Kandil(İslamiyette Kandil)

Müslümanlarca kutsal sayılan gecelere verilen ad Bu geceler ramazan'ın yirmi yedinci gecesi olan Kadir, Receb ayının yirmiyedinci gecesi olan Mirac, Şaban ayının on beşinci gecesi olan Berat, Receb ayının ilk cuma gecesi olan Regaib ve Rebiülevvel ayının onikinci gecesi olan Mevlid'tir

Osmanlılar döneminde, II Selim (1566-1574) zamanından başlayarak minarelerde kandiller yakılarak duyurulduğu ve kutlandığı için Kandil olarak anılmaya başlayan gecelere Kandil-i Şerif de denir Ayrıca her gece, Leyle-i Kadir, leyle-i Mirac gibi terkiplerle de anılır

Hicretten üçyüz yıl sonra ilk kez Mısır'da, Fatimiler döneminde Mevlid; dörtyüzyıl sonra da Kudüs'te Mirac, Regaib ve Berat geceleri kutlanmaya, bu geceler camilerde toplu biçimde yapılan ibadetlerle geçirilmeye başlandı Daha sonra bu kutlamalar İslam dünyasının bazı bölgelerine yayılarak gelenekleşti

Yaygın bir gelenek durumuna geldikten sonra da kandiller hakkındaki tartışmalar sürmüş, bilginlerin bir bölümü şiddetle karşı çıkarken bir kısmı da kutlamaların bid'at olduğunu kabul etmekle birlikte hasenliği, güzel gelenekler olduğunu söyleyerek cevaz vermiştir

Günümüzde de kandiller camilerde okunan mevlid ve Kur'an'la, yapılan dua ve ibadetlerle canlı biçimde kutlanmaktadır Hayra vesile olması açısından güzel birer adet olmuştur

Rabîulevvel ayının onikinci gecesi Sevgili Peygamberimiz'in doğum gecesi (mevlid) olarak kutlanmaktadır Bu gün ve gecede bir kutlama, ibadet ve merasim yapılacağına dair âyet ve hadis yoktur Bu vesile ile Peygamberimizi anmak, onun örnek hayatını ve üstün meziyetlerini hatırlamak ve hatırlatmak faydalıdır Ancak "mevlid gecesi sebebiyle yapılanları" dine katmak, "bu sünnettir, tanımlanmış ibadettir" demek bid'at olur

Muharrem ayının başı aynı zamanda müslümanların takvim yılbaşıdır Hz Peygamber'in (sa) Mekke'den Medine'ye göçmesi olayı bu takvime başlangıç kılınmıştır Bu sebeple O'nun mücadelesini, hayatını, tebliğ ettiği dinin (İsam'ın) özelliklerini bu vesile ile dile getiren kutlamalar, toplantılar, anmalar yapılabilir Bunlar özel mânada ibadet değildir

Berat gecesi olduğu söylenen Şaban'ın ortasının gecesi hakkında rivayet edilmiş hadisler vardır; ancak bu hadislerin sıhhati tartışmalı olduğu gibi sağlamca olanların içlerinde "berat" kelimesi de geçmemektedir Hz Peygamber ve sahabe devirlerinden sonra bazı alimler ve halk bu geceyi ibadetle geçirme şeklinde bir davranış içine girmişlerdir

Kadir gecesi hakkında âyetler ve hadisler vardır; bu gecenin bin aydan daha hayırlı olduğu bilinmektedir Ancak Kadir Gecesi'nin hangi gece olduğu kesin olarak bildirilmemiştir Ramazangecelerinin tamamı Kadir olabilir Kadir gecesine ait de bir namaz veya başka bir belli ibadet yoktur

Mi'rac Hz Peygamber'e büyük bir ihsan, eşsiz bir armağandır; ümmetinin de bundan büyük bir nasibi vardır Mi'rac gecesi Hz Peygamber'i, başta mirac olmak üzere genellikle mucizeleri, o gece armağan edilen namaz ibadetinin önemini, İsra sûresini ve orada geçen dini, ahlaki hükümleri anmak, anlatmak, temsil etmek elbette yararlıdır ve yapılmalıdır Ancak gerek bunları ve gerekse başka meşru şeyleri yapmak "miraç gecesine mahsus" bir sünnet, bir ibadet değildir; böyle anlaşılırsa dine ekleme yapılmış olur

