Türkiye'yi Türkiye Yapan 50 Yer

Türkiyeyi Türkiye Yapan 50 Yer



Türkiye, dört imparatorluğa (Roma, Bizans, Selçuklu, Osmanlı), onlarca devlete ev sahipliği yapmış topraklar üzerinde yaşayan, genç ve dinamik bir cumhuriyet Önceki medeniyetlerin mirasını alırken, Türklerin Anadoluya girdiği Malazgirt Savaşından bu yana, Türkiyenin her karışında izler bıraktı Cumhuriyetimizin 84üncü yılını kutlarken, Türkiyeyi Türkiye yapan yerleri yeniden hatırlayalım istedik Tarihçi Orhan Koloğlu, Prof Dr Sina Akşin, yazar Erdoğan Aydın, Prof Toktamış Ateş ve siyaset bilimci Hasan Bülent Kahramanın rehberliğinde, Türkiyeyi Türkiye yapan tarihi, kültürel yöreleri ve siyasete damgasını vuran yerleri araştırdık, derledik






1 MALAZGİRT OVASI

Bugün Muşun bir ilçesi olan Malazgirt Ovasında 1071de Bizans İmparatoru Romen Diyojene karşı yapılan savaş, Türklerin Anadoluya yerleşmesiyle sonuçlandı Savaşta İmparator Romen Diyojen esir düştü Malazgirt Ovasında kazanılan savaş, aynı zamanda Türklerin göçebelikten, yerleşik tarım toplumuna geçişinin de başlangıcıydı

2 KONYA - MEVLANA DERGAHI
Selçukluların İznikten sonraki başkenti Konya, hem Selçuklu, hem de Osmanlı İmparatorluklarının belirgin izlerini taşıyor Ancak bugün tüm dünyada hoşgörünün, kardeşliğin simgesi olmuş Mevlânâ Dergâhı, Haçlı Seferlerinin yaşandığı dönemde farklı inançları bağdaştıran hoşgörü merkezi oldu

3 KARAMAN
Türkmen medeniyetinin kurumlaşması ve Türkçenin yazı dili olarak geliştirilmesinin ilk akla gelen mekânlarından biri olarak, Türkiye'nin kültürel tarihinde önemli bir yere sahip Karamanoğulları Beyliğinde 1277 yılında çıkarılan fermandan sonra devlet örgütünde yazı dili olarak Türkçe kullanılmaya başladı

4 HACIBEKTAŞ
“Kadınlarınızı okutunuz, ilimden gidilmeyen yolun sonu karanlıktır” diyen Hacıbektaş-i Veli, 13 yüzyılda, Horasanın Nişabur ilçesinden gelip buraya yerleşti Bugün Nevşehirin bir ilçesi olan Hacıbektaş, insana ve hoşgörüye dayalı tarikatın merkezi oldu Bugün ilçede okuma-yazma oranı yüzde 100

5 SULTANAHMET - AT MEYDANI
Bizansın, ardından da Osmanlının en önemli olaylarına tanık olmuş, Sultanahmeti, Ayasofyayı, Yerebatan Sarnıcını himaye eden yer Onunla ilgili öykülere, Bizans 1200lü yılların Haçlı Seferlerinde de, Bizans İmparatoriçesi Irenenin hikâyesinde de, ünlü şehzadelerin sünnet törenlerinde, isyanlarda, kurtuluş savaşı öykülerinde rastlamak mümkün Türkiyeyi en başından beri Türkiye yapan efsanevi arena, Vaka-i Hayriye ile Yeniçeriliğin kaldırılmasını sağlayıp çağdaşlaşma girişimini başlatan yer






6 ALANYA KALESİ

Alanyadan yürüyerek yaklaşık bir saatte çıkılan kale, Selçuklulardan bu yana Anadolunun Akdenize açılan kapısı oldu Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubat, kaleyi yaptırdıktan sonra sarayını da buraya yaptırdı Bugün de yerleşime açık olan kale de, kentin su ihtiyacını karşılayacak 400 sarnıç vardı

7 ÇİFTE MİNARELİ MEDRESE
Erzurumun sembolü, sırları bugün bile çözülemeyen Çifte Minareli Medresenin 13 yüzyılda yapıldığı tahmin ediliyor Mimari yapısı taş oyma ve kabartmaları, çini süslemeleri ile muhteşem bir şaheser Selçuklu Sultanı Alaaddin Keykubatın kızı Hundi Hatun tarafından yaptırılmış olabileceği düşüncesiyle Hatuniye Medresesi de deniyor Bezemesinde kullanılan geometrik motifler Selçuklu taş süslemesinin en önemli örnekleri kabul ediliyor

