Vücuttaki Benlerin Kanser İlişkisi

Vücuttaki benlerin kanser ilişkisi

Her insanda az ya da çok sayıda ben yani melanositik nevüs vardır, sayıları birkaç tane veya onlarca olabilir Önemli olan benleri sıkı şekilde takip etmek, renk ve doku değişimlerinde bir dermatoloğa başvurmak



"En önemlisi de içinde bulunduğumuz yaz aylarında güneşe çıkmamaya özen göstermek" diyen Amerikan Hastanesi Dermatoloji Bölümü'nden Dr Halil Bayazıt, " vücudunda 50'den fazla ben bulunanların cilt kanserine yakalanma riskinin arttığını söyledi, benlerle ilgili merak edilen noktalara açıklık getirdi

Benler temel yapılarını oluşturan melanosit hücrelerinin renk yapıcı özelliğinden dolayı, kahverenginin çeşitli tonlarında olabilir Büyüklükleri birkaç milimetre ile birkaç santim arasında değişebilir Şekilleri yuvarlak, oval veya düzensiz olabilir

Benler cildimizin herhangi bir yerinde ortaya çıkabilir Doğru bir ben muayenesinde saç derisi, avuç, ayak tabanı ve genital bölge de dahil olmak üzere tüm deri yüzeyi kontrol edilmelidir

Benlerin değişim göstermesi bir tehlike işareti olabilir mi?
Benlerin kendilerine özgü bi yaşam döngüsü vardır Bir çok ben oluşumunu takip eden uzun yıllar içerisinde çeşitli değişimler gösterebilir Bazıları kendiliğinden kaybolabilir Bu değişimler uzun yıllar içerisinde yavaş yavaş olur

Ergenlik çağında, güneşlenme sonrasında veya hamilelik sırasında benlerin renkleri koyulaşabilir ya da yeni benler ortaya çıkabilir Dikkat edilmesi gereken nokta, bu değişimlerin belirli şartlar altında ya da uzun yıllar içinde yavaş yavaş oluştuğudur Benlerde ortaya çıkan ani değişimler normal değildir ve mutlaka bir dermatolog tarafından değerlendirilmesi gerekir

Kaç tip ben vardır ve ben türleri nasıl saptanır?

Basit (sıradan) benler: Özellikle hayatın ilk 20 yılında ve en fazla ergenlik çağında belirmeye başlayan birkaç milimetre ya da en fazla yarım santim civarında olabilen benler, genellikle kahverenginin tek bir tonunda veya koyu kahve – siyah renkli, yuvarlak veya hafif oval formda lekeler olarak başlayıp, zamanla ciltte kabarık ve daha açık renkli bir görünüm alabilir

Bu şekliyle tek başlarına herhangi bir tehlike arz etmezler ancak sayıları önemlidir Genellikle 50 ya da daha fazla sayıda olması, kişinin deri kanseri oluşma riskinin artmış olabileceğine işaret eder Cildimizdeki bu tip benler şekil, renk ve büyüklük açısından birbirlerine benzerlik gösterir Bunlardan biri ya da birkaçının diğer benlerden farklı özellik göstermesi önemlidir Bu farklı benlerin düzenli aralıklarla kontrolü veya cerrahi olarak çıkartılması gerekebilir

Konjenital (doğumsal) benler: Bazı benler henüz doğum anında cildimizde mevcuttur Bu doğumsal benlerin yüzeyinden deri kanseri (melanom) gelişme riski, sıradan benlere göre biraz daha fazladır Özellikle 20 santimden büyük olanlarda bu riskin çok daha artmış olduğu kabul edilir ve tedavileri gerekir

Displastik nevus (atipik) benler: Bu benler genellikle ortalama basit benlerden daha büyüktürler(yarım santimden daha büyük) Ortaları daha koyu, etrafı daha açık kahverengi olabilir Irsi olabilirler Atipik benleri olan kişilerde melanom gelişme riskinin kısmen artmış olduğu kabul edilir ve düzenli aralıklarla dermatologlar tarafından muayeneleri tavsiye edilir

