Bingöl Tanıtım (Nasıl Gidilir Ne Yenir Ne İçilir)

Doğu Anadolu Bölgesinin Yukarı Fırat bölümünde yer alan Bingöl ili, doğuda Muş, kuzeyde Erzincan ve Erzurum, batıda Tunceli ve Elazığ, güneyde ise Diyarbakır ili ile çevrilidir İl toprakları, Doğu Anadolu Bölgesi'nin yüksek platoları ile batıdaki engebeli alan arasında kalan bir geçiş bölgesinde yer almaktadır Güneydeki doğu-batı doğrultulu Murat Irmağı vadisi ve vadi boyunca uzanan küçük düzlükler dışında, il hemen hemen bütünüyle dağlıktır Kuzey ve orta kesimlerini Erzurum ili sınırları içindeki Palandöken Dağlarının ve Erzurum-Muş-Bingöl sınırlarının birleştiği yeri belirleyen Bingöl Dağlarının uzantıları engebelendirir Yükseklikleri 2000 m nin üzerinde olan, yer yer 3000 m ye yaklaşan bu dağların başlıcaları; Karagöl, Şeytan, Karaboğa ve Şerafettin Dağlarıdır İlin güney ve güneydoğusunu Muş Güneyi Dağları, güneybatısını da Akdağlar engebelendirir
Bingöl'ün en önemli akarsuyu, Fırat'ın başlıca kollarından biri olan Murat Irmağı'dır Genişliği zaman zaman 70 myi bulan Murat Irmağı, ilin güney kesiminde doğu-batı doğrultusunda akar Göynük Suyu, Yiğitler Deresi, Kılıçdere ve Ardıçlıdere ırmağın başlıca kollarındandır İlin kuzey kesiminde önce doğu-batı yönünde akan, sonra güneybatıya yönelen Peri Suyu da Bingöl'ün önemli su kaynaklarındandır Ayrıca İl sınırları içerisinde çok sayıda büyüklü, küçüklü göl bulunmaktadır Bunlardan en önemlisi Bahri Gölü'dür



Ovalar, il alanı içerisinde çok az bir yer tutmaktadır Bunlardan en büyüğü Bingöl kentinin güneydoğusunda 80 km2 kadar bir alan kaplayan Bingöl Ovası'dır Murat Irmağı'nın güney yakasında geniş bir vadiyle Bingöl Ovası'na bağlanan Genç Ovası ile Karlıova ve Göynük Suyu çevresindeki Göynük ovası da diğer bellibaşlı düzlüklerdir Bingöl'ün belli başlı yaylalar ise; Bingöl Yaylası, Şerafettin Yaylaları, Gençte Çötele (Çotla) Yaylası, Karlıovada Hırhal ve Çavreş Yaylası, Kiğıda Kiğı Yaylası ve Dağın Düzü Yaylaları, Adaklıda Karer Yaylasıdır İlin yüzölçümü 8125 km2 olup, toplam nüfusu 255395'dir
İlin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır Hayvancılıkta ağırlık canlı hayvan yetiştiriciliğidir En çok koyun, kıl keçisi ve sığır yetiştirilir Arıcılık ve bal üretimi de yapılmaktadır Bingöl'ün en önemli ticari ürünü cevizdir Bunun yanı sıra elma ve armut da yetiştirilmektedirOrmancılık ve madencilik de yapılmaktadır Hayvancılık nedeniyle yün işi ve dokumacılığıda ekonomisinde büyük yer tutmaktadır Bingöl halı ve kilimleri çok ünlüdür Ayrıca yünden giyecek, çuval, battaniye, heybe, koşum takımları ve at süsleri de yapılmaktadır Bingöl'de ağaç işçiliği de gelişmiştir Tahta kaşık, yağ ve bal tekneleri, çey,z sandıkları üretilmektedir
Bingöl'de pek çok küçük göl vardır Bunlar dağlık alanların yüksek yerlerinde meydana gelen buzul gölleridir Bingöl'ün adı da yaylalarda “göze” denilen bu göllerden gelir Dağlara , binlerce göl olduğu için Bingöl Dağları adı verilmiş, zamanla bu isim Bingö'e dönüşmüş, şehrin adı da Bingöl olmuştur