[size="2"]

Yukaridaki konu ile alakali bir baska görüste asagidaki gibi her iki konuyu okuyup birazda arastirarak KANDIL konusuyla alakali karara varabilirsiniz

Kandil geceleri uydurma değildir

Sual: Mübarek gün ve gecelerin aslı yoktur, bunlar sonradan çıkmıştır deniyor, bu doğru mu?
CEVAP
Hayır, kesinlikle doğru değildir Hepsini Peygamber efendimiz bildirilmiştir

Mübarek geceler, İslam dininin kıymet verdiği gecelerdir Allahü teâlâ, kullarına çok acıdığı için, bazı gecelere kıymet vermiş, bu gecelerdeki, dua ve tevbeleri kabul edeceğini bildirmiştir Kullarının çok ibadet yapması, dua ve tevbe etmeleri için bu geceleri sebep kılmıştır (S Ebediyye)

İmam-ı Gazali hazretleri buyuruyor ki:
Ahiret yolcusunun, ibadetle ihya edilmesi kuvvetle müstehab olan mübarek geceleri boş geçirmesi uygun değildir; çünkü bunlar hayır mevsimleri ve kârı bol olan gecelerdir Kazançlı mevsimleri ihmal eden tüccar, bir kâr sağlayamadığı gibi, mübarek geceleri gafletle geçiren ahiret yolcusu da maksada ulaşamaz (İhya)

MEVLİD GECESİ:
Mevlid, doğum zamanı demektir Mevlid gecesi, Rebiulevvel ayının 11 ve 12 günleri arasındaki gecedir Peygamber efendimiz nübüvvetten sonra, her yıl, bu geceye önem verirdi Her Peygamberin ümmeti, kendi Peygamberinin doğum gününü bayram yapmıştı Bugün de, Müslümanların bayramıdır Neşe ve sevinç günüdür (Mevâhib-i ledünniyye)

İslamiyet’te doğum gününü kutlamak vardır, Allahü teâlâya şükretmek olur Mevlid kandili, Peygamber efendimizin doğum günüdür Peygamber efendimiz, Pazartesi günü oruç tutardı Sebebini sorduklarında, (Bugün dünyaya geldim Şükür için oruç tutuyorum) buyurdu (Müslim, Ebu Davud, İ Ahmed, H S Vesikaları)

Mevlidi, erkek kadın karışık olmadan, çalgı ve başka haram karıştırmadan, Allah rızası için okumak, salevat-ı şerife getirmek, tatlı şeyler yedirip içirmek, hayrat ve hasenat yapmak, böylece, o gecenin şükrünü yerine getirmek müstehabdır (Nimet-ül-kübra, Hadika, M Nasihat)

Bu gece, O doğduğu için sevinenler affedilir Bu gecede, Resulullah doğduğu zaman görülen hâlleri, mucizeleri okumak, dinlemek, öğrenmek çok sevabdır Kendisi de anlatırdı Eshab-ı kiram da, bir yere toplanıp anlatırlardı (S Ebediyye)

Mevlid gecesi, Kadir gecesinden sonra en kıymetli gecedir; hatta Mevlid gecesinin Kadir gecesinden de kıymetli olduğunu bildiren âlimler de vardır El-mukni, El-miyar ve Tenvir-ül-kulub kitaplarında Mevlid gecesinin Kadir gecesinden kıymetli olduğu bildiriliyor (Ed-dürer-ül-mesun)

Birkaç hadis-i şerif meali:
(Beni ana-baba, evlat ve herkesten daha çok sevmeyen, mümin olamaz) [Buhari]

(Bir şeyi çok seven, elbette onu çok anar) [Deylemi] (Resulullahı seven de onu çok anar)

(Peygamberleri anmak, hatırlamak ibadettir) [Deylemi] (Mevlid okumak da, Resulullahı hatırlamaktır Muteber kitaplarda, Peygamberimizin de önem verdiği açıkça yazılı olan bu mübarek gecede, Peygamber efendimizi anmaya, nasıl uydurma denebilir?)

