Hemoglobin Yüksekliği Şeker Habercisi

hemoglobin yüksekliğinin zararları nelerdir
şeker hastalığının sebebleri

SAĞLIKLI KİŞİDE HEMOGLOBİN A1C YÜKSEKLİĞİ GİZLİ ŞEKER HABERCİSİ

Hemoglobin A1c kandaki şekerin kırızı hücreler (eritrositler) de bulunan hemoglobinle etkileşimi sonucu ortaya çıkan bir protein HbA1c ölçümü daha çok şeker hastalarında kan şekerinin son 3 ayda nasıl seyrettiği hakkında bilgi verir Ancak yeni yapılan çalışmalar daha önceden şeker hastalığı olmayan bir kişide ölçülen HbA1c nin 6'nın üzerinde çıkmasının o kişide gizli şeker olabileceğini gösterdi HbA1c 6'nın üzerinde çıkarsa mutlaka açlık ve tokluk kan şekeri yapılmalı veya doktorunuzun önersine göre şeker yükleme testi (OGTT) yapılmalıdır

GİZLİ ŞEKER NEDİR?

Açlık kan şekerinin 100 ile 126 mg/dl arasında olmasına Açlık Kan şekeri Bozukluğu adı verilirken, kan şekerinin yükleme testi (OGTT) sırasında (75 gram glukozla yapılan şeker yükleme testinde) 2 saattte 140 ile 199 mg/dl arasında çıkmasına ise ' Şeker Tolerans Bozukluğu veya Gizli Şeker adı verilir İşte hem açlık kan şekeri bozukluğuna hem de glukoz tolerans bozukluğuna Pre-Diyabet adı verilir Pre sözcüğü latince ön veya erken anlamına gelmektedir Diğer bir deyimle şeker hastalığının ön veya erken devresi demektir Bu kişilerde diyabeti önleme programı ile (sağlıklı beslenme, egzersiz ve fazla kiloların verilmesi) hastalık geriletilebilir veya ortaya çıkması geciktirilir

Gizli şeker veya tıp dilindeki adıyla glukoz tolerans bozukluğu toplumda şeker hastalığının iki katı oranda yani %20-25 oranında görülür Bunun anlamı her 4 kişiden birisinde gizli şeker hastalığı olduğu anlamına gelmektedir Her yıl bu hastaların % 4-9unda aşikar şeker hastalığı gelişmektedir Gizli şeker hastalığı olan hastaların çoğunda açlık kan şekeri normal olabilir Açlık kan şekeri bozuk veya hafif yüksek olanların (bozulmuş açlık şekeri) çoğunda gizli şeker olmayabilirse de bu durum şeker hastalığı için bir risk oluşturmaktadır

Açlık kan şeker bozukluğu erkeklerde kadınlara göre 15-3 kat daha fazla görülmektedir 50-70 yaş arasında bozuk açlık kan şekeri olan kişi sayısı artar ve daha önceki yaşlara göre 7-8 kat daha fazla görülür Açlık kan şekerinin bozuk olması yani yüksek olması pankreasdaki beta hücrelerinin iyi çalışmadığının bir göstergesidir

Gizli şeker yani glukoz tolerans bozukluğu ise kadınlarda daha fazla görülmektedir ve genellikle insülin direnci olduğunu gösterir

Gizli şeker hastalığı koroner kalp hastalığı yapabildiğinden dikkat etmek gerekir Gizli şekeri olan hastaların % 76sında hafif derecede retinopati yani göz hasarı vardır Bu kişilerde tansiyon varsa göz hasarı oranı artar Yaşam tarzı değişikliği yapmak gerekir Bunun anlamı sağlıklı beslenmek, egzersiz yapmak, sigaranın kesilmesi ve kilo verilmesidir Bu sayede gizli şekeri olanların % 50sinde şeker hastalığı gelişmesi önlenebilir

Şeker Hastalığı Nedir?

Vücudumuz kendisi için gerekli olan enerjiyi yediğimiz gıdalardan elde eder Yemek yedikten sonra gıdalar bağırsaklarda parçalanarak ufak şeker parçalarına dönüşür ve daha sonra bağırsaktan emilerek kan akımı yoluyla vücudumuza dağılır Enerji sağlanması için kan şekerinin özellikle kas, karaciğer, yağ ve beyin gibi dokular olmak üzere tüm organların hücrelerine girmesi gerekir Kanda bulunan şekerin hücrelere girmesi pankreas bezinden salgılanan insülin hormonu sayesinde olur İnsülin hormonu kanda yoksa veya olduğu halde hücrelerce emilemiyor ve etki gösteremiyorsa kandaki şeker hücreye giremediğinden birikir ve şekeriniz yükselmeye başlar İşte kan şekerinin sabah aç karna yapılan ölçümde 126 mg/dl yi geçmesi durumuna şeker hastalığı diyoruz Kanda şekeri 180 mg/dlyi geçince idrarla atılmaya başlar, yani idrarırınızda şeker çıkar

Şeker Hastalığının Belirtileri

Tip 1 şeker hastalarında çok su içme, çok idrara gitme, çok yemek yenmesine karşın kilo verme gibi şikayetler çok belirgin olduğu halde Tip 2 şeker hastalarında bu belirtiler silik olabilir ve hastalık sinsi bir şekilde başlar Bu kişilerin çoğunda hiçbir şikayet olmayabilir Bazı hastalarda ise sık idrara gitme, aşırı açlık, zayıflama, halsizlik, görmede bulanıklık, kadınlarda vajinal kaşıntı, susuzluk ve çok su içme gibi belirtiler ortaya çıkabilir

Şeker hastalığında görülen belirtiler şunlardır:

Çok su içme ve ağız kuruması
Çok idrara gitme
Çok acıkma
Çok yemek yemeye rağmen zayıflama ve halsizlik
Yaraların geç iyileşmesi
Cildin kuru ve kaşıntılı olması
Ayaklarda uyuşma ve karıncalanma
Görmede bulanıklık
Vajinal kaşıntı
Yemeklerden sonra uyku gelmesi
Tatlıya düşkünlük
Sinirlilik
El ayalarında ve ayak altlarında yanma
Uzun açlıklarda el-ayak titremesi
Horlama

Tip 2 Diyabet İçin Kimler Risk Altındadır?

