Abhazya Hakkında Resimleri

Abhazya (Abhazca: Аҧсны/Apsnı; Gürcüce: აფხაზეთი / Aphazeti ), Gürcistan'ın kuzeybatı kesiminde, Karadeniz'in doğusunda ve Rusya'nın güneyinde tarihsel bölge Adını, bugün bölgenin halklarından biri olan Abhazlardan ya da eski bir halk olan Abasglardan alır
1990'ların başındaki savaşın ardından Sohuma egemen olan ve Rusyanın desteğindeki ayrılma yanlısı güçler 1994 yılında bağımsızlığını ilan etmiş, ama Abhazya Cumhuriyeti adını taşıyan bu yönetim bugüne değin herhangi bir ülke tarafından tanınmamıştır Gürcistanın merkezi yönetiminin desteğindeki özerk yönetim ise, bölgenin eski statüsünün korunmasından yanadır Abhazya Cumhuriyeti Hükümetinin yönetim merkezi Sohum, Abhazya Özerk Cumhuriyeti Hükümetinin yönetim merkezi ise Çhaltadır (de jure Sohum)
Abhazya, 8600 km²lik bir alanı kapsar Bölgede 157000-190000 (2006 tah) arasında kişinin yaşadığı sanılır

Siyasal statü

Avrupa Birliği, Birleşmiş Milletler, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı, Avrupa Birliği Konseyi gibi uluslararası örgütler Abhazyayı Gürcistanın bir parçası olarak tanımakta ve anlaşmazlığın her iki tarafın barışçı yollarla çözümlemesini istemektedir
Bununla birlikte, bugünkü nüfusunun büyük bölümü Abhazyayı egemen bir devlet olarak kabul etmektedir Ancak bugünkü Abhazya nüfusuna yakın sayıda bir nüfus bölgeden göç ettirilmiş ve daha sonra bu nüfusun çoğunluğunun evlerine dönmelerine izin verilmemiştir Öte yandan Abhazya sınırları içinde kalan Yukarı Kodori Vadisi (Gürcüler tarafından Yukarı Abhazya olarak adlandırılmıştır), Gürcistan yönetiminin kontrolü altındadır ve burada, Gürcistan hükümetinin desteğinde ikinci bir Abhazya hükümeti bulunmaktadır

Ekonomi

Başlıca gelir kaynağı turizmdir, ancak sektör 4 yıldan bu yana artarak süren ekonomik ve siyasi ambargo nedeniyle büyük darbe yemiştir Tkuarçal bölgesinde dünyanın en iyi kömürleri üretilmektedir Tarihte de en eski İpek Yolunun denize açılan kapısı olan Abhazya, zengin kömür havzasına ve değerli mermer yataklarına sahiptir Abhazyadaki ağaç çeşitliği nedeniyle bu zamana kadar önemli bir gelir kaynağı olan ağaç ürünleri sektörü, son zamanlarda ormanların koruma altına alınmasıyla askıya alınmıştır Ambargodan dolayı üretilen malların dışarıya satılamaması yüzünden, ülke ekonomik olarak fazla bir gelişme gösteremektedir

Nüfus

Abhazyada ilik nüfus sayımın 1886 yılında yapıldı (1893te Tifliste yayımlanmıştır) Çarlık Rusyasının yönetimi altındaki Sohum Bölgesinde toplam 68773 kişi yaşıyordu Bu nüfusun 30640ı Samurzakanolu, 28323ü Abhaz, 3558i Megrel, 2149u Yunanlı, 1090ı Ermeni, 1090ın Rus ve 608 Gürcü (İmeretli ve Gurialı dahil) olarak yazılmıştır O dönemdeki Samurzakano, Abhazyanın bugünkü Gali bölgesidir Samorzakanolu olarak yazılan nüfusun büyük çoğunluğunun Megrel, küçük bir bölümünün de Abhaz olduğu kabul edilir 1917 yılı tespitlerine göre bölge nüfusunu yüzde 41,7si Gürcü (54760) ve yüzde 30,4ü Abhaz (39915) idi Ancak bu dönemde Gagra yöresi Sohum Bölgesinin bir parçası değildi Sonraki dönemlerde Rus, Ermeni ve Gürcü nüfusu hızla artarken Abhaz nüfusu düşük bir düzeyde kalmıştır 1989 Sovyet nüfus verilerine göre Abhazya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin toplam 525 bin nüfusunun yaklaşık 240 bini Gürcüler, 94 bini Abhazlar, 75 bini Ruslar, 76 bini Ermenilerden oluşuyordu 1990ların başında, Abhazyadaki savaş sırasında Gürcü nüfusunun tamamı göç ettirildi ve bu nüfusun ancak 45 bin kadarı Gali bölgesine dönebildi