8 ÇALDIRAN
Erdoğan Aydın, Çaldıran kasabasının Türkiye için önemini şöyle anlatıyor: “Osmanlı ile Safevi devleti arasında 23 Ağustos 1514teki Çaldıran Savaşı, herhangi bir askeri zafer olmanın çok ötesinde, Anadolu'nun kültürel yapısında köklü değişim sağladı 15 yüzyıl Anadolusu, Alevi inançlı bir toplumsal özellik gösteriyordu Türkmen Safevi devleti ile devşirme Osmanlı arasında Çaldıranda gerçekleşen savaş, Anadolu'nun bu doğal inanç yapısını Sünni/Hanefi bir dönüşüme uğratmanın eşiği oldu”

9 BURSA
Osmanlının başkenti, İstanbulun fethine kadar Osmanlının en önemli kenti olma özelliğini sürdürdü Osmanlının ilk sultanlarının istirahatgâhı, türbeler, külliyeler ve camiler kenti, sadece tarihi eserleri değil, yeşilliği, kaplıcaları, sanayi ve turizm merkezi Uludağ, Türkiyenin en önemli kentlerinden biri

10 EDİRNE
Osmanlıya 1353ten itibaren 91 yıl boyunca başkentlik etmiş şehir Avrupa Ortaçağ karanlığındayken Edirne Saraylar, hanlar, hamamlar inşa edilmişti Mimar Sinanın inşa ettiği Selimiye Camii, gerçek bir sanat eseri kabul ediliyor






11 İSTANBUL
Tarihçi İlber Ortaylı, Osmanlıyı Yeniden Keşfetmek kitaplarından birinde, “Paris, Londra gibi Avrupa kentleri kent değilken İstanbul kentti” diye yazar Kente (Polis) adını veren İstanbul, Osmanlıya başkentlik etti, Türkiye Cumhuriyeti yıllarında en önemli kent olma özelliğini korudu Hâlâ taşı toprağı altın, hâlâ güzel, hâlâ çekici İçinden deniz geçen kent

12 TOPKAPI SARAYI
Sadece Türkiye için değil, dünya için de önemli Günümüze kadar gelebilmiş sarayların en eskisi ve en genişi Osmanlı İmparatorluğunun 1478den 18 yüzyıla kadar yönetim yeri Her dönemde eklenen ve yenilenen yapılarla Saray, Osmanlı devlet kurumlaşmasının yansıması oldu Sarayda kullanılan mutfak eşyalarından sultanların kaftanlarına, mücevherlerden mozaiklere kadar her şey Osmanlının ihtişamını yansıtıyor Topkapı Sarayı Haremi yüzyıllarca üzerine şiirler, romanlar yazan, özellikle Oryantalist sanatçılara ilham kaynağı oldu Osmanlının en büyük sanatçıları burada himaye edildi, en büyük isyanlar Sarayın kapısında çıktı, en büyük devlet adamları burada yetişti İktidarından korkulan şehzadeler burada hapsedildi

13 FATİH CAMİİ
İstanbulun yedi tepesinden birinde, Havariyun kilisesi kalıntıları üzerine Fatih döneminde inşa edilen külliyenin içinde yer alan camii, tarihte birçok olaya, isyana tanıklık etti, ilk Türkçe ezan 1932de burada okundu

14 SULTANAHMET CAMİİ
İznik çinileriyle bezeli, Ayasofyanın müzeye dönüştürülmesinden sonra İstanbulun birinci camii sıfatını kazanan Sultanahmet, Türkiyenin altı minareli ilk camisi oldu Sultan I Ahmetin Sedefkar Mehmet Ağaya yaptırttığı camii çinilerinin renginden ötürü, dünyada Blue Mosque Mavi Camii olarak biliniyor

