Gül Diyari İsparta

Coğrafi Konum Isparta ili, Akdeniz Bölgesinin kuzeyinde yer alan Göller bölgesinde yer almaktadır İl, 300 20 ve 310 33 doğu boylamları ile 370 18 ve 380 30 kuzey enlemleri arasında bulunmaktadır 8933 km2lik yüzölçümüne sahip olan Isparta ili, kuzey ve kuzeybatıdan Afyon ilinin Sultandağı, Çay, Şuhut, Dinar ve Dazkırı, batıdan ve güneybatıdan Burdur ilinin Merkez, Ağlasun ve Bucak, güneyden Antalya ilinin Serik ve Manavgat, doğu ve güneydoğudan ise Konya ilinin Akşehir, Doğanhisar ve Beyşehir ilçeleri ile çevrilmiştir (Şekil 1) Rakımı ortalama 1050 metredir

Bitki Örtüsü ve Yaban Hayatı Isparta ili arazisinin yarısına yakın bir kısmı ormanlardan oluşmaktadır Bu alanlar içinde verimli orman ağaçlarının yanı sıra fundalık ve çalılık alanlara da karşılaşılmaktadır Bu araziler dışındaki alanlarda ise bitki örtüsü otlardır

Aksu Vadisi boyunca Davras dağı eteklerine kadar, Akdeniz sahillerinin tipik bitkilerinden olan zeytin, mersin gibi ağaçlara rastlanır Davras dağının güney eteklerinde sedir ağaçları da bu bitki topluluklarına katılır

Ispartada 1500 m yükselti kuşağına kadar, Akdenize özgü maki türü ağaççıklarla birlikte, meşenin egemen olduğu yapraklı ormanlar bulunur Eğirdir Gölünün kuzeyinde, Gelendost-Yalvaç arasında, Afşar yöresinde, Isparta-Ağlasun arasında ve Sütçüler bölgesinde yer yer iyi koru niteliği gösteren yapraklı ormanlar geniş alanlar kaplar Yapraklı ormanlar üzerinde 1700-1800 mlere kadar kızılçam, karaçam, sedir ve ardıç gibi ibreli ağaçlardan oluşan ve özellikle ilin güneyinde çok iyi koru özelliği gösteren, iğne yapraklı ormanlar yayılmıştır Bu ağaçlardan başka buralarda yer yer köknar ağaçlarına da rastlanmaktadır

Kızılçam ve karaçamdan sonra ilde en çok alan kaplayan ağaç Torosların temel ağacı olan sedir, olumsuz insan etkileri nedeniyle daralmıştır Sedir ormanları, ancak Davras dağı eteklerinde, Barla-Senirkent arasında ve yüksek dağların doğu ve kuzey yamaçlarında yayılım göstermiştir

Asli Orman Ağaçları: Isparta Orman Bölge Müdürlüğü ormanlarında kızılçam, karaçam, sedir, göknar, ardıç, sarıçam (Gölcük Tabiat Parkında) gibi ibreliler ile meşe, çınar, kızılağaç, akasya, dişbudak, kestane ve sığla gibi yapraklı türler bulunmaktadır

Diğer Orman Ağaç ve Ağaççıkları: Pırnal Meşesi, kermes meşesi, akçaağaç, akçakesme, kocayemiş, zeytin, keçiboynuzu, defne ve mersin ağaç türleri yörede bulunmaktadır

Otsu Bitkiler: Kekik, adaçayı, sistuslar, ladenler, katırtırnağı, çayır ve mera bitkileri en çok görülen bitki türleridir

Isparta ili, yabani hayvan türleri bakımından zengin bir yörede yer almaktadır İldeki yaban hayvanları arasında yaban domuzu, sansar, porsuk, tilki, tavşan, sincap, kurt, karaca, alageyik, dağ keçisi, ayı ile kuş türlerinden yaban ördeği, keklik, çulluk, saksağan, sülün ve kaz sayılabilir Ispartadaki tatlı sularda ise levrek, sazan, çiçek ve ıstakoz bulunmaktadır

Isparta Milli Parklar ve Av-Yaban Hayatı Başmühendisliği sınırları içerisinde 2 adet Milli Park, 2 adet Tabiat Parkı, 2 adet Tabiatı Koruma Alanı, 2 adet Orman İçi Dinlenme Yeri, 3 adet Yaban Hayatı Koruma ve Üretme Sahası ve 4 adet Tabiat Anıtı bulunmaktadır

Milli Parklar

Kızıldağ Milli Parkı: ŞKaraağaç ilçesinin 5 km güneyinde, 1840 m yüksekliği olan büyük sivri tepesinin eteklerindeki saf sedir ormanları Milli Parkın odak noktasıdır İç Anadolu step iklimine en fazla giren saf sedir ormanları 164 ha kadardır Toplam 550 ha olan park, 1969 yılında milli park olarak tescil olmuştur

