İlk Türkçe Tiyatro Oyunları

İlk Türkçe Tiyatro Oyunları

İlk Türkçe Oyunlar

Geleneksel Tiyatromuz doğmaca olduğundan bir yazılı metin söz konusu değildi İlk Türkçe oyun sarayın ısmarlaması üzerine 1859’da Şinasi tarafından yazılan Şair Evlenmesi’dir

Türkçe oyun yazılmasında veya Türkçe’ye yabancı oyunların çevrilmesinde katkısı olan bir kurum Doğu Dilleri Okulu’durBu okulda Fransız ve başka ülkelerden gelen gençlere Türkiye’deki elçiliklerde görevlendirilmek üzere Arapça, Farsça ve Türkçe öğretiliyordu Yabancı elçiliklerde çevirmen olarak kullanılan Ermeni, Yahudi ve Rumların çeşitli nedenlerle işe yaramadıkları görülünce bunlara tiyatro oyunu çevirileri işi verildi

Osmanlı Tiyatrosu’nun kuruluşunu ve sona erişini kesin olarak saptamak güçtür Bu kuruluştan ve sona erişten ne anladığımıza bağlıdır Osmanlı Tiyatrosu adı altında ilk Türkçe gösterimini verdiği yıl olan 1868’i benimsemek daha uygun gözüküyor

Osmanlı Tiyatrosu’na asıl gücünü veren 1870 yılında devletin tanıdığı tekel imtiyazıydı Nitekim bu imtiyazı aldığı yıldan başlayarak tiyatro hızlı bir gelişme göstermiştir; daha önemlisi Türk aydınları, yazarları ve devlet adamlarıyla sıkı ilşkisi bu yıldan sonra artmıştır

Sona erişe gelince burada da çeşitli tarihler düşünülebilir Eğer Osmanlı Tiyatrosu adına bağlı kalacak olursak, bu adı Güllü Agop’tan sonrada kullananlar olmuştur, öyle ki Meşrutiyet döneminde de adı Osmanlı Tiyatrosu olan topluluklar vardı On yıl için verilen tekelin işlerlik gücü 1880’den daha önce azalmıştı Buna karşı, Güllü Agop tekelin sona erdiği yılda da duyurularında imtiyaz sahibi olduğunu gösteren başlıkları kullanagelmiştir Güllü Agop’un bu sırada kurduğu topluluğun adı Asya kumpanyası idi

Kimi görüşe bakılırsa Gedikpaşa Tiyatrosu’nun yıktırılış yılı olan 1884 tarihi önemlidir Ancak bu yıl, başka bakımlardan önemli olmakla birlikte Osmanlı Tiyatrosu’nun sona erişi olarak kabul edilemez