Bingöl'ü de içine alan bu bölge, MÖ1300'lerden başlayarak çeşitli uygarlıkların, kavimlerin göçlerine ve burada yerleşmelerine sahne olmuştur Yöre tarih boyunca sırası ile Hitit, Urartu, per, Makedonya, Seleukos, Roma, sasani ve Bizans egemenlikleri altına girmiştir Hititler , MÖ 2000 yıllarında Fırat kenarında Urfa Mardin dolaylarında "Vasukani" şehrini kurmuşlardır Bu tarihlerde Bingöl ve çevresi Hurrilerin egemenliği altındaydı Hititlerin yeni krallık döneminde Kral olan "Şuppililuma"nın "Hurri" prensini damat edinmesi üzerine MÖ 1360 yılında , Harput , Bingöl ve Muş, Hitit egemenliği altına girmiştir Roma İmparatorluğu'nda iç kavgaların başlamasından faydalanan Partlar , Küçük Asya'nın doğusunda yitirdikleri etkinliği yeniden kazanmaya başladılar Bunun üzerine doğuya sefer yapan İmparator Tiberius burayı bir prens yönetiminde Roma İmparatorluğu'na bağlamıştır (MÖ 20) Yöre , MS:VIIyüzyıla, Arap akınlarına kadar, Bizanslıların koruduğu Ermeni Prensleri'nce yönetilmiştir Malazgirt Savaşı (1071) sonrasında Selçuklu yönetimine giren Bingöl, İl sınırları içerisinde en yeni yerleşim biri ve küçük bir köy durumunda idi 1080-1121 Yıllarında bölge Artukoğullarının eline geçmiştir Akkoyunlu Uzun Hasan Trabzon Rum İmparatoru'nun Kızı Despina ile evlenince Genç İlçesi'nin yakınlarında ona bir saray yaptırdı 1474 Otlukbeli Savaşında Uzun Hasan , Fatih Sultan Mehmet'e yenilince Bölge Osmanlı hakimiyetine girdi Fatih'in ölümünden kısa bir süre sonra Şah İsmail Bölgeyi ele geçirdi Ancak 1514 Çaldıran Savaşında Yavuz Sultan Selim'e yenilince Bölge yine Osmanlılar'ın eline geçti 1515'te tamamen Osmanlı topraklarına katıldı



Eski adı Çapakçur olan yerleşim 1848'de Diyarbekir sancağına bağlandı 1880'de Bitlis'in vilayet olması üzerine bu vilayetin Genç sancağına bağlı bir kaza oldu 1924'te Genç'in il merkezi yapılmasıyla, Çapakçur buraya bağlı bir ilçe durumuna getirildi 1925'te geniş bir bölgeyi içerisine alan Şeyh Said Ayaklanması'nın önemli merkezleri Çapakçur, Kiğı, Genç ve Solhan'dı Çapakçur, 1927-1929 yılları arasında Genç'in ilçe yapılıp Elazığ'a bağlanmasıyla Elazığ'a, 1919'da da yeni oluşturulan Muş vilayetine bağlanmıştır 1936'da Bingöl adı ile il merkezi yapılmıştır
Bingöl'de bulunan eserlerin çoğu Urartılara aittirGünümüze çok harap durumda gelebilmiş olan eserlerden en önemlisi, Bingöl'e 20 km uzaklıktaki, Murat Vadisinde yer alan ve Urartuların yöreyi denetlemek amacıyla yaptıkları üç kaleden biri olan Seritarius Kalesidir Perslerden kaldığı sanılan Genç İlçesi'ndeki Kral Kızı Kalesi (Dara-Hini) ile Bizans Dönemine ait olduğu sanılan Kiğı İlçesindeki Kiğı Kalesi'nden günümüze sadece duvarlarından bir parça ulaşabilmiştir 1400'lerin başında yapılan Kiğı Camisi de ildeki en önemli Türk-İslam eserlerinden biridir Ayrıca Genç İlçe merkezine 3 kmuzaklıktaki tepenin yamaçlarında iki kümbet kalıntısı bulunmaktadır

