Romanya Tiyatrosu|Tiyatro Tarihi Ve Skeçler

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-24-2012

Romanya Tiyatrosu

19

yüzyıla gelinceye kadar Romanya’da tiyatrodan ancak Bizans İmparatorluğu dönemi içinde yer alan mimus, pantomimus ve kilise oyunları ile Osmanlı İmparatorluğu dönemi içinde yer alan Karagöz gibi gölge oyunlarının varlığından söz edilebilmektedir

17

ve 18

yüzyıllarda gezginci tiyatro topluluklarına rastlanmakla birlikte, 19

yüzyılın başında gösteriler veren gezginci Rus ve İtalyan commedia dell’arte topluluklarının etkisinde, 1815’de Oravita’da bir romen tiyatrosu açılmış; 1836’da, G

Asachi, Filarmoni Drama Derneği’ni kurmuş, “840’da, Jass’de ilk Ulusal Tiyatro açılmış; Bükreş’te, I

Vacaresu ile I

E

Radulescu Euripides ile Moliere’den oyunlar koymuşlardır

19

yüzyılın ikinci yarısındaki gelişmeler Bükreş Konservatuarı ile Filarmoni Derneği’ni kuran Radulescu adına bağlıdır

Bu dönemde, batının etkisinde tarihsel romantikçilik okulu boy göstermiştir

: Balacescu, Boliac, Faca, Kogalniceanu ve Alecsandri, Ulusal tarihsel geçmişle ilgilenen romantikçi okul yanısıra, sanat sanat içindir ilkesini izleyen Junimea Derneği çevresinde yeni bir hareket doğmuştu: Moiorescu, Eminescu, Creanga, Caraigale ve Delarancea

1877’de Ulusal Tiyatro ile Ulusal Opera, Romen Drama ve Oyunculuk Derneği içinde birleşerek, çağdaş batı tiyatrosunun örneklerini sunmuştur

Bu dönemin başlıca yönetmen adı I

Chica’dır

20

yüzyılın başında Romanya tiyatrosu, başlıcalıkla Fransız simgeciliğinin etkisi altında kalmıştır: Minulescu, Eftimiu, Maniu Davidescu, Bacovia ve Angel

Bu dönemde, naturalizmin çizgisi A

Davila ve P

Eliade gibi yönetmenlerce sürdürülmekle birlikte; Davila, Modern Tiayro’nun yöneticisi olarak, yeni akımlara da açılmıştır

Böylece, dışavurmculuk, simgecilik, biyomekanik, konstrüktivizm, gerçeküstücülük, dadacılık, gerçekçilik ve natüralizm gibi 20

yüzyılı saran bütün akımlar, Romanya Tiyatrosu’nda etkisini duyurmaya; toplumsal taşlama, toplumsal oyun, modern psikolojik çözümleme, tarihsel oyun, mitolojik ve folklorik oyun gibi çeşitli tarzlarda ürünler yer almaya başlamıştır

Başlıca yazarlar arasında Ciprian, Theodorian, Musatescu, Petrescu, Maniu ve Popa gibi adlar yer alırlar

Amaru, Kiritescu, Luca, Corteanu ve Sava, Eftimiu ve Ciprian çizgisinde komedyalar yazarken, Popa, Sorbul, Stefanescu, Sebastian, Zamfirescu natüralist tezli oyun ve “yaşam dilimi” tarzında ürünler vermişler; Sdoveanu ve Blaga ise, dışavurumcu oyunlar kaleme almışlardır

1944’de Romanya’nın komünist bir ülke haline gelmesiyle birlikte, tiyatrolar 1948’de millileştirilmiş, tiyatro etkinlikleri ve örgütleri resmileştirilmiş, her tiyatro topluluğu atamayla belirlenerek kendi kurulunu oluşturmuştur

Romanya Tiyatrosu, son dönemde, Batı’dan çalışmalarıyla ünlenen önemli yönetmenler ve sahne adamları yetiştirmiştir

Ciulei, Pintilei, Esrig, Serban

Daha çok Meyerhold’u izleyen genç yönetmen kuşağına konstrüktivist yönelimli sahne tasarımcıları eşlik etmektedir