Aşağıda sıralanan nedenler bir kişide varsa tip 2 diyabet gelişmesi riski artmış demektir

Şişman veya kilolu olmak
Bel çevresi 90 cmden fazla olmak
Hareketsiz yaşamak
Sigara içmek
Alkol kullanmak
Düşük lifli gıdalarla beslenmek (sebze-meyve az tüketmek)
Margarin yemek
Balık az yemek
İleri yaşta olmak ( özellikle 45 yaş üzeri risk artar)
kadınlarda daha fazla görülür
Genetik eğilim
Önceki gebelikte kan şekerinin yüksek olması
Ailede şeker hastalığı olması
Tansiyon yüksekliği
Kan yağlarında yükseklik olması
Horlamak veya gece uykuda nefes durması
Polikistik over (yumurtalık) bulunması
Kanda insülin hormonunun yüksek olması
Homosistein yüksekliği

Şeker Hastalığı Nasıl Teşhis Edilir?
Şeker hastalığının teşhisi için en az 8 saatlik bir açlık sonrası kan şekerine bakılır Açlık kan şekeri 126 mg/dl ve üzerinde çıkarsa şeker hastalığı vardır, denir Ancak teşhisin kesinleşmesi için birkaç gün sonra tekrar açlık kan şekerine bakılması gerekir İkinci ölçümde de 126 mg/dl den fazla ise artık kesin olarak şeker hastalığı vardır, diyebiliriz

Açlık kan şekeri 100 ile 126 mg/dl arasında çıkarsa bu kişilerde şeker yükleme testi yapılır 75 gram şekerli su 10-16 saatlik açlık sonrası sabah içirilir ve 2 saat kan şekerine bakılır 2 saat kan şekeri 200 mg/dl ve üzerinde ise şeker hastalığı vardır, denir Eğer ikinci saat kan şekeri 140-199 mg/dl arasında çıkarsa “gizli şeker hastalığı “ vardır

Çok su içen, çok idrara giden veya izah edilemeyen kilo kaybı olan bir kişide öğün durumuna yani açlık veya tokluk durumuna bakılmaksızın günün herhangi bir saatinde ölçülen kan şekeri 200 mg/dl ve üzerinde çıkarsa yine şeker hastalığı teşhisi konur
Açlık kan şekerinin 100 mg/dl den daha az olmasına normal diyoruz

ŞEKER HASTALARINDA HbA1c

HbA1c:
Kırmızı kan hücrelerinin içinde bulunan “hemoglobin” isimli proteine şekerin bağlanması ile oluşur HbA1c, bu nedenle son 3 aylık veya 100 günlük kan şekerinin yüksekliği hakkında bilgi verir Ortalama kan şekeri son 3 ayda yüksek ise HbA1c yüksek çıkar HbA1c ölçmekle kan şekerinizin ayarının iyi olup olmadığını anlayabilirsiniz

HbA1c= Açlık kan şekeri+ tokluk kan şekeri şeklinde bir formül HbA1cnin anlamını en iyi gösterir HabA1c bu formülde görüldüğü gibi hem açlık kan şekerinden hem tokluk kan şekerinden etkilenir Bu nedenle hem açlık hem de tokluk kan şekerinin kontrol altına alınması gerekir Açlık kan şekerini normal olduğu halde HbA1c yüksek ise tokluk kan şekeriniz yüksek olabilir Ayrıca bazı kan hastalıkları da bu yüksekliği yapabilir

HbA1c 3 ayda bir yapılabilir Daha sık yapmaya gerek yoktur
HbA1c normalde %4,5 civarındadır Şeker hastalarında istenilen seviye %6 olmasıdır Bununla birlikte %65 ve altı kabul edilebilir 65un üzeri organ hasarları yönünden risk taşır
HbA1c yüksek ise bunun nedenleri araştırılır, diyet ve ilaç ayarlaması yapılır

HbA1C ölçümünün anlamı alınan sonuca göre son 3 aylık kan şekeri ortalamasını gösterir Aşağıda HbA1c sonucunun ne anlama geldiği verilmiştir

%4 ise son üç aylık kan şekeri ortalaması yaklaşık 65 mg/dl
%5 ise son üç aylık kan şekeri ortalaması yaklaşık 100 mg/dl
%6 ise son üç aylık kan şekeri ortalaması yaklaşık 135 mg/dl
%7 ise son üç aylık kan şekeri ortalaması yaklaşık 170 mg/dl
%8 ise son üç aylık kan şekeri ortalaması yaklaşık 205 mg/dl
%9 ise son üç aylık kan şekeri ortalaması yaklaşık 240 mg/dl
%10 ise son üç aylık kan şekeri ortalaması yaklaşık 275 mg/dl
%11 ise son üç aylık kan şekeri ortalaması yaklaşık 310 mg/dl
%12 ise son üç aylık kan şekeri ortalaması yaklaşık 345 mg/dl civarında demektir

HbA1cnin 6 ve altında olması idealdir

alıntıdır