BERAT GECESİ:
Şaban ayının 15 gecesidir Tefsirlerde Kur’an-ı kerimin, Levh-il-mahfuza bu gece indirildiği bildirilmektedir Âyet-i kerimede mealen buyuruluyor ki:
(Apaçık olan Kitab’a andolsun ki, biz onu [Kur’anı] mübarek bir gecede indirdik Elbette biz insanları uyarmaktayız) [Duhan 2,3]

Her yıl, Berat gecesinde, o yılda olacak şeyler, ameller, ömürler, ölüm sebepleri, yükselmeler, alçalmalar, yani her şey Levh-i mahfuzda yazılır Resulullah efendimiz, bu gece, çok ibadet, çok dua ederdi Şaban ayında niçin çok oruç tuttuğu sorulduğu zaman Resulullah efendimiz buyurdu ki:
(Şaban, öyle faziletli bir aydır ki, insanlar bundan gafildir Bu ayda ameller, âlemlerin Rabbine arz edilir Ben de amelimin oruçlu iken arz edilmesini isterim) [Nesai]

Birkaç hadis-i şerif meali daha:
(Şabanın 15 gecesini ibadetle, gündüzünü de oruçla geçirin! O gece Allahü teâlâ buyurur ki: “Af isteyen yok mu, affedeyim Rızk isteyen yok mu, rızk vereyim Dertli yok mu, sıhhat, afiyet vereyim Ne isteyen varsa, istesin vereyim” Bu hâl, sabaha kadar devam eder) [İbni Mace]

(Allahü teâlâ, Şaban’ın 15 gecesinde müşrik ve müşahin hariç herkesi affeder) [İbni Mace] (Müşahin, bid’at ehli demektir)

(Rahmet kapıları dört gece açılır O gecelerde yapılan dua, reddolmaz Ramazan ve Kurban bayramının birinci gecesi, Berat ve Arefe gecesi) [İsfehani]

(Allahü teâlâ, Şaban’ın yarısının [Berat] gecesinde, dünya semasına tecelli eder Benikelb kabilesinin koyunlarının kıllarından daha çok kimsenin günahlarını affeder) [İbni Mace, Tirmizi]

(Allahü teâlâ, Şaban ayının 15 gecesinde rahmetiyle tecelli ederek kendisine şirk koşan ve Müslüman kardeşine kin güdenler hariç herkesi affeder) [İbni Mace]

Hazret-i Âişe validemiz, (Ya Resulallah, Allahü teâlâ seni günah işlemekten muhafaza buyurduğu halde, neden Berat gecesinde çok ibadet ettin?) diye sual etti Peygamber efendimiz, cevaben buyurdu ki:
(Şükredici kul olmayayım mı? Bu yıl içinde doğacak her çocuk, bu gece deftere geçirilir Bu yıl içinde öleceklerin isimleri, bu gece özel deftere yazılır Bu gece herkesin rızkı tertip olunur Bu gece herkesin amelleri Allahü teâlâya arz olunur) [Gunye]

KADİR GECESİ:
Ramazan-ı şerif ayı içinde bulunan en kıymetli gecedir Bazı âlimlere göre Mevlid gecesinden sonra en kıymetli gecedir Birkaç hadis-i şerif meali şöyledir:
(Allahü teâlâ, Kadir gecesini ümmetime hediye etti, ondan önce kimseye vermedi) [Deylemi]

(İnanarak ve sevabını Allahü teâlâdan umarak, Kadir gecesini ihya edenin geçmiş günahları affolur) [Buhari, Müslim]

(Kadir gecesini Ramazanın son on gününde arayın) [Müslim]

(Kadir gecesi sabahı güneş şuasız olarak doğar Yükselinceye kadar sanki büyük bir tabak gibidir) [Müslim]

