Diyet İçin Peynir. Ama Hangisi?

Buzdolabından ilk çıkarılan da, kahvaltı sofrasının vazgeçilmezi de, simit, zeytin, domates ve rakının ekürisi de odur Diyetle başı dertte olan peynir tutkunlarına ne demeli peki? 'Kibrit kutusu' etrafında hayatı sürdürmek mayın tarlasında sınırı geçmeye benzer artık Gerilim had safhadadır

Sürekli diyette olan peynir tutkunları için, 'bir kibrit kutusu kadar' sözü bir kabusun da başlangıcıdır adeta… 'Kibrit kutusu' etrafında hayatı sürdürmek mayın tarlasında sınırı geçmeye benzer artık Gerilim had safhadadır Kimi zaman mayınlara basmadan aşılır sınırlar Oysa dönüşü, mayın yüklüdür sınırın Zira, aşılmış her kibrit kutusu daha da küçülmüş kibrit kutularını beraberinde getirir; yağlısı, tuzlusu, bol kalorilisiyle, 'küçülmeyi' biraz da hak etmiştir peynir…

Evet, diyet listelerinin baş köşesine oturan peynir hayatımızın önemli bir parçası… Öyle ki, sabah güne uyanırken başlar peynirle kucaklaşmamız… Buzdolabından ilk çıkarılan da kahvaltı sofrasının vazgeçilmezi de simit, zeytin, domates ya da rakının ekürisi de odur Böreklerin harcı, makarnanın tadı, fakirin katığı, zenginin her gün bir yenisini keşfettiği aperitifidir Burnunu sokmadığı hiçbir sofra yok desek yeridir Pastaya da katılır, bebek mamasına da…

İnek sütünden yapılan peynirin müptelaları ayrıdır, koyun ya da keçi sütünden yapılanlarınki ayrı

Otlusundan kızartılmışına, çökeleğinden küflüsüne kadar, kokusu, yumuşaklığı ve sertliği, hatta rengiyle bile her zevke, her keseye hitap edebilir peynir Söz sanatlarına da katkısı olmuş, 'peynir gemisi'nin lafla mı işle mi daha iyi yürüyeceği şeklindeki tartışmaların odağına oturmuştur

Peynir, artık kahvaltılık bir malzeme olmaktan çıkıp, ana yemeklere girdi, şarabın tamamlayıcısı oldu Evde yiyecek bir şey bulamadığımız zamanlarda yaptığımız makarnayı peynirle çeşnilendirdik ya da karnabaharla fırına verdik Yani peynir, artık tüm öğünlerin ve özellikle diyetlerin ayrılmaz bir parçası oldu… Kısacası bazı tutkunları için aşkın, bazıları içinse bağımlılığın öteki adıdır peynir

AMA HANGİSİ?

Peynirin içindeki kalori ve yağ oranları, öyle 'aş'a 'katık' edilecek cinsten değil… 'Bir kibrit kutusu' ölçüsü hayati önemi taşıyor bu nedenle Hangi peyniri ne miktarda tükettiğimiz çok önemli

Peynirlerin besin değerlerine göz atıp, 'kibrit kutusu' sınırının ne olduğunu görelim istedik 30 gram, yani yaklaşık 'bir kibrit kutusu' peynir neleri içeriyor

İSVİÇRE PEYNİRİ

120 kalori, 9 gr yağ, 290 mg kalsiyum

Protein ve mineral açısından zengin 30 gramında, günlük olarak alınması tavsiye edilen kalsiyumun üçte birinden fazlası var

Sağlık değerlendirmesi: 6

BRİE

96 kalori, 8 gr yağ, 162 mg kalsiyum

Brie, yağlı peynirlerarasında gösterilse de içerdiği yağ kaşar peynirinden az B1 vitamini açısından zengin Çinko oranı da azımsanmayacak düzeyde

Sağlık değerlendirmesi: 7

CAMEMBERT

89 kalori, 7 gr yağ, 105 mg kalsiyum

Sert peynirlere oranla, üçte bir oranında daha az yağ ve dörtte bir oranında daha az kalori mevcut Folik asit açısından zengin

Sağlık değerlendirmesi: 8

PARMESAN

136 kalori, 98 gr yağ, 360 mg kalsiyum

Kalsiyum deposudur Makarna üzerine koyacağınız sadece bir çorba kaşığı parmesan, tavsiye edilen günlük kalsiyum miktarının yüzde 15'ini karşılar Fazlaca tuzlu, ancak çinko oranı bir hayli yüksek