YÜZEN ADA: Solhan İlçesine 5 km uzaklıkta, Hazarşah Köyü Aksakal mezrasında bulunmaktadır Ada şimdiye kadar eşi benzeri görülmemiş bir doğa harikasıdır Gölün üç tarafı dağlar ve tepelerle çevrilmiş düz arazi üzerinde bulunan krater göl durumundadır Gölün şimdiki alanı 300 m2 nin üzerinde olup sözkonusu gölün etrafının ıslahı halinde gölün alanı 600 m2'ye kadar çıkabilir Gölün akıntısı ve çıkıntısı henüz belli olmayıp yaz kış su seviyesi aynıdır Ada göl içinde bağımsız olup, üzerine çıkıldığı takdirde kıyıdan destek alınarak sağa sola hareket ettirip sal gibi suyun üzerinde gezdirilebilir Bingöl-Erzurum karayolu üzerinde, Bingöl çıkışının 20km'sinde, gür bir orman ve etrafı dağlarla çevrili Ilıcalar mevkiinde bulunan, doğanın tüm güzelliklerini bütün ihtişamıyla yansıtan şirin bir beldemizdir Şifalı suları, romatizma ve pek çok hastalıklara iyi gelmektedir



GÜNEŞİN DOĞUŞU: Dünyanın ilginç yerlerinden biri olan, Bingöl ili Karlıova ilçesinde bulunan 3250 m yükseklikteki Bingöl dağlarında güneşin doğuşu olan mucize oluşmaktadır Her yıl 15 Temmuz-15 Ağustos tarihleri arasında en iyi şekilde seyredilebilir Dünya'da güneşin doğuşu en güzel ve kendisine has renkleriyle tabii olarak Bingöl İli Karlıova ilçesi Kale tepesinde doğar Bu güzelliği görebilmek için Temmuz ve Ağustos aylarında gruplar halinde yerli ve yabancı turistler akın akın Karlıova ilçesine gelirler Dağa çıkabilmek için, arabayla kargapazarı yaylasına gidildikten sonra, zirveye yarım saat kadar yay çıkılır Etraf soğuk sularla ve yeşilliklerle süslenmiştir Güneşin doğuşu değişik şekillerde, normal halinden çok farklı heyecan ve ürperti verici bir şekilde gerçekleşmektedir
KRAL KIZI KALESİ: Genc ilce Merkezinden 2 km uzakliktadir Bir tepenin üzerinde bulunan bu kalenin ancak yikintilarina ve kalintilarina raslanabilmektedir Bu kaleyi pers hukumdari Dara Gencte uzun yillar kalmis ve bu kaleyi kizi icin yaptirmistir Genc ilcesi eski ismini bu kaleden almistir Bugun mesire yeri olarak kullanilmaktadir
KAYAK EVI: Bingol - Elazig karayolu uzerinde yolcati koyunde olup, Bingole 22 km uzakliktadir Kayak Evi Bingol Genclik ce Spor il Mudurlugune baglidir Bina iki katli, kaloriferli ve 50 yatak kapasitelidir Ayrica lokantasi, banyosu ve dinlenme yeri mevcuttur Teleski 44 askilidir Kayak arabasi ve kayakla yuruyus alani mevcuttur Pistin uzunlugu 950 m olup 100 m genisligindedir Her turlu kis sporlarina elverisli olup, kis sezonu boyunca halkin hizmetine aciktir
SEBETERİAS KALESI : Murat vadisi uzerinde, Bingol Il merkezinden 18 km uzakliktadir Urartu kralinin Bingol yaylalarini elinde tutabilmek icin yaptirdigi uc kaleden birisi olup Bugün ancak kalintilari ortada kalmistir
CIR SELALESI: Uzundere köyünün adini aldigi derenin, Cir tasi adi verilen 100 m yukseklikteki kayaligin ortasindan gecen güzel gorunumlu bir selaledir Su 50 m yukseklikten alt tarafi kayalik olan dere yatagina duserken guzel bir gorunum arz etmektedir Ilica bucagi merkezine 8 km uzaklikta olan selaleye iki ayri yoldan gidilmektedir Cir tasinin oldugu bolgede ayrica kayaliklar ve magaralar bulunmaktadir Bu kayaliklarda daha cok yirtici kuslar yasar