15 SÜLEYMANİYE CAMİİ
En büyük hükümdarın (Kanuni Sultan Süleyman), en büyük mimara yaptırdığı ölümsüz eser Klasik Osmanlı mimarisinin en önemli örneği 1557 yılında tamamlanan cami, o günden bu yana sayısız deprem geçirdi, ancak bir duvarında bile çatlak oluşmadı Süsleme açısından sade, ama teknik açıdan zengin… Cami, içindeki kandil islerini temizleyecek hava akımına uygun inşa edildi Yağ lambalarından çıkan islerin tek bir noktada toplanmasını sağlayan bir hava akımı yaratıldı ve bu isler mürekkep yapımında kullanıldı İstanbula o eşsiz siluetini kazandıran camii, bugün de, görenlerin nefesini kesiyor






16 CAĞALOĞLU HAMAMI
İstanbulda kurulmuş 14 bin 536 hamamdan sadece biri Yapılış tarihi bilinmiyor 17 yüzyılda yapıldığı tahmin ediliyor Türk kültürünün hamam geleneğini bugüne dek sürdüren en ünlü yer

17 DOLMABAHÇE SARAYI
Osmanlı Kaptan-ı Deryasının gemilerini demirlediği Boğaziçi Koyunda, Abdülmecit döneminde, ikamet, sayfiye, misafir ağırlama, devlet işlerini yürütme amacıyla, Avrupai plan ve üslupta inşa edildi İstanbul Boğazına 600 metre cephesi olan sarayın mimarı, Ermeni Garabet Amira Balyan Dolmabahçe Sarayı, aynı zamanda, bir İmparatorluğun sonunu da temsil ediyor Osmanlının son Sultanı Vahdettin, ülkeyi, buradan bir İngiliz gemisiyle terk etti Cumhuriyet döneminde Atatürkün İstanbuldaki istirahatgahı olarak kullanılan Sarayda, Atatürk, 10 Kasım 1938”de vefat etti

18 MANİSA
İzmirin yanı başındaki kent, Osmanlı tarihinde şehzadelerin eğitim yeri, birçok Sultanın doğduğu kent Spil Dağına yaslanan kentte, II Murat, Fatih Sultan Mehmet, Kanuni Sultan Süleyman, II Selim, III Murat, III Mehmet ve I Mustafa gibi daha sonra Osmanlı tahtına da oturmuş padişahların da dâhil olduğu 16 şehzade sancak beyliği yaptı Şehzadeler ve çevresindekilerin yaptırdı cami, medrese, han, hamam, imaret, hastane, köprü ve kütüphanelerin ayakta kalanları, kentteki Osmanlı dokusunu koruyor

19 İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ
II Abdülhamit zamanında Darülfünun-ı Şahane adıyla kurulan ilk üniversite İstanbulun işgal yıllarında, öğrencileri ve öğretim üyeleriyle işgale ve İstanbula direnişin merkezi, İkinci Dünya Savaşı yıllarında Nazi zulmünden kaçan bilim adamlarının sığınağı oldu 70li yıllarda sayısız öğrenci olaylarına, türban gösterilerine sahne oldu

20 GÜZEL SANATLAR AKADEMİSİ
Bugün Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Osman Hamdi Beyin kurduğu tarihteki adıyla Sanayi-i Nefise Mektebi Türk sanatına yön veren ülkenin ilk sanat ve mimarlık okulu






21 İZMİR
Osmanlının batıya açılan kapısı, Milli Mücadelede Yunan askerine ilk kurşunun atıldığı ve savaşın sona erdiği kent 20 yüzyılın başında bile, evlerinin çoğu elektrikle aydınlanan İzmir, savaşın son günlerinde bir yangın felaketiyle karşı karşıya kalsa da sonsuz güzelliğini hep korudu

22 İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
Osmanlı döneminde batılı anlamda mühendislik eğitimi vermesi için kurulan üniversite muhafazakâr modernistlerin kalesi oldu Kent merkezinde yer alan Taşkışla Osmanlı döneminde kışla olarak hizmet veriyordu Bu ülkeye Süleyman Demirel, Turgut Özal, Necmettin Erbakan gibi mühendis başbakanlar yetiştirdi

23 SARIKAMIŞ
Türkiye tarihinin acı bir sayfası Sarıkamış Berlin Anlaşmasıyla Rusyaya verilmişti Osmanlı İmparatorluğunun başkomutan vekili Enver Paşa, Sarıkamışı geri almak için 22 Aralık 1914te harekatı başlattı On üç gün süren harekat büyük bir başarısızlıkla sonuçlandı, yaklaşık 90 bin asker, Allahuekber ve Soğanlı dağları arasında donarak öldüler