Cildi kontrol ederken şüpheli benleri nasıl tespit edersiniz?
Bunun için cildinizdeki leke ya da benleri kontrol ederken nelere dikkat etmeniz gerektiğini bilmeniz gerekir Ayrıca cildinizdeki benlerin sayısını, yerlerini, büyüklüklerini not etmeniz ve sonraki muayenelerde bunları karşılaştırmanız ya da dermatoloğunuza bu bilgileri verebilmeniz de oldukça önemlidir

Bu muayene esnasında dikkat etmeniz gereken noktaları şöyle sıralayabiliriz:

1- Asimetri: Benin bir yarısının şekil, büyüklük ya da renklenme açısından diğer yarısına benzememesi

2- Sınırlar: Benin kenarlarının düzensiz, girintili, çıkıntılı ya da belirsiz olması

3- Renk: Benin birden fazla renk içermesi veya bu renklerin düzensiz olarak dağılmış olması

4- Çap: Benin büyüklüğünün yarım santimden (kabaca kurşun kalemlerin arka ucundaki silgiden) büyük olması

5- Mevcut bir benin yüzeyinde kanama, yara ya da kabuklanma başlaması
Bu işaretlerden biri ya da birkaçının varlığını hissettiğinizde veya şüpheye düştüğünüzde benlerinizin bu konuda deneyimli bir dermatolog tarafından muayene edilmesi gereklidir

Benlerin çıkartılmasının kansere yol açtığı doğru mudur?
Hayır Tıbben benlerin çekilip çıkartılmasının hastaya hiçbir zararının olmadığı kesin olarak kanıtlanmıştır Kanserleşmiş olsa bile benlerden parça alınması ya da tamamen çıkartılmasının hiçbir sakıncası yoktur Aksine riskli bir benin ya da kanser değişimlerinin başlamış olduğu bir benin alınmamasının, teşhis ve tedavide geç kalınması gibi çok önemli zararları olabilir

Ciltteki benler ve kanser ilişkisi

Ciltteki benlerin kansere dönüşmesini önlemek için güneş ışığının yoğun olduğu saatlerde güneş altında kalınmaması ve koruyucu kremlerin kullanılması gerekiyor

Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Cildiye Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof Dr İlham Sabuncu, her ırkta ve her cinste görülebilen benlerin bir kısmının, renk değiştirerek habis bir süreç izlediğini, iyi huylu olanlarınsa sorun yaratmadığını ifade etti

Genellikle ''melanosit'' denilen deriye renk verici hücrelerin bir araya toplanmasıyla meydana gelen benleri kansere çeviren en önemli nedenlerden birinin, uzun süre güneş ışığına maruz kalmak olduğunu vurgulayan Sabuncu, ''Güneş ışığının yoğun olduğu saatlerde güneş altında kalınmamalı ve koruyucu kremler kullanılmalıdır İkinci bir neden travmadır Yani bir benle uğraşmak, üzerinde kıl varsa onu koparmak veya vücudun travmatik bölgelerinde yer alan benlerin tahriş olmasıdır'' diye konuştu

Vücudun direnci azaldığında benlerin agresifliğinin arttığını belirten Sabuncu, bazı gebeliklerle vücudun direncinin azaldığını söyledi

AIDS hastalığında ben sayısında artış görülebildiğini kaydeden Sabuncu, şöyle devam etti:

''Günümüzde dermoskopi adlı aletle benler değerlendirilmektedir Eskiden benleri gözle değerlendiren dermatologun değerlendirme oranı yüzde 60-70 düzeyindeyken, bugün dermoskopi ile bu oran yüzde 90-95'e çıktı Benin kötü huylu olup olmadığı kolayca anlaşılmaktadır Beninden şüphelenen ve ailesinde benden kaynaklanan kanser tipi bulunan kişiler mutlaka bir hekime başvurmalıdır Erken teşhis hayat kurtarır''