Fikh-Ul Ekber ( Allah'ın Sıfatları)

Rahman ve Rahim olan Allah’in adiyla

Tevhidin asli, buna iman etmenin en dogru yolu sudur: Allah’a, meleklerine, kitaplarina, peygamberlerine, öldükten sonra dirilmeye, kadere, hayrin ve serrin Allah’tan olduguna,hesap, mizan, cennet ve cehenneme inandim, bunlarin hepsi de haktir, demek gerekir

Yüce Allah, sayi yönüyle degil, ortagi olmamasi yönüyle birdirO, dogurmamis ve dogrulmamistir O’na hiçbir sey denk degildir O Yarattiklarindan hiç birine benzemez,isimleri,zati ve fiili sifatiyla Daima var olmus ve var olacaktir

Allah’in zati sifatlari: hayat, ilim, semi, basar ve irade Sifatlaridir,Fiili sifatlar ise,tahlik(yaratma),terzik(rizik verme),insa(yapma), ibda(örneksiz yaratma), ve sun' (sanatla yaratma) ve diger fiili sifatlardir

Allah, sifatlari ve isimleri ile var olmus ve var olacaktir O’nun Isim ve sifatlarindan hiçbiri sonradan olma degildirO ilmiyle daima bilir, ilim O’nun ezelde sifatidir O kudretiyle daima kadirdir, kudret O’nun ezelde sifatrdir Kelam ile konustur, kelam O’nun ezelde sifatidir Yaratmasi ile daima haliktir, yaratmak O’nun ezelde sifatidir fiili ile daima faildir,fiil O’nun ezelde sifatidirFail Allah’tir, fiil ise O’nun ezelde sifatidir Yapilan sey mahlukturYüce Allah’in fiili ise nahluk degildir Allah’in ezeldeki sifatlari mahluk ve sonradan olma degildir Allah’in sifatlarinin yaratilmis ve sonradan oldugunu söyleyen, yahut tereddüt eden veya süphe eden kimse Yüce Allah’i inkar etmis olur

Kur’an-i Kerim, Allah kelami olup, mushaflarda yazili, kalplerde mahfuz,dil ile okunur ve HzPeygamber’e indirilmistirBizim Kur’an-i Kerim’i teleffuzumuz, yazmamiz ve okumamiz mahluktur fakat Kur’an mahluk degildir Alla’in Kur’an’da belirttigi Musa ve diger Peygamberlerden, firavn ve Iblis’ten naklen verdigi haberlerin hepsi Allah kelamidir, onlardan haber vermektedir Allah’in kelami mahluk degildir, fakat Musa’nin ve diger yaratilmislarin kelami mahluktur Kur’an ise Allah’in kelami olup, kadim ve ezelidir

Allah bir sey (varlik)’dir, fakat diger seyler gibi degildir O’nun varligi cisim, cevher, araz, had, zid,es ve ortaktan uzaktir O’nun Kur’an’da zikrettigi gibi eli, yüzü ve nefsi vardir, Allah’on Kur’an’da zikrettigi gibi el, yüz ve nefs gibi seyler, keyfiyetsiz sifatlardirO’nun eli, kudreti veya nimetidir denilemez Zira bu takdirde sifat iptal edilmis olurBu, Kaderiyye ve Mutezile’nin görüsüdürO’nun elinin, keyfiyetsiz sifat olmasi gibi, gazabi ve rizasi da keyfiyetsiz sifatlarindan iki sifattir

Allah, esyayi bir seyden yaratmadi Allah, esyayi olusundan Önce, ezelde biliyordu O, esyayi takdir eden ve olusturandir Allah’in dilemesi, ilmi, kazasi,takdiri ve Levh-i Mahfuz’daki yazisi olmadan, dünya ve ahirette hiçbir sey vaki olmaz Ancak onun Levh-i Mahfuz’daki yazisi , hüküm olarak degil, vasif olarak yazilidir Kaza, kader ve dilemek, O’nun nasil oldugu bilinmeyen sifatlarindandir Allah, yok olani yoklugu halinde yok olarak bilir, onun yarattigi zaman nasil olacagini bilir,Var olani,varligi halinde var olarak bilir, onun yoklugunun nasil olacagini bilirAllah ayakta duranin ayakta durus halini, oturdugu zaman da oturus halini bilir Bütün bu durumlarda Allah’in ilminde ne bir degisme, ne de sonradan olma bir sey hasil olmazDegisme ve ihtilaf, yaratilanlardan olur