10-24-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Romanya Tiyatrosu\|Tiyatro Tarihi Ve Skeçler Romanya Tiyatrosu 19 yüzyıla gelinceye kadar Romanya’da tiyatrodan ancak Bizans İmparatorluğu dönemi içinde yer alan mimus, pantomimus ve kilise oyunları ile Osmanlı İmparatorluğu dönemi içinde yer alan Karagöz gibi gölge oyunlarının varlığından söz edilebilmektedir 17 ve 18 yüzyıllarda gezginci tiyatro topluluklarına rastlanmakla birlikte, 19 yüzyılın başında gösteriler veren gezginci Rus ve İtalyan commedia dell’arte topluluklarının etkisinde, 1815’de Oravita’da bir romen tiyatrosu açılmış; 1836’da, G Asachi, Filarmoni Drama Derneği’ni kurmuş, “840’da, Jass’de ilk Ulusal Tiyatro açılmış; Bükreş’te, I Vacaresu ile I E Radulescu Euripides ile Moliere’den oyunlar koymuşlardır 19 yüzyılın ikinci yarısındaki gelişmeler Bükreş Konservatuarı ile Filarmoni Derneği’ni kuran Radulescu adına bağlıdır Bu dönemde, batının etkisinde tarihsel romantikçilik okulu boy göstermiştir: Balacescu, Boliac, Faca, Kogalniceanu ve Alecsandri, Ulusal tarihsel geçmişle ilgilenen romantikçi okul yanısıra, sanat sanat içindir ilkesini izleyen Junimea Derneği çevresinde yeni bir hareket doğmuştu: Moiorescu, Eminescu, Creanga, Caraigale ve Delarancea 1877’de Ulusal Tiyatro ile Ulusal Opera, Romen Drama ve Oyunculuk Derneği içinde birleşerek, çağdaş batı tiyatrosunun örneklerini sunmuştur Bu dönemin başlıca yönetmen adı I Chica’dır 20 yüzyılın başında Romanya tiyatrosu, başlıcalıkla Fransız simgeciliğinin etkisi altında kalmıştır: Minulescu, Eftimiu, Maniu Davidescu, Bacovia ve Angel Bu dönemde, naturalizmin çizgisi A Davila ve P Eliade gibi yönetmenlerce sürdürülmekle birlikte; Davila, Modern Tiayro’nun yöneticisi olarak, yeni akımlara da açılmıştır Böylece, dışavurmculuk, simgecilik, biyomekanik, konstrüktivizm, gerçeküstücülük, dadacılık, gerçekçilik ve natüralizm gibi 20 yüzyılı saran bütün akımlar, Romanya Tiyatrosu’nda etkisini duyurmaya; toplumsal taşlama, toplumsal oyun, modern psikolojik çözümleme, tarihsel oyun, mitolojik ve folklorik oyun gibi çeşitli tarzlarda ürünler yer almaya başlamıştır Başlıca yazarlar arasında Ciprian, Theodorian, Musatescu, Petrescu, Maniu ve Popa gibi adlar yer alırlar Amaru, Kiritescu, Luca, Corteanu ve Sava, Eftimiu ve Ciprian çizgisinde komedyalar yazarken, Popa, Sorbul, Stefanescu, Sebastian, Zamfirescu natüralist tezli oyun ve “yaşam dilimi” tarzında ürünler vermişler; Sdoveanu ve Blaga ise, dışavurumcu oyunlar kaleme almışlardır 1944’de Romanya’nın komünist bir ülke haline gelmesiyle birlikte, tiyatrolar 1948’de millileştirilmiş, tiyatro etkinlikleri ve örgütleri resmileştirilmiş, her tiyatro topluluğu atamayla belirlenerek kendi kurulunu oluşturmuştur Romanya Tiyatrosu, son dönemde, Batı’dan çalışmalarıyla ünlenen önemli yönetmenler ve sahne adamları yetiştirmiştir Ciulei, Pintilei, Esrig, Serban Daha çok Meyerhold’u izleyen genç yönetmen kuşağına konstrüktivist yönelimli sahne tasarımcıları eşlik etmektedir