Türklük Ve Kürtlük

Türklük ve Kürtlük

"Türklük ve Kürtlük", meselesine insani ve entelektüel bir bakış
Türkiyede Kürt sorunu tartışılırken, genellikle gözden kaçan bir nokta var: Siyasi kavramlar, sosyolojik analizler ve teoriler eşliğinde tartıştığımız bu meselenin genellikle insanî boyutunu göz ardı ediyoruz

Mümtazer Türkönenin bugünlerde yayımlanan Türklük ve Kürtlük adlı kitabı, bu bakımdan farklı bir gözle okunmayı, değerlendirilmeyi hak eden bir eser Kitabın önsözünde Mümtazer hoca da gözden kaçan insanî dramları yüzümüze çarpan bir anekdot aktarıyor: “Zaman gazetesine, Kürt sorunu hakkında yazdığım yazılardan biri üzerine, Muğlada üniversite öğrencisi olan bir Kürt gencinden kısa bir mail gelmişti: Ben, anadile saygıdan ve farklı bir ana dil ile büyüyenlerin toplum içinde çektiği zorluklardan bahsediyor ve ancak empati duygusu ile bazı şeyleri kavrayabileceğimizden bahsediyordum Genç ise adeta, sizin söyledikleriniz de bir şey mi? der gibi, sırf ana dili Türkçe olmadığı için karşılaştığı bir felaketi anlatıyordu Anlattığı şey gerçekten de, bir delikanlının başına gelebilecek benim ise aklımdan hiç geçmeyecek bir felaketten başka bir şey değildi Kürt genci üniversitede okurken bir Türk kızına âşık oluyor Sırf duygularını Türkçe olarak yeteri kadar ifade edemeyeceği korkusuyla aşkını itiraf edemiyor Bana, İçine düştüğüm bunalımı anlayabiliyor musunuz? diye soruyordu”

Bütün sorunları ipotek altına alan sorun

Böylesine iç burkan bir dramdan ele alan kitap, sağlam mantık kurgusuyla Türkiyenin bütün sorunlarını ipotek altına alan Kürt sorununa çözüm önerileri getiriyor Tek Bayrak Tek Devlet söyleminden Kürt sorununa gelene kadar hangi yolların/engellerin aşılmaya çalışıldığını anlatıyor 12 Eylül sonrası yaşananların anlatımı kitabın merkezini oluştursa da, bu sorunun miladına dair söylenmesi gerekenleri de unutmamış Türköne Ankara ve Diyarbakırın şehir olarak siyasal portresini çizen yazar, Kürt Realitesinden Kürt Sorununa gelinen noktada İstanbulun çözüm modeli olabileceği tezini öne sürüyor Dokuz bölümden oluşan kitabın her bölümünde Türkönenin uzun yıllar kafa yorduğu bu sorun üzerine birikimini görmek mümkün Türköne, güncelden yola çıkarak on yıllara yayılmış bu sorunu gereği gibi analiz edebilmek için resmin bütününü görmeyi başarıyor

“Terör Sorunundan Kürt Sorununa” başlıklı ilk bölümde Türköne, Türkiye Cumhuriyetinin kuruluşundan bugüne, vardığımız noktada, üniformalı milli birlik ve bütünlük yorumundan vazgeçmemiz gerektiğinin altını çiziyor Türköne, bu bölümde, Kürt sorununu üç ayak üzerinde konuşmak ve tartışmak gerektiğini söylüyor ki bu öneri Türkönenin meseleye bakışını da özetliyor: Birinci adım, herkesin soruna demokrasi ve hukuk içinde çözüm araması gerektiği ve terörün koşulsuz olarak reddedilmesi İkinci adım, kültürel hakların evrensel standartlarda tanınması ve hatta pozitif ayrımcılığın tartışılması Kürt siyaseti yapanların, Türkiye Cumhuriyeti devletinin toprak bütünlüğü ve egemenlik hakları ile bunların bayrak gibi sembolleri konusunda gösterecekleri hassasiyet ise üçüncü adımı oluşturuyor Mümtazer Türköne, böylelikle, Kürt sorununda çözüme doğru atılacak büyük adımın temel etkenlerini de belirlemiş oluyor

Kitapta ilgi çeken bölümlerden biri de “Şiddetin Karanlık Dünyası” adını taşıyor Türköne, bir taraftan gelecek yasaklama ve baskının öteki taraftan gelecek şiddete dönüştüğünü, bu kısırdöngünün sorunun çözülmesi bir yana, meseleyi iyice içinden çıkılmaz bir hale getirdiğini -haklı olarak- yeniden hatırlatıyor Türklük ve Kürtlük kitabında değinilmemesi gereken bir başka nokta, Türkönenin hepimizi hem Kürt milliyetçilerinin hem de Türk milliyetçilerinin tutumları üzerinde tekrar durmaya davet etmesi Türkönenin tespitleri -ve dolaylı olarak- çağrısı yankı bulduğu sürece Kürt sorununun çözümünde aşama kaydedileceğine kuşku yok

Türkiyede akademisyenlerin köşe yazarlığına genellikle kuşkuyla bakılır Oysa Mümtazer Türköne, Zamanda yazmaya başladığı günden bu yana, akademik birikimin hantallaştırmadığı, aksine zenginleştirdiği bir üslupla yazdığı en çok merak edilen köşe yazarlarından biri haline geldi Bu köşe yazarlığı serüveninin de katkıda bulunduğu Türklük ve Kürtlük, meseleyi hem insani hem entelektüel boyutlarıyla kuşatan, göz ardı edilmemesi gereken bir çalışma
alıntı