Allah’in “Allah Musa’ya hitap etti” 130 ayetinde belirttigi gibi, Musa Allah’in kelamini isitti Süphesiz ki Allah, Musa ile konusmasindan önce de, kelam sifati ile muttasifi Yüce Allahyaratmadan da ezelde yaratici idi Allah, Musa’ya hitap ettiginde, ezelde sifati olan kelami ile konustu O’nun sifatlarinin hepsi, mahluklarin sifatlarindan baskadir O bilir, fakat bizim isittigimiz gibi degil O kadirdir, fakat bizim gücümüzün yettigi gibi degil Biz uzuvlar ve harflerle konusuruz Oysaki Allah, uzuvsuz ve harfsiz konusur Harfler mahluktur, fakat Allah’in kelami mahluk degildir

Allah insanlari küfür ve imandan hali olarak yaratmis, sonra Onlara hitap ederek emretmis ve nehyetmistir Kafir olan; Kendi fiili, hakki inkar ve reddetmesi ve Allah’in yardimini kesmesiyle küfre sapmistir Iman eden de kendi fiili, ikrari, tsdiki ve Allah’in muvaffakiyet ve yardimini ile iman etmistir

Allah Ademin neslini, sulbünden insan seklinde çikarmis, Onlara akil vermis, hitap etmis, imani enredip, küfrü yasaklamistir Onlar da onun Rabb oldugunu ikrar etmislerdir Bu , onlarin imanidir Iste onlar bu fitrat üzerine dogarlar Bundan sonra küfre sapan bu fitrati degistirip bozmus olur Iman ve tasdik eden de fitratinda sebat ve devam göstermis olur

Allah, kullarinin hiç birini iman veya küfre zorlamamis Onlari mü’min veya kafir olarak yaratmamistir Fakat onlari sahislar olarak yaratmistir Iman ve küfür kullarin fiilleridir Allah, küfre sapani, küfrü esnasinda kafir olarak bilirO kimse daha sonra iman ederse, imani halinde mü’min olarak bilir, ilmi ve sifati degismeksizin onu sever

Kullarin hareket ve sükün gibi bütün fiilleri hakikatten kendi Kesbleri (kazançlari)’dirOnlarin yaraticisi ise Yüce Allah’tirOnlarin hepsi Allah’in dilemesi, ilmi,hükmü ve kaderi ile olur

Taatlarin hepsi, Allah’in emri, muhabbetti, rizasi, ilmi,dilemesi, kazasi ve takdiri ile vacip kilinmistir Masiyetlerin hepsi de Allah’in ilmi, kazasi , takdiri ve dilemesi ile olmakla beraber, rizasi ve emri degildir

Peygamberlerin hepsi de (salat ve selam olsun) küçük,büyük günah,küfür ve çirkin hallerden münezzehtirFakat onlarin sürçme ve hatalari vaki olmusturHzMuhammed , Allah’in sevgili kulu, resülü, nebisi, seçilmis tertemiz kuludur O hiçbir zaman puta tapmamis , göz açip kapayacak bir an bile Allah’a ortak kosmamaktir O, küçük büyük hiçbir günah islememistir

Peygamberlerden sonra insanlarin en faziletlisi,Ebu Bekr es-Siddik, sonra Ömer el-Faruk, sonra Osman b Affan Zu’n-Nureyn, daha sonra Aliyyu’l-Murtaza’dir Allah hepsinden razi olsun Onlar dogruluk üzere , dogruluktan ayrilmayan, ibadet eden kimselerdirHepsine sevgi ve saygi duyariz HzPeygamber’in ashabinin hepsini Sadece hayirla anariz

Bir müslümani , helal saymamasi sartiyla, büyük günahlardan birini islemesi ile kafir sayamayizBu durumdaki bir kimseden iman ismini kaldiramayiz, ona gerçek amlamda mü’min der,zBir Mü’minin kafir olamamakla beraber günahkar olmasi caizdir

Günahlar, mü’mine zarar vermez demeyiz Keza günah isleyen Kimse Cehennem’e girmez de demeyiz Dünyadan mü’min olarak ayrilan kimse,fasik da olsa Cehenem’de ebedi kalacaktir, demeyiz

Mürcie’nin dedigi gibi, iyiliklerimiz makbul, kötülüklerimiz de affetdilmistir, demeyizFakat kim bütün sartlarina uygun, müfsit ayiplardan uzak amel isler ve onu küfür ve dinden dönme gibi seylerle bosa çikarmaz ve dünyadan mü’min olarak ayrilirsa süphesiz Allah onun amelini zayi etmez, bilakis kabul eder ve ondan dolayi sevapverir, deriz

Allah’a ortak kosmak ve küfür disinda, büyük ve küçük günah Isleyen, fakat tevbe etmeden mü’min olarak ölen kimsenin durumu Allah’in dilemesine baglidirDilerse ona Cehennem’de azap eder, dilerse affeder ve hiç azaba ugratmaz

