Balık Zehirlenmesi

Balık Zehirlenmesi

Türkiye tatlı sularında bulunan, karabalık ya da otsazanı gibi adlar da verilen, yeşilsazan ile turnabalığı gibi bazı balıklann yumurtalan kıısma, ishal ve kann ağnsına yolo açar Tropik bölge balıkları ise çok daha tehlikeli zehirlenmelere neden olabilir

Sinir zehiri etkisi yapan zehirlenmeler özellikle tehlikelidir Bu tür zehirleyici maddeler temel olarak sinir sistemini etkile5erek çeşitli bozukluklara yol açar Örneğin Türkiye'nin güney kıyılarında da rastlanan balonbalığı, Japonya'da fugu adıyla tanınır ve lezzetiyle olduğu kadar zehriyle de ünlü bir balıktır Fugunun çok güçlü zehri özellikle karaciğer ve sindirim sisteminde yoğunlaşmıştır Japonya'da bu balığı temizleyip pişirecek aşçılar özel olarak eğitilir Fugu zehirlenmesinde balığı yedikten sonra yarım saat geçmeden dilde bir karıncalanma başlar Birkaç saat sonra bunu solunum güçlüğü ve çırpınma nöbetleriyle birlikte genel durum bozukluğu izler

İstiridye ve midye de bazen bu tip zehirlenmelere yol açabilir İstiridyede mitilotoksin denen bir zehir bulunabilirBu zehir ısıyla parçalandığından istiridyenin pişirilmesiyle etkisini yitirir Ama istiridye çiğ yendiğinde zehirlenme görülebilir

Balık Zehirlenmesi Belirtileri Tedavisi

BELİRTİLERİ

Genel olarak kusma, ishal, karın ağrısı gibi belirtiler vardır Bazı durumlarda balık yendikten yarım saat geçmeden dilde karıncalanma başlar Birkaç saat sonra solunum güçlüğü ile birlikte genel durum

bozukluğu izler

DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN GENEL HUSUSLAR

Kirli sularda avlanan balık, midye ve diğer su ürünlerinin insan sağlığına için tehlike oluşturuyor Kabuklu deniz hayvanları, insanlarda ishalle birlikte seyreden tehlikeli yiyecek zehirlenmelerinin ortaya çıkmasına neden olabilir Havaların ısınmasıyla birlikte risk faktörü daha da artmaktadır Bu durum halk nazarında bu ürünlere karşı güvenin sarsılmasına ve tüketimin azalmasına sebep olmaktadır Yeterince işlem görmemiş ya da çiğ olarak tüketilen deniz kabuklularının tüketimini takiben zehirlenme belirtileri ortaya çıkabilmektedir Bu deniz canlılarının besinleri süzerek, ağır ağır yemesi nedeniyle, lağım sularıyla kirlenmiş sulardan yüksek miktarda mikrop ve atık madde (toksinleri) almalarına ve vücutlarında biriktirmelerine yol açar Kabuklu deniz hayvanları, iyi pişirilmesine rağmen iç organlardaki patojenler yeterli şekilde yok edilemeyebilir Toksin birikimi de yüksek ısıyla yok edilemez Çok düşük miktarlarda, mide ve bağırsaklar için zararlı ürünler gıdalarda kalabilir ve bu ürünler tüketimi takiben hastalıklara neden olurlar Bazı midye türleri de yendikleri zaman toksik etki gösterebilir (Mytilus edulus ve Modiola modiolus cinsi midyeler)

Midye zehirlenmelerinde, zehirlenme belirtisi olarak aşırı duyarlılık ve felç, parmak uçlarında iğne batması gibi karıncalanma hissi, dudaklarda sızlama ve uyuşukluk hissedildiğini söyleyen veteriner hekim Aydın, “Sersemlik, uyuklama, boğazda sıkışma ve kuruluk, bazı vakalarda konuşmada bozukluk vardır Ağır vakalarda ölüm solunum yetersizliğinden kaynaklanmaktadır Toksin ihtiva eden midyelerden 4-5 tanesinin yenmesiyle bile ölüm meydana gelebilir Bu toksinin çok kuvvetli bir zehir olan potasyum siyanürden 50 kez daha güçlü olduğu bildirilmiştir Midye yendikten sonra bir rahatsızlık hissedilmesi halinde, gecikmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır Midye zehirlenmesi olayları ABD, Fransa, İrlanda, İngiltere ve Almanya gibi gelişmiş ülkelerde sık meydana geliyor Ülkemizde midye zehirlenmesinin gelişmiş ülkelere oranla daha az görülmesinin sebebi, dini inanış boyutuna paralel olarak daha az tüketilmesinden kaynaklanmaktadır” diye konuştu

İnsanlar bazı balıklara temas etmekle de zehirlenebilir Bu balıkların yüzgeçleri birtakım dikenler ihtiva eder Dikenin kaidesindeki kesede bulunan zehir, kesenin kanalı vasıtasıyla dikenin açtığı yaraya boşaltılır Memleketimizde bulunan bu nevi balıklar: tarakonya, çarpan balık, kum tarakonyası, varsan balığı, rina balığı, iğneli vatoz balığı, tırpana balığı, kazık kuyruğu balığı, folya balığı, tatlı su levreği gibi balıklardır Doğal olarak toksin ihtiva eden bir tek balığın bile yenmesi, ölüme sebep olabilir Balıkçılık sektöründeki sorunlardan bir tanesi de çiftliklerde bilinçsiz kimyasal madde ve ilaç kullanımı sonucu oluşan ilaç kalıntısı birikimidir Avrupa Birliği ülkeleri, ithal ettikleri su ürünlerinde ilaç kalıntısı için belli bir standart getirmişlerdir Balıkların yaşadıkları ortamda yeterli sayıda hastalık etkeni bulunursa, balıklarda yaralanma, organ bozuklukları, zayıflama ve stres gibi faktörlerle birlikte hem balığın kendi sağlığını bozan, hem de kesim sonrası balık etinin değerini düşüren hastalıklar meydana gelir” şeklinde konuştu

Uygun şartlarda balık vücudunda bir bakteri her 20 dakikada bir çoğalmaktadır Periyodik olarak çoğalan bir bakteri hücresinden 12 saat sonra 68 milyar adet bakteri meydana geldiği dikkate alınırsa, bozulmaya uğramış bir balık etini yiyen kişinin ne kadar risk altında olduğu anlaşılır

Deniz ürünleri pişirilirken ortaya çıkan dumanın solunması, astım, rinitis, larenks ödemi veya rinokonjuktivitise sebebiyet verebilir

Balık alerjileri, sindirimi takiben en erken 2 dakikada ortaya çıkabilir Deniz ürünleri alerjilerinin belirtileri de genellikle 1 saat içinde ortaya çıkar İnsanlarda deniz ürünleri anafilaktik şoka sebep olabilir Bazı bakteriler orkinos, uskumru, palamut gibi balık türlerinde toksin oluşturur Bu balıkların yenmesiyle balık zehirlenmesi meydana gelir Bazı deniz kamçılıları da toksin üretebilirler Balıkların bazı türleri, bu toksik kamçılıları tükettikten sonra insanlar için zehirli hale gelir Bu toksinler balığın iç organlarında, kafasında ya da merkezi sinir siteminde depolanır