Firat Üçgeni (Gap Projesinin Güvenlik Boyutu)

Firat üçgeni (gap Projesinin Güvenlik Boyutu)

1 “Institute for Natıonal Strategic Studies-ABD” tarafından, 1999 yılında GAP konusunda yapılan incelemenin amacı, müteakip fıkralarda belirtilmiştir;
1 GAP Projesini tanıtmak,
2 Projenin Türkiye, Irak ve Suriye üzerindeki etkilerini incelemek,
3 ABD Hükümetinin dikkatini bu konu üzerine çekerek, şimdiden çözüm senaryoları üretilmesini sağlamaktır
1 Toplam 22 Baraj, 19 Hidroelektrik Santral ve 13 Büyük Sulama Ünitesinden oluşan GAP projesi, Türkiye Hükümetinin 1961 yılından beri inşaasına devam ettiği çok önemli bir projedir
2 GAP Projesi tamamlandığı zaman 200000 kişiye iş imkanı verecek, temiz içme suyu sağlayacak, Türkiyenin elektrik üretim kapasitesini arttıracak, modern okullar, hastahaneler, yollar, köprüler, üniversiteler yapılmasında ve bölgenin bayındırlık alanında kalkındırılmasında önemli bir rol oynayacak, bölgenin politik, sosyal ve ekonomik çehresini değiştirecektir
Proje ayrıca Kürt kökenli vatandaşların ekonomik yönden kalkınmalarına yardımcı olacak, bu vatandaşların gelir düzeylerini arttıracak ve aralarındaki hoşnutsuzluğu da giderecektir
3 Orta Doğuda ki ülkelerin büyük bir çoğunluğu petrol yönünden zengin olmasına rağmen su kaynakları yönünden oldukça fakirdir Su kaynaklarının kıtlığı; erozyon, ormanların yok olması, kuraklaşma ve çöl***me gibi bir çok doğal problemin ortaya çıkmasına da neden olmaktadır
Bu durum doğal olarak, Irak ve Suriyenin Fırat ve Dicle Havzalarından gelecek suya olan ihtiyacını arttırmakta, nüfus artışı da göz önüne alındığında bu ihtiyaç hergün biraz daha hayati olmaktadır
4 Mevcut haliyle Fırat Havzası incelendiği zaman, aşağıdaki bilgiler dikkati çekmektedir;
Bilgiler ÜLKELER
TÜRKİYE
IRAK
SURİYE
TOPLAM
Ülkenin nehre yaptığı su katkısı
% 89
–
% 11
% 100
Ülkelerin nehirden su kullanım oranı
% 35
% 44
% 21
% 100
Ülkenin sınırları içinde kalan havza alanı
% 40
% 43
% 17
% 100
Görüleceği üzere Irak, Fırat Nehrine herhangi bir su katkısı yapmamakta, buna karşılık da nehrin sularının % 44lükr bir b****ünü kullanmaktadır
Türkiyenin nehre su katkısı % 89 iken, kullandığı oran % 35tir GAP projesinin tamamlanması ile birlikte bu oran diğer ülkeler aleyhine artacaktır
5 GAP Projesi, Fırat ve Dicle Nehirlerinin sularına şiddetle ihtiyaç duyan Irak ve Suriyeyi de yakından ilgilendiren bir projedir Bu üç ülkenin birbiri ile olan ilişkileri incelendiği zaman;
A Türkiye ile Irak arasındaki ikili ilişkilerin temelinin su-petrol alışverişine bağlı olduğu,
2 Irak ve Suriye arasında, bölgesel güç ve otoriteyi ele geçirmek için tarihsel bir rekabet bulunduğu,
3 Suriyenin Türkiye Cumhuriyetini yıkmaya çalışan *** ***** örgütüne maddi ve manevi destek verdiği, ilk göze çarpan unsurlardır
1 Bütün bu sorunlar yetmiyormuş gibi bölge ülkelerinin birbirlerinden farklı ve bağımsız politikalar izlemesi, karşılıklı diyalog ve işbirliği çabalarını da engellemekte ve sorunların çözümünü güç***tirmektedir Aşağıdaki temel konular, bölgedeki siyasi güvensizlik, istikrarsızlık ve karmaşanın gelişmesinde çok önemli rol oynamaktadır;
1 Irakda ki Saddam Hüseyin Hükümeti, bölge istikrarı için çok büyük bir tehdit oluşturmaktadır
2 Suriyenin ***ya verdiği destek, Türkiye ile Suriye arasındaki politik, ekonomik, askeri ve siyasi ilişkilerin temelinden sarsılmasına neden olmaktadır
3 Türkiyenin NATOya üye olması ve ABD ile iyi ilişkiler kurması, onu Arap komşularından uzaklaştırmaktadır
4 Bölge ülkelerinde her geçen gün artarak devam eden silahlanma yarışı, bölgedeki dengeleri bozmakta, istikrarı tehdit etmektedir
5 Kıbrıs ve Yunanistan sorunu da, Türkiyenin komşuları ile olan ilişkilerini etkilemektedir
1 Türkiye bugün ABDden sonra NATOda en fazla askeri güce sahip olan ülkedir Her geçen gün kendisini yenileyen, modernizasyona büyük önem veren ve bölgenin en büyük silahlı gücü durumunda bulunan Türk Ordusu, Anayasadan aldığı güç ile Türkiyeyi iç ve dış tehditlere karşı koruma görevini de üstlenmiştir
Dolayısı ile TSK özellikle dış politikaların belirlenmesinde, Türk Hükümetinin anayasal görevlerini yerine getirip getirmediği konusunun denetlenmesinde de çok önemli bir rol oynamaktadır Hiç şüphe yoktur ki TSK ileride Fırat-Dicle sorununda ulaşılacak bir anlaşma ortamında da önemli görevler üstlenecek ve sonucu etkileyen kararlar verebilecektir
2 Onbeş yıldan fazla bir süredir bölgede su sorunundan kaynaklanacak bir çatışmanın olacağı tahmin edilmesine şu ana kadar herhangi bir savaş meydana gelmemiştir Bunun en önemli sebebi Türkiyenin sahip olduğu askeri gücü ve bir NATO üyesi olmasıdır
Bölge ile ilgili ortaya atılan çatışma senaryolarına göre, 2010 yılından sonra Fırat-Dicle Havzası çok tehlikeli bir bölge olmaya başlayacaktır Irak, Suriye ve Türkiye arasındaki siyasi, ekonomik ve politik ilişkiler daha da önemli hale gelecek, Fırat-Dicle Nehirlerinin suyunun kullanılması sorunu ve GAP, ileride bölgede muhtemel çatışmalara yol açabilecektir
10 NATO ve ABD, Fırat-Dicle Havzasında su sorununa bağlı olarak doğabilecek bölgesel çatışmaları değerlendirmek ve azaltmak için bir takım güvenlik stratejileri geliştirmek zorundadırlar
ABD, Türkiye Irak ve Suriye arasında çıkabilecek muhtemel sorunların çözümünde çok önemli bir etkinliğe sahiptir ve bu etkinliğini de Türkiye lehine kullanmak durumundadır Çünkü istikrarlı, zengin ve güvenlik içindeki bir Türkiye, Amerikanın gelecekteki belge stratejilerinin belirlenmesinde hayati rol oynayabilecektir