İnce Memed-Kitap Özeti

İnce memed kitap özeti

KONU-
Birinci Dünya Savaşı ile birlikte Osmanlı Devleti eski gücünü,heybetini kaybetmeye başlamış,isyanlar ve işgallerle zayıf duruma düşmüştürKitapta , bir Anadolu kasabası olan Akşehirden yola çıkılarak ,kurtuluş mücadelesinin bir bölümü anlatılmaktadırOlaylar Akşehirin bir kasabasında başla ve gelişir1-Dünya Savaşı sonrası Akşehirde durum1 dünya Savaşı resmen sona ermiş olmakla birlikte , Osmanlı Devleti üzerinde yarattığı etkiler tüm gücüyle devam emektedirSavaş sonrası bir çok asker memleketlerine geri dönmüştürZayiatın büyüklüğü evlerine dönen erlerin çoğunun gazi oluşuyla daha da iyi anlaşılmıştırBu erlerden biri de Salih adlı Akşehirli bir askerdirMemleketine döndüğünde kaybettiği kolunun acısıyla beraber , ülkenin durumunu daha acı bir şekilde anlayan Salih gittiğinden beri çok şeyin değiştiğini görürÖnceleri dost olarak yaşayan Rumlar ve kendi halkı şimdi birbirinden soğumuşturSalihin samimi arkadaşı olan Niko da bir Rum dur ve gelişmelerden o da etkilenmiştirYavaş yavaş Yunan ve İngiliz ordularının işgal haberleri gelmekte ve iki halkın birbirine olan düşmanlığı artmaktadırSalih ise yüzyıllardır Osmanlı himayesinde rahatça yaşayan Rumların bu davranışını bir ihanet olarak görmekle beraber arkadaşı Nikodan kopamamaktadırRumlarla olan dostluğu kasabalı tarafından fark edilir ve kasabalı Salihi dışlarSalih artık sürekli Niko ve Onun çevresiyle dolaşır olmuşturArtık Osmanlı ve Padişaha olan güvenci de sarsılmıştırKaybettiği kolunun hayatına tesiri büyük olmuşturKimsenin Ona hak ettiği saygıyı göstermediğine inanan Salih kendini namazdan niyazdan çekmiştirÖte yandan halk işgallere tepkisiz kalmama kararı almıştır fakat bunun kimin önderliğinde yapılacağı karmaşası vardır2-Hocanın gelişi ve Kuvva-Hoca çatışması:Salih günler geçtikçe kendi kasabalısının tepkisini kazanmış ve artık istenilmeyen biri olmuşturBu sırada kasabaya İstanbullu Hoca adında bir hoca gönderilirİstanbuldan gönderiliş amacı kasabada padişaha ve Osmanlıya bağlılığı teşvik edici düşünceyi sağlamaktırHoca gerçekten de çok etkili bir insandır ve halkın büyük beğenisini ve takdirini kazanırVaazlarda cemaate Osmanlı padişah ve din lehinde düşüncelerini aktarmaktadırBu sırada memlekette Hocanın düşüncesine tam ters olmamakla birlikte , kurtuluş ümidi olabilecek bir örgüt kurulmaktadırKuvayı Milliye adı verilen bu örgüt Anadoluda işgalleri önlemek ve İstanbul ve padişah yönetiminin boyunduruğundan kurtulmak için kurulmuşturFakat Kuvayı Milliyenin işi çok güçtürMemlekette işgallere karşı veya işgallerden yana bir çok örgüt vardır Kuvayı Milliye önce bu örgütleri kendi tarafına çekmeli veya bertaraf etmelidirHocanın vaazları da Kuvayı Milliye ilkelerine ters düşmektedirHoca her fırsatta padişaha bağlılıktan bahsetmektedir , Kuvayı Milliye ise padişahtan kurtulmak ,yeni bir yönetim kurmak amacını gütmektedirİşte bütün bu ihtilaflar dolayısıyla Kuvayı Milliye yandaşları ve Hoca arasında bir elektriklenme ve zıtlaşma meydana gelirHoca ise halka kendini çok sevdirmiştir çünkü her yönüyle iyi ve doğru bir insandırFakat Hoca da kendi içinde bir yandan yaptığı işin gerçekten doğru olup olmadığının sorgulamasını , padişaha olan güvencinin doğruluğunun şüphesini yoklamaktadırKuvvacılarla Hoca arasındaki çatışma zamanla iyice açık şeklini alır ve vaazlarda karşıt fikirler açıklanır
