Cesaret Ana Ve Çocukları – Semaver Kumpanya

Cesaret Ana ve Çocukları – Semaver Kumpanya

Semaver Kumpanya’dan savaştan fayda sağlamaya çalışanlara seslenen bir oyun; Cesaret Ana ve Çocukları
Bertolt Brecht’in bu harika oyununu oynamanın tam da sırası
O kadar çok ki savaşı fırsat bilip kendi küfesini doldurmaya çalışanlar Sadece savaş ticareti yapan, silah satanları getirmeyelim aklımıza Onları, oyun doğrudan hedef alıyor zaten Bir yandan da kötü durumları kendileri için fırsat bilenleri düşünelim Ülkesi krize girmiş ve dolar fırlamışken “ben ihracatçıyım daha çok kazanıyorum” diye sevinenler, Amerika Irak’a saldırırsa “Musul’u da bize verir mi” diye hayal kuranlar, komşu ülkede yangın-iç savaş-kavga çıkınca “bu yıl turistler bize gelir” diye bekleyenler, iş ortamındaki olumsuzluklara çanak tutarak birilerinin işten ayrılıp kendi “kariyer yolu”nu açmasını bekleyenler Acaba Cesaret Ana’yı izleyince fark ederler mi yaptıklarını? Kazanıyorum diye düşünürken aslında kendilerinin kaybediyor olduklarını fark ederler mi?

Cesaret Ana, Polonya-İsveç arasında yapılan savaş sırasında arabası ile ticaret yapan bir kadın Ordunun peşinden giderek bölgede az tüccar olmasını fırsat bilir, genelde subayların ihtiyaçlarını karşılayacak ürünler satar Protestan ile Protestan, Katolik ile Katolik olarak, ucuz bulduğu ürünleri değerinin de altında alarak hayatını kazanır “Tüccara dili sorulmaz, kaç para diye sorulur” sözü ile bugün içinde bulunduğumuz siyasal ve sosyal yapı ile örtüşen bir hayat felsefesi benimsediğini görürüz
Savaşı takip ederek kazanç sağladığını düşünen Cesaret Ana’nın çocuklarının teker teker öldüğü ve dilenmek zorunda kalacak kadar az para kazanabildiğini izleriz oyun boyunca Tüm çocuklarını kaybetmiş olmasına rağmen hala savaş sayesinde para kazanabileceğini düşünen Cesaret Ana, bir zamanlar çocuklarının çektiği arabayı kendi çekerek düşer yollara oyun sonunda
Cesaret Ana’nın hikayesinin yanı sıra, farklı mesajlar da veriyor oyun:
Kitleleri savaşa dahil etmek isteyen büyüklerin savaşa giydirdiği kılıfları, savaşların toplumun yönetilmesi, disipline edilmesi için önemli olduğunu, barışta kullanılan pek çok eşya ve değerin savaşlara borçlu olunduğunu anlatıyor
Oyun 1600lü yıllardaki hayata savaşın kattığı kullanışlı eşyaları anlatıyor, ben de bugünden birkaç örnek vereyim Cep telefonlarımızı örnek vereyim, ya da interneti, bilgisayarları, uzay teknolojilerini, MR gibi Lazer gibi gelişmiş teşhis ve tedavi araçlarını Dünya Savaşları ve Soğuk Savaş olmasaydı hayatımızda bu ürünler olmayacaktı Bu kadar faydalı ürünler doğuruyor olmasına rağmen kınayabilecek miyiz savaş çıkaranları? Belki şimdi de küresel krizden yeni bir savaş çıkaracak dünya insanlarını
Cesaret Ana’nın halini izlerken kendi halimizi de akla getirelim

Semaver Kumpanya’nın sıkı takipçilerindenim, Murtaza’dan bu yana tüm oyunlarını izlemeye çalışıyorum Ancak, yine her oyunu iyi çalışılmış başarılı oyunlar olmasına rağmen, son dönemde eski heyecanını göremiyorum Kumpanya’nın Çevre Tiyatrosu’nun yaşadığı seyirci sıkıntısı mı acaba bunun sebebi? 2 yıldır oyunlarını garajistanbul ve Enka sahnesinde de oynamaya başlaması, Çevre Tiyatrosu’nun seyirci sayısı yetersizliğinin ve yeni sahne arayışlarının sonucu mu? Bence ülkemizin en kaliteli gruplarından biri Semaver Kumpanya, ancak bir türlü yerleşik hayata geçememesi, onu durduruyor sanki

