Türk Mutfagi |
10-28-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Türk MutfagiTürk Mutfagi Türkler, Asyalı olarak zengin bir malzemeye sahiptirlerMezopotamyalıların baharatlı, çiğ etli tatlılarını Asyalı malzemeyle birleştirmişler, Anadolu ekolojisinin çok çeşitli otların, Doğu Karadeniz kıyılarının hayvansal ürün elde etme yöntemlerini ekleyerek çok çeşitli bir yemek kültürü oluşturmuşlardırYani çeşitli kültürlerin karışımından, zengin bir yemek kültürü yaratmışlardır Türk mutfağının dört büyük özelliğinden ikisi, malzemedirBunlar:Koyun eti ve soğandırDiğer ikisi ise pişirilme ile ilgilidirOdun kömürü ateşi ve bakır tencereBeslenme, tüm canlıların yaşamlarını sürdürebilmeleri için vazgeçilmez bir olgudurCanlı kalmamız için yapılması gereken bir ihtiyaçtırTürk beslenmesi, Türk mutfağı derken, konuya çok çeşitli açılardan bakılabilir Kişinin, yemekleri tercih olanağı olduğu zaman neyi seçtiği, onu ne biçimde sağladığı, nasıl pişirdiği, nasıl, ne zamanlar ve nerede yediği, kendi toplumsal grubunun alışkanlıklarına göre değişirTürk toplumu da yemek türü, tadı, özelliği bakımından diğer kültürlerden oldukça farklılık göstermektedir Ülkemizde yemek yeme alışkanlıkları tarihsel olarak, bölgesel olarak hatta köy, kent gibi yerleşme birimlerine göre de değişiklik göstermektedirBununla birlikte, bu farklılıklara rağmen toplumumuzda yine de bu konuda ortak özellikler söz konusudurBaşka bir deyimle bu ortak özellikler, davranış kalıplarını ifade etmektedir Uzun bir tarihsel geçmişe sahip Türkler, mutfak konusunda zengin bir kültüre sahiptirler Bu zenginlik, kendisini bol çeşitli yemeklerde göstermektedirAyrıca, tüm yiyecek ve içeceklere ilişkin davranış kalıpları geliştirilmiştirYemek zenginliğini ifade eden birkaç örnek verebiliriz Örneğin sadece Karadeniz bölgesinde bilinen mısır karışımı yemekler yirmiyi geçerYine Karadeniz yöresinde hamsiden yapılan yemek türlerinin aşağıda belirteceğimiz isimleri de mutfak zenginliğimizi gösterirHamsinin içli tavası, hamsili ekmek, hamsi pilavı, hamsi kayganası, tavası, köftesi, hamsi içli tavası, hamsi diblesi, hamsi haşlaması, hamsi ızgarası, hamsi böreği, hamsi buğulaması gibi Kayseride yirmi türlü pastırma söz konusudurBir yazarımız şöyle diyor: “Yirmi türlü pastırmanın her birinin ayrı özelliği, ayrı tadı varBir Kayseriliye say yirmi türlü pastırmanın adını dediğiniz zaman saymaya başlar: sırt, kuşgömü, kenar mehle, eğrice, omuz, dilme, şekerpare, kürek, kapak, döş, etek, bacak, ortabez, kavrama, meme, kelle, kanlıbez, arkabas, tütünlük” Patlıcandan yapılan yemek türleri, salatalar ve kebap türlerimiz oldukça zengindirBıldırcın kebabı, çevirme kebabı, kuzu çevirme, çöp kebabı, çubuk kebabı, şiş kebabı, deri kebabı, pideli kebap, Adana kebap, saç kebabı, tas kebabı, tandır kebabı bunlardan sadece birkaç örnektirAnadolu yemeklerinin genellikle bitkilerden, etlerden ve hamurdan olmak üzere üç kaynaktan oluştuğunu görmekteyizBunların çoğu eski çağdan itibaren kullanılmıştırEsasen uygarlıkla yemek türleri arasında bir bağlantı vardır Yemek yapımında kullanılan araç gereçlerin niteliği, sayısı, türü, düzenlenişi, pişirilen maddenin kendisi, pişiriliş biçimi, doğadan olduğu gibi elde edilip yenip yenmediği gibi hususlar o ülkenin uygarlık düzeyi ve yaşam zevki hakkında bir fikir verebilirYemek yeme alışkanlıkları, antropolojik deyimle bir kültür karmaşığıdırYani yemek faaliyetinde birçok kültürel özellikler bir arada bulunur Özetle, mutfak, bir uygarlık belirtisidirTarım bitkilerinden yararlanmayan, genellikle etle, av hayvanlarıyla beslenen toplumların ilkel düzeyde olduklarını söylenebilirTürkler çeşitli uygarlık aşamalarında çeşitli yemekler yapmışlardırHer uygarlık aşamasının bugünkü yemek yeme alışkanlıklarına etkisi olmuştur |
|