3-Salihin Kuvayı Milliyeye katılışı ve Hocanın kaçışı:Olaylar gelişirken Salih ise unutulmuşluk ve terkedilmişlikten bir kaçış olarak Kuvayı Milliyeye katılmaya verirOnu bu kararı vermeye zorlayan başka bir şey ise yakın arkadaşı Nikonun da sonunda Osmanlıya karşı savaşta yer almasıdırSalih bu ihanetin öcünün peşinden koşacak ve kurtuluş mücadelesinde büyük rol oynayacaktırKuvva bir türlü hizaya gelmeyen Hoca hakkında ölüm emri çıkartırHoca evliliği ve çocuğu ve en önemlisi de halkın zorlamasıyla Akşehirden kaçar ve çete reislerine sığınırKuvva ile arasında yaşanan kovalamacadan sağ kurtulur ve kendi başına yanına adam da alarak bir kasabaya sığınırKuvva ise Hocayı kaçırdığı için üzgündür ve Salihi Onu bulmakla görevlendirirHoca ise şimdi hangi tarafta yer almak gerektiğinin hesabını yapmaktadırKuvayı Milliye ise her geçen gün başarı kazanmakta ve güçlenmektedirSalih Hocayı bulur ve Onu padişah hizmetinden vazgeçerek Kuvva yararına çalışmaya ikna ederBeraberce Çerkez Ethemin kardeşi Tevfik Beyin çetesine katılırlar Çerkez Ethem ve kardeşleri milli mücadelede en büyük rollerden birini üstlenmiş ve gerek düşman işgallerine gerekse ayaklanmalara karşı başarılar sağlamışlardırFakat şimdi düzenli ordu ve İsmet Paşanın emri altına girmek söz konusu olunca Çerkez Ethem ve kardeşleri zıt bir tavır takınarak Kuvvaya ve Ankaraya karşı isyan bayrağı açmıştırHoca ise bu yolun yanlış olduğuna inanır ve onları bu yoldan döndürmek için planlar kurarHocanın amacı Çerkez Ethem ve kardeşlerini Kuvvaya karşı cephe almaktan vazgeçirmek olmasa bile olası bir isyan halinde güçlerini zayıflatmaktırBu sırada Hoca Salih i haber edinmek için Akşehire yollarAkşehirde ise Hoca öldü bilinmektedirOysa Hoca hayattadır ve yeni kimliği “Küçük Ağa” ile kuvva yararına çalışmaktadırHocanın Kuvva yararına çalıştığı haberi Salih tarafından Akşehirde sadece Kuvvacı olan birkaç kişiye duyrulur ve memnuniyet yaratırBaşta Kuvayı Milliye hareketine büyük hizmet vermiş Doktor olmak üzere Kuvvacılar Hocanın kendi saflarına katılışından büyük haz duyarlar
4-Hocanın Etheme ihaneti ve Ankaraya daveti:Hoca Ethemin İsmet Paşa hizmetine girmemek için yapacağı en büyük saldırı olan Kütahya saldırısında Ona bir oyun oynayarak başarısızlığını sağlar ve Kuvayı Milliyeye en büyük hizmetini vermiş olurEthem ise Yunanlılara sığınacaktırHoca ise bütün bu ihtiras ve gücü elinde bulundurma tutkusuna kapılan insanlardan nefret etmektedirArtık savaş alanından başka bir cephede de mücadele verilmektedir , şimdi iktidar çekişmeleri büyük tehdit oluşturmaktadırHoca bunu acıyla farkederAnkara ise Hocanın başarılarından haberdardır ve kendisini Ankaraya davet ederDaveti kabul eden Hoca Ankaranın durumunu yakından görür ve cephede savaşmanın , bu iktidar kavgasında yanlış düşünenlere ve hainlere verilecek savaştan daha kolay olduğunu düşünürFevzi Paşa Hocaya yakınlık gösterirHoca bütün bu kişiliklerin önemini daha iyi anlamaktadırMemleket zafere doğru gitmektedir ve bu noktada Ankara ve Melise büyük iş düşmektedirBu sırada Küçük Ağa yani İstanbullu Hoca Ankarada kendisini Akşehirden tanıyan ve bir zamanlar zıt fikirleri yüzünden tartıştığı Kuvvacı Doktor ile buluşurDoktor böyle saygıdeğer birinin kendi saflarına katılışından duyduğu mutluluğu Hocaya söyler ve asıl kimliğini bilenin sadece kendisi olduğunu , kendisi dışındakilerin Onu Küçük Ağa diye tanıdıklarını anlatırHoca ise artık özlediği eşi ve çocuğunun özlemiyle yanmaktadır