Kovada Gölü Milli Parkı: Eğirdir ilçesi mülki hudutları içinde olup, Kovada Gölü ve ormanlık çevresini kapsayacak şekilde 6534 halık bir alana yayılmıştır 1970 yılında milli park olarak tescil edilmiştir

Tabiat Parkları
Gölcük Tabiat Parkı: Isparta İli Merkez İlçesi Yakaören Köyü hudutları içerisinde yer alan Gölcük Tabiat Parkı Isparta iline 8 km mesafede olup, Isparta ve yöre halkının günübirlik dinlenme, eğlenme ve spor ihtiyaçlarını karşılayan bir tabiat harikası olarak özelliğini yıllardan beri korumaktadır Gölcük 1991 yılında tabiat parkı olarak tescil edilmiştir

Yazılı Kanyon Tabiat Parkı: Isparta ili Sütçüler ilçesi Çandır Köyü mülki hudutları içerisindedir 600 halık bir alanı kapsamaktadır 1989 yılında tabiat parkı olarak tescil edilmiştir Yazılı Kanyon Tabiat Parkı, Göksu Çayı serisi, Yazılı mevkii, bitki örtüsü ve yaban hayatı özelliğine sahip, manzara bütünlüğü içerisinde halkın dinlenme ve eğlenmesine uygun doğal bir yerdir

Tabiat Koruma Alanları ve Anıtları

Ispartada Turizm Bacasız fabrika olarak görülen iç ve dış turizm özellikle 2 Dünya Savaşından sonra ülkenin önemli bir gelir kaynağı olmuştur Dünya ülkeleri turizmi canlandırabilmek için yüksek miktarda harcamalar yapmaktadırlar Türkiyemizin de dünya ve Avrupa turizm pazarından daha büyük paylar alabilmesi için küresel düşünüp, bölgesel davranması gerekmektedir Bilindiği gibi kitle turizminde katılımcıların mutlu ve memnun ayrılmaları turizmin devamlılığı açısından önemlidir Kitle turizminin yanı sıra ferdi turizm de göz ardı edilmemelidir Her iki turizm çeşidinin de süreklilik açısından mastır planlarının iyi yapılması, hedef kitlelerinin iyi seçilmesi gereklidir

Isparta doğal, kültürel, tarihi güzellik ve zenginlikler diyarıdır İlin geçmişi, tarih öncesi devirlere kadar gitmektedir Antik çağda “BARİS” ismini taşıyan ve başta Lidyalılar, Frigler, Persler, Helenler, Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular ve Osmanlılara ait olmak üzere pek çok büyük uygarlığın izlerini taşır Bu yoğun tarihi geçmiş, şehre zenginlik katmıştır Cumhuriyet öncesinde Konya vilayetine bağlı “Hamidabad” adında bir livalık iken, 1923 yılında müstakil il olmuş ve “Isparta” adını almıştır Göller ve güller diyarı Isparta Batı Akdeniz bölgesinde yer alır Zengin bir flora ve faunaya sahiptir Güller diyarı Isparta'da gül yetiştiriciliği gül endüstrisini geliştirmiştir Gül yağı ve her türlü gül ürünleri iç pazarda tüketilmekte, ayrıca dünyanın her tarafına ihraç edilmektedir Isparta yıllık 550 bin ton elma üretimi ile ülkenin en çok elma üreten ilidir Geleneksel kültür ve el emeğiyle dokunan Isparta halıları haklı bir üne sahiptir 35000 üniversite öğrencisi Isparta'yı bir eğitim merkezine dönüştürmüştür Sahip olduğu sağlık kuruluşları ve hastaneler Ispartayı sağlık turizm merkezi haline getirmektedir Sınırları içerisinde çok sayıda göl, milli park ve tabiat koruma alanı vardır Eğirdir, Kovada ve Gölcük gölleri “altın üçgen” olarak adlandırılır Isparta ili dünyada, sınırlarında en fazla göl ve gölet bulunan ildir

Eğirdir Gölü tahribata uğramamış ve henüz kirlenmemiş Türkiye'nin dördüncü büyük tatlı su gölüdür Bu değer yapısı ile Eğirdir Gölü, göl-dağ turizmi açısından olduğu kadar balık avcılığı, su sporları ve rekreasyon imkanları ile bulunmaz bir yurt köşesidir Bir çöküntü gölü olan Eğridire bilhassa etrafında bulunan çeşitli yükseklikteki dağlar da ilginç bir görünüm kazandırmaktadır Göl ve çevresinde yamaç paraşütçülüğü, rüzgar sörfü, kamp-karavan turizmi, kuş gözlemciliği, trekking, canyoning, orienting yapılmaktadır Eğirdir Gölünün suyu, tatlı su balıklarının yaşamasına elverişli olması amatör ve profesyonel balık avcılığı imkanını sağlamaktadır