Yüzey şekilleri ve iklim

Abhazya, Kuzeybatı Kafkasya'da Karadenizin kuzey kıyılarında 8600 km²lik bir alanı kapsar Kafkas Dağları Abhazyayı kuzey ve kuzeydoğuda, Rusya Federasyonu içindeki Çerkesya topraklarından ayırır Abhazyanın doğusunda Gürcistan yer alır Güney ve güneybatısı Karadenizle çevrelenmiştir
Abhazyanın büyük bölümü (yaklaşık % 75) dağlardan oluşur Nüfusun büyük bölümü kıyı kesimlerinde, düz alanlarda ve alçak kesimlerde yerleşmiştir Büyük Kafkas Dağları bölgeyi kuzeyden tamamen kuşatır Dağların yüksekliği pek çok yerde 4000 m civarındadır İklimi genel olarak ılımandır

Başlıca kentler

Sohum, Gagra, Gali, Gudauta,Oçamçire, Tkvarçeli

1800lerde Abhazları yurtlarından eden Ruslar, bugün bağımsızlık adına attıkları adımları destekliyor

Rusya borcunu ödüyor

Abhazya bağımsızlığını 1810da Rus ordusunun işgaliyle yitirmişti Ancak özellikle Abhazyanın dağlık bölgelerinde Rus Çarlığına karşı direniş 1864e kadar sürdü Kuzey Kafkasyayı tümüyle işgal eden Rusya, diğer Adıge boylarıyla birlikte Abhazların da yarıdan fazlasını anayurtlarından sürdü O günden beri bağımsızlık mücadelesi veren Abhazya, bu amacına şimdi Rusyanın desteğiyle kavuştu

Sovyetler Birliğinin dağılmasıyla birliğe bağlı cumhuriyetler, birbiri ardınca bağımsızlığını ilan etmeye başladığı andan itibaren yeni enerji kaynaklarına sahip olmayı hedefleyen dünya devlerinin Kafkasya politikaları da yeniden düzenleniyordu Oyunda kartları ABD ile Rusya dağıtıyordu Birbiri ardınca bağımsızlığını ilan eden cumhuriyetler de oyunda kartları dağıtan iki süper güçten birine yanaşarak bu oyunda kendilerine yer açma çabasındaydı

Bağımsızlığını ilan eden diğer cumhuriyetlere oranla Çeçenistan, Abhazya ve Güney Osetya Cumhuriyetinin bağımsızlık ilanı kendi parlamentolarının açıklamasından ibaret kaldı Zira Rusya, Çeçenistanın, Gürcistanda daha önce kendisine bağlı özerk cumhuriyetler olan Abhazya ve Güney Osetyanın bağımsızlığına geçit vermiyordu

Abhazya Cumhuriyeti 1991de bağımsızlığına ilan etti Ancak 1992de Gürcistanda çıkan iç savaş sonrasında değişen yönetim, 1978 Anayasasını rafa kaldırarak 1921de çıkarılan Menşevik Anayasasını yürürlüğe koydu Gürcistan bu anayasa değişikliğiyle 1921den sonra diğer cumhuriyetlerle yapılan anlaşmaları tek yönlü feshettiğini açıkladı Bu açıklama, aynı zamanda Abhazya Cumhuriyetini tanımadığını ve Abhazyanın kendi toprakları olduğu iddiasını beraberinde getiriyordu Abhazya ile Gürcistan arasında 14 ay süren savaş da bir sonuç getirmemiş Abhazya sorunu askıya alınmıştı

