Aşırı Kıllanma

Aşırı kıllanma

Vücudun normalden aşırı kıllanmasına Hirsutismus denmektedir Aşırının ölçüsü, toplumdan topluma, insandan insana değişebilmektedir Normal dışı kıllanma, her kadında az miktarda varolan erkeklik hormonunun çeşitli nedenlerle artmasına bağlı olarak gelişir

Kıllanmada; üst dudakta, alt çene ve üst çenede, şakaklarda, memeler arasında, meme başı etrafında, göbek altında, kuyruk sokumunda ve kalçalarda anormal kıllanma vardır Bu bölgelerde, kadınlarda da varolan ince, renksiz, kısa ayva tüyleri; kalın, uzun koyu renkli kıllara dönüşür ve deri yağlanır; yüz, sırt ve göğüs civarında akneler oluşabilir

Toplumumuzda görülen kıllanmalarının bir çoğu, basit nedenlerden oluşmakta; hastanın yaşı, konumu, çocuk isteyip istemediği gibi durumlar değerlendirilerek verilen tedavilerle bu konu çözümlenmektedir Tedavide, kıllanmayı oluşturan faktörün bulunup ortadan kaldırılması veya tedavi edilmesi birinci basamak; ikinci basamak ise oluşmuş kılların kozmetik yöntemler ile temizlenmesidir

Şişmanlarda adet düzensizliği ve kıllanma varsa, önce zayıflama kürlerine başvurularak zayıflatılmalı ve kozmetik yöntemlere başvurulmalıdır Adet düzensizliği ve kıllanma arasındaki yakın ilişki, gözardı edilmemeli, bu tip yakınmaları olanlar en kısa sürede doktora başvurmalıdırlar

10 Soruda Aşırı Kıllanma

1- Aşırı kıllanma ne demektir?

Aşırı kıllanma; hipertrikaz ve hirşutism biçiminde görülebilir

Hipertrikaz vellus kıllarının (ince ayva tüyleri) terminal karakter almasıyla gider Irksal, kişisel ve ailesel kılIanma farklılıkları nedeniyle normal ile ayırım zor olabilir

Hirşutismus ise; kadınlarda ve çocuklarda erkek tipinde ve erkeksi dağılımda (sakal, bıyık, göğüsler ve karında) terminal kıl artışına verilen addır

2- Nedenleri neler olabilir?

Hipertrikoz yerel ya da yaygın olarak benler üzerinde, travmatik olarak inflamasyonlarda, yerel kortikosteroid enjeksiyonlarında, bazı dermatozlarda ve ilaç yan etkisi olarak ortaya çıkabilir

Hirşutismusun en sık nedeni polikistik over sendromu (yumurtalıklarda çok sayıda kist ve kısırlıkla karakterli bir hastalık) dur Ayrıca androjenlerin aşırı salındığı yumurtalık, böbrek üstü bezi ve beyinde hormon kontrolünü sağlayan bölgeler kaynaklı hastalıklarda ve ilaçlara bağlı olabilir Ayrıca kıl folliküllerinin androjenlere aşırı yanıtına bağlanan nedeninin bulunamadığı hirşutism olguları da vardır

3-Aşırı kıllanmanın tanısındaki önemli noktalar nelerdir ?

Hastanın yaşı, bu yakınmasının ne zamandır olduğu, birdenbire başlayıp başlamadığı, yerleşimi, ilaç kullanıp kullanmadığı, eşlik eden belirti ve bulguların (deri ve saç yağlanması, akne, menstrüel düzensizlik, saç dökülmesi, seste kalınlaşma, küçük göğüsler, susuz kalma, erken ergenlik, kas kütlesinde artma, libido artışı, klitoral hipertrofi), obezite ve diabetes mellitusun olup olmadığı da aşırı kıllanmanın tanısında göz önünde bulundurulur

4-Tedavi ilkeleri ne olmalıdır?