Herhangi bir amele riya karistigi zaman, o amelin ecrini yokeder Keza ucüb(kendi amelini üsütün görmek)de böyledir

Peygamberlerin mucizeleri ve velilerin kerametleri haktir Ancak Haberlerde belirtildigi üzere Iblis, Firavun ve Deccal gibi Allahdüsmanlarina ait olan, onlarin simdiye kadar vukua gelis ve gelecekhallerine mucize de, keramet de demeyizBu onlarin hacetleriniyerine getirmedir Zira , Allah, düsmanlarinin ihtiyaçlarini, onlari derece derece cezaya çekmek ve sonunda cezalandirmak seklinde yerine getirir Onlar da bunu aldanarak azginlik ve küfürde haddiasarlar Bunlarin hepsi de caiz ve mümkündür

Yüce Allah yaratmadan önce de yaratici, rizik vermeden evvel de riziklandirici idi Allah ahrette görülecektir Müminler Allahi cennette aralarinda mesafe olmaksizin, tesbihsiz ve keyfiyetsiz olarak bas gözleriyle göreceklerdir

Iman; dil ile ikrar kalb ile tasdiktir Gökte ve yerde bulunanlarin imani, iman edilmesi gereken seyler yönünden artmaz ve eksilmez, fakat yakin ve tasdik yönünden artar ve eksilir Müminler iman ve tevhid hususunda birbirlerine musavidirler Fakat amel itibariyle birbirlerinden farklidirlar Islam Allahin emirlerine teslim olmak ve itaat etmek demektir Lugat itibariyle iman ve islam arasinda fark vardir Fakat islamsiz iman imansiz da islam olmaz Onlarin ikisi de bir seyin içi ve disi gibidirler Din ise; iman ve seriatlerin hepsine verilen bir isimdir

Biz, Yüce Allahi kendisini kitabinda tavsif ettigi bütün sifatlariyla gerçek olarak biliriz Hiç kimse Allahin sanina layik sekilde hakkiyla ibadet etmege kadir degildir Fakat insan ancak Allahin kitabinda, Rasulullahin bildirdigi ölçüde Allaha ibadet eder

Bütün müminler; marifet yakin, tevekkül, muhabbet, riza, korku ve ümit ve iman hususunda birbirlerine musavidirler Bu konuda imanin disindaki hususlarda farklilasirlar

Allah, kullarina karsi lutufkardir, adildir, kulun hakettigi sevabi lütfuyla kat kat fazlasiyla verir Kulunu, adaletinin icabi olarak isledigi günahdan dolayi cezalandirir Keza lütuf olarak bagislar da

Peygamberlerin sefaati haktir Peygamberimizin sefaati, günahkar müminler ve onlardan büyük günah isleyip cezayi hak etmis olanlar için hakk ve sabittir

HzMuhammed cahiliyye düzenini yikmakla ise basladi Ilk önce "La ilahe illallah" düsturu ile kalbleri cahiliyye pisliklerinden arindirdiÇünkü tarih boyunca bütün kötülüklerin anasi cahili düzen ve yapilanmalar olmustur Kötülüklerin anasini ortadan kaldirmadan kötülükten kurtulmak mümkün degildir Bu nedenle diyoruz ki; HzMuhammed bir statükocu degildi Cahiliyye düzenini sosyal, ekonomik ve kültürel anlamda yerle bir etmis, kökünden devirmisti Nitekim Veda Hutbesinde bütün beseriyete karsi söyle sesleniyordu:

"DIKKAT EDIN! BÜTÜN CAHILIYE EMIRLERI (KANUNLARI, YASALARI, HÜKÜMLERI) AYAKLARIMIN ALTINDADIR VE HEPSI DE AYAKLARIMIN ALTINDADIR VE HEPSI DE KALDIRILMISTIR" Görüldügü gibi HzMuhammed ve kendisine inananlar cahiliyye düzenini ayaklar altinda çignetmislerdir Esasen islama teslim olmak; bütün beseri rejimleri ayaklar altina almayi zaruri kilar

Takva sahibi olmanin alameti, ihrama girenin ihram halinde kendisine kelamdan menettigi gibi kelamdan nefsini menetmektir Ve "Takva sahibi seriat-i islamiyeyi iyice bilmek zorundadir Aksi halde farkinda olmadan takvadan çikar"

Tarih boyunca tüm peygamberlerin ilk vazifesi inanç inkilabini gerçeklestirmek olmustur Inanç inkilabi gerçeklesinceye kadar ahkamlarin tatbikati ertelenebilir Çünkü tevhidsiz ahkamlarin tatbikati; hem insanin fitratina yükletilen bir güç ve hem de islenen en büyük suçtur

