Batıl İnanışlar (Alfabetik)

Birlikte yaşayan insanlar arasında kimi zaman korkudan, kimi zaman çaresizlikten, kimi zaman da rastlantılardan doğan bir takım inanışlar vardır Bunlara "batıl inanışlar" denir Bu inanışlar, ilk insanın var oluşundan günümüze kadar sürüp gelmiştir Çoğunun bilimsellikle, akılla, çağdaşlıkla ve dinsel inançla bir ilgisi yoktur Bunlar akılla bağdaşmadığı halde yazık ki insan oğlunun gönlünden, beyninden, vicdanından sökülüp atılamamışlardır Bu tür inanışların doğmasında kişilerin doğal yapısı etken olduğu kadar büyüklerin, kimi din görevlilerinin cehalet örneği sözlerinin de etkisi olmaktadır İnanışlar kişiden kişiye değişmekle birlikte ortak yanları da vardır İnegöl halkından derleyebildiğimiz batıl inanışlar şunlardır

A

Ayak ayak üstüne atılarak yemek yenmez, sofraya saygısızlıktır denir ve kıtlığa işaret sayılır
Ayna kırılması uğursuzluktur; aynanın kırıldığı ev yedi sene iflâh olmaz denir
Ayın onüçü uğursuz sayılır, o gün hiçbir şey yapılmaz
Arabanın önünden geçilmez
Arabanın önünden tavşan geçmesi uğursuzluk sayılır
Ayakta pantolon giymek yoksulluğa işaret sayılır
Akşam karanlığında kimseye süt verilmez, verilirse hayvan sütten kesilir denir
Ayva çok olan yerin kışı azgın olur denir
Ateşle oynayan çocuk altını ıslatır

B

Baykuşun saçakta ötmesi ölüme işaret sayılır
Bir şeyi kırk kere söylersen olur denir
Bir insanın başka bir insana domuz demesi uygun bulunmaz; diyenin iştahını kırk gün kesileceğine inanılır
Bir kimseye süt verilirken içine küçük bir kömür parçası ya da bir yeşil yaprak atılır, atılmazsa hayvanın sütünün kesileceğine inanılır
Bir evin çevresinde kargaların gezinip uçması iyi sayılmaz

C

Cuma saati yola çıkılmaz
Cuma günü salâ ezan arasında iş yapılmaz
Cumartesi ve Salı günleri çamaşır yıkanmaz

Ç

Çocuk yalnız bırakılmaz, bırakmak gerekirse yanına bir süpürge konur
Çamaşır kazanı uzun süre ateşte bırakılmaz, bırakılırsa o evden cenaze çıkar denir
Çocuklara nazar değmemesi için nazar boncuğu takılır
Çam ağacının kozalağının çok olması o yıl kışın şiddetli olacağına işaret sayılır
Çarşamba günü yorgan kaplayan hastalanır
Çocuğun üstünden atlanmaz, atlanırsa boyu kısa kalır denir
Çocuk çamaşırlarının gün batımına kadar dışarıda askıda kalması çocuğun büyülenmesine neden olur, diye düşünülür

D

Dince kutsal sayılan gecelerde süpürge işi yapılmaz
Doğum yapmış bir kadının gece gezmesi iyi sayılmaz
Dört yapraklı yoncayı bulanın talihinin açılacağına inanılır

E

Ezan sırasında duyulan köpek uluması ölüm haberi sayılır
Evde bebek emeklerse misafir gelir, denir
Eller birbirine bağlanmaz, bağlanırsa kısmetin kesilir denir
El ve ayak tırnakları birden kesilmez, kesenin bir üzüntü bir sevinçle karşılaşacağına inanılır
Esnerken ağız kapanır, kapamayan şeytana ezan okumuş sayılır
Elden ele makas alınmaz, makas düşman sayılır
Ezandan sonra komşuya ekmek mayası verilmez
Erkek çocuğun kesilen ilk saçı atılmaz, babasının cebine bereketi artar inancı içinde konur
Ekmek kırıkları atılmaz, toplanıp yenirse evin bereketi çok olur denir
Ellerini kavuşturanın kısmeti kapanır, anası ölür denir