Turizmde çok çeşitlilik arz eden Isparta, alternatif turizm dallarından mağara turizmi bakımından da büyük bir önem taşımaktadır Özellikle son yıllarda dikkatlerin yoğunlaştığı mağara turizmi, ili turistik cazibe merkezi haline getirebilecek bir potansiyele sahiptir Merkez ilçe, Yalvaç ve Eğirdir ilçeleri inanç turizmi açısından büyük önem arz etmektedir Hz İsanın 12 havarisinden olan St Paul, St Barnabas ve St Yuanna Hristiyanlığı yaymak amacıyla Kıbrısın Paf Limanından Attalia (Antalya)ya geçmişlerdir St Yuannanın buradan tekrar Kudüse dönmek için ayrılmasından sonra St Paul ve St Barnabas Perge kenti üzerinden Gebiz ve Adada kentlerini izleyip, Yalvaç Psidia Antiochiasına eski kral Yolunu izleyerek ulaşmışlardır St Paul Hristiyanlığın ilk resmi vaazını Yalvaçta şu anda kendi adını taşıyan eski Sinagogda vermiştir

Doğal güzelliklere bürünmüş Ispartanın da turizm pastasından payını alabilmesi için turistik değerlerinin envanter çalışmaları bir an önce geliştirilmeli ve bu konuda çalışacak sivil toplum örgütlerinin de faaliyete geçirilmesi gereklidir Ülkemizin en önemli turizm bölgesi olan Antalya ilinin kuzeyinde bulunan Isparta ili sahip olduğu topografik yapısı, dağları, ırmakları, gülleri ve kanyonları ile ayrıca bu değerleri örten orman yapısı ile Antalyanın arka bahçesi olarak sahip olduğu bu değerleri Antalyaya gelen turistlere ve büyük şehirlerde oturan doğa severlere sunmaktadır Ispartadaki turizmin daha iyi tanıtılabilmesi için Antalya turizmi ile entegrasyon çalışmaları yürütülmektedir

Milli Parklar
1 Kızıldağ Milli Parkı: Şarkikaraağaç ilçesine 5 km mesafede 59600 halık bir alanı kapsamaktadır Isparta merkezine 120 km, Konya iline 150 kmdir Parkın güneyinde Beyşehir Gölü olup, gölden esen güney rüzgarları Bebik Vadisi ile Yertutan mevkiden geçerek milli parka ulaşılmaktadır Bu nedenle bol oksijenli temiz havası parkın cazibesini artırmıştır

Yenişarbademli ilçesinde bulunan Dedegül Dağı, 2998 m yüksekliği ile Orta Torosların en yüksek tepesi olup, yılın on bir ayı kar bulunur Bu dağda bulunan Karagöl görülmeye değerdir Dağ yürüyüşü, kamp, tırmanma için uygun yer ve imkanlar sunar

Dağ evleri ve kamp sahaları bulunan milli parkta 1840 m yükseklikteki Büyüksivri tepesine tırmanarak doğa yürüyüşü yapılabilir Ayrıca temmuz ayının ikinci pazarında Kızıldağ Milli Parkında düzenlenen “Helva Bayramı” görülmeye değerdir Milli parkta kamp ve piknik imkanı bulunmaktadır Mavi sedir ormanlarının bol oksijen üretimi nedeniyle Milli parkın temiz havası, solunum yolları rahatsızlığı bulunanlar için uygundur Bu sebeple 1986 yılında 100 yataklı bir göğüs hastalıkları hastanesi temeli atılmış olup, inşaat devam etmektedir Çadır ve karavanla konaklama yapılabilir Ayrıca Milli Park içinde halka açık bungalowlar, yeme-içme tesisleri bulunmaktadır 1988 yılında doğal sit alanı olarak tescil edilmiştir Milli Parkın orman ağaçlarını başta sedir, ardıç, karaçam, köknar, meşe olmak üzere kavak, söğüt ve az miktarda ıhlamur oluşturur

Kızıldağ Milli Parkı alt florası çok zengin bir tür yapısına sahip olup, sadece tıbbi ve aromatik bitki sayısı 80in üzerindedir Mevcut bitki örtüsünün %15i endemik türlerdir

Geçmiş yıllarda ayı, kurt, çakal, sırtlan, pars gibi memeli yırtıcıların yanında geyik, dağ keçisi gibi memeliler de yaşamıştır Bugün ise tavşan, tilki, sansar, kurt, çakal, yaban domuzu ve kuş türlerinden kartal, akbaba, şahin, doğan, atmaca, baykuş türleri gibi yırtıcılar; keklik, ardıç kuşu, üveyik, kaya güvercini gibi kuşlar ile yaklaşık 181 su kuşu türü bulunmaktadır

