Bilim Felsefesi (Bilim Felsefesi Hakkında)

Bilim felsefesi, epistemoloji, ontoloji, etik ve estetik gibi felsefenin temel alt bölümlerinden birisidir

Tanım

Bilim felsefesi, bilimin ne olduğunu, bilimsel kuramların özgül yapısını, bilimsel bilginin epistemolojik statüsünü, bilimsel yöntemin (ya da yöntemlerin) anlamını, bilim alanı ve bilimsel bilginin nesnesini, bilimin gelişiminin anlamını, özet olarak bir bütün bilimin konumu, gelişimi ve iç-yapısını değerlendiren, bunu kuramsal düzlemde ortaya koymaya çalışan felsefe bölümüdürBilim tarihinden farklı olarak bilim felsefesi bu sözkonusu tarihin kuramsal düzlemde açıklanmasını ve değerlendirilmesini üstlenirCemal Yıldırım, bilim felsefesinin amacını "bilimi anlamak" olarak belirtmektedir

== felsefe ve bilim
==

Bilim ve Felsefe

Bilim felsefecileri bir bakıma hem felsefe hem de bilim alanında yer alırlar, her iki alana birden hakim olmaya çalışırlar Özellikle başlangıçta bilim insanları belirli bir felsefi etkinlik içinde de olmuşlardır Başlangıçta bilimler felsefenin içinde yer almaktadır; filozoflar aynı zamanda çoğu noktada bilim insanlarıydılar, birçok bilimsel alanda bilgi sahibiydiler ve onların sentezleriyle felsefe yapmaktaydılarFizik'i ve ****fizik'i yazan Aristotales bunun tipik bir örneğidirBilginin gelişimi, özerk dallara ayrılması ve her bölümün kendi içinde cok daha fazla uzmanlık gerektirmesiyle zaman içinde bilimler felsefeden ayrışmaya başladıÖnce doğa bilimleri denilen bilimler, sonra giderek sosyal bilimler ayrışmaya çalışmıştırAncak felsefenin bilimle ilişkisi ve bilime yönelik ilgisi süreklidirBu süreklilik felsefe ve bilim tarihinde gösterilebilirBaşlangıçta filozofların bilimle ilgilenen kişiler olması ve daha sonra giderek felsefenin bilim üzerine düsünmesi şeklinde bu ilişki süregelmiştirYalnızca filozofların bilimle ilişkili insanlar olması dolayısıyla değil, bilimin ne olduğu üzerine üretilen düşüncelerin felsefi niteliği dolayısıyla da böyledir
Bilim felsefesine ait metinlerin çok uzun tarihsel bir geçmişi vardırAristotales'ten itibaren bu iz sürülebilirAma bilim felsefesi, felsefenin bir alt bölümü olarak özellikle bilimlerin felsefeden ayrışmasının bir sonucu olrak belirginleştiği için modern zamanların ürünüdürFrancis Baconın Novum Organonu, René Descartes ın Metot Üzerine Konuşması, Isaac Newton un "Felsefi Akıl Yürütmenin Kuralları" , Henri Poincarénin Bilim ve Hipotezi, bir anlamda bilim felsefesinin öncü klasik metinleri sayılabilir20yüzyıldan itibaren ise bilim felsefesi tamamen özerk ve kapsamlı bir bölüm haline gelir
Pozitivizm, 19yüzyılın son çeğreğinden itibaren önermeleriyle hem bilimssel bir pratiği temellendiriyor, hem de felsefenin sorunlarını yanıtlıyorduSoyut bir sistem olarak felsefenin sonu gelmiş varsayılıyorduAncak öyle olmadığı düşüncesi giderek yaygınlık kazandıBizzat pozitizm denilen bilim düşüncesinin aşırı derecede felsefe içerdiği otrtaya konulduBilimin ya da biimsel yöntemin ilkeleri sayılan bir düzine kural durmadan değişime uğradı ve yerine yenileri önerildiNedensellik ilkesi Belirsizlik ilkesiyle savaşır durumda buldu kendisiniKuantum fiziği gibi bilimsel gelişmelerin yolaçtığı kuramsal sorunlarla bilim felsefesi özellikle 1960'lı yıllardan itibaren belirleyici bir güncellik kazanmıştırBilime duyulan güvenin sarsıldığı bir dönemde, bilim felsefesi öne çıkmaya başlarBunda Karl Popper, Thomas Kuhn, Imre Lakatos, Paul Feyerabend gibi ünlü ve çok etkili bilim felsefecilerinin özgün çalışmaları da belirleyici bir rol oynamıştır