Liouville Teoremi (Karmaşık Analiz) |
|
|
#1 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Liouville Teoremi (Karmaşık Analiz)Karmaşık analizde, Joseph Liouville'in ismine atfedilen Liouville teoremi, sınırlı her tam fonksiyonun sabit olmak zorunda olduğunu ifade eder Yani, C 'deki her z için |f(z)| ≤ M olan pozitif bir M varsa ve f holomorfsa, f sabittir![]() Teorem, büyük ölçüde, en az iki karmaşık sayıyı almayan her tam fonksiyonun sabit olacağını söyleyen Picard'ın küçük teoremi ile iyileştirilmiştir ![]() Teorem, "holomorf fonksiyonlar analitiktir" gerçeğinden elde edilir f, tam olduğu için, 0 etrafında Taylor serisi ile temsil edilebilir; yaniBuradaki ak terimi ise (Cauchy integral formülü yardımıyla) olarak yazılır (Cr, 0 merkezli, r yarıçaplı bir çemberdir ) Doğrudantahmini yapılabilir (İkinci eşitsizlikte varsayımdaki her z için |f(z)| ≤ M eşitsizliği kullanılmıştır) Yol integralinde kullanılan r sayısının seçimi ise keyfidir Bu yüzden, r sonsuza götürülürse, her k ≥ 1 için ak = 0 elde edilir Böylelikle, f(z) = a0 olur ve teorem kanıtlanmış olur![]() Sonuçlar Cebirin temel teoremi Cebirin temel teoreminin Liouville teoremine dayanan kısa bir kanıtı vardır ![]() Hiçbir tam fonksiyon bir diğer tam fonksiyona baskınlık kuramaz Teoremin bir sonucu da "gerçekte farklı" fonksiyonların birbirine baskınlık kuramayacağıdır, yani f ve g tamsa ve her yerde |f| ≤ |g| ise , o zaman bir α sayısı için f = α g olur Bunu göstermek içinsefonksiyonunu ele alalım h 'nin tam bir fonksiyona uzatılabilmesi yetecektir ve böylece Liouville teoremi sonucu verecektir h 'nin holomorf olması g-1(0) haricindeki noktalarda açıktır Şimdi g(a) = 0 ise f(a) = 0 ifadesi de vardır Analitiklik sayesinde, h sürekli, ve bu yüzden de holomorf olarak a üzerine uzatılabilir Bu yüzden, h, g-1(0) üzerinde tam bir fonksiyona uzatılabilir![]() Sabit olmayan eliptik fonksiyonlar C 'de tanımlanamaz Teorem aynı zamanda sabit olmayan eliptik bir f fonksiyonunun tanım kümesinin C 'de olamayacağını göstermekte de kullanılabilir Olduğunu varsayalım O zaman, a ve b, f 'nin a/b gerçel olmayacak şekilde iki periyodu ise, köşeleri 0, a, b ve a + b olan P paralelkenarını ele alalım O zaman, f 'nin görüntüsü f(P) 'ye eşit olacaktır f sürekli olduğu ve P tıkız olduğu için, f(P) de tıkız olacaktır ve bu yüzden sınırlı olacaktır Böylece, f sabit olacaktır![]() "Sabit olmayan eliptik fonksiyonlar C 'de tanımlanamaz" gerçeği aslında Liouville'in 1847'de eliptik fonksiyonlar kuramını kullanarak kanıtladığı ifadedir Aslında Liouville teoremini kanıtlayan Cauchy'dir![]() Tam fonksiyonların genelde yoğun görüntüleri vardır f sabit olmayan tam bir fonksiyonsa, o zaman görüntüsü C içinde yoğundur Bu ifade Liouville teoreminden daha güçlü bir sonuç olarak güzükse de aslında teoremin kolay bir sonucudur f 'nin görüntüsü yoğun olmasaydı, o zaman bir w karmaşık sayısı ve r > 0 gerçel sayısı olurdu öyle ki w merkezli, r yarıçaplı açık disk, f 'nin görüntüsünden bir eleman içermezdi g(z) = 1/(f(z) - w) fonksiyonunu tanımlayalım![]() olduğu için, g sınırlı, tam bir fonksiyon olurdu Böylece, g sabit olurdu Ancak, bu saçma olur Bu yüzden, f 'nin görüntüsü yoğundur![]() Notlar {∞} ∪ C , C 'nin bir nokta tıkızlaştırılması olsun C 'deki bölgelerde tanımlı holomorf fonksiyonlar yerine, {∞} ∪ C içindeki bölgeler düşünülebilir Bu şekilde görüldüğünde, C ⊂ {∞} ∪ C 'de tanımlı tam fonksiyonlar için olası tek tekillik ∞ noktasıdır f, ∞'un bir komşuluğunda sınırlı ise, o zaman ∞, f 'nin kaldırılabilir tekilliğidir; yani f, ∞'da birden patlayamaz veya hatalı davranamaz Kuvvet serileri açılımı bağlamında, Liouville teoreminin tutması pek de sürpriz değildir![]() Benzer bir şekilde, tam bir fonksiyonun ∞'da kutup noktaları varsa, yani ∞'un açık bir aralığında zn gibi patlıyorsa, o zaman f polinomdur Liouville teoreminin bu uzatılmış versiyonu daha kesin bir dille ifade edilebilir: Yeteri kadar büyük z ler için |f(z)| ≤ M |zn| ise, o zaman f, derecesi en fazla n olan bir polinomdur Bu, şu şekilde kanıtlanabilir Yine, f 'nin Taylor serisini ele alalım:Teoremin kanıtında kullanılan tartışma eşitsizliğini verir Böylece, k > n iseolur Bu yüzden, ak = 0 elde edilir
|
|
|
|