Altta yatan bir hastalık saptandığında buna yönelik tedavi, ilgili klinik tarafından planlanmalıdır Sadece uç-organ aşırı duyarlılığına bağlı hirşutismus, ırksal ya da ailesel hipertrikoz olguları kozmetik amaçla tedaviye alınır Sistemik hastalığa bağlı durumlarda da istenmeyen kıllardan kurtulmak için sistemik tedavi yanında kozmetik yaklaşım da

gereklidir

5-Kozmetik amaçla hangi yöntemler kullanılabilir?

Hidrojen peroksit ile kılların rengi açılarak maskelenebilir ya da traş, cımbız, ağda, depilatuvar kremler, elektroliz (epilasyon) ve laser ile alınabilirler

6- Bu yöntemlerin avantajları ve dezavantajları nelerdir? Nasıl ve ne miktarda uygulanır?

Hidrojen peroksitle kılların renginin açılması özellikle üst dudak ve kollardaki istenmeyen kıllarda uygulanır 40 ml hidrojen peroksit ve 7 ml % 20'lik amonyaktan karıştırılarak solüsyon elde edilir, 5-10 dakika beklenir Uygulaması ağrısızdırAma sık uygulama gerektirir, koyu deri rengi üzerinde kozmetik olarak uygun görünmeyebilir ve bazı kişilerde tahriş edici etkilere yol açabilir

Traşlama, hem kılların kısa süre içinde büyümesi hem de cildi tahriş etme ve folikülite yol açma riski nedeniyle genellikle önerilmez

Cımbız ya da mekanik cımbız görevi gören "epilady" benzeri araçlarla yapılan uygulama ağrılı, zaman alıcıdır ve kılların büyüme evreye girmesini sağladığı için etkisi yaklaşık 2-3 hafta sürer

Ağda ile kılların yok edilmesinde ağrı ve kısa kılların alınmaması dezavantajlardır, yine kılların daha kısa sürede anajen evreye girmesi söz konusudur, irritasyon ve follikülit ile pseudofollikülit e (kıl kökü iltihabı ) yol açabilir

Thioglikolat içeren depilatuvar kremler, kılın yanı sıra keratini de etkiledikleri için oldukça tahriş edicidir ve kılları deri düzeyinde temizledikleri için de etkileri kısa sürelidir

7-Elektroliz yönteminin özellikleri nelerdir?

Elektroliz diğer yöntemlerden etkisinin kalıcı olması ile ayrılır Yüksek frekanslı elektrokoagülasyon yoluyla etki eder Bir iğne kıl köküne sokulur ve elektrod görevi görür Tahrip edilen kıl cımbız yardımı ile çıkarılır Pahalı ve zaman alıcı bir yöntem olmasının yanı sıra, deneyimli kişiler tarafından yapılması gerekir Kılların yeniden çıkma oranı % 40 civarındadır Uygulama sırasında ağrı olması, perifolliküler inflamasyon, skar, punktat hiperpigmentasyon ve seyrek olarak bakteriyel enfeksiyon istenmeyen yan etkilerdir Enfeksiyon bulaşmasının önlenmesi için tek kullanımlık ya da kişiye özel iğneler kullanılmalıdır

Genellikle elektroliz yerel ve kalın, kaba kılların yok edilmesi için kullanılabilir

8- Epilasyon için kullanılan lazerin özellikleri nedir?

Lazer tek ve sabit dalga boyunda ışın üreten bir sistemdir Çeşitli dalga boyları insan dokusunun içerdiği çeşitli bölümler içinde emilerek enerjilerini transfer eder ve bu alanı etkilerler Epilasyon lazerlerinin dalga boyu kıla ve deriye rengini veren melanin tarafından emilir Melanin kıl kökünde çok yoğun olarak bulunduğu için lazer ışını, kıl bölümünü harap eder Lazer epilasyonda kıl kökünün tam olarak tahrip edilebilmesi için kılın anajen evrede olması gerekir Bir bölgede kılların tümü tek seansta tahrip edilmez

9- Lazer epilasyonun etkinliği ve yan etkileri nedir?