2 Kovada Gölü Milli Parkı: Benzersiz flora zenginliği ve yaban hayatı çeşitliliğinin yanı sıra, açık havada dinlenme ve eğlenme imkanları bakımından büyük potansiyele sahip olması, doğal kaynakların ender bir peyzaj bütünlüğü içinde bir araya gelmesi, Kovada Gölü ve çevresini milli park yapmaya yetmiştir 6534 hektar büyüklüğündeki saha, 1970 yılında milli park olarak ilan edilmiş olup, 1992 yılında l derece doğal sit alanı olarak ilan edilmiştir Kovada Gölü Milli Park sahasının en önemli özelliği regreasyonel kullanıma müsait olan doğal kaynaklarıdır 9 km genişliğinde ve oldukça sığ olan gölün çevresi 20,6 kmdir Derinliği ise 6-7 metreye kadar iner Suda bulunan ve göle yeşil renk veren tortular 1,5 m derinlikten sonrasının görülmesine engel olurlar Gölün deniz seviyesinden yükseltisi 900 mdir Yörenin oluşumunu sağlayan karst morfolojisi, bakir doğanın araştırılması, kampçılık, yürüyüş, manzara seyretme ve tırmanma ziyaretçilerin katılacağı başlıca uğraşlardır

Zengin bir bitki örtüsüne sahip milli park; kızılçam, karaçam, saplı-sapsız-saçlı meşeler, pırnal meşesi, kokar ağaç ve ardıç gibi ağaç türleri ile hayıt, sandal kocayemiş, kocayemiş, funda, çitlembik, yabani zeytin, akçakesme, mersin, menengiç, boyacı sumağı, muşmula, alıç, dağ muşmulası, böğürtlen, yabani gül, defne, tesbih ağacı, karaçalı, kördiken gibi maki florasının çalıları ile kaplanmıştır

Kovada Gölü'nde sazan, kadife ve tatlı su levreği, tatlı su ıstakozu bulunur Bunun yanı sıra düzensiz ve yasadışı avlanmalar, yaban hayatı çok çeşitli ve zengin olabilecek bu yöreyi de kurutmuştur Kovada çevresinde en çok bulunan yaban hayvanları, yaban domuzu, sansar, porsuk, tilki, tavşan ve ağaç sincabıdır Kovada Gölünde 153 tür su kuşu tespit edilmiştir Kuşlardan yaban ördeği, kaz, angut, keklik ve çulluk mevsimlere göre milli parkta rastlanan belli başlı türlerdir
Tabiat Parkları
1 Gölcük Tabiat Parkı: Merkez ilçenin güney batısındaki 1380 m rakımlı alan ve çevresi yeni yetiştirilmiş ağaçlarla kaplı bir krater gölü olan Gölcük, şehir merkezine 12 km uzaklıktadır Asfalt yolla ulaşım imkanı bulunur Gölün etrafı 150-300 myi bulan volkanik küllü tepelerle çevrilidir Daireyi andıran gölün çapı 1500 m derinliği yer yer 32 metreyi bulur Göl kıyısında piknik için tüm alt yapı tesisleri mevcuttur Bir restaurant binası ve bir de kır gazinosu bulunmaktadır Gölcük gölü ve çevresi 1998 yılında Turizm Bakanlığınca turizm merkezi ilan edilmiştir

Gölcük Tabiat Parkında kızılçam, karaçam, meşe, sedir, akasya, akçakesme ve diğer maki türü bitkiler ile tavşan, tilki, sincap, kaplumbağa, yılan ve çeşitli kuş türleri bulunmaktadır

2 Yazılı Kanyon Tabiat Parkı: Sütçüler ilçesine 10 km uzaklıkta olup, 600 ha bir alanı kapsamaktadır Park adını veren kanyonun derinliği 100 ile 400 mdir Zengin bitki örtüsü, yaban hayatı ve seyrine doyum olmayan doğal güzellikleri vardır Tarihi “Kral Yolu”nun da geçtiği kanyon tapınak ve kaya yazıtları ile tarihi önem arz etmektedir Kanyonun içinde ikinci köprünün sağında tahrip edilmiş olan yazıt Antalya Tabiat ve Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu üyesi Prof Dr Sencer Şahin tarafından çözülmüş ve Isparta Milli Parklar ve Av Yaban Hayatı Başmühendisliğinin girişimi ve katkısı ile bu yazıtın karşısına Türkçe ve İngilizce tercümesi asılmıştır Aziz Paul, Perge'den Pisidia Antiocheia'ya giderken bu kanyondan geçmiştir

Yazılı Kanyon Tabiat Parkında kızılçam, kızılağaç, saçlımeşe, çınar, ardıç, ceviz, pırnal meşesi, keçiboynuzu, akça kesme, defne, zeytin, sandal, sakız, tesbih, mersin, alıç, karaçalı, laden, katırtırnağı, zakkum, yaban gülü, sarmaşık, eğrelti gibi bitki türleri ile domuz, yaban keçisi, tilki, porsuk, su samuru, tavşan, sincap, kartal, kızıl akbaba, doğan, güvercin, üveyik, keklik gibi yabani hayvanlar bulunmaktadır