ICMELER : Bingol- Genc karayolunun 9 kmsindedir Kis mevsismi haric diger mevsimlerde yerli ve yabancilar sabahtan aksama kadar su uzerinde buyuk bir kalabalik olusturmaktadirSozkonusu suyun, Kronik romatizma, kadin hastaliklarinda ve böbrek taslarini dusurmeye yaradigi tesbit edilmistir
MESIRE YERLERI : Bingolun en onemli mesire yerlerinden baslicalari sunlardir; Soguk cesme, Erentepe köyünde bulunan Arzek cesmesi, Celal cesmesi, Kurtulus, Sismanturk cesmesi, Solhanda Hamit cesmesi, Balpinar cesmesi, Seyh Ahmet deresi, Gayt Deresi, Birlik tesisleri, Capakcur vadisi ve Mirzan köyüdür
ATA PARK: Bingol'e 10 km uzaklikta olup Bingol-Elazıg karayolu uzerindedir Cevresi gur mese agaclariyla kaplidir - Yolun 500 m alt tarafinda bogazdan akan Gayt cayi gorunume ayri bir guzellik verir Cok ferahlatici, ic acici bir yer olup, suyuna ve havasina doyum olmuyor Kaynak suyu cesme haline getirilmistir Parkin bitisiginde bulunan vadinin sol yaninda lokanta ve bir cesme vardir Gür ormanlar icinde banklar kurulmus, cocuklar icin salincaklar yapilmistir sehire yakin oldugundan dolayi yaz aylarinda yerli ve yabancilar icin mükemmel bir dinlenme ve mesire yeridir
KIGI KALESI : Kigi Ilcesinin kuzeydogusunda olup, Bizanslilar zamaninan kalmistir Saglam bir yapi oldugu ve asirlardan beri hayatiyetinin devam ettirdigi görülür Cevresinde bir cok bina olup bugun icin terkedilmis durumdadir

