Meme Kanseri Nedir Nasıl Korunulur Belirtileri Nedenleri Teşhis Tanı Ve Tedavi

Meme kanseri nedir nasıl korunulur belirtileri nedenleri teşhis tanı ve tedavi

Meme kanseri kadınlarda en sık görülen kanserdir İstatistiklere göre her 8 kadından biri yaşamının bir yerinde meme kanseri ile karşılaşacaktır Ekim ayı içerisinde Meme Kanseri Bilinçlendirme Günleri kapsamında seminerler düzenlendi Hastane çalışanları ve vatandaşlara yönelik verilen seminerlerde hastalıkta erken teşhisin önemi anlatıldı

İşte meme kanseri ile ilgili bilmeniz gerekenler

MEME KANSERİ NEDİR?
Meme dokusu içerisinde normalde olmayan olağandışı yapıdaki kanser hücrelerinin varolmasıdır
Meme kanseri günümüzde tedavisi mümkün kanserler arasındadır Burada önemli olan meme kanserini erken evrede yani henüz memedeyken, başka organlara yayılmadan teşhis etmektir

BELİRTİLERİ
Memede iki haftadan uzun süre ele gelen sertlik veya kitle, meme derisinde kalınlaşma, şişme, renk değişikliği, meme başında kalınlaşma, kızarıklık, yara olması, memede veya meme başında çekinti olması, memelerin şeklinde değişiklik, meme başlarının pozisyonlarında değişiklik, meme başında ortaya çıkan akıntı

MEME KANSERİ RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR?
Daha önce bir memede kanser gelişmiş olması, memede kansere öncü sayılabilecek bir lezyonun bulunmuş olması, ailesinde veya akrabalarında meme kanseri gelişmiş uzun süreli doğum kontrol haplarının kullanılması, adet başlama yaşının erken, adetten kesilme yaşının geç olması, hiç doğum yapılmaması veya ilk doğumun 30 yaşından sonra yapılması, aşırı yağlı gıdalarla beslenme alışkanlığı, yumurtalık ya da rahim kanseri hikâyesi olması, elektromanyetik alanlara ve radyasyona sürekli maruz kalma Meme kanseri en sık 50-65 yaşlar arasında görülmektedir

KENDİ KENDİNE MEME MUAYENESİ NASIL YAPILMALIDIR?
Muayeneyi ayna karşısında yeterli ışık alan bir ortamda yapınız Ellerinizi belinize koyarak, gözlerinizle her iki memenizde şekil, büyüklük, renk ve yapı farklılıklarına dikkat ediniz Aynı gözlemi ellerinizi başınızın arkasına kaldırarak ve bastırarak tekrarlayınız Böylece göğüs kaslarınız kasılacak ve meme yapısındaki değişiklikler daha iyi ortaya çıkacaktır

Yine ayna karşısında ayakta dururken, sağ memeyi sol elle, sol memeyi de sağ elle meme üzerinde ufak daireler çizecek şekilde ve çok bastırmadan, parmaklarınızın iç yüzleri ile temas ettirerek hareket ettiriniz Her iki meme başını parmaklarınızın arasına alarak dikkatlice ve fazla sıkmadan muayene ediniz Memeden sonra her iki koltuk altını ters elinizle muayene ediniz

Aynı muayeneyi sırt üstü yatarken, muayene edeceğiniz taraftaki memenin altına bir yastık ya da katlanmış bir havlu koyarak da yapabilirsiniz Muayene bitiminde şüpheli bir durum varsa paniğe kapılmadan Meme Cerrahına başvurunuz

ERKEN TEŞHİS İÇİN YAPILMASI GEREKENLER
Her ay memelerinizi kendiniz muayene ediniz Yılda bir kez Meme Cerrahına muayene olunuz 40 yaşından sonra 2 yılda bir kez, 50 yaşından sonra her yıl düzenli mamografi çektiriniz Olabildiğince ideal kilonuzu korumaya çalışınız Lifli gıdalar, bol sebze ve meyveye ağırlık veriniz Düzenli spor yapınız Sigara içmeyiniz, aşırı alkollü içkiden kaçınınız