Bu süreç içinde Gürcistan, ABDye yanaşırken Abhazya da Putin yönetimindeki Rusya ile sıcak ilişkiler geliştiriyordu Rusyanın bölgede ABD politikalarını sekteye uğratmak, Abhazyanın da Gürcistanın boyunduruğundan kurtulup bağımsızlığını kazanmak için kolladığı fırsatı Gürcistanın maceraperest Devlet Başkanı Saaşkaşvili, Güney Osetyayı işgale yeltenerek vermiş oldu

Rusya, Güney Osetyaya girerek Gürcistanı kendi topraklarının içine kadar sürdü Kesin bir yenilgiye uğrayan Gürcistan sırtını dayadığı ABDden umduğu desteği alamayınca, Güney Osetyadan çekilmek zorunda kaldı Rusya, Gürcistana öldürücü darbeyi Güney Osetya ile Abhazya Cumhuriyetinin bağımsızlığını tanıyarak indirmiş oldu

Tarihin tozlu sayfalarına baktığımızda, De Gaulleün ünlü “Devletlerin ezeli dostları ve düşmanları olmaz, ancak çıkarları olur” sözünü anımsamamak mümkün değil

Zira Rusya, Akdenize inmek arzusunun önünde engel olarak gördüğü Kuzey Kafkasyayı işgal etmek için diğer Adıge boylarıyla birlikte Abhaz halkıyla da üç yüz yıl süren bir savaş yürütmüş ve 1864 yılında kazandığı zaferle Abhazlar ve Adıge boylarının yarısından fazlasını anayurtlarından sürmüştü Abhazyayı geçmişte işgal ederek bağımsızlıklarını elinden alan aynı Rusya şimdi de, Abhazyaya bağımsızlığını veriyor İlhan Selçukun deyişiyle “Ak sakallı tarih baba” bizleri şaşırtmaya devam ediyor

İki asır süren bağımsızlık mücadelesi

Tarih boyunca büyük uygarlıklar ve imparatorluklara komşu olan Kafkasyanın tarihi, aynı zamanda “savaşlar tarihi”dir Geçmişte Sarmatlar, Hazarlar, Persler, Moğollar, Alanlar ve Bizanslıların saldırılarına maruz kalan Kafkasya toprakları, istilalara rağmen hiç kimseye yâr olmadı MÖ 5 binli yıllara dek uzanan Kafkas halklarının tarihinde savaşlar güçlü ve kalıcı bir devlet kurulmasını önlediği gibi, göçler ve sürgünler nedeniyle nüfus yapısı sürekli değişti

Batı için İpek Yolu ne denli önemliyse, Rusya için sıcak denizlere inmek de aynı öneme haizdi Deli Petro diye de anılan I Petro, 1772 yılında ünlü vasiyetinde Doğu politikasını şöyle açıklıyordu:

“Mümkün olduğu kadar Hindistan ve İstanbula yakın olmak gerekir Zira, buralara hükmeden dünyaya hükmeder” Ancak bu hedefe ulaşmanın önünde Kuzey Kafkasya engeli vardı Kuzey Kafkasyayı zaptetmeden Akdenize inmek mümkün değildi Çerkez adıyla tanınan Kuzey Kafkasya halkları Abhaz, Adıge, Asetin, Dağıstan ve Çeçenlerden oluşuyordu

Tarihte güçlü bir devlet kuramasalar da bağımsız feodal beylikler oluşturan Kuzey Kafkasya halkları, 16 yüzyıldan itibaren Rus ordularının saldırılarına maruz kaldılar 16 yüzyılda başlayıp 19 yüzyıl sonlarına kadar süren Kafkas-Rus savaşları Kafkas halkları adına büyük bir trajedi ile sonuçlandı