AŞURE GÜNÜ:
Muharrem ayının onuncu günü Aşure günüdür Muharrem ayı, Kur’an-ı kerimde, kıymet verilen dört aydan biridir Hadis-i şerifte buyruldu ki:
(Aşure günü Nuh aleyhisselamın gemisi, Cudi dağına indirildi O gün Nuh ve yanındakiler, Allahü teâlâya şükür için oruçlu idiler Hayvanlar da hiç bir şey yememişti Allahü teâlâ denizi, beni İsrail için, Aşure günü yardı Yine Aşure günü Allahü teâlâ Âdem aleyhisselamın ve Yunus aleyhisselamın kavminin tevbesini kabul etti İbrahim aleyhisselam da o gün doğdu) [Taberani]

Peygamber efendimiz bir gün öğleye doğru buyurdu ki:
(Herkese duyurun! Bugün bir şey yiyen, akşama kadar yemesin, oruçlu gibi dursun! Bir şey yemeyen de oruç tutsun! Çünkü bugün Aşure günüdür) [Buhari, Müslim, Ebu Davud]

Aşure günü hakkında birkaç hadis-i şerif meali daha:
(Aşure günü oruç tutanın, bir yıllık günahları affolur) [Müslim, Tirmizi, İ Ahmed, Taberani]

(Aşurenin faziletinden faydalanın! Bu mübarek günde oruç tutan, melekler, peygamberler, şehidler ve salihlerin ibadetleri kadar sevaba kavuşur) [Şir’a]

(Aşure günü, ilim öğrenilen veya zikredilen bir yerde, biraz oturan, Cennete girer) [Şir’a]

(Aşure günü, on Müslümana selam veren, bütün Müslümanlara selam vermiş gibi sevaba kavuşur) [Şir’a]

(Aşure günü, aile efradının nafakasını geniş tutanın, bütün yıl nafakası geniş olur) [Beyheki]

MİRAC GECESİ:
Mirac, merdiven demektir Resulullah efendimizin göklere çıkarıldığı, bilinmeyen yerlere götürüldüğü gecedir Recebin 27 gecesidir İsra suresinin ilk âyet-i kerimesinde, Mirac bildirilmektedir Mirac gecesini ibadetle gündüzünü de oruçla geçirmelidir İki hadis-i şerif meali:
(Bu gece, iyi amel eden için yüz yıllık mükâfat vardır) [İ Gazali, Ebu Musa el-Medeni]

(Recebin 27 günü oruç tutana, 60 yıllık oruç sevabı verilir) [İ Gazali, Ebu Musa el-Medeni]

TERVİYE VE AREFE GÜNÜ:
Arefe günü, Kurban bayramından önceki gündür Terviye,Arefe gününden bir önceki güne denir Birkaç hadis-i şerif meali:
(Terviye günü oruç tutan ve günahtan sakınan Müslüman Cennete girer) [Ramuz]

(Arefe günü tutulan oruç, geçmiş ve gelecek yılın günahlarına kefaret olur) [Müslim]

(Arefe günü [Besmeleyle] bin İhlâs okuyanın günahları affolup duası kabul olur) [Ebuşşeyh]

(Arefe günü, kulağına, gözüne ve diline sahip olan mağfiret olur) [Taberani]

(Şeytan, Arefe gününden başka bir günde daha zelil, hakir ve kinli görülmez) [İ Malik]

(Arefe ne güzel gündür O gün rahmet kapıları açılır) [Deylemi]

(Arefe gününe hürmet edin! Arefe, Allahü teâlânın kıymet verdiği bir gündür) [Deylemi]

MUHARREM AYI VE HİCRİ YILBAŞI:
Muharrem ayının birinci gecesi, Müslümanların kameri yılbaşı gecesidir Muharrem ayı, Zilkade, Zilhicce ve Receb ile beraber Kur'an-ı kerimde kıymet verilen dört aydan biridir (Tevbe 36)