MAMOGRAFİ
Mamografi, meme muayenesinde saptanamayacak kadar küçük anomaliliklerin belirlenmesi amacıyla düşük dozda çekilen bir meme röntgen filmidir Elle muayende yakalanamayacak kadar küçük boyuttaki kitlelerin ortaya çıkarılmasında etkili olan Mamografi ile Meme kanserinden kurtulma şansı %95'tir Meme kanseri teşhisinde çekilen mamografinin kalitesi ve yapılan yorumun doğruluğu büyük önem taşımaktadır

MEME KANSERİ NEDENLERİ SEBEPLERİ
Bugüne kadar sürdürülen yoğun ve çok sayıdaki çalışmalara karşın, bütün öteki kanserlerde olduğu gibi meme kanserinin de kesin nedeni ortaya konulamamıştır Ama yine de sürdürülen çalışmalar, meme kanseriyle ilgili bulunan pek çok etkeni ortaya çıkarmıştır Bu etkenlerin hiçbiri tek başına meme kanserini açıklayacak yeterlikte değildir Kanserle ilişkisi olduğu düşünülen ve hepsinde olmamakla birlikte önemli sayıdaki kanser olaylarıyla ilişkili olduğu ortaya konan bu etkenlerin bazıları sayılmalara, bazıları da deneysel çalışmalara dayanılarak bulunmuştur Meme kanseriyle ilgisi olduğu düşünülen bu nedenlerden bazılarının bu bölümde incelemeyi uygun gördük:

1) Cinsiyet: Cinsiyet çok önemli bir etkendir Daha önce de belirttiğimiz gibi, 100 kadın meme kanserine karşılık, yalnız bir erkek meme kanseri görülür

2) Yaş: Ergenlikten önce hiç rastlanmaz Yirmi yaşından önce çok az görülür 45-55 yaşlarında çok yüksek bir sıklığa erişir 55 yaşından sonra daha da sık rastlanan bir durum olur 45-55 yaşlarında 100000'de 155'e yükselir 80-85 yaşlarında ise her 100000 kadının 310'unda meme kanseri görülür

3) Kalıtım: Meme kanserinin kalıtıma olan ilgisi henüz kesinlikle ortaya konmuş değildir Annesinde meme kanseri olan bir kadının bu hastalığa yakalanma olasılığı genel ortalamadan yalnızca 2-3 kat çoktur Buradan da anlaşılacağı gibi annesinde meme kanseri bulunan bir kadının yaşamında kesinlikle bu hastalığa yakalanacağına ilişkin bir kural yoktur Yalnızca yakalanma olasılığı daha artmaktadır Ailesinde meme kanseri bulunan bir kadın, eğer meme kanserine yakalanacaksa kanserin ortaya çıkma yaşı biraz daha erken ve olayın iki yönlü olma olasılığı genellikle yüksek olmaktadır

4) Hormonlar: Bazı hormonların ve özellikle de "östrojen" hormonunun meme kanseri üzerindeki etkisi çok tartışılmıştır Östrojenin kansere neden olduğu söylenemez Ancak zaten varolan bir meme kanseri, östrojen etkisiyle çok hızlanmaktadır Farelere yüksek dozda östrojen verildiğinde bir süre sonra meme kanseri geliştiği görülmüştür Bu nedenle bilgisizce yüksek dozda ve uzun süre "östrojen kullanımının insanları da etkilediği düşünülmektedir Bu düşünceleri doğrulayan olaylar görülmektedir

5) Doğum kontrol hapları: Doğum kontrol haplarının meme kanseri olasılığını artırmadığı ortaya çıkmıştır

6) Doğum: 18 yaşından önce doğum yapmış ve emzirmiş kadınlarda meme kanseri görülme olasılığı, genel sayıya göre % 70 azalmaktadır ilk kez 30 yaşından sonra gebe kalan ve emziren kadınlarda ise olasılık yükselmektedir îlk doğumdan sonraki gebeliklerin kanser olasılıkları üzerine bir etkisi bulunmadığı gibi, yaşamın herhangi bir döneminde geçirilmiş bir düşüğün de olasılık üzerine etkisi yoktur Meme kanseri gebe kalmış ve emzirmiş olanlarda, gebe kalmamış ve emzirmemiş olanlara oranla daha az görülmektedir