Lazer epilasyon açık tenli ve siyah kıllı kişilerde daha etkilidir 2ve 3uygu/amalar uyku evresindeki kılların anajen evreye girmesinden sonra yapılır Seanslar arası zaman yerleşim yerine ve diğer kişisel farklılıklara bağlı olarak 4-16 haftadır Laser epilasyonun avantajları; zaman alıcı olmaması, % 30'un üzerinde kalıcı kıl kaybı olması ve yeniden çıkan kılların eskiye oranla daha ince, daha açık olması ve yavaş uzamasıdır

Lazer uygulama öncesi ve uygulamanın bitimi sonrasında, 4-6 hafta süre ile yüksek etkenli güneşten koruyucu krem kullanılması önerilir

10-Dezavantajları nelerdir?

Pahalı olması, kişisel kıl özelliklerine bağlı olarak (kılın rengi, kalınlığı, yerleşimi vb) değişken yanıt alınması, uygulama sonrası kısa süreli ödem ve eritem ve uzun dönemde renk değişiklikleridir Dermatolog ve plastik cerrah gibi deri konusunda uzman hekimler tarafından uygulanmalıdır çünkü uygulama yapılacak deri tipinin belirlenmesi, buna uygun enerjinin saptanması ve seansların hasta kontrollerindeki bulgularına göre ayarlanması gerekir

Hirsutism (Aşırı Kıllanma) Nedir ? Tedavisi

Hirsutism (aşırı kıllanma) kadınlardaki kılların aşırı artmasına verilen durumdur

Kadınlarda hirsutism var denilebilmesi için hangi bölgelerde kıllanma görülmesi gereklidir?
Bu kıllanma erkek tip kıllanma, yani bıyık ve sakal bölgesinde kıllanma görülmesi ve kol ve bacaklarda da kılların normalden kalın olması şeklindedirBu durumda göğüs bölgesinde ve cinsel bölgenin dışındaki karın ve kalça bölgesinde kıllanma vardır



Hangi durumdabir kadında hirsutism var, hangi durumda kıllanmanın düzeyi normaldir denilebilir?
Bu durum kültürel ve ırksal faktörlere göre değişebilir Ama hirsutismus oldukça yaygındır Hirsurism genellikle ailesel ve genetik orijinlidir genellikle bu tip ailelerde herkez kıllı olduu için bu durum normal kabul edilir Ama bazı toplumlarda da bu durum istenmeyen bir hadisedir

Hirsutismus hormonal faktörlere bağlı olarak mı gelişir?
Bazı hirsutismi bulunan kadınlarda hormonlar(testesteron_erkeklik hormonu) artmasına rağmen, çoğu kadında hormon seviyeleri normaldir Bu kadınlarda kıl kökleri çok az miktarda hormona aşırı duyarlıdır Bu durumda kıllar hızlı uzar ve kalındırlar Kıllanma genellikle ergenlik döneminde başlar ve yaşlandıkça artar

Hastalara hormon testleri yapılmalı mıdır?
Hirsutismin yüksek hormon düzeylerine bağlı olup olmadığını saptamak için kanda hormon düzeylerine bakmak gerekir

Hormonlardaki yükseklik hangi durumlarda oluşur?
Beyinde hormon salgılayan hipofiz bezi ve böbrek üstü bezindeki tümörler hormon tahlilllerinde yükselmeye neden olur Kandaki prolaktin ve kortizol düzeylerine de bakılmalıdır

Hormon tehlillerinden başka tetkik yapılması gerekir mi?
Yumurtalıklarda polikistik over sendromu olup olmadığını anlamak için ultrasonografi yapılmalıdır

Hirsutism hangi fiziksel yöntemlerle tedavi edilrebilir?
Tedavide kalıcı olmayan bazı yöntemler uygulanabilir

Kalıcı olmayan bu yöntemler nelerdir?

