Meridyenler Ve Parallerin Özellikleri

Meridyenler Ve Parallerin Özellikleri

Meridyenler Ve Parallerin Özellikleri Nelerdir?

Meridyenler Ve Parallerin Hakkında Bilgi

Meridyenler Ve Paraller

Meridyenlerin Özellikleri

Bir kutuptan diğerine uzanan meridyenler de paraleller gibi sayısızdır Ancak pratikte her 1 dereceden bir yay geçtiği varsayılarak, 360 tane oldukları kabul edilmiştir

Birbirini izleyen 2 meridyen arasındaki uzaklık Ekvator üzerinde 111 km olarak kabul edilmiştir

Başlangıç meridyeni olarak Londra yakınlarındaki Greenwich kabul edilmiştir

Bir meridyenin, karşıt (anti) meridyeniyle arasında 180 meridyen fark vardır

Meridyen yayları eşit uzunluktadır Aralarındaki uzaklık Ekvator'dan kutuplara doğru azalır ve tüm meridyenle kutuplarda birleşir

Birbirini izleyen 2 meridyen arasındaki uzaklık; Ekvator üzerinde 111322 m (pratikte 111 km olarak kabul edilmiştir, 45 (Kuzey - Güney) paralellerinde 78850 m, 90 (Kuzey - Güney) paralellerinde ise 0 m'dir

Paralellerin Özellikleri :

Ekvator'a paralel uzanırlar

Çapları ve uzunlukları Ekvator'dan kutuplara doğru kısalır

Ekvator'dan kutuplara doğru sayısız paralel çizilebilir Ancak değerlendirme kolaylığı bakımından birer derece aralıklarla çizildikleri varsayılır

Paralellerin 90 tanesi Kuzey Yarım Küre'de, 90 tanesi Güney Yarım Küre'de bulunur

60 paraleller Dünya'nın küreselliğinden dolayı Ekvator'un yarısı uzunluğundadır

Birbirini izleyen 2 paralel arasındaki uzaklık her yerde yaklaşık 111 km'dir

UYARI : Dünya'nın geoid şekli nedeniyle 2 paralel arasındaki uzaklık Ekvator'dan kutuplara doğru artar Örneğin, Ekvator ile 10 (kuzey-güney) enlemleri arasındaki uzaklık 110596 m iken, 890-900 (kuzey-güney) enlemleri arasındaki uzaklık 110700 m'dir Ancak birbirini izleyen 2 paralel arasındaki uzaklık pratikte 111 km olarak kabul edilmiştir

Özel Paraleller

Bazı paralellerin yerleri, güneş ışınlarının yere değme açısına bağlı olarak doğa tarafından belirlenmiştir Bunlar :

Ekvator

Dönenceler

Kutup Daireleri

Kutup Noktaları

Ekvatorun Özellikleri

En uzun paraleldir

Güneşin önünden en hızlı geçen noktaların oluşturduğu paraleldir

Dünya'nın eksen çevresindeki dönüş hızı Ekvator'da yaklaşık 1670 km/saat'tir

Güneş ışınlarını 21 Mart ve 23 Eylül'de dik açıyla alır

Yıl boyunca sıcak olduğundan termik alçak basınç kuşağıdır

Yükseltici hava hareketleri görüldüğü için bol yağış alır

Gece ve gündüz süreleri yıl boyunca birbirine eşit ve 12'şer saattir

Dönencelerin Özellikleri

Yerleri, yer ekseninin eğikliğine bağlı olarak belirlenen Dönenceler, 23027' Kuzey ve Güney paralelleridir

Kuzey Yarım Küre'dekine Yengeç Dönencesi, Güney Yarım Küre'dekine Oğlak dönencesi denir

Orta kuşak ile Tropikal kuşağı birbirinden ayırırlar

Güneş ışınlarının düz zeminlere dik geldiği en son noktalardır

Yengeç Dönencesi 21 Haziran'da, Oğlak Dönencesi 21 Aralık'ta Güneş ışınlarını dik açı ile alır

Kutup Noktalarının Özellikleri

90 Kuzey ve Güney paralelleridir

Güneş ışınlarının düz zeminlere en dar açıyla geldiği yerlerdir

Sürekli soğuk olduğundan kutuplar ve çevresinde yıl boyunca termik yüksek basınç kuşakları oluşur

Aydınlanma çemberinin 21 mart ve 23 Eylül'de teğet geçtiği yerlerdir

Bir yıl içinde 6 ay sürekli gündüz, 6 ay sürekli gece yaşanır

Çizgisel hızın sıfır, yerçekiminin en fazla olduğu yerlerdir

Kutup Dairelerinin Özellikleri

Yerleri, yer ekseninin eğikliğine bağlı olarak belirlenen Kutup Daireleri, 66033' Kuzey ve Güney paralelleridir

Kutup kuşağı ile Orta kuşağı birbirinden ayırırlar

Aydınlanma çemberinin yıl içinde yer değiştirdiği ve 21 Haziran ile 21 Aralık'ta teğet geçtiği paralellerdir

21 Haziran'da Kuzey Kutup Dairesi'nde, 21 Aralık'ta Güney Kutup Dairesi'nde 24 saat gündüz yaşanır