Bingöl Sözlü Tarih

Kral kızı söylencesi:Efsaneye göre kralın kızı Bingölün Koğ Tepesinde günümüzde yıkınıtı olarak duran kaleyi ,nişanlısı için ölen kızı için yaptırmıştırÜzüntüden dünyadan elini eteğini çeken kız ,iki hizmetçisi ile yiyeceğini alarak,kaleye kapanmıştırKışın Bingöl dağlarının fırtına sesinden,uğultusundan ürken kız ölmüşBıraktığı yazıda:"Baba bilesinki ben açlıktan susuzluktan değil,dağların korkunç uğultusundan ölüyorum"derDiğer bir söylence ise:
Sofi Selimin ineği ortadan kaybolmuş,Selim ineği araya araya dağlara çıkmışderken bir tepede karşısına bir kale çıkarKapı açıktır,Sofi Selim kaleye girerİneğini avluda geviş getirirken görürMeraklanıp kaleyi gezmeye başlarTüm odalar boştur son bir odaya girince şaşırırBurası çil çil altınlar la doludur,alabildiği kadarını alırBuraya geldiğine neden olan ineğine borçluluk duyarKaleden çıkıp gitmek isteyince açık olan kapıların kapandığını görürUğraşır ama açamazİçinden bir ses bunun altınlar yüzünden olduğunu söylerGeri döner altınları yerine bırakırken birini dilinin altına saklar fakat yine kapılar açılmazOnu da bırakır bakarki kapılar açılmışİneğini alarak oradan ayrılır
Karakoyun söylencesi: Anadoluda yaygın olan bu söylenceye göre Olayın Bingölde geçtiği söylenirÇoban ağanın güzel kızı Periye vurulurBir süre sonra da Peri de çobana tutuluır ve iki genç sevişirlerAğa kızını isteyen çobanla alay ederyoksulluğun bakmadan kızını istemesine kızarÇobandan olmayacak bir iş isteyerek alaya devam ederderki:"susamış sürüyü suya indirip damla su içirmeden geri getirirsen kız senindir" Gün gelir, ağa devamlı kara koyunabol bol tuz verirÇoban halkın önünde sürüyü suya indirirKara koyun suya yönelirÇoban karakoyunun su içmesini engellemek için sürekli yalvarırÇobanın duygulu kaval çalışı karakoyunu etkiler ve suya eğilmişken başını kaldırıp geri dönerAğa kızını çobana vermek zorunda kalırSuyun adıdaa Peri suyu kalır
Uzun Hasan
Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan ,ordusuyla Mik-Bulak (Bin-Pınar) denen göller başında konaklamışHizmetçilerden biri göllerden birinde kesilmiş bir ördeği yıkarken ördek canlanıvermiş ve ucup gitmişBöylece gölün ab-ı hayat olduğu anlaşılmış,ancak göllerin sayısı çok olduğundan Uzun Hasan hangisinin ab-ı hayat olduğunu anlıyamamış burayada Bingöl adını vermiş

Bingöl Cami ve Mescitleri

Cumhuriyetin ilanından sonra Eski Bingölün bulunduğu Çapakçur Deresinin kenarına bir cami yapılmıştır Bundan sonra Bingölün yerleşiminin gelişmesiyle birlikte yeni camiler yapılmaya başlanmışsa da bunların mimari ve sanat tarihi yönünden bir özelliği bulunmamaktadır Öncelikle Hacı Hıdır Efendi kendi ismini taşıyan bir cami yaptırmıştır Bunun ardından Hükümet Konağının bulunduğu alana modern bir cami yapılmıştır Bunu Hafız Behçet Akbulutun Kiğı Zermek (Yel Değirmeni), Şeyh Cemal Sinanın Dimlek (Karaçubuk) Köyünde yaptırdığı camiler izlemiştir

Halkın maddi katkıları ve devletin de yardımıyla Karlıova,Genç, Solhan ve Kiğı ilçelerine yeni camiler yapılmıştır Depremler sonunda yıkılan bu camilerin yerine yenileri yapılmıştır

Kiğı Camisi (Kiğı)

Kiğı ilçesinin en eski eserlerinden Kiğı Camisi, minaresi üzerindeki bir yazıttan Bayındırlı (Akkoyunlu) Fahreddin Kutluk Beyin oğlu Pir Ali Bey tarafından l401-1402 yılında yaptırılmıştır Eski bir kaynakta da yıkılan minarenin Hacı Hasan tarafından onarıldığı,Pir Ali Bey oğlu Pirtan Bey tarafından yenilendiği yazılıdır

Caminin minberini Hacı Recep Bey isimli bir sanatçı yapmıştır

Dikdörtgen planlı cami çeşitli onarımlar nedeniyle günümüze orijinal durumu ile gelememiştir Taş temelli,tek katlı, kerpiç duvarlı caminin üzeri düz bir damla örtülmüştürİçerisinde önemli bir mimari bezeme bulunmamaktadır Köşedeki temk şerefeli minare yuvarlak gövdeli,taş külahlıdır

