Kanser Tedavisine Radyoterapi

Kanser tedavisine radyoterapi

Radyoterapi tedavisinde iyi beslenmek ve dinlenmek şart!

- Radyoterapi tedavisi birçok hastanın kafasında soru işaretleri yaratabiliyor Ancak sanılanın aksine radyoterapinin yan etkileri az, sağladığı yararlar ise çok fazla Hastaların bazı küçük noktalara dikkat etmesiyle radyoterapi tedavisinin başarı oranı da artıyor



Radyoterapi, radyasyonla tedavi anlamına geliyor 100 yıl önce radyoaktif ışınların keşfinden bu yana radyasyon, tıpta tanı ve tedavi amacıyla, giderek yaygınlaşarak kullanılıyor Radyoterapi kanserli hastaların tedavisinde en etkili yöntemlerden biri Bu tedavi tek başına yapılabileceği gibi, ameliyat öncesi, sonrası ya da kemoterapi ile birlikte de uygulanabiliyor Radyasyonun tehlikeleri hakkındaki yaygın endişelere karşın günümüzde radyoterapi ile kanser vakalarının tedavisinde önemli başarılar elde ediliyor Radyoterapi konusunda yaşanan en büyük endişe radyasyonun sağlam dokulara da zarar vermesi yönünde Oysa yeni teknolojilerle sağlam dokuları korumak mümkün

Acıbadem Hastanesi Kozyatağı Radyasyon Onkoloji Uzmanı Doç Dr Melahat Garipağaoğlu radyoterapiyle ilgili şunları söylüyor: “Radyoterapide tümörlere tedavi amacıyla yüksek enerjili ışın uygulanıyor Radyoterapi, kanserli hücrelerin büyümesini, üremesini engelleniyor ve normal dokulara yayılmasını önlüyor Çoğu durumda, radyasyon tedavisi tümörü tam olarak yok edebiliyor”

Acıbadem Hastanesi “Radyoterapi Merkezi” uzmanları pek çok kanser hastasının kafasına takılan sorulara yanıt veriyor

Radyoterapi nedir ve nasıl uygulanır?

Tümörlere tedavi amacıyla yüksek enerjili ışın uygulanması olan radyoterapi kanser tedavisinde kullanılan en etkin tedavilerden biri olarak kabul ediliyor Yalnızca kanserli tümörlere değil bazen kanser olmayan iyi huylu tümörlere de uygulanabiliyor Kanserli hücrelerin büyümesini, üremesini engelleyerek ve normal dokulara yayılmasını önlüyor Radyoterapi bazen kemoterapi ile birlikte, bazı hastalarda cerrahi müdahale öncesi tümörü küçültmek amacıyla, bazı hastalarda ise cerrahiden sonra kalan kanser hücrelerini yok etmek için kullanılıyor

Radyoterapi alacak hastalar için “Üç boyutlu radyoterapi” ve “klasik radyoterapinin” farkı nedir?

Radyoterapide temel amaç, sağlıklı dokuları olabildiğince koruyarak, tümör ve hedef dokularda radyasyon dozunun artırılmasını sağlamak Son 10 yılda gelişen radyoterapi teknikleriyle tümör ve hedef dokularda radyasyon dozunun arttırılmasıyla tedavide de başarı oranının arttığı gözleniyor Üç boyutlu radyoterapi tekniğiyle tümör ve hedef dokulara seçici olarak yüksek doz ışın vererek hastalık tedavi edilirken normal sağlıklı dokuların maruz kaldığı radyasyon dozunun hasar görülmeyecek düzeye azaltılması sağlanıyor Klasik radyoterapiye oranla baş- boyun kanserleri, beyin tümörleri, meme kanserleri, prostat kanserleri, pankreas kanserleri gibi bir çok kanser tipinde tedavi başarısını arttırıyor ve yan etkilerini azaltıyor

Tedavi planlanması nasıl yapılır?

Planlamanın önemli bir kısmı simülatör olarak adlandırılan bir cihaz yardımıyla yapılıyor Bu cihazda tedavi edilecek alanlar belirleniyor Hastalığın özelliğine göre uygulanacak bazı işlemler farklılık gösteriyor Tedavi sırasında, hastalık bulunmayan normal dokuları ve organları korumak amacıyla özel bloklar kullanılıyor Tedavi cihazları güvenli olup sadece çizimle belirlenen alana planlanan radyasyon uygulanıyor

Tedavi süreci ne kadar sürer?

Hastalığa göre değişmekle birlikte, radyasyon tedavisi genellikle birkaç hafta süresince ve haftada 5 gün veriliyor

Radyoterapi gören hastalar için önerileriniz nelerdir?

