Güç Disiplin - Kitap Özeti

KİTABIN YAZARI:
George WBAL
KİTABIN ÖZETİ :
KİTABIN ANA BÖLÜMLERİ :
1 Yeniden değerlendirme gereği
2 Değişen dünya kuvvet yapılanmasının büyüyen etkileri
3 Avrupa sisteminin çöküşü
4 Birliğe yöneliş
5 Avrupa Birliği ve Atlantik ortaklığı
6 İngilterenin özel nitelikli problemleri
7 Özel İlişkinin dezavantajları
8 General De Gaulleün faaliyetlerindeki politik sonuçlar
9 Tarihi ve Politik kararı
10 Diğer uluslara etkileri
11 Küresel güç denkleminde Uzak Doğu
12 Kuzey güney ilişkilerinin biçimi
13 Demir perdenin parçalanışı
14 Versaydan Vietnama
15 Bir özetleme
1 YENİDEN DEĞERLENDİRME GEREĞİ :
Bu bölümde ABD ile dünya çapında güttüğü politikanın; Nükleer silahlar, teknoloji, nüfus ve sosyal hareketler, ekonomik güçlerde meydana gelen değişimler nedeni ile yeniden gözden geçirilmesi ve ABDnin sorumluluklarını ancak bu yolla yerine getirebileceği belirtilmektedir Buna göre güç yapısı yeniden şekillendirilecektir
2 DEĞİŞEN DÜNYA KUVVET YAPILANMASININ BÜYÜYEN ETKİLERİ :
Bu bölümde başta coğrafi ve ekonomik faktörler gözönüne alınarak, 1 ve 2 nci dünya savaşları sonunda dünyada meydana gelen ekonomik ve siyasi değişiklikler üzerinde durulmaktadır oluşan güç merkezleri, Avrupa devletlerinin bu güç merkezlerine göre durumu açıklanmakta ve coğrafyalarına göre Asya-Avrupa-Afrika-Amerika ülkelerinin durumları sergilenmektedir
3 AVRUPA SİSTEMİNİN ÇÖKÜŞÜ :
Avrupanın 16 ncı yüzyıldan itibaren durumu anlatılmaktadır Avrupa Birliğine uzanan yolda Fransa-İngiltere-Almanya ve İtalyanın faaliyetleri ve sorumlulukları açıklanmaktadır Yazara göre tarihin bu bölümü Avrupa iç savaşı olarak adlandırılmakta ve Avrupada en önemli güç olarak İngiltere ile Fransa görülmektedir
4 BİRLİĞE YÖNELİŞ :
Bu bölümde Avrupa birliğinin kurulmasına giden ilk anlaşma ve faaliyetler açıklanmaktadır Örgütün ve Avrupanın birleşmesinin temeli Avrupa Kömür ve Çelik Birliğinin kurulmasına dayanmaktadır Avrupa Birliğinde Almanyanın politikası nedeni ile şüphe oluşturan bir devlet olduğu vurgulanıyor
5 AVRUPA BİRLİĞİ VE ATLANTİK ORTAKLIĞI :
Bu bölümde Avrupa birliğinin kurulmasının önemi ve dünya barışına getireceği katkılar üzerinde durulmaktadır General De Gaulleün ve Fransanın katkıları anlatılarak ABD Avrupa işbirliği için birleşmiş Avrupanın önemi ve nedenleri anlatılmaktadırGüç ve denge ancak stabil ortamlarda barışa katkıda bulunacaktır Avrupa şüphe ve endişelerinden sıyrılmalıdır
7 ÖZEL İLİŞKİNİN DEZAVANTAJLARI :
İngiltere, AB içerisinde liderlik yönünden ABD tarafından mali kaynaklar ve nükleer silahlanma yönünden desteklenmektedir Ancak nükleer teknoloji desteği Fransayı kışkırtarak liderlik yarışını ve nükleer dengeyi değiştirmekte, güç disiplinini bozmaktadır ABDnin yarattığı bu özel ilişkinin esas sebebi İngilterenin temeli sağlam olan demokrasisi nedeniyledir Bu destek İngiltereyi batının yüksek çıkarlarına uygun olmayan bir tavır sergilemek için cesaretlendirmiştir
Nükleer teknolojinin sınırlandırılması konusunda ABDnin getirdiği düzenlemeler İngilizleri kendi başına bir nükleer program yapmaya itmiştir Ancak ekonomileri bunu uygulamaya yeterli değildir Sınırlamalar 1 AĞUSTOS 1946da Mc MAHON yasası ile getirilmiştir Ancak yasa 1958 yılında değiştirilmiştir Bu ABD için nükleer silahlanma yarışında yapılan bir hatadır ve bu hatayı Skybolt (Füze) projesi ile Nassau konferansı hataları izlemiştir Fransa, İngiltereye tanınan bu destekleri tepkiyle karşılamış ve nükleer silahlanma yarışında kendi programını uygulamaya yönetmiştir Bu güç disiplinini bozmaktadır Çünkü nükleer güç, elde bulunduran tarafa kabul edilebilir süper güç olmak hakkını tanımaktadır