5-Hocanın Akşehire dönüşü ve Mehmeti buluşu:Küçük Ağa Fevzi Paşa ile birlikte Akşehire gelir ve burada da tanınmadığını ve Küçük Ağa olarak bilindiğini görürEşi ve Çocuğu hakkında bilgi alır ve çocuğunu bulur fakat eşinin durumu kötüdürEşine geldiğini haber eder fakat kadın ölmek üzeredir ve oğlunu Hocaya emanet ettiğini söylemekle kalır ve günler sonra da ölür Hoca daha sonra Ankaraya döner ve mücadeleye devam eder
-ÇEVRE-
Çevre çoğunlukla Akşehir ve civarı olmakla beraber Milli Mücadelenin anlatısı olması dolayısıyla hemen hemen tüm AnadoludurOlayların büyük kısmı Akşehirde başlayarak civar şehirlerde devam eder
-ZAMAN-
Zaman ; Birinci Dünya Savaşını takip eden yıllardırOlaylar Kurtuluş Savaşı yıllarına kadar uzanır
-TEZ-
1-Bu zaman sürecinde ülke işgaller ve saldırılar karşısında zayıf duruma düşmüştürBöyle bir durumdan başarıyla kurtulmanın tek yolu ise birlik ve beraberlik çerçevesinde mücadele etmektirPadişah ve Halifelik kurtuluşa destek değil köstek olmakta , düşmanla bir olarak ihanet etmektedirler ve yeni bir düzenin kurulması şarttır
2-Milli Mücadele Küçük Ağa ve Salih ve Doktor bey gibi yüzlercesinin üstün başarıları ve özverileriyle kazanılmıştır ve tarihin en büyük ve ders alınması gereken olaylarından biridir
-ANA DUYGU-
Vatan ve millet sevgisi , bağımsızlık duygusu Kurtuluş savaşının küçük bir kasaba dan görünüşü,
-KİŞİLER-
Küçük Ağa(İstanbullu Hoca):Kurtuluş mücadelesine büyük hizmetler vermiş binlerce kişiden biri
Salih:Birinci Dünya Savaşında sağ kolunu kaybetmiş ve hayatının anlamını Kurtuluş Mücadelesi ile tekrar kazanan biri
Çerkez Ethem:Başlarda vatan ve millet için yeri tutulmaz hizmetler vermiş , cephede büyük başarılar göstermiş, fakat düzenli orduya geçme kararı alındığında tamamen zıt fikirleri benimsemiş ve zararlı olmuş bir çete reisi
Doktor Haydar Bey 1dünya Savaşında Yüzbaşı rütbesiyle görev yapmış ve milli mücadele yıllarında Kuvayı Milliyeye büyük hizmetler vermiş bir asker
Ali Emmi:Kurtuluşu Kuvayı Milliyede gören ve çok büyük fedakarlıklarda bulunan yaşlı bir vatandaş
-DİL VE ANLATIM-
Dil , Kurtuluş savaşı yıllarının diline yakındırArapça ve Farsça kelimeler vardırAnlatım akıcı,olay örgüsünü aksamaya uğratmayan ve çekici bir anlatımdır
-KİTAP HAKKINDAKİ GÖRÜŞLERİM-
Türk Toplumunun verdiği en büyük milli mücadele örneği olan bağımsızlık ve Kurtuluş Savaşı en gerçekçi biçimiyle bize ufacık bir parçasıyla yansıtılmıştırDönemin zorlukları , şartları ve kişilerin fedakarlıkları abartısız biçimde anlatılmıştırZafere olan inanç ve halkın dayanışması en çarpıcı biçimiyle yansıtılmış ve kitapta adı geçen kişiler , binlerce benzerleri gibi verdikleri üstün mücadelelerle gelecek günleri hazırlamışlardır

İnce Memet Özeti Yaşar Kemal

Roman Özeti :İnce Memed Yaşar Kemal
ROMANIN ÖZETİ :
Toroslardan Akdenize uzanan Dikenliözündeki beş köyden birisi Değirmenoluktur Bu köyün insanları köylerinden dışarıya çıkmazlar Onun için buraların kendine has kanun ve töreleri vardır Bu kanun ve töreleri Abdi Ağa koyar ve uygular Dışarıdan kimse gelmez ve karışmaz
Köyün yağız delikanlılarından ince Memet günlerdir Abdi Ağanın tarlasını sürmektedir Artık dayanamayacağını anlayınca herşeyi bırakıp Kemse Köyüne gider ve Süleymana sığınır Memedin bu yaptığı aslında bütün köy ahalisinin hayalidir Memed kışı Kesme Köyünde geçirir Anasını ve köyünü özlemiş olmasına rağmen dönmemekte kararlıdır Bir gün köyden bir tanıdık onu görür ve bu haberi hemen Abdi Ağaya yetiştirir Bunu öğrenen Abdi Ağa Süleymanın kapısına dikilir ve Memed alıp köye götürür O yaz Memed hasatı yapar ve Abdi Ağanın topraklarını sürer Abdi Ağa ise ceza olarak ona hasatın beşte birini verir O kış Memed ve anası çok zorluk çekerler