Sağlık değerlendirmesi: 6

SÜZME PEYNİR

29 kalori, 12 gr yağ, 22 mg kalsiyum

Gerçekten çok az yağ içeriyor ve kilo vermeye çalışanlar için de ideal Ancak kalsiyum açısından zengin değil

Sağlık değerlendirmesi: 10

KAŞAR

124 kalori, 103 gr yağ, 216 mg kalsiyum

En yağlı peynirlerden, ancak iyi bir kalsiyum ve çinko kaynağı

Sağlık değerlendirmesi: 6

MOZARELLA

90 kalori, 75 gr yağ, 155 mg kalsiyum

Orta yağlı olmasına rağmen doymuş yağ oranı yüksek

Sağlık değerlendirmesi: 8

RİCOTTA

56 kalori, 44 gr yağ, 63 mg kalsiyum

Nispeten daha az yağ ve tuz içeriyor Kalsiyum açısından çok zengin değil

Sağlık değerlendirmesi: 9

KEÇİ PEYNİRİ

59 kalori, 47 gr yağ, 57 mg kalsiyum

İnek peynirine oranla az kalorili D vitamini açısından zengin Ancak kalsiyum, ya da çinko açısından zengin olduğu söylenemez

Sağlık değerlendirmesi: 9

BEYAZ PEYNİR

75 kalori, 6 gr yağ, 108 mg kalsiyum

Yarım yağlı kaşardan daha az kalori içeriyor Kalsiyum oranı ne çok az ne de fazla Tuzlu ve D vitamini açısından zengin

Sağlık değerlendirmesi: 7

Alırken, saklarken, yerken, bunları unutmayın!

Beyaz peynir çok fazla gözenekli ise alırken bir kez daha düşünün Gözeneklerin fazlalığı, asitli süt kullanıldığını gösterir

Beyaz peynir ambalajına fazla su salmışsa bu peynirin yeterince olgunlaşmadığını gösterir

Tadıldığında çok fazla ekşilik veren beyaz peynirden kaçının Ancak ekşi oranı çok az olan peynirde yoğurt kültürünün kullanılmış olabileceği aklınızda olsun

Taze kaşar peyniri açık sarı renkte, homojen yapıda, süt kokulu, kolay dilimlenebilir ve az tuzlu olur

Dil peyniri az tuzlu olmalı ve lif lif ayrılabilmelidir

Peynir, ışıksız ortamda (buzdolabında, sebzelik gözünde) saklanmalıdır

Peynir hemen tüketilmeyecekse, kendi ambalajında saklanmalıdır Ambalajı açıldıktan sonra ise mutlaka saklama kabında veya ambalaj malzemelerine sararak korunmalıdır Aksi takdirde peynir nemini kaybeder, aroması ve lezzeti azalır

Beyaz peynir; ambalajı açıldıktan sonra, içme suyuna, yumurta yüzecek kadar tuz eklenerek hazırlanan sıvıda saklanabilir Böylece peynirin olgunlaşma süreci de devam eder

Peynir dilimlere ayrılmadan saklanmalıdır, böylece dış ortamla teması en aza indirilebilir

Kabuklu peynirler (eski kaşar gibi), kabuğu temizlenmeden saklanmalı, temizleme işlemi peyniri tüketmeden hemen önce yapılmalıdır Krem peynirler mutlaka kendi ambalajının içinde ve kapağı kapalı olarak saklanmalıdır

Kızartma peynirler tüketilmeden önce 4-5 saat suda bekletilerek tuzu alınmalıdır

Beyaz peynir dışındaki peynirler yıkanmaz, su ile temas peynirin lezzet ve aromasının kaybolmasına yol açar

Beyaz peynirleri keserken, bıçağı ıslatmak peynirin düzgün kesilmesine yardımcı olur

YÖRESEL TATLAR

Kars gravyer peyniri

Peynir ve zeytin cenneti olan Türkiye'de, tam 23 çeşit yöresel-özgün peynir bulunuyor

Türkiye Perakendeciler Federasyonu Dergisi'nde (PERDER) yer alan bilgilere göre, Türkiye'de en yaygın olan peynirlerin başında beyaz peynir ve kaşar peyniri geliyor

İşte, bir dönem sadece üretildiği kentin sınırları içinde kalan, ancak şimdilerde farklı lezzetleriyle her tür tüketiciye ulaşabilen, özgün peynirlerimiz: Mihaliç (kelle) peyniri, keçi peyniri, Erzincan tulum (şakak) peyniri, İzmir tulum peyniri, Van otlu peyniri, lor, Urfa beyaz peyniri, dil peyniri, Çerkez peyniri, Abaza peynirleri, tel (civil) peyniri, çökelek, Yozgat çanak peyniri, külek peyniri, Hatay cara (testi) peyniri, örgü peyniri, golot peyniri, İstanbul çayır peyniri, Manisa çayır peyniri, Ordu torba peyniri, Giresun imansız peyniri, Kars gravyer peyniri ve Denizli yörük peyniri