7) Virüs etkeni - Süt etkeni: Fareler üzerinde yapılan bir dizi çalışma sonucunda bazı anne farelerin kendi sütleri yoluyla yavrularına bir "virüs etkeni" geçirdikleri görülmüştür Bu anne fareden süt emen yavrularda, virüs etkenine bağlı olduğu düşünülen, yüksek oranda meme kanseri ortaya çıkmıştır

Ailesinde meme kanseri olan kadınların sütünde sözü, edilen bu virüs etkeni aranmış ve bu kadınların % 60'ında farelerde belirlenen virüs etkenine biçim olarak benzeyen birtakım oluşumlar görülmüştür Ailelerinde meme kanseri bulunmayan kadınların ise yalnızca % 5'inin sütünde bu etkene rastlanmıştır Günümüzde bu konu üzerindeki çalışmalar henüz kesin bir sonuca ulaşmamıştır, insanlarda meme kanserinin anne sütüyle taşındığına ilişkin bir kanıt henüz bulunmamıştır Bu konuda birtakım gerçek olmayan düşünceler ileri sürmek için zaman henüz çok erkendir

8) Yerel etkenler: Değişik ülkelerde ve toplumlarda meme kanserinin görülme sıklığı ayrılıklar göstermektedir Bu ayrımı yaratan nedenlerden birinin de yerel etkenler olduğu düşünülmektedir Bu düşünceyi destekleyen ilginç bir kanıt bulunmuştur Japonya'da yaşayan Japon kadınlarından meme kanserine batılı kadınlara göre çok daha düşük oranda rastlandığı görülmüştür Ancak, örneğin Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşayan Japon kadınlarında ise meme kanserini Japonya'daki soydaşları gibi düşük oranda olmadığı görülmüştür Bu buluş kanserin yerel etkenlerden de etkileneceği görüşünü desteklemektedir Buraya kadar yazdıklarımızdan da anlaşılacağı gibi "meme kanserinin nedeni sorunu" henüz çözümlenmiş değildir

MEME KANSERİNİN TEDAVİSİNDE KULLANILAN DÖRT YÖNTEM

Cerrahi (ameliyatla kanserli dokunun çıkarılmasıdır)Radyasyon tedavisi (ışınlar ile kanser hücrelerinin öldürülmesi amaçlanır

Kemoterapi (ilaçlarla kanser hücrelerinin öldürülmesi amaçlanır)

Hormon tedavisi (hormonların kanser hücrelerinin çoğalmasını sağlayan etkilerini yok etmek amacı ile hormonların çalışmasını bozan ilaçların veya hormon salgılayan bezleri çalışamaz hale getiren tedavilerin verilmesidir)

MEME ALINDIKTAN SONRA
Meme kadın için hem cinselliği hem de anneliği temsil eden bir organdır Bu organın kaybı, meme kanseri hastalığının kaygıları dışında kaygılarda getirir Bu nedenle kaybedilen memenin çeşitli yöntemlerle yerine konması , hastanın psikolojik durumunun toparlanmasına ve yeni yaşamına adapte olmak için motive olmasına katkıda bulunacaktır

ERKEKLERDE MEME KANSERİ
Meme kanserinin kadınlara özgü bir hastalık olduğu sanılır ancak tüm meme kanserlerinin yaklaşık %1i erkeklerde görülür Erkeklerde bu kadar az görülmesinin 2 nedeni, erkeklerde meme dokusunun nispeten azlığı ve erkeklerin hormonal yapısının kadınlardan farklı olmasıdır

Erkeklerde meme kanseri daha çok 60 yaş üstünde görülür Çok az erkek hastalığın farkına varır ve bu nedenle hastalık tanısı kadınlara göre daha geç konur Bu nedenle kanser tanısı konduğunda hastalık genellikle ilerlemiş olur ve tedavisi de zorlaşır

MEME KANSERİ VE BESLENME
Yaptığımız beslenme yanlışları kanserin tetiklenmesine neden olmaktadır
Yüksek oranda yağlı beslenmek, sebze ve meyveden sınırlı beslenmek, az posalı beslenmek, yanlış pişirme yöntemleri (kızartma veya yüksek ısıda ızgara yöntemleri), sigara ve alkol, gıda katkı maddeleri