24 ÇANAKKALE
Birinci Dünya Savaşında emperyalizme karşı yürütülen en önemli çarpışma Çanakkale kazanıldığı için Rusyada devrim oldu, İstanbulun düşmesi engellendi Aynı zamanda dünyaya kardeşlik dersi verildi Bugün hâlâ her yıl orada ölen Yeni Zelandalı ve Avustralyalı askerlerin torunları, şehitlikleri ziyaret ederler

25 SAMSUN
Kurtuluş Savaşının başladığı şehir Ordu müfettişi Mustafa Kemal, 19 Mayıs 1919da Samsuna çıktığında, İngiliz askerleri Samsun ve Merzifon dâhil bölgede önemli bir askeri güçtü On sekiz arkadaşıyla birlikte kente gelir gelmez Rum çeteleriyle mücadeleye başlayan Mustafa Kemal Atatürk, daha sonra yaptığı bir konuşmada Samsunu şöyle anlattı: “Ben Samsunu ve Samsun halkını gördüğüm zaman, memlekete ve millete ait bütün düşünce ve kararlarımın yerine getirilebileceğine dair bir defa daha kuvvetle inanmıştım Samsunluların hal ve durumlarında gördüğüm, gözlerinden okuduğum vatanseverlik ve fedakarlık; ümit ve tasavvurlarını olumlu bir inanca götürmeye yetmişti”






26 SAFRANBOLU
Geleneksel Türk yaşamının özelliklerini kent ölçeğinde yansıtan örnek kent Safranbolu, adını kendi ağırlığının yüz bin katı kadar sıvıyı sarıya boyayabilen safran bitkisinden alan kentte 2 binin üzerinde tarihi eser var

27 ERZURUM
Urartulardan Cumhuriyet Türkiyesine tüm kültürleri eserleri buluşturan kentin halkı, milli mücadeleden önce işgale karşı direnişe geçmişti Samsuna çıktıktan bir süre sonra Kazım Karabekir ve arkadaşlarıyla görüşmek için Erzuruma giden Mustafa Kemal Paşa, İstanbul hükümetinin kendisini görevden aldığını burada öğrendi Çevre illerden gelen temsilcilerle birlikte Erzurum Kongresi toplandı Kazım Karabekir ve Ali Fuat Cebesoyun komutasındaki kolordular, Mustafa Kemal Paşaya katıldılar

28 HARBİYE
Osmanlıda modernizmin simgesi olan İstanbul semti Peyami Safanın Fatih Harbiye romanında, Fatih eski ve geleneksel olanı, Harbiye yeni ve dejenere olanı temsil eder Hiltonu, Askeri müzesi, bir yanı Taksime öbür yanı Nişantaşına açılan kapısıyla hâlâ yeni ve eski arasında

29 KAHRAMANMARAŞ
Fransızlar kenti 1919da işgal ettiler Bir süre sonra Fransız askerleri, kadınları tacize başladılar Bir olay sırasında, sütçü dükkanında olayı seyreden Sütçü İmam, sedef kakmalı tabancasını ateşleyerek olaya müdahale eder Bu Türk İstiklal mücadelesinin ilk kıvılcımıdır 22 gün süren işgalden sonra Maraş, halkın kazma kürekli mücadelesiyle bağımsızlığına kavuştu

30 BİRİNCİ MECLİS
1915te İttihat Terakki Kulüp binası olarak kurulan yer, 23 Nisan 1920de ilk Meclis binası olarak kullanıldı Burası yeni Türk Devletinin Kurucu Meclisi olarak kabul edilir






31 SİVAS
Mustafa Kemalin Ankaradan önceki durağı, Milli Mücadele kararlarının alındığı, Türk milletinin tek vücut olduğu Kongrenin toplandığı kent (4 Eylül 1919) Kent, Pir Sultan Abdal Derneğinin 1993te düzenlediği şenlikte ise, şenliğe katılan aydınların kaldığı Madımak Otelinin yakılmasıyla bir katliama sahne oldu

32 GAZİANTEP
Kurtuluş Savaşında direnişin, kahramanlık ve fedakarlığın simgesi oldu İngilizler ve Fransızların kuşattığı kent, kurtuluş destanını yazarken 7 bin şehit verdi, kent aç kaldı, 10 bin evden 8 bini yıkıldı