Yazılı Kanyon Tabiat Park alanında önemli kanyonlar bulunmaktadır Pek çok araştırmacının ve meraklıların bu kanyonu görmek üzere yöreye helikopterle geldikleri bilinmektedir Trafiğe açık olan Antalya-Isparta Dereboğazı Karayolu ile Antalya yöresinde yer alan turistik tesislerden bu alanlara ulaşılması 1,5 saatlik bir süreye inmiştir Bu bölgede nehir turizmi (rafting) yapmakta mümkündür

Çandır (Aksu'nun bir kolu) Vadisinde Yazılı Kanyon (Isparta) Kaya Yazıtı

(Hür insan üzerine şiir)>
Ey yolcu, yol hazırlığını yap ve koyul yola; şunu bilerek :
Hür kişi sadece karakterinde hür olan kişidir
Kişi hürriyetinin ölçüsü bizzat kendi doğasında bulunur
Ve kararında içtenlikliyse hür kişi ,
Yüreğinde ise dürüstlüğü, işte bunlar asil yapar kişiyi
Ve bununla yücelir hür kişi hatalarla değil
Ana-babadan gelen uydurma bir asaletten tad almaz o :
Zira ana-baba değildir hür insanı doğuran
Zeus'tur herkese ata olan ve de tek kök insanoğluna
Herkesin tek şansı vardır O alır kader icabı beden güzelliğini
Budur soy güzelliği ve hür olma hali gerçek anlamda
Ruhen köle olan ise sakınmaz kötü sözden, katmerli köle de olsa
Aşırılıktır şiarı bu kişinin, yüreğinde soysuzluk vardır
Ey yolcu, Epiktetos köle bir anadan doğmuştu, ama
Yüceydi herkesten, bir kartal gibi: bilgelikte ise takdire şayandı ruhu
Söylemem gerekirse, tanrısal bir varlık doğurdu onu Keşke şimdi de (bu mümkün olsa)
Böylesine yararlı ve sevinç kaynağı bir insan
Tüm ünlü kişiler arasında köle bir anadan dünyaya geldi

“Epiktetos (Epikirus) : İS 50 - 138 yılları arasında Hierapoliste doğup Yunanistanın Epirus bölgesinde ölen ünlü filozof olup, bir köle olarak Romaya götürülmüş orada azad edilmiştir Tanrının birliğine, tüm insanların aynı ve tek tanrıdan geldiğine inanan bir düşünür idi”

Tabiat Koruma Alanları
1 Kasnak Meşesi Tabiat Koruma Alanı: Isparta İli, Eğirdir İlçesi, Yukarı Gökdere Köyü hudutları içerisinde bulunan Kasnak Meşesi Ormanı 1987 yılında tabiatı koruma alanı ilan edilmiştir 1300 hektar alanı kaplayan kasnak meşesi ormanı, Isparta il merkezine 57 km, Eğirdir ilçe merkezine 22 km uzaklıktadır Yüksekliği ise 1300-1848 m arasındadır

Koruma alanı içerisinde 218 bitki türü tespit edilmiştir Yörede kasnak meşesi, saçlı meşesi, Makedonya meşesi, mazı meşesi, Lübnan sediri, karaçam, kızılçam, Toros köknarı, Kakar ardıcı, boylu ardıcı, çınar yapraklı akçaağaç, akçaağaç, çiçekli dişbudak, sivri meyveli dişbudak gibi ağaçlar ile tilki, porsuk, sansar, kurt, yaban domuzu ve sincap gibi yaban hayvanları bulunmaktadır

Tabiat Anıtları
1 Barla Sedir Tabiat Anıtı: Senirkent ilçesi sınırları içerisindedir Isparta iline 72 km, Senirkent ilçesine 32 km mesafede olup, 320 yaşında, 15 m boyunda olup; 1,9 m çapında ve 5,7 m çevre genişliğine sahiptir 1994 tarihinde tabiat anıtı olarak ilan edilmiştir

2 Söğüt Yaylası Ulu Ardıç Tabiat Anıtı: Sütçüler ilçesi , Çandır köyü dahilinde yer alan ağaç 1000 yaşında, 27m boyunda, 2,5 m çapında ve 7,85 m çevre genişliğindedir 1999 tarihinde tabiat anıtı olarak ilan edilmiştir

3 Çatalçam Tabiat Anıtı: Sütçüler ilçesi, Belence köyü hudutları dahilinde yer alan ağaç 650-700 yaşlarında 22 m boyunda; 1,88 m çapında, 5,90 m çevre genişliğindedir 1995 tarihinde tabiat anıtı olarak ilan edilmiştir