MEME KANSERİ VE GEBELİK
Gebelik esnasında meme kanseri teşhisi anne için daha zor bir durumdur çünkü bebeğin doğumuyla tedavi süreci çakışacak ve anne bebeğine yeterli ilgi gösterememenin üzüntüsünü yaşayacaktır

Bu dönemde meme kanserli hastanın eşi ve yakınlarının desteği her zamankinden daha önemli olacaktır Bebeğin bakımının bir yakını tarafından tam olarak üstlenilmesi yani bebeğinin emin ellerde olduğunu bilmesi hastayı çok rahatlatacaktır Eğer meme kanseri teşhisi konulduğunda gebelik erken dönemdeyse gebeliği sonlandırmak gündeme gelebilir

GENÇLERDE MEME KANSERİ
Meme kanseri gençlerde fazla sık görülmez Görülme sıklığı 50 yaşından sonra yaşla birlikte artmaya başlar Göğüs kanserlerinin % 80 ni 50 yaşından sonra görülür

MEME KANSERİ VE CİNSELLİK
Meme kanseri teşhis ve tedavisi süresince kadının duygusal dünyası çok karışık olur Gelecek endişesi, ölüm korkusu, tedavinin getirdiği rahatsızlıklar hastayı çok meşgul eder Bir çok kadın böyle bir durumda seksi düşünmez bile Bu dönemde içinden geldiği gibi hareket etmek ve duyguları tüm açıklığı ile eşle paylaşmak en doğru hareket olacaktır

TÜRKİYEDE MEME KANSERİ GÖRÜLME SIKLIĞI
Türkiye' de sağlıklı bir istatistik bulunmuyor Gerek beslenme, gerekse iklim açısından, ülkemiz şartlarına yakın sayabileceğimiz bir Akdeniz ülkesi olan İtalya istatistiklerini ülkemize uyguladığımızda, Türkiye' de her yıl 30 bin kadın meme kanserine yakalanmaktadır

DÜNYADA MEME KANSERİ GÖRÜLME SIKLIĞI
Meme kanseri bir çok ülkede, kadınların en korkulu sağlık sorunu olma özelliğini taşımaktadır Günümüzde ABD' de, sekiz kadından birisi meme kanserine yakalanmaktadır Bu oran Avrupa ülkelerinde on kadında birdir Meme kanseri ile ilgili sayıları şu şekilde sıralayabiliriz;

1950-1970 yılları arasında ABD' de, 1milyon kadın meme kanseri nedeni ile hayatını kaybetti Bu sayı ABD'nin 2 Dünya savaşı, Kore ve Vietnam savaşlarında kaybettiği insan sayısından fazladır 1998 yılında Avrupa'da 1 milyon kadın, meme kanserin nedeni ile tedavi görmektedir 2000 yılında dünyada 1 milyon kadına, yeni meme kanseri tanısı konacaktır Dünyada her 11 dakikada 1 kadın, meme kanseri nedeni ile hayatını kaybediyor Dünyada her 3 dakikada 1 kadına, yeni meme kanseri tanısı konuyor

Meme kanserine amazon taktiği

Ailesinde birden fazla meme kanseri olan kadınlara gen taraması öneren uzmanlar, kansere yol açan gen taşıyanlara koruyucu amaçlı mastektomi yaptırmalarını, yani memelerini aldırmalarını öneriyor



Kadınlarda en sık görülen kanser türü olan meme kanserinin erken evrede yakalanmasının; meme MR'ı, meme ultrasonu ya da mamografi ile mümkün olduğunu belirten Genel Cerrahi Uzmanı Op Dr Kemal Yandakçı, bu testlerin birbirine alternatif yöntemler olmadığını tam tersine birbirlerini tamamladığını bildirdi

Mamografiyi 40 yaş üstü kadınlar için önerdiklerini ifade eden Yandakçı, ''40 yaş altı kadınlarda meme yapısı yoğundur, süt dokusu fazladır Oysa mamografi yağlı dokuda iyi tanı verir Bu nedenle memede yağ dokusunun daha fazla bulunduğu 40 yaş üstü için uygundur'' diye konuştu