33 AMASYA
Manisa gibi şehzadelerin yetiştirildiği, vali olarak bulundukları kent II Murat ve Yavuz Sultan Selimin doğduğu kent Kardeş kavgalarına tanık oldu: II Beyazıtın oğlu Ahmet, Selimle taht kavgasına giriştiğinde Amasya Valisiydi Ulusal Kurtuluş Savaşının ilk günlerinde Mustafa Kemal Paşa, Amasya Genelgesini burada hazırladı Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti temsilcileriyle İstanbul hükümeti temsilcileri arasındaki görüşmeler bu kentte yapıldı

34 KOCAELİ
Milli Mücadeleye katılmak için İstanbuldan Anadoluya geçenlere kucak açan kent İstanbuldan kaçırılan silahların sevkıyatı, Kocaeli, Karakol teşkilatının desteğiyle oldu

35 DUMLUPINAR
Mustafa Kemal Atatürk, 30 Ağustos 1924te yaptığı konuşmada Dumlupınarı şöyle anlatır: “Efendiler, Dumlupınar meydan muharebesi ve onun son safhası olan bu 30 Ağustos muharebesi Türk tarihinin en mühim bir dönüm noktasını teşkil eder Tarihi millimiz çok büyük ve çok parlak zaferlerle doludur Fakat Türk milletinin burada elde ettiği zafer kadar neticei katiyeli ve bütün tarihe, yalnız bizim tarihimize değil, cihan tarihine yeni cereyan vermekte kati tesirli bir meydan muharebesi hatırlamıyorum” Lozan ve Atatürk Devrimlerinin kapısı, Türkiyeyi Türkiye yapan en önemli yerlerden biri






36 URFA
Peygamberler şehri, uygarlığın doğduğu kent Bir efsaneye göre, Nuh tufanından sonraki ilk yerleşim yeri Urfanın ileri gelenleri, işgalin ilk günlerinde İngilizlere karşı direniş yemini ettiler Bu gruba daha sonra on ikiler adı verildi Daha sonra Fransızlara teslim edilen kentte direniş sürdü Urfalılar, 1920 baharında kenti işgalden kurtardılar

37 MUDANYA
Osman Bey zamanında Osmanlı topraklarına katılan Mudanya, Kurtuluş Savaşında kısa süreli olarak önce İngiliz, daha sonra Yunanistanın işgaliyle karşılaştı Türk-Yunan Savaşı resmen 11 Ekim 1922de Mudanyada imzalanan mütarekeyle sona erdi

38 KAYSERİ
Anadolunun en eski yerleşim yeri Bilinen en eski dönemlerden bu yana ticaret merkezi olan kent, Cumhuriyetten sonra hızla sanayileşti, Sümerbank Dokuma Fabrikası, Tayyare Fabrikası, Anatamir Bakım Fabrikası, Askeri Dikim Evi kuruldu

39 ÇUKUROVA
Türkiyenin en büyük delta ovası, pamuk ambarı, Torosların aşağısı Yaşar Kemal, Yılmaz Güney gibi değerleri yetiştiren topraklar






40 MARDİN
Bilinen tarihi 3000 yıl öncesine dayanan, tüm kültürlerin, dinlerin kaynaştığı büyülü kent Mezopotamyaya açılan balkon Fransız komutanın şehre geleceği gün tepelere çadırlar kurup, soba boruları yerleştirdiler ve askeri birlikler bulunduğu izlenimini yarattılar Bu sayede Mardin, kan akıtılmadan geri alındı

41 KIZILÇULLU
Köy enstitülerinin başladığı yer İzmirin Buca ilçesinde yer alan Şirinyerin eski adı İzmir Amerikan Koleji, Kızılçullu Köy Enstitüsüne dönüşmüştü

Hıdırellez günü, Kızılçullu yolu
Beni herkes severdi çocukluğumda
Arabacı yanına oturtur
Kırbacı bana verirdi
Ben Fıtnat Hanımın oğlu,
Zayıf bir kızı severdim
Gözlerinin içi gülerdi
Hıdırellez güneşi,
Beraber tırmanmadık mı ağaçlara?
Siz kanatmadınız mı ellerimi
Elma çiçekleri?