Tedavi süresince sağlığa özel bir önem göstermek gerekiyor Dikkat edilmesi gereken üç önemli nokta var:

* Beslenme:

Dengeli beslenme tedaviye bağlı oluşabilecek halsizlik gibi yan etkileri azaltıyor Yüksek proteinli besinlerin tercih edilmesinde yara var Et, yoğurt, baklagiller, yumurta, süt, balık en değerli proteinli yiyecek kaynağı arasında yer alıyor

* Dinlenme:

Radyasyon tedavisi sırasında normal yaşantıyı mümkün olduğunca devam ettirilmeli Ancak hastaların dinlenmeye özen göstermesi gerekiyor

* İlaçlar:

Hastaların sürekli olarak kullandığı ilaçlar varsa doktor bu konuda bilgilendirilmeli

Radyoterapinin en sık görülen yan etkileri nelerdir?

Radyoterapinin yan etkileri uygulandığı organ ve dokulara göre değişiyor Bununla birlikte en sık iştahsızlık, bulantı yan etkileri görülüyor Radyoterapi sırasında görülen yan etkilerin çoğu tedavi bitiminden kısa bir süre sonra tamamen kayboluyor ya da çok azalıyor Sanılanın aksine radyoterapi ağrı vermeyen bir işlem Çevredeki insanlara ışın yaymak gibi bir durum söz konusu değil Başa ya da omuz bölgesine radyasyon uygulanmadıkça saç kaybı görülmüyorTedavi süresince normal hayatın sürdürülmesinde bir sakınca yok

Radyoterapi tedavisi her hastaya uygulanabilir mi?

Radyoterapi tedavisinde en çok rastlanan sorunlardan biri fazla kilolu hastaların radyoterapi tedavisi uygulanması Zayıf hastalar gibi kilolu hastalar da tedaviye alınabiliyor Kilolu hastalarda sorun olan rahim, prostat, akciğer kanseri gibi türlerde de normal dokular korunarak tedavi uygulanabiliyor

Kanser tedavisine radyoterapinin önemi

Radyasyonun tehlikeleri hakkında endişeler olsa da radyoterapi ve radyocerrahi ile kanser tedavisinde başarılı sonuçlar alınıyor



Kalp ve damar hastalıklarından sonra dünyada en fazla ölüme yol açan kanserin görülme sıklığı giderek artsa da doğru zamanda, doğru müdahale ile hastanın hayatı kurtarılabiliyor Son yıllarda ileri teknolojik cihazlarla uygulanan radyoterapi de kanser tedavisinde kullanılan en etkili yöntemlerden biri olarak görülüyor

Peki hangi teknolojik cihazlar, hangi kanser türlerinde etkili oluyor ve bu cihazlar hastalara ne tür faydalar sağlıyor?

Uluslararası Kanser Araştırma Örgütünün verilerine göre; 2008 yılında 12 milyon yeni kanser teşhisi konuldu Ülkemizde de her yıl yaklaşık 150 bin kişinin kansere yakalandığı tahmin ediliyor Ancak kanser çağımızın en yaygın ve ölümcül hastalıklarından biri olsa da, tıp dünyası hemen her geçen gün hastalıkla savaşta dev adımlara imza atıyor Radyoterapi tedavisindeki teknolojik cihazlar da bu alandaki en önemli gelişme olarak değerlendiriliyor

Radyasyonun tehlikeleri hakkındaki endişelere karşın, günümüzde radyoterapi ve radyocerrahi ile kanser vakalarının tedavisinde oldukça başarılı sonuçlar elde ediliyor Üstelik, radyoterapi tedavisi son teknoloji ürünü olan cihazlarla uygulandığında hastanın yaşam kalitesini yükseltiyor, tedavi süresini kısaltıyor, bazı kanser türlerinde hastanın hayatını bile kurtarabiliyor

RADYOTERAPİ (IŞIN TEDAVİSİ)
Radyoterapi son yıllarda teknolojik olarak en hızlı gelişen alanlardan biri Radyasyonla kanserli dokunun tedavi edilmesini sağlayan modern yöntemler ve ileri teknolojinin kullanıldığı cihazlarla oldukça başarılı sonuçlar elde ediliyor

RAPIDARC: Tedavi süresini 2-4 dakikaya indiriyor
Rapidarc teknolojisi diğer radyoterapi cihazlarının aksine, hastanın hareket etmesine fırsat vermeden hasta etrafında dönerek hastalıklı bölgenin ışınlanmasını sağlıyor Acıbadem Kozyatağı Hastanesi Radyasyon Onkolojisi Uzmanı Doç Dr Meriç Şengöz, Rapidarcın bu özeliği sayesinde görüntü eşliğinde yapılan 15-30 dakikalık radyoterapi süresini 2 dakikaya kadar indirebildiğini söylüyor Rapidarc cihazında hastaya verilen doz üçte bir oranında düşürülüyor ve bu da radyasyona bağlı ikincil kanserin oluşma riskini azaltıyor

