Tarihde Bugün 6 Temmuz

Tarihde Bugün 6 Temmuz

'Ütopya'nın yazarı ve İngiliz devlet adamı Sir Thomas More, 1535 yılında, Kral VIII Henry'yi İngiltere kilisesinin başı olarak kabul etmediği için idam edildi



Thomas More, 7 Şubat 1478'de, Londra'da doğdu Babası dönemin önemli bir yargıcı olan Sir John More'du Eğitim için Oxford Üniversitesi'ne girdi Oxford'da geçirdiği iki yılda yazmaya başladı

Antik Yunan ve Latin edebiyatına ilgisi de bu dönemde oldu Daha sonra Londra'ya geri döndü ve 1496'da hukuk öğrenimi görmeye başladı 1501'de avukat oldu

Hukuk öğrenimi gördüğü yıllarda manastır yaşamı yaşamakta ve bir rahip olmak isteğiyle yanıp tutuşmaktaydı Yine de zamanla bu duygusu söndü ve ruhu ülkesine hizmet etmek isteğiyle doldu

Bunun üzerine 1504'te parlementoya girdi Bu sıralarda Hollandalı yazar Erasmus ile olan arkadaşlığı iyice gelişti ve Erasmus 1509'da basılan eseri 'Encomium Moriae'yi ('Deliliğe Övgü') Thomas More'a adadı 1517'de kralın hizmetine girdi

Giriştiği başarılı bir diplomatik görev ardından şövalye unvanı aldı ve yardımcı veznedar ilan edildi Kralın kişisel danışmanı olarak kariyeri parlamaya devam etti 1525'de Lancaster Düklüğü'nün bakanı oldu

Kral VIII Henry'nin evlilikleriyle ilgili konularda ona yeterince yardım edemeyen Lordlar Kamarası başkanı Kardinal Wolsey'i istifaya zorladıktan sonra yerine Thomas More'u Lordlar Kamarası başkanı ilan etti

Başlarda kralın düşüncelerini paylaşan Thomas More, zamanla kralın protestanlığa olan artan ilgisi ve kiliseye olan negatif düşüncelerinden rahatsız oldu

Kişisel olarak protestanlığı sevmiyor ve doğru bulmuyor, dönemin katolik kilisesini benimsiyor ve önemsiyordu Protestanlığı eleştiren kitaplarıyla kral ile olan ilişkisini gerdikten sonra 1531'de krala bağlılık yemini etmeyi reddetti

Daha sonra hastalığı bahane ederek 1532'de görevlerinden ayrıldı 1533'de Anne Boleyn'in İngiltere Kraliçesi olarak ilan edildiği taç giydirme törenine katılmayı reddedince şimşekleri üzerine çekti

Parlamentonun Anne Boleyn'i İngiltere'nin kraliçesi olarak ilan edebileceğini kabul etmesine rağmen, bağlılık yemini etmeyi reddetti Çünkü bu Papa'ya karşı bir davranış olurdu Bu yüzden tutuklandı

Daha sonraları kralı kilisenin başkanı olarak görmediği yönünde bir yalan da önüne işlemiş olduğu bir suç olarak getirildi Ölüm cezasına çarptırıldı 6 temmuz 1535'de idam edildi

'Ütopya'

Kitabın ismi, Thomas More tarafından, Yunanca 'olmayan yer' sözcüğünden türetildi More, Yunanca yer anlamına gelen sözcüğün önüne iyi anlamına gelen 'eu' ve yok anlamına gelen 'ou' takılarını birlikte çağrıştıran bir hece getirmiş, böylece aynı anda 'iyi yer' ve 'yok yer', yani 'olmayan yer' anlamını taşıyan bir tür cinas yapmıştı

More'un 1516'da yazdığı 'Ütopya' ('Utopia'), var olmayan ve hayali bir adada geçer More, kitabında Ütopyalıları ve onların yaşam biçimlerini anlatarak, döneminin İngiltere'sine bir eleştiri getirir

Thomas More'un Latince kaleme aldığı eser ilk olarak Almanca'ya çevirildi İlk İngilizce çevirisi ise 1551'de Ralph Robinson tarafından yapıldı Bazı eksiklikleri olsa da bu çeviri eserin en başarılı çevirisi olarak kabul edilir

Günün diğer önemli olayları

1517: Emaneti Mübareke adıyla anılan Hazreti Muhammed'e ait kutsal eşya, Mısır fatihi Yavuz Sultan Selim'e teslim edildi
1885: Fransız bilim adamı Louis Pasteur kuduz aşısını buldu
1893: Kısa öyküleriyle tanınan Fransız yazar Guy de Maupassant yaşama veda etti
1917: Arabistanlı Lawrence, Arap isyancılarla Akabe kentine saldırdı
1935: Tibet'in dini lideri, Nobel Barış Ödülü sahibi Dalay Lama (Tenzin Gyatso) doğdu
1942: Müttefik kuvvetler Almanları Mısır'ın El-Alameyn kentinde durdurdu Fas ve Cezayir'e İngiliz çıkarması yapıldı Almanya Kuzey Afrika'dan çekilmeye başladı
1953: Edirne depreminde ağır hasar gören tarihi Edirne Saat Kulesi yıkıldı
1960: Nobel Edebiyat Ödülü sahibi ABD'li romancı William Faulkner hayatını kaybetti
1968: Öğretmenler Kurultayı'nda temel eğitimin sekiz yıl olması istendi
1969: 'İnce Memed' romanının senaryosu sansüre takıldı Romanın yazarı Yaşar Kemal, "sansür Anayasa'ya aykırıdır" dedi
1971: ABD'li caz sanatçısı Louis Armstrong hayata veda etti
1984: Türkiye'nin en eski ilüzyonisti Zati Sungur, 87 yaşında İstanbul'da vefat etti
1991: Türkiye'nin ilk kadın valisi Lale Aytaman, Muğla'ya atandı
1995: Yazar Aziz Nesin, 80 yaşında yaşamını yitirdi
1995: Ankara Valiliği, Büyükşehir Belediye Meclisi'nin kentin simgesi Hitit Güneşi'ni değiştirme kararını reddetti
1999: Devlet Bakanı Hikmet Uluğbay, intihar girişiminde bulundu Uluğbay, 9 temmuzda verdiği ifadede, tetiği kendi iradesiyle
çektiğini belirtti
2003: Türkiye Turing ve Otomobil Yönetim Kurulu Başkanı Çelik Gülersoy hayatını kaybetti