G

Geceleri tırnak kesilmez
Geceleri aynaya bakılmaz
Gelinin anne evine dönmesi için gelin arabasının ardından su dökülür, su tası ters çevrilip üstüne oturulur
Gece sakız çiğnenmez, çiğneyenler için ölü eti yiyor denir
Gece ayağı ile oynayanın anne ya da babasının öleceğine inanılır
Gece ıslık çalınmaz, çalan için şeytanı çağırıyor denir
Gece örümcek almak günah sayılır
Gece yıldızları saymak iyi değildir denir
Gece dışarıya kül atılmaz, suya kızgın kül dökülmez; yapanların uğrayacağına, yani cin çarpmasına tutulacağına inanılır
Gece yorgan kaplanmaz
Gece çamaşır yıkanan yerden geçilmez, çamaşır sularının üzerine basılmaz
Gece kapı arkasında oturulmaz, oturanın iftiraya uğrayacağı düşünülür
Gelin ayakkabısının altına mahalledeki kızların isimleri yazılır, düğün sonunda kimin ismi silinmediyse önce onun evleneceğine inanılır
Gelin arabasının önünden geçilmez
Gece vaktinden önce horoz ötmesi uğursuzluk sayılır
Gökkuşağının altından geçen insanın cinsiyet değiştireceğine inanılır

H

Hıçkırık tutunca; “Bir kimse andı” denir ve “dostsa ansın, düşmansa çatlasın” diye söylenir
Hapse giren, ölen birinin yüzüğünü takarsa çabuk çıkar denir
Hastalar kurşun dökülür

İ

İki bayram arası düğün yapılmaz
İkindiden sonra el işi yapılmaz
İkindiden sonra bebek çamaşırı güneşe asılmaz
İnsan üzerinde giysi söküğü dikilmez
İkindiden sonra hiçbir yere kül atılmaz
İnsanın önünden kara kedi geçmesi uğursuzluk sayılır
İkindiden sonra örümcek alınmaz
İşi yarıda bırakanın ölümü zor olur denir
İki bebek kırkı çıkmadan aynı odada bulundurulmaz Bulundurulursa birinin büyüyeceğine diğerinin kısa boylu kalacağına inanılır, buna “kırk basar” denir
İki bayram arası nikâh kıyılmaz
İğde dalı, leylek boku ve mavi boncuk bir araya bağlanır, koltuk altına konursa nazar değmez denir
İki gelin aynı eve alınmaz
İşe giden erkeğin önünden geçilmez
İki kadının arasından geçen erkek karısına söz geçiremez

K

Köpek uluması iyi sayılmaz, duyulduğunda “sahibine uluyasın” denir
Kızlar, iki öğün arasında yemek yerse kısmeti kapanır
Kurban bayramının ilk üç günü elişi yapılmaz
Küle basılmaz, basan çarpılır denir
Karanlık yerden geçilmez, geçilmek zorunda kalınırsa “destur” denir
Kapı eşiğine basma, iftiraya uğrarsın denir
Kuş pisliği başa düşerse para gelecek denir
Kulak çınlaması uğursuzluk sayılır
Kuşun gagasıyla cama vurması gelecek haberin işareti sayılır
Kesilen tırnak yere atılmaz, üstüne basılmaz
Kapı eşiğinde oturmak iyi değildir, oturanın kısmeti kapanır
Kara kedi görmek uğursuzluktur denir
Kayan yıldız ölüme işarettir
Kırkı çıkmamış bebek sokağa çıkarılmaz, mezarlığın yanından geçirilmez; tersi yapılırsa “kırk basar” denir
Kahve içen oğlan çocuğunun bıyıkları çıkmaz, köse kalır
Küçük çocuk avucunu çok sıkarsa büyüyünce cimri olur
Küçük çocuğun ayak tabanından öpüldüğünde erken yürüyeceğine, dudağından öpüldüğünde erken konuşacağına, ensesinden öpüldüğünde inatçı olacağına inanılır
Küçük çocuk apış arasından bakarsa eve misafir gelir
Kapının eşiğinden içeriye sağ ayakla girmek uğur getirir
Kedinin kıbleye dönüp ön ayaklarıyla başını kaşıması yağmur yağacağına işaret sayılır
Kaza geçiren kişinin yeniden kaza geçirmemesi için başında tuz ya da para çevrilir

L

Leyleği havada gören o yılı durmadan gezerek geçirir, yerde gören evinde oturur
Lağıma bulaşık suyu dökülmez, döken çarpılır
Loğusa kadının kırk gün sokağa çıkması iyi sayılmaz

M

Makasın açık kaldığı evde kavga çıkacağına inanılır
Merdiven altından geçmek uğursuzluk sayılır
Meleğin sağ, şeytanın sol omuzda olduğuna inanılır
Mahalle halkından ölen olursa dolu su kapları boşaltılır
Mezar ve mezarlığa doğru parmak uzatılmaz, uzatılırsa o parmağın ısırılıp ayak altına alınması gerekir
Mavi boncuk nazarı engeller
Makası açık bırakınca düşmanın ağzı açılır

