaki ışık, melatonin üretimine engel olur Işık kısa süreli de olsa yeterli şiddette ise, melatonin salınımını baskılar Günlerin kısa olduğu kış mevsiminde melatonin üretimi artar, yaz günleri ise azalır Uykusuz kalmak, melatonin üretimini etkilemez

Depresyon hastalığında kortizol seviyesi yüksek ve melatonin seviyesi düşük bulunmuştur Birçok depresyon ilacı, etkilediği beyin kimyasal maddeleri aracılığı ile melatonin salgılanmasını artırır Melatonin seviyesindeki artış ve tedaviden faydalanma arasında bir paralellik kurulabilmektedir

Melatoninin bağışıklık sistemini olumlu etkileyerek ve stresi azaltarak yaşam süresini artırdığına ve yaşlanma bulgularını azalttığına dair yapılmış çalışmalar vardır

Melatonin Nasıl Salgılanır?

Melotonin, başta kanser olmak üzere hastalıklar üzerinde baskılayıcı etki yapıyor Gece çalışan kadınlarda meme kanseri gelişimi çok daha fazla Melatonin ve kanser ilişkisi için birçok çalışma yapılmıştır Melatoninin kanser engelleyici bir ajan olduğuna dair çok sayıda bilimsel araştırma yapılmıştır

Deneysel olarak melatoninin birçok tümör tipinde büyümeyi sınırlandırdığı gözlenmiştir Melatonin, deneysel meme tümörlerinde baskılayıcı bir rol oynamaktadır Melatonin, tedavi edici dozlarda verildiğinde direkt olarak tümör hücrelerini öldürücü etkiye sahiptir

Gece çalışan bayanlarda geceleri aydınlık nedeniyle melatonin salgılanması azaldığı için, gündüz çalışan bayanlar göre meme kanseri gelişimi oldukça fazla bulunmuştur Gece çalışılan yerlerde, karanlık ortamların aydınlatılması ve bu nedenle melatonin düzeyinin baskılanması ile kanser riski artmaktadır
Daha fazla melotonin için

* Düzenli ve yeterli bir melatonin salınımı için, karanlık ortamda uyumak gerekmektedir Eğer kullanılıyorsa gece lambaları solgun kırmızı ışık vermelidir

* Televizyon karşısında uyuklama yapılırsa, televizyon kapatılmalıdır

* Düzenli ve yeterli bir uyku düzeni oluşturulmalıdır Aynı saatlerde yatıp kalkmaya özen gösterilmelidir

* Gece çalışmaları mümkünse gündüze kaydırılmalıdır