Yandakçı, 40 yaş altı için, radyasyon riskinin de olmadığı meme ultrasonu ya da meme MR'ı önerdiklerini belirtti Meme kanserinin 40 yaş üstündeki 8 kadından birinde görüldüğünü, adet sonrası elle muayenenin de hayat kurtarıcı olduğunu vurgulayan Yandakçı, şu bilgileri aktardı:

''Adetten sonraki ilk hafta içinde içten dışa doğru elin üç parmağıyla dairesel hareketlerle elle muayene yapılmalıdır Hastaların birçoğu memenin yapısı karmaşık olduğu için kitleyi tanıyıp tanıyamayacaklarından şüpheleniyor Ama memede kanser olan bir kitleyi kadınlar muhakkak hisseder Sert, düzensiz ve ağrısız kitleler korkutucudur Meme başının içeri çekilmesi, koltuk altında kitle oluşumu, memede kızarıklık, şişlik gibi daha nadir belirtiler de görülebilir Ailesinde, özellikle anne, abla, kardeş gibi birinci derece akrabalarında meme kanseri olan kadınlar, mutlaka meme kontrolünden geçmelidir Meme kanseri erken teşhis edilirse tam tedavi şansı yüksektir Teşhis evresi ilerledikçe hastanın yaşam süresi kısalır''

GENETİK GEÇİŞ ÖNEMLİ BİR RİSK FAKTÖRÜ
Son zamanlarda ünlüler arasında da sıkça rastlanan meme kanserinde aile öyküsünün de büyük önem taşıdığı ve birinci derece yakınlarında meme kanseri görülenlerin düzenli kontrol yaptırması gerektiğini ifade eden Dr Yandakçı, ailesel geçiş riskinin göz ardı edilmemesi gerektiğini belirtti
Ailesinde birden fazla meme kanseri olgusu görülenlere gen taraması öneren Yandakçı, ''Gen taraması sonucunda, meme kanserine yol açan BRCA1 ve BRCA2 genlerini taşıdığı belirlenenler için risk yüzde 70 civarındadır İşte bu hastalarımıza 'koruyucu mastektomi' (Memenin alınması) öneriyoruz'' dedi

KANSERLE SAVAŞ İÇİN TEK MEMESİNİ ALDIRDI
Op Dr Kemal Yandakçı, ailesinin 3 ferdinde meme kanseri görülen, 1 memesinde de kanserli tümör tespit edilen hastasının sağlam memesini tedbiren aldıklarını, böylece riski ortadan kaldırdıklarını bildirdi Annesi ve iki kız kardeşi meme kanseri olan hastasına, bir memesinde tümör tespit edilmesinin ardından ''koruyucu mastektomi'' (Memenin alınması) önerdiğini anlatan Yandakçı, şunları belirtti:

''Hasta, önerimizi dikkate alarak tümörlü sağ memeyle birlikte kanser bulgusuna henüz rastlanmayan sol memenin de alınmasını kabul etti Aynı seansta memenin dış görünümü tamamen korunarak iç doku çıkartıldı Alınan doku yerine protez yerleştirilerek memenin estetik görünümü de korundu Uygulanan operasyon sayesinde hasta, olası bir kanser riskinden kurtarıldı Şu anda sağlık durumu son derece iyi Hatta bir mahallenin muhtarı''

Op Dr Kemal Yandakçı, ailenin kanser rastlanmayan bir diğer ferdine de her iki memesini birden aldırmasını önerdiğini sözlerine ekledi

AMAZONLAR KİMLERDİR?
Mitolojide amazonlar, savaşçı kadınlar olarak bilinir Savaş aleti olarak ok, yay, kargı ile ''labrys'' denilen ve özellikle Hititlerde, Karya'da ve Girit'te rastlanan iki ağızlı balta kullanan bu kadınların, savaşta yay kullanırken engel olmaması için memelerinden birini veya her ikisini kestikleri, bu yüzden kendilerine ''memesiz'' anlamına gelen ''amazoi'' adı verildiği rivayet edilir