İngiltere mutlaka AB de yeralmalıdır ve Avrupanın lideri olmalıdır Aksi taktirde Alman-Fransız sürtüşmesi Avrupanın bütünleşmesini engeller, dengeler bozulur ABD– İngiltere bütünleşmesi ise Avrupada daha büyük dengesizliklere yol açar Barışı tehdit eder
8 GENERAL DE GAULLEÜN FAALİYETLERİNDEKİ POLİTİK SONUÇLAR :
Bu bölümde esas olarak General De Gaullee ait olmak üzere Fransanın Avrupadaki bütünleşme için gösterdiği çabalar, Fransızların niyetleri ve Güç elde etmek için, lider olma eğilimlerine yönelik uyguladıkları taktikleri anlatılmaktadır
Fransızların politikasındaki yanlışlık, onların milli menfaatlerini avrupa menfaatlerinin üzerinde tutma eğilimlerinden kaynaklanmaktadır Liderlik uğruna Alman birliğinin bozulması, nükleer güç olmak istekleri ABD nin politik anlayışına ters düşmektedir Oysa Fransa, istikrarsız politika ve yetersiz mali kaynakları ile süper güç olmaktan uzak ve ABnin lideri olamayacak bir ülkedir
9 TARİHİ VE POLİTİK KARARI :
Almanya, gelecekte ABnin liderliğini üstlenecek şekilde çalışarak teknoloji, ekonomi, nüfus ve askeri güç yönünden neredeyse en güçlü ülke durumun da olmasına rağmen tarihi olaylar onun AB nin lideri olmasını engellemektedir
10 DİĞER ULUSLARA ETKİSİ :
Bu iki bölümde; Almanyanın tarihi gelişimi açıklanmakta dünya politikasındaki yanlışlıkları ile 2 nci dünya savaşındaki olaylar özellikle anlatılmaktadır Yeni Alman neslinin bu tarihi olaylardan sorumlu tutulmasının yanlışlığı vurgulanarak ülkeye şans tanınması uygun olacaktır
ABD özellikle Sovyet tehditi altındaki Avrupa da, Almanyanın önemini görmektedir Fransa ise Almanya ile olan rekabeti dostluğa dönüştürmekte ve tarihsel korkularını silmeye çalışmaktadır Avrupanın bütünleşmesi yolunda Almanya ile kurulacak dostluk Almanyayı tehlike olmaktan çıkaracaktır
11 KÜRESEL GÜÇ DENKLEMİNDE UZAK DOĞU :
Bu bölümde süper güç olma yolunda ilerleyen uzakdoğu ülkelerinin durumları ve politikaları açıklanmaktadır Özellikle Çin, Japonya, Taywan, Kore, Endonezya ve diğer uzakdoğu ülkeleri teknoloji ve ekonomi yönünden değerlendirilmektedir Bu ülkeler içerisinde, Çin ekonomi ve dışa açılım yönüyle Japonya ise coğrafya ve hammadde yönüyle nüfuslarına veya teknolojik gelişmelerine rağmen süper güç olmayabilir Çinin dünya barışı için Birleşmiş milletler dahilinde, Japonya ve diğer ülkelerle kontrol altında tutulması gereklidirAyrıca komünizm tehlikesi ile Sovyetler Birliğinin ile ortak tehdit oluşturmasını engellemek için Çini kapalı tutmak yerine dünyaya kazandırmak gereklidir Ekonomik paketler vasıtası ile Asya-uzakdoğu ülkeleri gelişmelerini hızlandırarak batı ülkeleri ile denge durumuna geleceklerdir Bu ülkelere yardım gereklidir
12 KUZEY GÜNEY İLİŞKİLERİNİN BİÇİMİ :
Bu bölüm; dünyadaki coğrafi ayrımların oluşturduğu toplulukları açıklamakta ve barışı tehdit eden sorunun ekonomiye dayandığını vurgulamaktadır ABD nin Afrika ülkelerine ve az gelişmiş toplumlara ve ülkelere bakış açısı anlatılmaktadır Özellikle Portekiz ve sömürgeci olan Avrupa devletleri ile Güney Afrika Cumhuriyetinin durumu ve batılı ülkelerin Afrikada oluşturdukları sömürge yönetiminin zararları ve Afrikanın kalkınması yolunda atılması gereken adımlar açıklanmaktadır ABD, Irkçı faaliyetlere son verilmesi ve Afrikanın kendi insanları tarafından yönetilmesi görüşünü desteklemektedir
