Lozan Barış Konferansı (24 Temmuz 1923)

Türk Milleti İstiklal Savaşı’ndan büyük bir zaferle çıkmış ve sıra savaş hâlini hukuken sona erdirecek olan barış anlaşmasına gelmiştir Lozan Barış Konferansı 20 Kasım 1922’de çalışmalarına başlamış; ancak hiçbir ilerleme kaydedilmeden 4 Şubat 1923’te kesilmiştir

Antlaşmada öncelikle yeni Türk Devletinin sınırları tespit edilmiştir Buna göre; Yunanistan sınırı Meriç Nehri talvek hattından geçecek ve Karağaç Türkiye'de kalacak şekilde düzenlenmiştir Gökçeada, Bozcaada ve Tavşan adaları dışındaki Ege adaları Yunanistan’a bırakılacak; buna karşılık Midilli, Sakız, Sisam ve Nikarya adaları asker ve silahtan arındırılacaktır Suriye sınırı, 20 Ekim 1921’de Fransa ile TBMM Hükûmeti arasında imzalanan Ankara İtilafnamesi’nde kabul edilen sınır aynen benimsenecek şekilde düzenlenmiştir Türk-Irak sınırının belirlenmesi ise; dokuz ay içinde bir sonuca ulaştırılmak üzere, Türk-İngiliz ikili görüşmelerine bırakılmıştır
Ancak bu sistem uygulamada bir çok sakıncayı ortaya çıkarmış ve Türkiye değişen dünya şartları ışığında Boğazlarla ilgili hükümlerin yeniden gözden geçirilmesini istemiştir 20 Temmuz 1936’da imzalanan Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile Boğazlar Komisyonu ile askerden arındırılma tedbirleri kaldırılarak, Boğazların denetimi tamamen Türkiye’ye bırakılmıştır

“Azınlıkların Statüsü”nü düzenleyen bölümde; Türkiye'de yaşayan azınlıkların (gayrimüslimler) hukuken ve fiilen Türk uyruklu sayılacakları, Türkiye’de yaşayan Rumlarla Yunanistan’da yaşayan Türklerin karşılıklı olarak değiştirilecekleri, ancak İstanbul’da yaşayan Rumlarla Batı Trakya’da yaşayan Türklerin bu değişimin dışında tutulacakları belirtilmiştir
Sonuç olarak, Lozan Barış Antlaşması’yla yeni Türk Devleti’nin varlığı ve bağımsızlığı tüm dünya tarafından kabul edilmiştir

tskdan alıntıdır