Memed arkadaşı Mustafa ile ilk defa kasabaya giderler Yolda iyi, mert bir eşkiya olan ve hayranlık duydukları Kara Ahmetle karşılaşırlar Kasabadaki yaşam Memedi çok etkiler Ağaların olmadığı herkesin hür olduğu bu hayat özlemiyle Memed sevgilisi Hatçeyi kaçırmak için köye gider ve barber kaçarlar Abdi Ağanın yeğeninin nişanlısı olan Hatçe ile Memedin kaçmalarının ardından Ağanın adamları ve yeğeni onları yakalamak için izlerini sürerler Nitekim bulurlar Aralarında çatışma çıkar Abdi Ağanın yeğeni ölür, Memed yaralanır ve kaçar Hatçe ise yakalanır Memedin sığınacak bir yeri olmadığı için Deli Durdu denilen bir eşkiyanın çetesine sığınır Çetenin yaptığı haksızlıkları gören Memed Deli Durdudan nefret eder
Bu sırada Abdi Ağa Hatçeyi cezalandırmak için ona bir tuzak kurar Yeğenini Hatçenin öldürdüğüne jandarmaları ikna eder ve Hatçe hapishaneye düşer
Eşkiyalığa iyice alışan Memed zulmetmeye dayanamaz ve çeteden ayrılıp yeni dostlar bulur ve onlarla gezmeye başlar Bir gece köye geldiğinde anasının öldüğünü duyar ve Hatçenin başına gelenleri öğrenir Ardından Abdi Ağanın izini sürmeye başlar
Bu arada Abdi Ağa Memedi ortadan kaldırmak için bir tuzak kurar Memed ise kasabada Hatçeyi bulur ve bir yolunu bulup onu ve arkadaşını hapishaneden kaçırmayı başarır Köylüleri de Abdi Ağaya karşı gelmeleri konusunda yüreklendirir O kış köylüler Abdi Ağaya hasatlarından bir buğday tanesi bile vermezler
Abdi Ağa Ankaraya telgraf çeker ve Memedin gizlendiği yeri ihbar eder Jandarmalar Memedi kıstırırlar Aralarında çatışma çıkar Tam bu sırada Hatçe doğum yapar Memed eşi ve çocuğu için teslim olur fakat bu esnada Hatçe vurulur Memedin dünyası yıkılır O sırada çıkan afla serbest kalır Doğan çocuğunu Hatçenin hapishane arkadaşı alır ve Gaziantepin bir köyüne götürür
Olaylardan Abdi Ağayı sorumlu tutan Memed köye gelir ve Abdi Ağayı vurur Bu duruma sevinen köylü bayram eder Memed ise atını dağlara doğru sürer ve o günden sonra Memedden haber alınmaz
O gün bu gündür Dikenlidüzü Köylüleri, çift koşmadan önce çakırdikenleri ateşe verirler İşte tam o günlerde Alidağın doruğunda bir top ışık patlar, üç gün üç gece yanar durur
KİTABIN ANA FİKRİ : En yüksek makamlarda bile olsak kimseye haksızlık etmeye hakkımız yoktur
KİTAPTAKİ OLAYLARIN VE ŞAHISLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ:
İnce Memed: Toroslarda Değirmenoluk Köyünde yaşayan yoksul ve yetim bir köylü çocuğu Abdi Ağanın baskısına dayanamaz, onun yeğenini öldürür ve dağa çıkıp eşkiya olur
Abdi Ağa: Dikenliözünde bulunan beş köyün sahibi, merhametsiz, bencil ve zengin bir köy ağası
YAZAR HAKKINDA KISA BİLGİ:
HAYATI
• 1922de Adanada doğdu
• Asıl adı Kemal Sadık GÖKÇELİ olan Yaşar KEMAL, ortaokul son sınıfa kadar okudu İşçilik, katiplik, bekçilik, memurluk, arzujhalcilik gibi çok çeşitli işlerde çalıştı
• Yazı hayatına şiirle başladı İlk şiiri Adana Halkevi dergisi “Görüşler”de yayınlandı
• Uzun zaman folklorla uğraştı, derlemeler yaptık
• Cumhuriyet gazetesinde fıkralar ve röportajlar yazdı
• İstanbula taşındıktan sonra hikayeler yazdı(1951)
ESERLERİ
• HİKAYE KİTAPLARI;
Sarı Sıcak(1952)
• ROMANLARI;
İnce Memed
• RÖPORTAJ;
Yanan Ormanlarda Elli Gün (1955),
Çukurova Yana Yana(1943),
Peri Bacaları(1957),
Bulut Kaynıyor(1974)
• DENEMELER, FIKRALAR;
Taş Çatlas(1961),
Baldaki Tuz(1974),
• DERLEME
Ağıtlar (1943)