İş Ve Politika Dünyasında Diyabetle İlgili Soru Ve Cevaplar

İş ve politika dünyasında diyabetle ilgili soru ve cevaplar

Prof Dr Temel Yılmaz ilk kez açıkladı: Organ hasarlarına neden olan diyabet; yeterince tedavi edilmeyip, maskelendiği için eski Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın ölümünde büyük rol oynamıştır



Türk Diyabet Vakfı Başkanı Prof Dr Temel Yılmaz, iş ve politika dünyasında diyabetle ilgili soruları yanıtladı:

* Rauf Denktaş ve Süleyman Demirel gibi politikacılarda diyabet var Politikacıların diyabeti, yaşadıkları strese mi bağlı?
Tarih boyunca baktığımızda; hem Amerika Birleşik Devletleri, hem Avrupa, hem de ülkemizde birçok devlet adamının diyabetli olduğunu biliyoruz Etrafları bürokratlarla kuşatılan devlet adamları; özel hayatı ve sağlığı arka plana ittikleri bir yaşam sürüyorlar Devlet adamlarının üstlendiği büyük sorumluluk, ağır stres ortamı ve katı protokol kuralları içindeki düzensiz beslenme programı; diyabeti tetikleyen önemli etkenlerdir Tip2 diyabette en ciddi sorun; hastalığın uzun yıllar sesiz ve bulgu vermeden gitmesidir Bu nedenle organ hasarları maskelenir ve geri planda kalır, atlanır Özellikle Tip2 diyabette; majör organ hasarı, kalp ve kroner hasarı olduğu için çok dikkatli olmak gerekir Rahmetli Turgut Özal'ın da bu sağlık problemi uzun yıllar maskelendi Belki de kendisi bu nedenle kaybedildi

* Özal'ı kalp krizinden kaybetmedik mi, yıllardır yanlış mı biliyoruz?
Diyabet düzgün tedavi edilmezse organ hasarlarına yol açar İlk hasarı da kalpte verir Özal, bypass ve kardiyomiyopeti geçirdi Kalp kası işlevini görüyordu, bütün bunlara diyabet hastalığı neden oldu Özellikle politikacılarda, diyabet hastalığı görülünce; özel check-up programlarından geçirilip hastalığın yarattığı organ hasarları mutlaka saptanmalı Diyabetin yanısıra bunların da tedavisinin yapılması gerekli Özal bu ihmalin çok açık örneğidir

* Aşırı stres diyabet yapar mı?
Ekonomik kriz süreçlerinde strese bağlı olarak, özellikle diyabetli hastaların kan şeker ayarının ve regülasyonunun bozulduğunu ve tedavisinin daha zor olduğunu biliyoruz Tek başına stres ve kaygı, kan şekerini 40-60 puan yükseltebilen iki etkendir Ayrıca bu dönemde, kişi kötü beslenirse, kan şekeri ayarı çok daha güçleşir

* Kişilik faktörleri diyabete yakalanma riskini artırıyor mu?
Kişilik faktörü hastalıkların ortaya çıkışında önemli bir etkendir Aşırı yoğun olan, gergin ve sinirli bir kişilik yapısına sahip kişilerde stresin; vücudun savunma immun sistemini düşürdüğü bilimsel bir gerçek Özellikle diyabet, hipertansiyon, kroner kalp hastalığı ve kanser gibi birçok hastalıkta; hastalığın henüz semptom vermediğini, yıllarla ifade edilen gizli ve sinsi bir seyir gösterdiğini biliyoruz Bu dönem klinik öncesi ya da 'preklinik' dönem olarak isimlendirilir Bu dönemde stres, gergin ve sinirli bir kişilik yapısı; hastalıkların beklenen süreçten daha hızlı öne çıkmasını ve hızlı ilerlemesini sağlar

