Mikrop Öldürmede Kullanılan Kimyasallar

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-21-2012

Mikrop öldürmede kullanılan kimyasallar

Mikrop öldürmede kullanılan bir çok kimyasal madde olmasına rağmen en temel olan kimyasallar ; etilenoksit, aldehitler, alkoller, fenoller, halojenler, oksidan maddeler ve yüzey aktif maddelerdir

* Etilenoksit (C2H4O) yüksek reaksiyon gücüne ve penetrasyon yeteneğine sahip bir gazdır

Mukozaları tahrip ederek mikroorganizmaları öldürür

* Aldehitlerden bu konuda en meşhuru formaldehittir(HCHO)

Gazın sudaki %35’lik çözeltisi formalin adını alır

Geniş bir etki spekturumu vardır

Deriyle temas ettiği durumlarda tahriş edici etkisi vardır

Formaldehitin %0

5-5’lik çözeltisi yüzeylerin ve eşyaların dezenfeksiyonunda kullanılır

Etki mekanizması proteinleri denatüre etme mekanizmasından kaynaklanır

* Alkollerden dezenfeksiyon için en çok kullanılanlar etanol (%80), propanol (%60) ve izopropanol (%70) dür

Çok hızlı etkirler ve deriye iyi penetre olurlar bu sebeple cerrahi ve hijyenik deri ve el dezenfeksiyonu açısından önemlidirler

* Fenoller günümüzde artık daha çok organik gruplar veya halojenler (alkillenmiş, arillenmiş, halojenlenmiş) ilave edilmiş şekillerde kullanıllır

Etkileri organik maddeler varlığında çok az engellendiğinden genellikle çıkartıların dezenfeksiyonunda kullanılırlar

* Halojenlerden genellikle klor, iyot ve bunların türevleri dezenfeksiyon amaçlı kullanılır

Klor bir yandan, serbest amino gruplarına bağlanarak proteinleri denatüre eder; bir yandan da sulu çözeltilerde HCI ve ½ O2 ye parçalanan unterklorik asit (HOCI) güçlü oksidan etki gösterir

Klor içme suları ve havuzların dezenfeksiyonunda da kullanılır

En önemli iyot preparatlarıderi ve hafif yaraların dezenfeksiyonunda kullanılan iyot ve iyotkalinin alkoldeki çözeltileridir

* Ozon, hidrojenperoksit, potasyumpermanganat ve asetik asit dezenfeksiyon amaçllı kullanılan en yaygın oksidan maddelerdir

Çoğu mukozaların, derinin, yaraların dezenfeksiyonunda ılımlı antiseptik olarak kullanılır

Ozon aynı zamanda içme sularının dezenfeksiyonunda da kullanılır

* Yüzey aktif maddeler kapsamında aniyonik, katyonik, amfoter ve iyonik olmayan deterjanlar sayılabilir

Bunlar içinde özellikle katyonik ve amfoter olanlar etkilidir

Toksik etkilerinin az oluşu, kokusuz olmaları, temizleyici etkileri ve deriyi tahriş etmemeleri avantajdır

10-21-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Mikrop Öldürmede Kullanılan Kimyasallar Mikrop öldürmede kullanılan kimyasallar Mikrop öldürmede kullanılan bir çok kimyasal madde olmasına rağmen en temel olan kimyasallar ; etilenoksit, aldehitler, alkoller, fenoller, halojenler, oksidan maddeler ve yüzey aktif maddelerdir * Etilenoksit (C2H4O) yüksek reaksiyon gücüne ve penetrasyon yeteneğine sahip bir gazdırMukozaları tahrip ederek mikroorganizmaları öldürür * Aldehitlerden bu konuda en meşhuru formaldehittir(HCHO)Gazın sudaki %35’lik çözeltisi formalin adını alırGeniş bir etki spekturumu vardırDeriyle temas ettiği durumlarda tahriş edici etkisi vardırFormaldehitin %05-5’lik çözeltisi yüzeylerin ve eşyaların dezenfeksiyonunda kullanılırEtki mekanizması proteinleri denatüre etme mekanizmasından kaynaklanır * Alkollerden dezenfeksiyon için en çok kullanılanlar etanol (%80), propanol (%60) ve izopropanol (%70) dürÇok hızlı etkirler ve deriye iyi penetre olurlar bu sebeple cerrahi ve hijyenik deri ve el dezenfeksiyonu açısından önemlidirler * Fenoller günümüzde artık daha çok organik gruplar veya halojenler (alkillenmiş, arillenmiş, halojenlenmiş) ilave edilmiş şekillerde kullanıllırEtkileri organik maddeler varlığında çok az engellendiğinden genellikle çıkartıların dezenfeksiyonunda kullanılırlar * Halojenlerden genellikle klor, iyot ve bunların türevleri dezenfeksiyon amaçlı kullanılırKlor bir yandan, serbest amino gruplarına bağlanarak proteinleri denatüre eder; bir yandan da sulu çözeltilerde HCI ve ½ O2 ye parçalanan unterklorik asit (HOCI) güçlü oksidan etki gösterirKlor içme suları ve havuzların dezenfeksiyonunda da kullanılırEn önemli iyot preparatlarıderi ve hafif yaraların dezenfeksiyonunda kullanılan iyot ve iyotkalinin alkoldeki çözeltileridir * Ozon, hidrojenperoksit, potasyumpermanganat ve asetik asit dezenfeksiyon amaçllı kullanılan en yaygın oksidan maddelerdirÇoğu mukozaların, derinin, yaraların dezenfeksiyonunda ılımlı antiseptik olarak kullanılırOzon aynı zamanda içme sularının dezenfeksiyonunda da kullanılır * Yüzey aktif maddeler kapsamında aniyonik, katyonik, amfoter ve iyonik olmayan deterjanlar sayılabilirBunlar içinde özellikle katyonik ve amfoter olanlar etkilidirToksik etkilerinin az oluşu, kokusuz olmaları, temizleyici etkileri ve deriyi tahriş etmemeleri avantajdır