Isparta İlindeki Anıt Ağaçlar: Isparta il sınırları içinde; Isparta Merkez, Atabey, Eğirdir, Senirkent, Sütçüler, Şarkikaraağaç, Uluborlu, Yalvaç ve Yenişarbademli ilçelerinde, 27'si iğne yapraklı 57'si geniş yapraklı olmak üzere toplam 84 adet anıt ağaç tespit edilmiştir (Çizelge 1) Kültür ve Orman Bakanlığı kayıtlarına göre, bu ağaçlardan 18 adedinin tescili yapılmış bulunmaktadır Şarkikarağaç ilçesi Sindel Yaylası mevkiinde bulunan 13 ağacın tescili ise, Sindel Yaylası, Kültür Bakanlığınca "1 Derece Doğal Sit Alanı" olarak ilan edildiği için yapılmamıştır Diğer ağaçların tescil işlemleri devam etmektedir Türkiye'nin en uzun boylu Anadolu kestanesi, kasnak meşesi ve boylu ardıcı, en uzun ikinci Anadolu karaçamı; Göller Bölgesi'nin en yaşlı Toros sediri, Anadolu karaçamı, Anadolu kestanesi, kokulu ardıcı, boylu ardıcı ve doğu çınarı; Göller Bölgesi'nin en kalın doğu çınarı, kasnak meşesi, Anadolu kestanesi ve büyük yapraklı ıhlamuru Isparta il sınırları içinde yaşamaktadır
Kanyonlar
1 Köprüçayı Kanyonu: Köprüçay Ispartaya bağlı Aksu İlçesinin yaklaşık 8 km kuzeyinde yer alan Anamas Dağlarının güney yamacından doğar ve bölgede küçük bir dere niteliğindedir Bu küçük dere Sorgun Yaylasına ulaştığında Anamas Dağlarının haşin topoğrafyasından kurtulmanın rehaveti ve rahatlığı ile salınarak, menderesler çizer 4 kmlik Sorgun Yaylasını geçtikten sonra güneye yönelir ve Aksu kaynağının sularını da kendisine katarak, Zindan Boğazına girer Bu alanda derinliği yüzeyden 200-300 mye ulaşan, içerisinde doğal ve suni alabalıkların oynaştığı ve ulaşmak istediği yere bir an önce varma telaşı içinde delice coşan, şelaleler oluşturan bir çaydır Derenin buradaki adına Aksu Çayı denilmektedir Zindan Boğazı güneyde Aksu ve Yılanlı Ovasına açılır Burada kanyonun suları ovanın şah ve kılcal damarlarını oluşturur, ovadaki binbir türlü yeşilliğe can veren hayat suyuna dönüşür

Aksu Çayı, Aksu ve Yılanlı Ovalarını suladıktan sonra kendisine yeniden bir çeki düzen vererek, üzerindeki çam ormanı yeşiliyle uyumluluk gösteren yeşil kayalar (serpantinit) içinde bir vadi oluşturur Aksu Çayı, Ayvalıpınar Kasabasından sonra güney-doğuya yönelir ve Ayvalı Çayı adını alarak, Belence Boğazına girer Belence Boğazının içinde birkaç yan dere ile Başak Derenin de suyunu alan Ayvalı Çayı, biraz daha güçlenerek güneye Kasımlara doğru yönelir Kasımların doğusunda Kartoz Çayıyla birleşir ve buradan sonra adı artık Köprüçay Irmağıdır Kartoz Çayının da desteğini alan Ayvalı Çayı, kalın kireçtaşlarını delmeye hazır bir potansiyel oluşturur Bu nehir Kasımların güneyinden başlayarak Değirmenözü Köyüne kadar (12 km) sadece kireçtaşları içinde devam eder Bu kesimde kendisinden 200-300 m yüksekliğe ulaşan dar bir kanyon oluşturur Kanyon boyunca kanyonun iki tarafındaki yüksek kayalar yer yer birbirlerine yaklaşmakta ve yöre halkı tarafından kayalara “Öpüşen Kaya” ismi verilmektedir

Nehir, Değirmenözü Köyünün güneybatısında bir menderes yaparak, tekrar güneye yönelmekte ve ikinci kanyona girmektedir Bu kanyonun uzunluğu 1,5 kmdir Bu kısa kanyondan sonra nehir kıvrımlar çizerek, adacıklar oluşturur, Çaltepe güneyine kadar; yaklaşık 15-20 km, yöre halkının “Uyuyan Su” dedikleri durgun su şeklinde akar Çaltepe güneyinden tekrar karbonatlı kayaçlar içerisine giren su Oluk Köprüye kadar dar ve derin bir kanyon daha oluşturur Bu kanyonun haritadaki uzunluğu 15 kmden daha fazladır Çevre köylülerinin anlattığına göre bu kesimde 60 mye varan şelaleler (uçan su) ve zaman zaman nehirin kayalar altında kaybolduğu alanlar (yiten su) olduğu belirtilmektedir Köprüçay Antalya Serik yakınlarında Akdenize dökülmektedir