Cami l734de Hacı Süleyman,1767de Halil Bey,1794 de Kiğı Mirlivası Mehmet Paşa onarmıştır

Caminin avlusunda Kiğı eşrafından Hacı Mehmet Efendinin mezarı bulunmaktadır Bu kişi ilminin yanı sıra biniciliği ve silahşorluğu ile de tanınmıştır Hacı Mehmet Efendi, Şeyh Hacı Yusuf Efendi aracılığı ile Palulu Şeyh Mahmudi Samini Efendiden icazet almış ve konağının yanına bir mescit ile kütüphane yaptırmıştır

Bingöl Kaleleri

Kığı Kalesi (Kığı)
Bingöl, Kiği ilçesinin güneydoğusunda yer alan Kiği Kalesi kayalıklar üzerinde, Peri Suyuna bakan yamaçlarda kurulmuştur Kalenin ne zaman ve kimler tarafından yapıldığı bilinmemektedir Roma döneminde, Bitlise akınlar düzenleyen Araplardan Ebu Zubeydenin komutanlarından Halit Bin Velit burasını Romalılardan almıştır Büyük olasılıkla, stratejik yönden önemi olan bu kalenin Urartular zamanında yapıldığı,sonraki dönemlerde de büyük değişikliğe uğradığı sanılmaktadır

Erzincan Tarihinde bu kalenin İranlıların hücumlarına uğradığı, kaleyi ele geçiren İranlıların burada yaşayan halka eziyet ettikleri, evlerini yıktıkları, erkeklerin çoğunun öldürüldüğü yazlıdır Bu nedenle halk Kığılı Kalesini terk ederek bugünkü Kaleli Mahallesini kurarak buraya yerleşmişlerdir

Kığılı Kalesi içerisinde yapılan kazılarda , sur duvar kalıntıları, çeşitli ev kalıntıları ile çeşitli süs eşyaları ve günlük yaşamda kullanılan kap kaçak parçaları bulunmuştur

Bingöl Sebitarius Kalesi (Merkez)

Sebitarius Kalesinin kesin olmamakla beraber Urartular zamanında yapıldığı söylenmektedir Murat Vadisinde,Bitlise 20 km uzaklıkta olan bu kaleden ,yalnızca pek az kalıntı günümüze gelebilmiştir

Kral Kızı Kalesi (Dara-Hini) (Genç)

Kral Kızı Kalesinin Pers hükümdarı Daraus tarafından yapıldığı sanılmaktadır Bu nedenle de kaleye Darahini ismi verilmiştir Bu sözcük Daranın çeşmesi anlamına gelmektedir Nitekim kale yakınında doğal bir kaynak bulunmaktadır Kale Diyarbük Çayı ile Konsper Çayının birleştiği yerde bir tepenin üzerindedir

Günümüze pek az kalıntısı elen kalenin yöreye hakim bir kralın kızı adına yapıldığı sanılmaktadır

Bingöl Mağaraları

Çiçektepe Köyü Mağarası (Kiğı)

Bingöl, Kiğı ilçesinin Çiçektepe köyünde, Sivri Dağı'nın eteğinde, eğimli bir arazide Çiçektepe Köyü Mağarası bulunmaktadır Mağaranın içerisinde iki oda, atlara ayrılan bir bölüm bulunmaktadırBu mağarada bulunan izler Kiğının eski çağlardan beri yerleşime açık olduğunu göstermektedir Söylentiye göre de mağara önündeki bir yol ile Erzincan'a gidiliyordu

Zağ Mağarası

Bingöl, Murat Nehri kıyısında, Gökçeli ve Yenidal köyleri arasında sarp bir kayalıkta bulunan Zağ Mağarasının, Murat Nehri'ne bakan tarafı yerden 200-300 m yükseklikte olup kayalar oyularak meydana getirilmiştir