SİGARAYI SÖNDÜRÜN
* Sizce diyabete neden olan, önleyebileceğimiz en önemli etken nedir?
Diyet çok önemlidir, bunu hiç ihmal etmemek gerekir Kilo, diyabeti davet eder Bunun yanı sıra sigara, diyabetli hastada kesin bir sağlık felaketine neden olur Diyabet, hızlandırılmış damar hasarı yapan bir hastalıktır Sigara da, hızlandırılmış damar hasarı yapan bir başka faktördür İkisi bir araya geldiğinde, büyük ve küçük damar tahribatını engellenemez bir ölçüde artırır Kroner kalp hastalığına, diyabetik ayak damar tıkanıklığına; sigara içen diyabetlilerde, içmeyenlere göre altı kat daha fazla rastlanır Sigara içen Tip1 diyabetlilerin yüzde 50'sinden fazlasında böbrek hasarı ve diyaliz ihtiyacı geliştiğini biliyoruz Amerika'da, bir yılda, ayağında damar tıkanıklığı olan 100 binin üzerinde hastanın yüzde 90'ından fazlasında diyabet geliştiğini biliyoruz Bu nedenle sigara içen diyabetlilerin en kısa zamanda sigarayı bırakmaları gerekir Yoksa uygulanacak her türlü tedavi etkisiz olur

* Uyku düzeni bozuk olan erkeklerde diyabet riski artar mı?
Son yıllarda hem diyabette, hem de şişmanlıkta ciddi uyku bozuklukları yaşandığı biliniyor Özellikle obez ve gizli şekerli hastalarda; 'Uyku Apne Sendrom'u ya da uykuda aralıklı olarak solunumun durması ve bozulmasına yüzde 50-60 civarında rastlanır Gece uykuda terleme, sabah uykudan çok yorgun ve halsiz uyanma, öğleden sonra ve akşam üstü uyuklama, çabuk yorulma bulguları; 'Uyku Apne Sendromu'nun göstergesi olabilir 'Uyku Apne Sendromu'; gece tansiyon yüksekliği, uykuda kalp hastalıkları ve obezitenin en önemli sebebidir Bu nedenle tüm obezler ve gizli şekerli hastalar bu konuda tetkik edilmeli ve mutlaka tedavi edilmelidir

Öğün arası iki saat olmalı

Klasik düşük kalorili diyet programları ile bir türlü zayıflamayı başaramayan, tekrar hızlı kilo alanlar mutlaka diyabet açısından yükleme testi kontrolü yaptırmalı Gizli şeker sürecinde, insülin salınımında bir bozukluk nedeniyle öğün aralığı kısalır Bu grup hastalarda öğün aralığı 2-3 saat olarak alınır Ara öğünlerde meyve ve beyaz unlu mamullerden kaçınmalı; kepek, çavdar ve yulaf gibi emilimi yavaş karbonhidrat almalıdır

Şeker, seks hayatını vurur

Diyabet seksüel hayatı fiziksel olduğu kadar ruhsal açıdan da etkiler Oysa bu sorunların büyük çoğunluğu basit önlemler veya tedavilerle düzeltilebilir Özellikle iyi glisemi ayarı birçok sorunu ortadan kaldırmaktadır Öncelikle belirtmek gerekir ki; hekimlere başvuran impotanslıların (iktidarsızların) üçte birinde, nedenin tamamen psikolojik olduğu saptanmıştır Diyabetin impotansa neden olma olasılığının yüksek olduğunun bilinmesi; kişiyi hiçbir organik neden yokken bile psikolojik olarak olumsuz etkileyerek, cinsel ilişki sırasında sorun yaşamasına neden olabilmektedir Psikolojik faktörler dışında kontrolsüz diyabetin neden olduğu yaygın damar ve sinir hasarı, vücuttaki tüm organlar gibi cinsel organları da etkileyecektir Diyabetik bireylerdeki impotansın temel nedeni; kan şekerinin kontrol altında tutulmamasına bağlı olarak gelişir İmpotans varlığında ilk olarak yapılması gereken şey; sorunun psikolojik veya organik olup olmadığının ayırt edilmesidir Gece sertleşmeleri kaybolmuşsa, impotansın organik kaynaklı olduğu düşünülmelidir Bazı ilaçlar da buna neden olabilir Neden bulunursa sorun rahatlıkla çözülebilir