Rusyanın işgali

Önce 1810da Abhazya Krallığı Rusyanın işgaline uğradı Abhazya, 1864e kadar, Rusyanın egemenliği altında, ancak Abhazya beylerinin yönetiminde bir bölge olarak kaldı Abhazyanın Karadeniz kıyıları, Rus ordusunun işgali altındayken dağlık bölgelerinde Rus Çarlığına karşı direnişler sürdü

Buldukları her fırsatta ayaklandılar

1859da İmam Şamilin teslim olmasıyla Doğu Kafkasyada zafere ulaşan Rus Çarlığı, tüm gücüyle Kuzeybatı Kafkasyaya yüklendi ve 21 Mayıs 1864te Kuzey Kafkasyaya da hâkim oldu Savaş sonucunda, diğer Adıge boyları ile birlikte Abhaz halkının da yarıdan fazlası topraklarından sürüldü 21 Mayıs 1864ten 10 Temmuz 1864e kadar 200 binden fazla Kuzey Kafkasyalı gemilerle Osmanlı topraklarına sürüldü 19 yüzyıl sonuna kadar Osmanlı topraklarına sürgüne giden Çerkezlerin sayısı 15 milyona ulaşmıştı

Sürgün sonrasında Abhazya, Rus Çarlığı tarafından “Sohum Askeri Bölgesi” olarak adlandırıldı Ancak Abhaz halkının Ruslara karşı direnişi bitmek bilmedi Buldukları her fırsatta ayaklanan Abhazların önde gelenleri ya idam edildi ya da sürgüne gönderildi Abhazyada nüfus dengesini değiştirmek isteyen Ruslar, bu topraklara başka halkları yerleştirdiler

1917 Ekim Devriminden sonra, yerel organların yönetimi Menşeviklerin eline geçti 1918 Martında Bolşeviklerin önderliğinde Abhazyada başlayan ayaklanma sonucunda Sohuma Bolşevikler hâkim oldu Ancak bu hâkimiyet uzun sürmedi ve 17 Mayıs 1918te Sohum yeniden Menşeviklere geçti Menşevikler, merkezi Tiflis olan Gürcistan Demokratik Cumhuriyetini kurunca, Abhazya topraklarını bu cumhuriyete bağladılar Abhazyada, 1921 yılı başlarında çıkan Bolşevik destekli ayaklanma sonucunda Bolşevik Abhaz iktidarı kuruldu 4 Mayıs 1921de Abhazyanın tamamına Sovyetler hâkim oldu 28 Mart 1921de Batumda, Gürcistan ve Abhazya temsilcilerinin katıldığı Bolşevik Partisi Merkez Komitesi Kafkasya Grubu konferansında, Abhazya bağımsız bir sosyalist cumhuriyeti olarak kabul edildi

13 Aralık 1922de Abhazya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ile Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ile Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti birlikte Transkafkasya Federe Sovyet Sosyalist Cumhuriyetini kurdu

1925 yılında kabul edilen anayasada, “Abhazya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, kendi topraklarında devlet iktidarını serbest olarak, herhangi bir diğer iktidardan bağımsız olarak yürüten egemen bir devlettir ve gerek Transkafkasya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, gerekse SSCBden serbestçe ayrılma hakkına sahiptir” maddesi eklendi

Ancak 1931 Şubatında Stalin yönetiminin aldığı kararla Abhazyanın birlik cumhuriyeti statüsü iptal edilerek Gürcistana bağlı özerk cumhuriyet haline getirildi Bu karara direnen Abhaz Bolşevikler, Sibiryaya sürüldü

Gürcistana bağlı özerk bir cumhuriyete dönüştürülen Abhazyada Abhaz alfabesi değiştirilerek Gürcü alfabesine geçildi İkinci Dünya Savaşından sonrasında ise eğitim dili Abhazca olan okullar kapatıldı