"Türkiye'deki insan mozaiği, peyniri de çeşitlendiriyor"

Özellikle peynir çeşitlerinin fazlalığıyla övünen Fransızlarla, bir rekabete girmemiş olsak da ülkemizde de hatırı sayılır bir peynir lezzeti var Prof Dr Artun Ünsal, bu çeşitliliği bizzat yerinde tespit etmiş Sadece şarküterilerde gördüğü peynir çeşitleriyle yetinmemiş, semt pazarlarına, oralardan da Anadolu'nun dört bir köşesine 'peynir' yolculuğuna çıkmış 'Süt Uyuyunca' kitabıyla noktaladığı gezilerden izlenimleri de bir hayli ilginç Zira peynir tüketim alışkanlıkları yöreden yöreye değişiyor Kaşar peyniri, bizim bildiğimiz kaşar peynirinin ötesinde dil peyniri olabiliyor, örgü peyniri, hellim peyniri olabiliyor

Ünsal peynirdeki çeşitliliği ise insan mozaiğine bağlıyor "Orta Asya'daki atalarından öğrendiği şekilde bir peyniri yapan köylüye karşılık, Balkanlar'dan, Trakya'dan ve daha birçok yerden gelenlerin peyniri tabii ki çok farklı olacak Bu topraklarda var olan mozaiği düşünürseniz müthiş bir zenginlik gözünüze çarpar" diyor Dünyada 8 peynir yapım çeşidi olduğunu Türkiye'de ise 7'sinin kullanıldığını söylüyor Artun Ünsal

Kafkas Üniversitesi Kars Meslek Yüksek Okulu Öğretim Üyesi Asya Çetinkaya da Türkiye'nin peynir haritasını çıkarmış, 260 peynir çeşidi elde etmiş Ancak, peynirlerin birçoğu yapım benzerliği gösterdiği için bunları eleyerek 193 peynir çeşidini içeren bir kitap ve harita oluşturmuş

'Light' diye aşırıya kaçmayın siz yine de!

Piyasadaki pek çok markanın diyet peynirleri ile 'kibrit kutusu' sınırını aşıp aşmamak sizin kararınız artık Hemen bütün peynir ürünlerinin "light"ları var marketlerde Düşük kalorili, şekersiz, tuz oranı azaltılmış, yağsız, diabetik peynir ürünlerini bulmak zor değil İşte birkaç örnek Sütaş'ın light kaşar peyniri, kalori oranını sınırlamış Pınar'ın Labne light sürülebilir krem peyniri, Pınar Labne'nin yüzde 50 daha az yağlı ve yüzde 30 daha az kalorili halidir Yörsan'ın light teneke beyaz peyniri yine az kalorili olarak piyasada Ülker'in mavi yeşil light kaşar peyniri de az yağlı az kalorisiyle diyet listelerine uygun

2 Günlük Peynir Diyeti

“Son günlerde hareketsiz kaldım”, “Bir iki gündür abur cuburu fazla kaçırdım” diye düşünen ve biri iki kilo kadar fazlalığı olanlar için hazırlanmış başka bir diyet

Acilen kilo vermeniz gerekiyorsa ve diyet yaparak fazla kilonuzu vermek istiyorsanız 2 günlük peynir diyetini uygulayabilirsiniz 2 günün sonunda 2 kilo vermiş olacaksınız Yalnız bu diyeti 2 günden fazla yapmayın ve diyet listesinde belirtilenler dışında bir şey yemeyin

Uyandığınızda: Yarım bardak ılık su

Kahvaltı: Sütlü çay veya şekersiz filtre kahve, 2 adet çubuk kraker

Ara öğün: 1 bardak sıcak limonata

Öğle Yemeği: 220 gram peynir, 1 kaşık krema, 1 adet domates, 1 yaprak marul, 1 dilim kepek ekmeği, yarım kuru soğan, bir fincan şekersiz çay ya da kahve

Akşam Yemeği: 1 adet haşlanmış yumurta, 220 gram peynir, 1 kaşık krema, 1 adet domates, 1 yaprak marul, 1 dilim kepek ekmeği, yarım kuru soğan

Uyumadan: Yarım bardak ılık süt