• Kılların rengini açma: Kılların renginin çeşitli kimyasallarla azaltılması kılları daha az belirgin hale getirir
• Depilatör kremler: Bu kremler perma solüsyonlarında bulunan thioglikolat içerirler Bu kremler kıllı alana sürülüp 15-30 dakika bekletilmelidir Sonra krem silindiğinde kıllarında kremle birlikte döküldüğü görülecektir Bazen bu kremler cildi tahriş edip dermatite yol açabilirler
• Traşlama: traşlama işleminin günde 2 kez yapılması gerekbilir traşlam olayaı kılları kalınlaştırmaz
• Ağda: Ağda işlemi 6 haftada bir tekra edilmelidir
• Epilady: Bu cihazlar kılı çekerek etkili olurlar

Kalıcı yöntemler nelerdir?

• Elektrolisis/termolisis: Bu yöntemle kıllar kalıcı olarak ortdan kaldırılabilir, fakat bu uzun sürer İnce kişiye özel steril bir iğne kıl köküne sokulur minimal düzeyde bir elektrik akımı verilir, bu akım ısıya dönüşerek kılı harap eder Küçük alanlara bir kaç haftada bir uygulamulanana yapılır Uyulanacak alan çok geniş ise işlem maliyeti artar Uygun yapılmayan tedavi ile iz kalabilir
• Lazer tedavisi: Sozamanlarda uzun dalga boylulaserler epilasyon yöntemi olarak kullanılmaktadır Zaman geçtikçe bulaserlerin etkinlikleri daha net olarak belli olacaktır

Fiziksel epilasyon yöntemlerinin yan etkileri nelerdir?
Ağda, traşlama gibi yöntemlerle folikülit gelişebilir Bu durumda tedavi edilen kıl kökleri iltihaplıdır ve ağrılı sivilce benzeri bir oluşum meydana gelir Folikülit haftalarca sürebilir Bu durumda işlem en azından kısa bir süre durdurulmalıdır

Hirsutismus medikal olarak nasıl tedavi edilir?
Hormon tedavisi: Orta ve şiddetli düzeyde hirsutismi buluna bayan hastalarda antiandrojen maddeler içeren ilaçlar kullanılır Nu ilaçlar erkeklik hormonları iel karşı etkileşime girerler Bir çok olguda kıl uzam süresi yavaşlar, kıllar daha ince ve daha az görünebilir hal alır Belirgin iyileşme görülmesi için 6-12 ay geçmesi gerekir ve tedavi yıllarca sürdürülmelidir

Bu hormon ilaçları nelerdir?

• Spironolakton: 50-200 mg dozunda aşırı kıl gelişimini yavaşça azaltır Bazen doğum kontrol haplarıyla birlikte kullanılabilir Yan etki olarak göğüslerde hassasiyet ve adet düzensizliği yapabilir
• Doğum kontrol hapları: Bir çok düşük doz kombine haplar faydalı olabilmesine rağmen, Diane 35 özellikle spesifik antiandrogenik aktiviteye sahiptir (erkeklik hormonu karşıtı etki) Bu haplar siproteron ve östrojen içerirler Yan etki olarak özellikle ilk aylarda adet dönemleri arasında kanama, göğüslerde hassasiyet, baş ağrısı yapabilir Doğum kontrol hapları her kadın için uygun olmayabilir
• Siproteron: Adet siklusunun ilk on günü 50-200 mg dozda doğum kontrol hapları ile birlikte kullanımı oldukça etkilidir Kilo artışı, depresyon ve libido kaybı yapabilir

Hirsutismin tedavisini hangi branş uzmanları yaparlar?
Eğer hirsutisminiz var ise muhakkak dermatoloji, jinekoloji veya endokrinoloji uzmanlarına başvurmalısınız