Necati Cumalı (1943)

42 KIZILDERE (NİKSAR)
30 Mart 1972de, sol hareketin öğrenci liderleri Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan ve Yusuf Arslanın idamlarını önlemek için Amerikalı teknisyenleri kaçıran Mahir Çayan ve arkadaşları, saklandıkları kerpiç evde kuşatıldılar Çatışmalarda, aralarında Mahir Çayanın da olduğu 13 kişi öldü






43 ANITKABİR
Tarihçi Orhan Koloğlu, Anıtkabiri şöyle tanımlıyor: “Türkü ve Türkiyeyi yok olmaktan kurtaran, Numarasız Cumhuriyeti kuranın yattığı yer” Anıttepede bulunan anıt mezarın genel mimarisi, Türk mimarlığında 1940-1950 arasındaki II Ulusal Mimarlık Dönemi olarak adlandırılan dönemin özelliklerini yansıtır Bu dönemde daha çok anıtsal yönü ağır basan, simetriye önem veren, kesme taş malzemenin kullanıldığı binalar yapıldı

44 TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ
Temel işlevi, tartışma ve değerlendirme ortamında yasa yapmak ve yürütmeyi denetlemek Ankara Bakanlıklar semtindeki Türkiye Büyük Millet Meclisinin üyeleri, seçildikleri bölgeyi veya kendilerini seçenleri değil, bütün Milleti temsil ederler Tarihçi Orhan Koloğlu TBMMnin “Yurtta Sulh Cihanda Sulh ilkesine bağlı olarak 1990 ve 2004 Irak tezkerelerini reddettiği için” Türkiyeyi Türkiye yapan yer olduğunu söylüyor

45 MÜLKİYE
Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi 1859da İstanbulda kurulan okul, 1936da Atatürkün isteğiyle Ankaraya taşındı Türkiye Cumhuriyeti tarihi boyunca önemli devlet adamları, diplomatlar yetiştiren okulun birçok tanınmış mezunu arasında, Hikmet Çetin, Hasan Cemal, Mümtaz Soysal, Abdülkadir Aksu, Murat Karayalçın, Abdüllatif Şener, Hasan Celal Güzel, Uluç Gürkan, Nuri Çolakoğlu, Ünsal Oskay, Güngör Uras, İlber Ortaylı, Mehmet Şevket Eygi, Sadun Aren ve Altan Öymen yer alıyor “Önce Mülkiye sonra Türkiye” sözü önce Mülkiyeyi bitirip sonra Türkiyenin her tarafına yayılıp görev yapmak anlamını taşıyor

46 ORTADOĞU TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
Üniversite sınavını en yüksek puanla kazanan bin öğrencinin üçte biri ODTÜlü olmayı tercih ediyor 1956da kurulan üniversite, Türkiyede 60lı yıllardan 80li yıllara kadar sol açılımın kalesi oldu 1969da İstanbul Beyazıt Meydanında polis kurşunuyla vurulan Taylan Özgür, 1972de öğrenci lideri Deniz Gezmişle birlikte idam edilen Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan, 1971de Nurhak dağlarında öldürülen Sinan Cemgil ODTÜlüydü






47 İSTANBUL BOĞAZİÇİ KÖPRÜSÜ
İki kıtayı birbirine bağlama hayali, çok eskilere dayanıyor İlk boğaz geçişini İskit seferine çıkan Pers Kralı Darius, MÖ 511 yılında gemileri yan yana dizerek gerçekleştirdi Boğaziçi Köprüsü Cumhuriyetin 50 yılında, 1973te açıldı On beş yıl sonra ikincisi açıldı, şimdi üçüncüsünün yapılması planlanıyor Bu yıl renk değiştirebilen armatürlerle ışıklandırıldı

48 AKM
İstanbulun opera, bale, konser, tiyatro ve kongre merkezi Temeli 1946da atıldı, ancak 1969 yılında açılabildi Yangın geçirdi, tamir edildi, yeniden açıldı, şimdi yıkılması gündemde

49 YASSIADA
Türkiye tarihinin acı sayfalarından biri, Roma İmparatorluğu döneminden beri sürgün yeri olarak kullanılan bu 740 metre boyundaki küçük Marmara Adasında yazıldı 27 Mayıs 1960ta yapılan müdahaleyle tutuklanan Başbakan Adnan Menderes, Demokrat Parti mensupları burada yargılandılar Yargılamalar sonucu Adnan Menderes, Fatih Rüştü Zorlu ve Hasan Polatkan idam edildiler

50 ZİNCİRBOZAN
Çanakkaledeki askeri tesisler 12 Eylül sonrasında, Bülent Ecevit, Süleyman Demirel, Deniz Baykalın da aralarında olduğu 16 siyasetçi burada dört ay zorunlu ikamete tabi tutuldular