Gerontoloji (Yaşlılık Bilimi)

Gerontoloji (Yaşlılık Bilimi)

Gerontoloji (Yun γέρων [gérōn, géront|o|s], “ihtiyar” + Fr -logie, “ilim”) yaşlanmanın ve yaşlılığın bilimi anlamına gelmektedir
Bu terimi ilk defa 1903te Tıp dalında Nobel Ödülü alan Rus asıllı bilim adamı Ilja Metschnikow (İlya Meçnikov) kullanmıştır 1930lu yıllardan beri ABD ve Avrupada anabilimdalı olarak çeşitli üniversitelerde okutulmaktadır
Gerontolojinin bu konuma gelişinin başlıca sebebi, sürekli uzayan yaşam süresidir Gerontoloji multi disipliner bir bilim dalıdır, yani farklı bilim dallarında yaşlanma ve yaşlılık incelenmektedir Teorik çalışmaların yanı sıra Gerontoloji aynı zamanda uygulamalı bir bilim koludur Öncelikle yaşlıların yaşam koşullarını iyileştirme hedefi takip edilmektedir Yeni teknolojik veya ekonomik gelişmeler, bu hedefe yaklaşabilmek açısından birçok olanak sunmaktadır
Türkiyede yaşam süresi hem erkekler hem de kadınlar açısından sürekli uzamaktadır Türkiyede yeni dünyaya gelen bir bebek erkekse 70, kızsa 72 yıllık bir yaşam beklentisine sahiptir Önümüzdeki dönemlerde ortalama yaşam süresi uzamaya ve Türk toplumunda yaşlıların sayısı hızla artmaya devam edecektir Buna bağlı olarak Gerontolojinin önemi de yükselecektir
Önümüzdeki dönemlerde ortalama yaşam süresi uzamaya devam ve Türk toplumunda yaşlıların sayısı hızla artmaya devam edecektir Buna bağlı olarak Gerontolojinin önemi de yükselecektir

Diğer Bilim Dallarıyla Ortak Çalışmalar
Gerontoloji Bölümü ilk mezunlarını verdiği dönemlerdeki Türkiye, bugünkünden bir hayli farklı olacaktır Özellikle bilim camiasından çok güçlü değişimlerin meydana geleceğinden hareket edilmesi gerekmektedir Bunun başlıca nedenleri arasında Türkiyenin AB üyeliği üzerine yürütülen müzakereler gelmektedir Avrupaya uyum, aynı zamanda bilimde de uyumu getirecektir Bunun Gerontoloji açısından anlamı şudur: AB ülkelerinde, yaşlanma ve yaşlılık, 80li yıllardan beri politikada, ekonomide ve bilimde önemli bir yer tutmaktadır Batı ve Kuzey Avrupa ülkelerinin nüfusunun %20ni yaşlıların meydana getiriyor oluşu, bunun temel sebebidir Türkiyenin nüfusunda yaşlıların oranı henüz %9 civarındadır 2020li yıllarda %20lere ulaşmış olacaktırü, bu dönemde Avrupa ülkelerinde yaşlıların oranı %35e yükselecektir Dolayısıyla hem AB hem de Türkiye açısından yaşlılık politikalarının önemi giderek artacaktır Toplumsal yaşlanmanın yarattığı sosyal, siyasi ve ekonomik problemlere ancak bilimsel çalışmalarla uygun cevaplar verilebileceğinden, Gerontologlara önümüzdeki yıllarda birçok alanda, diğer bilim alanlarında ortak çalışma yapmak açısından yeni olanaklar sunulacaktır Bunun örneklerine Batı ülkelerinde rastlanmaktadır
Gerontolojinin bugün ortak çalışmalar yaptığı bazı bilim alanları şunlardır:

Geriatri
Tıbbın alt kollarından biri olan Geriatri, bir taraftan yaşlı hastaların özel problemlerine çareler aramaktadır, diğer taraftan yaşlıların rehabilitasyonu ve tedaviileriyle ilgilenmektedir Örneğin biyolojik yaşlanma ile ilgilenen bilim adamları, bunun ardında genetik faktörlerin yatıp yatmadığı sorurunun ecavplarını aramaktadır

Gerontopsikoloji
Psikolojinin alt kolu olan Gerontopsikoloji, yaşlanama sürecinde meydana gelen psişik kayıplar ve gelişmeleri tespit etmektedir Özellikle yaşlanma sürecinde zeka yeteneklerinde meydana gelen değişimlerle ilgili birçok bulguya ulaşarak, Geriatriye katkıda bulunmuştur

Gerontososyoloji
Sosyolojinin alt kolu olarak ortaya çıkan Gerontososyoloji, iki kola ayrılmaktadır:
1) Yaşlılık Sosyolojisi
2) Yaşlanmanın Sosyolojisi
Yaşlılık Sosyolojisi, toplumsal sosyal yapıların strüktürlerini analiz etmektedir Çünkü bunlar yaşlıların yaşam koşullarını belirlemektedirler Yaşlanmanın Sosyolojisi ise son yıllarda yaşlılık politikaları ve uygulama alanlarında yoğun çalışmalar yapmaktadır Bunlar arasında sosyal güvenlik, yaşlılıkta bakım, yaşlıların sosyal ve kültürel yaşama katılımı, aile ilişkileri ve yaşlılara yapılan yardımların kapsamı ve sınırları gibi birçok alanda araştırma, inceleme ve uygulamalar yapılmaktadır

Serbest Zaman Pedagojisi
Serbest Zaman Pedagojisinin yaşlılarla ilgilenmeye başlamasının temel nedeni, bir taraftan yaşlıların çoğalması ve diğer taraftan erken yaşlarda çalışma yaşamından ayrılma eğiliminin ortaya çıkmış olmasıdır Önümüzdeki yıllarda Türkiyede de ekonomik ve sağlık durumu iyi olan yaşlıların sayısında artış olacaktır Öte yandan yabancı turistlerin ortalama yaşı da giderek yükselecektir Bu yüzden özellikle 50 yaşın üzerindekilerin ihtiyaçları giderek daha fazla önem kazanacaktır Bu yaş grubu için özel motivasyon programları şimdiden birçok ülkede uygulanmaktadır Bunlar yakında Türkiyede de önemsenmeye başlanacaktır Üçüncü Yaş Turizmi, gerontologlar açısından da ilginç bir çalışma alanı olacaktır

Gerontopsikiyatri
Yaşlılar arasında en hızlı çoğalan kesimin, yaşı 80nin üzerindekiler olduğu görülmektedir (ileri yaşlılık olgusu) Buna bağlı olarak yaşlı psikiyatrik hasta sayısı da giderek artmaktadır Hastalıklar bedensel, ruhsal ve sosyal nedenlere dayanmaktadır Bunlar arasında Alzheimer hastaları önemli bir yer tutmaktadır Türkiyede 500000den fazla demans hastası yaşamaktadır Bunların %50si Alzheimer hastasıdır Bu hastalara genellikle aileleri bakmaktadır Böylece çağımızın en önemli sosyal problemlerinden biridir Gerontolojide bu hastaların evde ve kurumlarda bakımı, profesyonellik, hizmet ağı ve yaşlısına bakan bireylere yönelik çeşitli araştırmalar, incelemeler ve uygulamalr vardır Türkiyede bu alanlarda henüz yeterli hizmet ve yardım ağı mevcut değildir Gelecek dönemlerde, bu boyutta da önemli gelişmelerin meydana geleceği tahmin edilmektedir