2 Yazılı Kanyon: Kanyon, Sütçüler ilçesinin güneybatısında bulunur Değirmendere Çayı vadisi içinden geçerek Karacaören Baraj Gölüne dökülür Yaklaşık uzunluğu 10 kmdir Jeolojik olarak Kretase yaşlı kalın kireçtaşlarında oluşan kırıklar boyunca gelişen karstlaşma (erime) söz konusu kanyonun oluşmasına neden olmuştur Sürekli olarak akan Değirmendere Çayı, kanyon içinde irili ufaklı bir çok cepler (kazanlar) oluşturmuştur Kanyonun yan duvarlarında oluşan karstik boşluklarda (inlerde) ibadet yapılan bölümler ve yazılar vardır Bu yazıtlardan dolayı kanyona “Yazılı Kanyon” denilmektedir Söz konusu tarihi kalıntıların Bizans dönemine ait olduğu bilinmektedir Yazılı kanyon tarihi ve doğal güzellikleri nedeniyle yörenin eşsiz bir köşesidir Eğirdir ilçesinden buraya kadar turlar düzenlenmektedir

Kasnak meşesi, küçük grup ve kümeler halinde bulunur Toprağın derin olduğu ve çukur alanlarda en iyi gelişmeyi gösterir 25-30 m boy ve 16 m kadar çapa ulaşmaktadır Kasnak meşesi, akmeşe grubuna dahil olup, sadece Türkiye'de yetişen bir türdür Düzgün gövdesiyle kaplamacılıkta ve parkecilikte kullanılmaktadır Yıllar önce bu ağaç fıçı ve esnek malzeme yapımında kullanıldığı için yöre halkı tarafından kasnak meşesi adıyla anılmıştır

2 Sığla Ormanı Tabiatı Koruma Alanı: Sütçüler ilçesi hudutları içerisinde yer alan Sığla Ormanı, ülkemizde bulunan nadir ve tehlikeye maruz endemik bir türdür Sığla ağacının en elit ve izole yayılışının yaptığı eşsiz ekosistem özelliğinden dolayı 1987 tarihinde tabiatı koruma alanı olarak ilan edilmiştir Alan 88,5 halık bir alanı kaplamaktadır Sahada sığla, kızılçam, saçlımeşe, kızılağaç, çınar gibi ağaçlar ile dağ keçisi, sincap ile sürüngenler, amfiba türleri ve çok sayıda yengeç bulunur
Diğer Doğal Güzellikler ve Mesire Yerleri
Ayazmana Mesireliği: Ayazmana mesire yeri Merkez ilçenin 2 km güneydoğusunda olup, ilçeye asfalt bir yolla bağlıdır Soğuk suları ile dinlenme yeri kestane ağaçlarıyla kaplıdır Piknik için tüm altyapı düzenlemeleri yapılmıştır

Milas Mesireliği: Merkez ilçeye 10 kmlik bir asfalt yolla bağlı olan mesirelik soğuk suları ve doğal güzellikleri ile ünlüdür

Kirazlıdere Mesireliği: Hisartepe yamaçlarında, Isparta'yı kuşbakışı gören, etrafı bağ ve bahçelerle kaplı ve lokantası bulunan bir dinlenme yeridir Özellikle yaz aylarında panoramik bir görüntüye sahiptir

Eğirdir Gölü: Isparta il hudutları içinde olduğu kadar Göller Bölgesinin de en önemli göllerinden birisidir 517 km2 yüzölçümü ile Türkiye'nin 4 büyük gölüdür Kuzey-güney uzunluğu 50 km doğu-batı genişliği 3-15 kmdir Göl, deniz seviyesinden 916 m yükseklikte Sultan ve Karakuş dağlarının arasında, il alanının ortasında yer almaktadır Ortalama derinliği 12 metre, maksimum derinliği ise Eğirdir yakınlarında 16,5 mdir Göl iki kısma ayrılmaktadır Kuzeyde kalan ve daha küçük olan kısmına Hoyran bölümü, güneyde kalan kısmına Eğirdir Gölü denir Her iki bölüm Hoyran Boğazı ile birbirine bağlanır Göl içerisinde iki küçük ada vardır Biri Can Ada diğeri Yeşil Ada (Nis)dır Son zamanlarda suların azalmasıyla bu adalar bir yarım ada biçiminde Eğridire bağlanmıştır Gölde sudak, sazan, sıraz balıkları bulunmaktadır Göl doğal sit alanıdır Gölün birinci 300 mlik kıyı şeridi 1996 yılında birinci dereceden sit alanı olarak ilan edilmiştir

Yeşil Ada: Ev pansiyonculuğunun çok yaygın olduğu bu ada balık lokantaları ile dikkat çeker Doğal güzelliği yanında tarihi zenginlikleri de bulunan ada yerli yabancı ziyaretçileri konuk etmektedir