Hangi kanserlerin tedavisinde kullanılıyor?
Bu teknoloji tüm kanserlerin tedavisinde fayda sağlıyor

TRILOGY: 3ü bir arada teknoloji
Trilogy, radyoterapi tedavisinde kullanılan bir tür lineer hızlandırıcı, yani LINAC cihazı Görüntülemeden tedaviye kadar, radyoterapide farklı yöntemler olarak kullanılan 3 yeni teknolojiyi içinde barındırıyor Trilogy cihazının içinde bulunan 3 radyoterapi yöntemi şu şekilde sıralanıyor: IGRT – Görüntü kılavuzluğunda radyoterapi, IMRT: Yoğunluk ayarlı ışınlama ve SRT/SRC – Noktasal ışınlama Doç Dr Meriç Şengöz, diğer aletlerde tek tek bulunan özelliklerin Trilogyde bir arada bulunması sayesinde, uzmanların doğru müdahaleyi, daha kısa zamanda ve en ideal oranda yapabildiklerini belirtiyor Örneğin, IMRT ile doz yoğunluğu ideal olarak ayarlanıyor, IGRT ile tedavi sırasındaki kaymaların önüne geçilebiliyor ve SRT /SRC ile çok küçük tümörlere bile noktasal atış yapılabiliyor

Hangi kanser türlerinde kullanılıyor?
Tüm kanser türlerinin tedavisinde başvurulabiliyor

RADYOCERRAHİ (NEŞTERSİZ, KANSIZ, IŞINLARLA CERRAHİ TEDAVİ)
Yüksek enerjili ışınların tek noktaya yoğunlaştırılmasıyla cerrahi uygulamanın yapıldığı radyocerrahide, normal dokuların zarar görmesi engelleniyor Bu uygulamada ileri teknoloji ürünü GammaKnife ve CyberKnife cihazları ön plana çıkıyor

CYBERKNIFE(Uzay Neşteri) ile Tümöre Noktasal Darbe
CyberKnife, tüm vücutta milimetreden daha hassas doğrulukla kanser tedavisi yapmak için tasarlanmış, dünyadaki ilk ve tek robotik radyocerrahi sistemidir Radyasyon Onkolojisi Uzmanı Prof Dr Enis Özyar, cerrahiye alternatif olarak kullanılan bu yöntemin kötü huylu tümörü cerrahi yöntem kadar kesin sınırlarla ortadan kaldırabildiğini belirtiyor Klasik radyoterapi ile tedavi edilemeyen, kompleks bir operasyon gerektiren veya operasyonu mümkün olmayan tümörlerin tedavisinde hastalara bir umut ışığı oluyor Bu bilgisayar kontrollü robot teknolojisi ile ışınlar odaksal olarak kullanılarak beyin ve vücuttaki kanserli dokular yüksek dozlarda tedavi edilebiliyor, normal dokular da radyasyonun etkilerinden maksimum oranda korunabiliyor İşlemin uygulanması bir cerrahi işlem titizliğinde gerçekleşiyor Ancak cerrahi işlemden farklı olarak hasta ağrı çekmiyor ve aynı günün akşamı normal hayatına, hatta işine bile dönebiliyor

Hangi kanserlerin tedavisinde kullanılıyor?
CyberKnife beyin tümörlerinde, akciğer, prostat, baş boyun ve pankreas kanserleri ile diğer yöntemlerle tedavi edilemeyen sayıca az olan metastazlarda, solunum ya da bağırsak hareketleriyle tümörün yer değiştirdiği akciğer ve karaciğer tümörlerinde, ışınlanmış bölgelerde tekrarlayan tümörlerde kullanılıyor

GAMMA KNIFE: Beyin Tümörlerinin Tedavisinde Altın Standart
Beyin ve sinir Cerrahisi Uzmanı Doç Dr Selçuk Peker, Gamma Knife ile genellikle 3,5 cmden küçük olan beyin tümörlerinin, riskli cerrahi işleme gerek kalmadan, ağrısız ve hızlı bir şekilde, tek bir seansta tedavi edilebildiğini belirtiyor İngilizce “Knife” bıçak anlamına geliyor Ancak Gamma Knife bir bıçak değil Cerrahi yöntemde kullanılan bıçak yerine, bu cihazla hastalıklı alan gamma ışınları ile yok ediliyor 201 gamma aşını kaynağından çıkan ışın demetleri hastalıklı bölgede odaklanıyor, bu şekilde kanserli hücreler yok edilirken çevredeki normal beyin dokusu korunuyor Tek seans uygulanan ve anestezi ile yoğun bakım gerektirmeyen Gamma Knifela hastalar tedavi sonrasında aynı gün içinde evlerine dönebiliyor

Hangi kanserlerin tedavisinde kullanılıyor?
Beyin tümörlerinde fayda sağlıyor