Oyunu Işıl Kasapoğlu yönetmiş Harika bir dekor karşılıyor seyirciyi Dekor, hem Cesaret Ana’nın ticaret yaptığı araba ile seyahatinin öyküsünü iyi yansıtıyor, aynı zamanda Enka Oditoryumu’nda oyuncular için bir sahne oluşturuyor Ben gerek dekorun kullanımını, gerekse oyuncuların dekor ile devinimlerini başarılı buldum, zamanın akışı da iyi yansıtılmış
Ancak ışık için aynı şeyi söyleyemeyeceğim Oyunda karanlık alanların bolluğu tercih edilmiş, bazen de sis efekti ile başarılı bir ambiyans oluşturulmuş Ancak herhalde mekanda imkanları kısıtlı olmasından dolayı aydınlık olacak yerlerde de yeterli ışık yok
Oyun müzikleri enstrümantel olarak güzel Lakin müzik üstüne yazılmış Türkçe sözler için aşı tutmamış diyeceğim, sırıtıyor, kulağa iyi gelmiyor Ayrıca, oyuncular sololarına gereken özeni göstermemiş Bu da göze iyi gelmiyor Koreografi üzerinde çalışılmalı

Tilbe Saran fevkalade bir oyuncuk sergiliyor Cesaret Ana’nın faydacı, yer yer esprili, bugüne önem veren, mala kıymet veren karakterini ve kaba vücut yapısını gayet iyi yansıtıyor Lakin, tüm sahnelerde aynı coşkulu sesle konuşmak yerine belki oyunun seyrine göre tonunda değişiklikler yapması oyunu besleyebilir
Oyun Tilbe Saran’ın üzerine kurulmuş, Semaver Kumpanya oyunlarındaki alıştığımız takım çalışması alıştığımız kadar yok Oyun zaten Cesaret Ana karakteri üzerine yazılmış, ancak diğer karakterler olması gerekenden fazla geri planda kalmış bence Hatta ihmal edilmiş; örneğin Cesaret Ana’nın aşçının yanında generalin konuşmalarını dinlediği sahnede; General, sıradan bir Asker ve Rahip arasında vücut kullanımı ve konuşmalar açısından neredeyse hiç fark yok Oyunun tanıtımlarında da hep Tilbe Saran adı geçiyor, ancak Süleyman ve Öbürsüler’de harika bir performans gösteren Sarp Aydınoğlu, ya da geçen yılın başarılı tek kişilik oyunu İnfazcı No:14’te başarılı bir oyun çıkaran Tansu Biçer Onlar ve Kumpanya takipçilerinin oyunlardan tanıdığı diğer oyuncular bence biraz daha ön plana çıkmalı
Kumpanya kadrosunda kötü oyuncu yok, sahnede sırıtan, yetersiz duran oyuncuya rastlamadım Ben bunu iyi çalışmaya (provalara) ve takım oyununa bağlıyorum Bu oyunda yer alan Ahmet Kaynak, Burcu Doğan, Bülent Çolak, Nadir Sarıbacak, Öyküm Elif Erdoğan, Özlem Durmaz, Sarp Aydınoğlu, Serkan Keskin, Tansu Biçer, Ümit İlban da iyi bir performans ortaya koyuyorlar

Genel olarak oyunu başarılı bulduğumu söylemeliyim Hatta Tilbe Saran bu performans ile ödül jürilerine göz kırpıyor 25 saatlik dolu dolu bir oyun, hem iyi oyunculuklar var hem de harika bir hikaye var Bir yandan içiniz ürperiyor Cesaret Ana’ya, bir yandan da onun “hayat devam ediyor” şeklindeki tavrına hayretle bakakalıp üzülemiyorsunuz kadına
İstanbul Tiyatro Festivali’nde ilk gösterimini yapan oyun sezon boyunca sahnelenecek Sayılarının çok olduğunu bildiğim Semaver Kumpanya fanatikleri zaten izleyecektir, ancak henüz Kumpanya hayranı değilseniz siz de Kasım-Aralık programını inceleyin, mutlaka izleyin derim

İsmail Can Törtop