Kiyamet günü amellerin mizanla tartilacagi hususu haktir HzPeygamberin havzi haktir Kiyamet günü, hasimler arasinda iyilikler, alinarak kisas ve hesaplasma olmasi haktir Iyilikler bulunmadigi takdirde kötülüklerin atilmasi, hak ve caizdir

Cennet ve cehennem halen yaratilmistir, ebediyyen de fani olmayacaklardir Huriler ebediyyen ölmezler Yüce Allahin cezasi da, sevabi da ebedidir

Allah diledigini kendisinin bir lutfu olarak hidayete ulastirir Diledigini de adaletinin geregi olarak sapikliga düsürür Allahin sapikliga düsürmesi, hizlanidir Hizlanin manasi ise; Allahin razi olacagi seylerden onun muvaffak kilmayip, yardimini kesmesidir Bu Allahin adaleti geregidir Keza, Allahin günahkarlari, isyanlari sebebiyle cezalandirmasi da adaleti icabidir

Seytan, mümin kuldan imani baski ve cebirle alir, dememiz dogru degildir Fakat kul imani terkederse seytan da onun imanini alir, deriz

Kabirde Münkerle Nekirin sualleri haktir Kabirde ruhun cesde iade edilmesi haktir Bütün kafirler ve asi müminler için kabir sikintisi ve azabi haktir

Alimlerin, Allahin sifatlarini farsça(Arapçadan baska bir dille) söylemeleri caizdir Fakat Yed yani el kelimesi, Allahin sifati olarak söylenemez Fakat fasça olarak Ruy-i Huda Allahin yüzü demek degil, keramet ve zillet manasindadir Itaatli olarak kul, Allaha keyfiyetsiz olarak, asi kul ise keyfiyetsiz olarak Allahtan uzak olur Yakinlik, uzaklik ve yönelmek yalvaran kula racidir Keza, cennette komsuluk ve Allahin önünde bulunmak, keyfiyetsiz seylerdir

Kuran Allahin rasulüne indirilmis olup, mushaflarda yazilidir Kemal manasinda Kuran ayetlerinin hepside fazilet ve büyüklük bakimindan Birbirine müsavidir Fakat bazisinda zikir ve zikredilen fazileti bahis konusudurayetel kürsi buna misaldir Burada zikredilen Allahin yüceligi, azameti ve sifatlaridir Bu ayette hem zikir, hem de zikredilenin fazileti olarak, iki fazilet biraraya gelmistir Bu kisimda ise sadece zikir fazileti vardir Kafirlerin kissalarinda oldugu gibi, bu ayetlerde zikredilenin bir fazileti yoktur, Çünkü zikredilenler kafirlerdir Keza Allahin isim ve sifatlarinin hepsi de azamet ve fazillette musavidir, aralarinda farklilik yoktur

HzPeygamberin anne ve babasi islam gelmeden önce öldüler Kasim, Tahir ve ibrahim Allah rasulünün ogullari, Fatima, Rukiyye, Zeyneb ve Ümmügülsüm de kizlariydilar

Insan tevhid ilminin inceliklerinden herhangi birinde güçlükle karsilasirsa, sorup ögrenecegi bir alim buluncaya kadar, Allah katinda dogru olana inanmasi gerekir Böyle bir kimseyi arayip bulmakta gecikmesi degildir Bu hususta tereddüd edilerek beklemek mazur görülmez Eger tereddüt ederek beklerse kafir olur

Mirac haberi haktir Onu reddeden sapik ve bidatci olur Deccalin, yecüc ve mecucun ortaya çikmasi, günesin batidan dogmasi, HzIsanin gökten inmesi ve sahih haberlerde bildirilen kiyamet alametlerinin hepsi de hakktir

Yüce Allah en diledigini dogru yola hidayet eder

"Her çaga ait bir medeniyet O çagin güç kaynaklarina hakim olmus ve onlari üretip gelistiren toplumlar ve milletler tarafindan kurulabilir" iste islam medeniyeti içerisinde bu vazifeyi hakkiyla ifa etmisolan kutlu zincirin bir halkasi olan Ebu Hanifenin Islam Akaidi yani Müslümanin inanç boyutunu izah eden bu kisa ama öz yüzlerce sayfa ile serh edilen Fikh-ul Ebsat adli eserini sizlere sunuyor ve dualarinizi bekliyoruz Hakikat su ki Itikadi mevzularda cehalet Hakk Teala indinde mazeret degildir onun için dünyaya gelis gayesinin anahtari hakkiyla kulluk etmekse hakkiyla kullugun basi hakkiyla imandir neye nasil ve neden inanacagini bilmeyenler hayatlarinin gayelerini de bilemeyeceklerdir

Kaynak: Dar'ul Erkam