Can Ada: Eğirdir ile Yeşil Ada arasında yer alan 7000 m² büyüklüğünde sevimli bir adacıktır Yapılaşma yoktur Sadece piknik alanı olarak düzenlenmiştir Ada Atatürk'ün Eğridiri ziyareti sırasında 1 Şubat 1933 tarihli Belediye Encümeni Kararı ile kendine hediye edilmiştir Şu anda Ata Parkı olarak rekreasyon çalışmaları devam etmektedir

Altınkum Plajı: Eğirdir tren istasyonunun altında bulunan plaj ince kumlu olup gölün yüzmeye en elverişli yeridir Kıyıdan itibaren 200 m ilerlenmesine rağmen insan boyunu geçmeyen sığlığı ile güvenli bir plajdır Alt yapı ve çevre düzenlemeleri sonucunda “Mavi Bayrak” ile ödüllendirilmiştir Düzenli olarak göl suyu tahlilleri yapılmaktadır Plajın 50 çadır kapasitesi olup, kiralık bungalowlar da vardır

Akpınar Köyü Seyir Terası: Akpınar Köyü, Eğirdir şehir merkezinden 7 km uzaklıkta, Eğirdir gölünün kuşbakışı olarak seyredilebildiği şirin bir köydür Eğirdir Kaymakamlığının yaptığı çalışmalar ile yeşilin ve mavinin yedi tonunu, Yeşil ve Can adalarını, Barla Dağını, Anamas Dağlarını, Boğaz Ovayı, sıcak bir çay ve gözleme yiyerek görmek mümkündür

Eğirdir Belediyesi Rekreasyon Alanı: Eğirdir-Konya yolu üzerinde sanayi sitesinin karşısında üç yüz dönüm arazi üzerinde kurulmuş rekreasyon alanı iki adet çim futbol sahası ile yaz aylarında birinci ve ikinci Türkiye Futbol Ligindeki Futbol takımları tarafından ikişer haftalık periyodlarla kamp yeri olarak tercih edilmektedir Rekreasyon alanı içersinde rehabilite edildiğinde oldukça ilgi çekebilecek bir hayvanat bahçesi mevcuttur Ayrıca olta balıkçılığının yapılabileceği balık havuzları ile aile piknik alanları bulunmaktadır

Bedre Koyu: Eğirdir-Barla yolu üzerinde merkeze 11 km mesafede 1500 m sahil şeridi olan güzel bir dinlenme yeridir Soyunma kabinleri, umumi mutfakları ve kamping alanları vardır

Pınar Pazarı Mesireliği: Eğirdir ilçesi, Bağlar Mahallesinde yeşil bir alan içerisinde geleneksel olarak kurulan bir pazardır 600 yıllık bir geçmişi vardır Her yıl Eylül ayından itibaren 8-12 hafta devam eder Haftada bir gün (Pazar günleri) panayır mahiyetinde kurulan pazarda; her çeşit ticari eşya, koyun, keçi, sığır ve süt ürünleri ile yörede yetiştirilen sebze ve meyveler satılır Pazar yerinde kesilen koyun ve keçi etleri fırınlarda fırın kebabı şeklinde pişirilerek isteyenlere satılır

Pınar Pazarının kurulduğu son hafta kadınlar pazarı olarak tertip edilir Bu günde kadınlar el emeği göz nuru olan el işlerini, oyalarını satışa sunarlar Ayrıca âdetlere göre bu pazarda kız beğenilerek görücülük yapıldığına da rastlanılır

Çamyol Dinlenme Parkı: Eğirdir-Sütçüler karayolu üzerinde 15 kmde yer alan orman içi dinlenme tesisidir İnsana rahatlık veren temiz orman havasının bulunduğu parkta doğal içme suyu ve piknik için gerekli düzenlemeler yapılmıştır Çamyol dinlenme tesisleri Milli Parklar İdaresi'ne bağlı olarak çalışmaktadır

Sorgun Yaylası: Aksu ilçesi sınırları içerisinde bol su kaynaklarına sahip Sorgun Yaylası film çekimlerine de sahne olmuş iyi bir dinlenme yeridir

Tarlapınarı; Gönen ilçesi sınırları içerisinde, yazın sıcaklarından bunalanların yorgunluklarını giderebilecekleri, soğuk suyu bulunan, yeşillikler içerisinde bir mesire yeridir

Değirmenderesi ve Ayazmana: Senirkent ilçesi Yassıören kasabası sınırları içerisinde yemyeşil doğası ile güzel bir piknik alanıdır

Felepınarı: Şarkikaraağaç ilçesine 15 km uzaklıkta içimi güzel olan suyu ve yeşillikler içerisinde bir mesire yeridir Etrafında yöresel yemek ve kebapların yapıldığı lokantalar bulunmaktadır