Ö

Ölünün yıkandığı yerde yedi gece mum yakılır
Ölü geçerken tırnaklara bakılmaz
Örümcek tutmak fakirliğe yol açar
Ölünün gözleri açıksa daha dünyasına doymamış denir
Ölünün gözleri açıksa, arkasında kısa süre sonra bir başkasının öleceğine inanılır

P

Parmak kütletilmesi şeytanlara tesbih çekmek olarak düşünülür
Pazarda, pazarcıdan ilk alışveriş yapan kişinin aldığı malın parasını tezgaha atması uğur sayılır
Parmak kütletenin şeytanlar başına toplanır

R

Rüyada minare görmek sevinçli haberdir, ölü diri getirir, yeşil muradtır, asıldığını görmek ulu kişilerden görülecek yardıma işarettir
Rüyada yumurta görmek kötü söze ve dedikoduya işaret sayılır
Rüyada beyaz koyun görmek kışa ve yağacak kara işarettir
Rüyada erkek cinsel organı görenin bir kadın yakını ölür
Rüyada insan pisliğini görenin eline para geçer
Rüyada kız çocuğu gören sıkıntılı haber alır
Rüyada erkek çocuğu gören sevinçli haber alır
Rüyada eline altın alan para kazanır
Rüyada al at göre muradına erer

S

Sağ göz seğirmesi sağlığa, sol göz seğirmesi varlığa işaret sayılır
Saç taramasında tarakta kalan saç sokağa atılmaz; atılırsa bir tavuğun ayağına dolanır, sürekli başın ağrır
Sol avuç kaşınırsa para gelir, sağ avuç kaşınırsa para çıkar
Salı günü başlanan iş sallanır, bu nedenle işe başlanmaz
Sabun bir başkasına el üstünde verilir
Saçak altından geçen çarpılır
Sırtında giysisini diken aklını dikermiş
Sokak kapısının arkasına asılan diken aileyi nazardan korur, ekin asılırsa bereket çok olur
Su içerken sol el başın üstüne götürülür
Salı günü yola çıkılmaz
Sabah işe giden erkeğin önünden kadın geçmez, geçerse o erkeğin işi rast gitmez
Suyun boş yere kaynatılması uğursuzluktur
Salı ve Cumartesi günleri çamaşır yıkanmaz
Sofraya önce büyükler oturur, yoksa sofranın bereketi kaçar
Sobada ya da ocakta odunların ses çıkararak yanması o ev sahibi hakkında dedikodunun yapıldığına inanılır

Ş

Şimşek çakarken kırmızı giysi giyilmez

T

Terlik ve ayakkabının ters dönmesi iyi değildir
Tuvalette konuşulmaz, uğursuzluktur
Tavuğun ötmesi uğursuzluk sayılır
Tahtaya üç kez vurmanın kötülükleri kovacağına inanılır
Terlik ve ayakkabı ters çevrilirse evden ölü çıkar

Y

Yeni yapılan evin temeline kurban kesilir
Yola çıkanın arkasından su dökülür
Yedi hafta boyunca Cumartesi günleri çamaşır yıkayanın evinden cenaze çıkar
Yatağa çorapla girilmez
Yeşil soğan ve yumurta kabuğu yakılmaz
Yüzüstü yatılmaz, yatılırsa gâvura benzenirmiş
Yeni doğan çocuğun kopan göbeği nereye atılırsa o mesleği seçermiş O nedenle tuttuğu mesleğinde yükselmesi için kiremitliğe atmak gerekirmiş
Yolculuğa çıkan kişinin önüne ilk çıkan kişi uğurlu ya da uğursuzluk getirirmiş
Yeni gelinin kucağına erkek bebek verilir
Yeni doğan bebeğin eline iyi huylu olsun ve iyi okusun diye kalem tutturulur
Yüzüğün sol ele takılması iyi sayılmaz
Yeni evlenen erkeğin düğününden sonra eve ilk girişinde bardak kırması uğurlu sayılır
Yeni doğan bebek Cuma günü yıkanmaz
Yeni doğan bebeğin ağzına üflenirse o bebeğin cana yakın olacağına inanılır
Yemekte bardaktan su dökülürse eve misafir gelir
Yalan yere yemin edenin başında yemin tutmasın diye ekmek çevrelip köpeğe atılır
Yemin eden kişi, yemin ederken sağ ayağını kaldırırsa yemini kabul olmaz
Yaranın üzerinde ekmek çevirilir, sabah ezanından önce mezarlığa gidip atılır, arkasına bakmadan eve dönülürse yara geçermiş
Yatakta yayılıp yatanın rızkı bol, büzülüp yatanın az olurmuş
Yaranın üzerinde ekmek ya da şeker çevrilir, sabah ezanından önce bir köpeğe atılırsa yara geçer