Mağara, üç katlıdır ve her katında 26 oda bulunmaktadır Katlar arası geçiş yuvarlak bacalarla, odadan odaya geçişler ise kapılarla sağlanmıştır Birinci katta Zahire deposu olarak kullanıldığı sanılan kuyular, alt katta oturma odaları, en üst katta iki oda vardır Mağara büyük zarar görmüşse de yine de 17 odası iyi bir durumda günümüze gelebilmiştir

Kalkanlı Köyü Mağaraları

Bingöl, Yayladere ilçesine bağlı Kalkanlı Köyü yakınlarında bulunan Kalkanlı Mağaraları doğal kayaların oyulmasıyla ilginç bir görüm kazanmıştır Kalkanlı Köyü Mağaraları ile yanındaki şelale turistik yönden önem taşımaktadır

Kübik Mağarası (Karlıova)

Bingöl, Karlıova ilçesinin Kübik Köyü yakınlarındaki Kübik Mağarasıınde Paleolitik ve Neolitik ve Tunç Çağına ait izler bulunmaktadır

Bingöl Türbe ve Kümbetleri

Bingöl merkezi ile Kiğı,Karlıova ve Solhan ilçelerine bağlı köylerde türbeler bulunmaktadır Bunların başında Şeyh Ahmet Efendi (Çan),Şeyda Efende (Merkez),Şeyh Ebubekir Efendi (Melekan),Şeyh Alaettin Efendi (Lotan)Şeyh Ahmet-i Can (Merkez), türbeleri gelmektedir

Kümbet (Genç)

Bingöl Genç ilçesinde, 3 km Uzaklıktaki tepenin yamacında bulunan iki künbetten biri yıkılarak günümüze gelememiştirDiğeri kaide üzerinde,dikdörtgen planlı olup içerisine küçük bir kapı ile girilmektedir Ancak bu yapı da yıkıldığından üst örtüsü hakkında yeterli bir bilgi bulunmamaktadır
Dıştan sekizgen planlı türbe içten yuvarlak bir plan göstermektedir Günümüze gelebilen kalıntılardan kesme taştan yapılmış olan olan kümbetin iç örtüsü moloz taştandandır Üzerinin piramidal bir külahla örtülü olduğu çevredeki kalıntılardan anlaşılmaktadır Baklavalı ve yıldız motifleriyle süslü girişin üzerinde kitabesi bulunuyorsa da bu kitabe günümüze gelememiştir Türbenin altında ölünün gömüldüğü bir mumyalık vardır

Bingöl Kaplıca ve İçmeleri

Bingöl Kaplıcaları
Bingöl, Karlıova ilçesine 20 km uzaklıkta kaplıcalar bulunmaktadır Burada 16 motel,10 pansiyonu, ikisi kapalı biri açık olmak üzere üç yüzme havuzu, lokanta, çay bahçesi ve araç parkı bulunmaktadır Çeşitli hastalıklara şifa olan kaplıca,çevre illerden büyük ölçüde rağbet görmektedirKaplıcanın suyu bikarbonatlı, karbondioksitli ve karbongazoz sular grubundandır Bunun yanı sıra klor, sülfat ve silikat gibi anyonlar ile demir alüminyum katyonları da sularda bulunmaktadır Bu suyun deri ve böbrek hastalıklarına faydalı olduğu söylenmektedir

İçmeler

Bingölün Genç ilçesinde karayolunun 9 kmsinde bulunan içmeler 1971 Bingöl depreminde yer tabakalarının sıkışması neticesinde ortaya çıkan maden suyudur Bu kaynaktan çıkan su bol karbondioksit içerdiğinden oldukça iyi görünen gazlı karbon sular grubundandır Hazmı artırıcı olan suyun hafif ekşimesi, gazozu andırıcı, soda ve asitli, buruk bir tadı vardırAyrıca bu su böbrek ve mide ağrılarına şifalı olup, böbrek taşlarını ve kumlarını düşürmekte etkili olduğu da kimyevi tahliller sonucu anlaşılmıştır

