Hidrometalurji Nedir ?

Hidrometalurji

Hidrometalurji temel olarak, sıvı kimyasalların kullanılmasıyla uygulanan ekstraktif metalurji yöntemlerden biridir Temel amaç, kıymetli metalleri cevherden ayırmak, zenginleştirmek veya geri dönüştürmektir

Hidrometalurji üç başlık altında incelenebilir:

Liç

Safsızlaştırma

Metal Kazanımı

Liç

Liç işlemi, çözücü özellik gösteren sıvı kimyasalları kullanarak kıymetli metalleri kazanma işlemidir Zenginleştirilmek istenilen metal, kimyasallarla (genelde asit veya baz) çözündürülerek çözeltiye alınır Seçilen kimyasaların türü ve konsantresi, çözündürülmek istenilen metalin özelliklerine göre değişim gösterebilir Liç verimi pH değişimi, sıcaklık, oksidasyon potansiyeli gibi değişkenlerden etkilenebilir

Temel türleri: Yerinde liç, yığın liçi ve kolon liçidir

Safsızlaştırma

Liç sonucunda metal ile birlikte, cevherde varolan diğer metaller de çözeltiye alınmış olabilir Bu aşamada, istenmeyen metallerin çözeltiden uzaklaştırılması amaçlanır Safsızlaştırma için uygulanabilecek belli yöntemler vardır Bunlardan bazıları:

Solvent ekstraksiyon (SX)

Sementasyon

İyon değiştirme

Solvent ekstraksiyon

Solvent ekstraksiyonda esas amaç, istenilen metali, farklı faza geçirerek ayırmaktır Solvent ekstraksiyonda bu amaçla kullanılan karışıma genelde organik çözücü adı verilir

Organik çözücü, yüklü çözelti üzerinde kullanıldığında, kıymetli metaller organiğe geçerler Sonuçta yüklenmiş organik ve yüksüz çözelti elde edilmiş olur Bu şekilde elde edilen yüksüz çözelti, proseste tekrar kullanılabilir Bu aşamada elde edilen yüklü organik ise elektrokazanım ile metalden ayrılabilir

İyon değiştirme

Doğal zeolit, reçine, aktif karbon gibi maddeler kullanılarak anyon-katyon değişimi sayesinde metaller kazanılabilir

Metal Kazanımı

Hidrometalurjide son adım metal kazanımıdır Sıvı faza geçirildikten sonra safsızlaştırılan metal, bu adımda tekrar katı faza geçirilerek kazanılır Bu adım sonrasında elde edilen metal, hammadde olarak kullanılabileceği gibi, daha ileri rafinasyon işlemlerinde de kullanılabilir Bu amaçla kullanılabilecek yöntemlerden bazıları:

Elektrokazanım

Gaz ile İndirgeme

Metal ile Çöktürme

Elektrokazanım

Temel olarak, metal içeren çözelti içinden elektrik akımı geçirilmesi sonucu metalin indirgenmesi ve katot plakalar üzerinde birikmesi şeklinde uygulanır

Metal ile Çöktürme

Çözelti içerisine, daha aktif bir metal (Genelde Zn) talaşı karıştırılmasıyla uygulanır Çözeltiye eklenen talaş içindeki metal çözeltiye geçerken, kıymetli metal indirgenerek katı faza geçer ve tabada çökerek birikmeye başlar