13 DEMİRPERDENİN PARÇALANIŞI :
ABDnin demirperdeye bakışı açıklanarak komünizm tehlikesinin ancak güçlü ve istikrarlı ekonomi politikası ile durdurulabileceği açıklanmaktadır Sovyet yayılmacılığını durdurmak için bu ülkelerle yapılacak ticaret esas unsur olacaktırTicari ambargo bu ülkelerin kendi kendilerini geliştirmelerinden başka birşey sağlamayacaktırTeknolojiyi onların hizmetine sunmak onları rahatlatacak ve sovyet baskısının etkisini en aza indirecektir Bu parçalanma Avrupa Birliğinin kurulması ile çabuklaşır Aksi taktirde Alman-Sovyet yakınlaşması veya ABD-Sovyet yakınlaşması dünya barışına bir katkı sağlamayacaktır Tam tersine kutuplaşmayı arttıracaktır
14 VERSAYDAN VİETNAMA :
Bu bölümde; Vietnamda Sovyet ve Çin politikalarının etkileri ve savaşın nedenleri üzerinde durulmaktadır
ABDnin Vietnamda düşmüş olduğu zor durumu ve bundan kurtulmak için aradığı çareler, askerlerin çekilmesi, hava bombardımanlarının olumsuz etkileri anlatılarak, yapılan hatalar sergilenmektedir Güç disiplini olmamasından kaynaklanan hataların, ABDni ne kadar zor bir duruma düşürdüğü ifade edilmektedir Hedefin uygun belirlenmemesi, menfaat alanı sınırlarının tespit edilmemesi Amerikayı çıkmaza sokmuş olup geri adım atmak ABD için prestij kaybına, savaşı sürdürmek ise dünya kamuoyunun baskılarına neden olacaktır Vietnam harbi gücün yanlış kullanılmasının nelere sebep olabileceğini göstermiştir
15 BİR ÖZETLEME :
Bu bölüm güç disiplinini açıklamakta ve dünya barışı için Avrupanın bütünleşmesinin gerekli-liğini vurgulamaktadır
Ülkeler; güçlerinin sınırlı, menfaatlerinin ise sınırsız olduğunu unutmamalıdır Güç özellikle nükleer güç kullanımında büyük sınırlamalar ve disiplini gerektirir ABD süpergüçtür Esas menfaat bölgesi kuzey yarı kürededir Kendi gücünü sınırlandırmamak için dünyadaki sorumluluklarını devralması gerekir Ortadoğu Avrupa devletlerinin, Afrika ise Sovyetler Birliğinin hayati menfaatlerinin olduğu bölgelerdir Afrika ve Güney Amerika ne kadar gelişirse gelişsin Asya ve Ortadoğuda oluşan kapalı bir sisteme dahil olamaz Ticaret, teknoloji ve ekonomide kapalı sistemler dünya barışını tehdit eder Yoksulluk ve cehalet ile savaşmak tüm ülkelerin ortak faaliyet alanı olmalıdır Sömürge oluşturma, hiristiyanlığı yaymaya çalışmak az gelişmiş ülkelerin tepkisini çeker ve barışı tehdit eder Avrupanın bütünleşerek iki kutup arasında (SSCB ve ABD) “Denge” rolünü oynaması şarttır Barış ancak bu şekilde sağlanır
SONUÇ :
A KİTABIN ANA FİKRİ :
Devletler “Menfaat Alanlarını” çok iyi belirleyerek, ticari-ekonomik-siyasi ve askeri güçlerini bu alanlarla orantılı olarak kullanmalıdır Dünya barışı ancak ülkelerin toplu olarak gelişmeleri ile sağlanabilir Avrupanın bütünleşmesi bunun için şarttır Güç ancak onu barışçıl amaçlarla kullanacak ve bu gücü idame ettirebilecek yapıya sahip devletlerin ellerinde bulundurulmalıdır Sınırları belirlenmemiş güç, devleti çıkmaza sokabilir
B KİTABIN GETİRDİĞİ YENİLİKLER :
Ülkelerin birleşerek süper güç oluşturmaları dünya barışını sağlamak için denge unsuru olacaktır Bu ülkeleri teşvik etmek gerekmektedir
C KİTAP HAKKINDA GENEL DEĞERLENDİRME VE TEKLİFLER :
Kitapta incelenen konular genel hatlarıyla yazarın kişisel yorumlarına dayanmaktadır Olması gereken olay ve kurallar anlatılmakla beraber uygulanmayan olay ve gerçekler üzerinde durulmamaktadır Güç disiplini gelişmekte olan ülkeler için olayları yorumlamada yeni bir bakış açısı olarak görülebilir