Bingöl Kiliseleri

Bingöl Kiğı ilçesinde iki kilise kalıntısı bulunmaktadır Bunun yanı sıra ilçenin çevresindeki Açıkgüney, Güngörsün, Yazgünü, Bağlarpınarı, Akbinek, ve Yel Değirmeni köylerinde de kilise kalıntılarına rastlanmaktadır Bu kiliselerin hangi dönemden kalmış oldukları anlaşılamamaktadır Mimari yönden incelendiğinde kesme taştan oldukları görülmektedirÇevrelerinde rastlanılan Hzİsa, HzMeryem ve aziz kabartmaları Bizans döneminde yapılmış olduklarına işaret etmektedir

Bingöl Mürsel Paşa Anıtı

Kiğı İlçesinin Çanakçı Köyünde bulunan Mürsel Paşa anıtı Osmanlı-Rus savaşı sırasında Karlıova yöresinde Bingöllü milis şehitleri anısına dikilmiştir Kare bir kaide üzerinde dört köşe bir dikilitaş konumundadır

Bingöl Çeşmeleri

Bingöl Çeşmeleri
Adaklı Çeşmesi (Adaklı)

Adaklı ilçesindeki çeşmenin Akkoyunlular zamanında yapıldığı sanılmaktadır Akkoyunluların diğer çeşmelerinde olduğ gibi bu çeşmenin de üzerinde bir koyun kabartması bulunmaktadır Bunun dışında mimari yönden fazla bir özeliliği olmayan basit bir çeşmedir

Bingöl Doğal Güzellikleri

Bingöl Yüzen Ada (Solhan)

Bingöl Solhan ilçesinin Hanzarşah Köyü, Aksakal Göl Mezrasındaki adanın turizm yönünden büyük önemi vardırBuradaki krater gölünün üç tarafı dağlarla çevrilidir 300 m2lik bir alanı kaplayan gölün derinliği 50 mden fazladır Sürekli akıntısı olduğu tespit edilen gölün suları alttan çevredeki dereleri beslemektedirYaz ve kış ayları aynı seviyede olan gölün suları tatlı dır ve madensel tuzları ihtiva etmemektedirGölün en ilginç yanı ortasında hareket eden üç adanın bulunuşudur Adanın üzeri bitki kökleri ile kaplıdır

Sülbüs Dağı (Yaylıdere)

Bingöl,Yaylıdere ilçesinin kuzey batısında bulunan Sülbüs Dağı volkanik bir dağdır Sivri koni görünümündeki Sülbüs Dağı, dağ turizmi yönünden oldukça önemlidir Ayrıca bu dağda avcılık da yapılmaktadır

Sülbüs Dağının ismi çeşitli söylentilere karışmıştır Söylentiye göre Sülbüs adındaki genç bir delikanlı, starı adındaki güzel bir kıza aşık olmuşsa da araya giren bir cadı bunların evlenmesine mani olmuştur Bunun üzerine delikanlı aşkından verem olarak ölmüştür Bu üzüntüye dayanamayan kız da çok geçmeden ölünce, vasiyeti üzerine sevgilisinin yanına gömülmüştür Ne var ki, cadı mezarlarının arasına dikenli bir ağaç şeklinde girerek onları mezarda da ayırmıştır

Çır Şelalesi (Uluca)

Bingöl ,Uluca ilçesi Uzundere Köyünün ismini aldığı derenin, Büyük Çır Taşı adı verilen ve 100 m yükseklikteki kayalığın ortasından geçen şelaleye Çır Şelalesi ismi verilmiştir Şelalenin suyu 50 m yükseklikten kayalık dere yatağına düşmektedir Ayrıca yörede kayalıklar ve mağaralar bulunmaktadır