Müslümanlar, kendi yılbaşı gecelerinde ve günlerinde müsafeha ederek, mektuplaşarak tebrikleşir Birbirlerini ziyaret eder, hediye verirler Yılbaşını mecmua ve gazetelerle kutlarlar Yeni senenin, birbirlerine ve bütün Müslümanlara hayırlı ve bereketli olması için dua ederler Büyükleri, akrabayı, âlimleri evinde ziyaret edip dualarını alırlar O gün, bayram gibi temiz giyinirler Fakirlere sadaka verirler (S Ebediyye)

Muharrem ayı ile ilgili birkaç hadis-i şerif meali şöyledir:
(Ayların efendisi Muharrem, günlerin efendisi Cuma’dır) [Deylemi]

(Ramazandan sonra en faziletli oruç, Allah’ın ayı Muharrem ayında tutulan oruçtur Farzlardan sonra en faziletli namaz, gece namazıdır) [Müslim, İbni Mace, Tirmizi, Nesai]

(Nafile oruç tutacaksan Muharrem ayında tut; çünkü o, Allah’ın ayıdır O ayda bir gün vardır ki, O günde Allah geçmiş kavimlerden birinin tevbesini kabul etti Yine o gün tevbe edenlerin günahlarını da affeder) [Tirmizi]

REGAİB GECESİ:
Receb-i şerifin ilk Cuma gecesine Regaib gecesi denir Her Cuma gecesi kıymetlidir Bu iki kıymetli gece bir araya gelince, daha kıymetli oluyor Allahü teâlâ, bu gecede, mümin kullarına, ragibetler, yani ihsanlar, ikramlar yapar Bu geceye hürmet edenleri affeder Bu gece yapılan dua red olmaz ve namaz, oruç, sadaka gibi ibadetlere, sayısız sevaplar verilir

Perşembe günü oruç tutup gecesini de ihya etmek çok sevabdır Perşembeyle birlikte, Cuma günü de oruç tutmakta mahzur yoktur (Gunye)

İki hadis-i şerif meali:
(Receb'in ilk Cuma gecesini [Regaib gecesini] ihya edene, kabir azabı yapılmaz Duaları kabul edilir) [S Ebediyye]

(Şu beş gecede yapılan dua geri çevrilmez: Regaib gecesi, Berat gecesi, Cuma gecesi, Ramazan bayramı ve Kurban bayramı gecesi) [İ Asakir]

CUMA GÜNÜ VE GECESİ:
Cuma, müminlerin bayramıdır Birkaç hadis-i şerif meali şöyledir:
(Cumadan faziletli bayram yoktur ve o günkü iki rekât namaz, Cuma günü dışındaki bin rekâttan efdaldir) [Deylemi]

(Allahü teâlânın indinde günlerin seyyidi Cuma’dır, kurban ve Ramazan bayramı gününden de kıymetlidir Cuma gününün beş hasletinden biri; Allah, Âdem’i Cuma günü yarattı Dünyaya o gün indirildi, o gün vefat etti) [Buhari, İ Ahmed]

(Musa aleyhisselam dedi ki: Ya Rabbi! Bana cumartesi gününü verdin, Muhammed aleyhisselamın ümmetine hangi günü vereceksin? Onlara Cuma gününü vereceğim, buyuruldu İlahi! Cuma gününün kıymeti ve sevabı ne kadardır diye sordu Ey Musa! Cuma günü yapılan bir ibadete, cumartesi günü yapılan yüz bin ibadet sevabı vardır, buyuruldu Bunun üzerine Musa aleyhisselam, ya Rabbi! Beni Muhammed aleyhisselamın ümmetinden eyle diye dua eyledi) [Ey Oğul İlmihali]

(Cumartesi günü Musa aleyhisselamın ümmetine, Pazar günü İsa aleyhisselamın ümmetine verildiği gibi, Cuma günü de, Müslümanlara verildi Bugün, Müslümanlara hayır, bereket, iyilik vardır) [R Nasıhin]

NETİCE: Görüldüğü gibi, bütün mübarek gün ve geceler, hadis-i şeriflerle bildirilmiştir Bu gün ve gecelere uydurma diyenlerin, bu sözlerinin uydurma olduğu meydandadır