Muhaseba Ders-7: Hesaplar

Ders-7: Hesaplar

100-KASA

Bu hesap, işletmenin elinde bulunan ulusal ve yabancı paraların TL karşılığının izlenmesi için kullanılır

İşleyişi:

Tahsil olunan para tutarları borç, ödemeler ve bankaya yatırılan para tutarları alacak kaydedilir Hesap daima borç bakiyesi verir veya sıfır olur Hiçbir şekilde alacak bakiyesi vermez

500- SERMAYE

İşletmeye tahsis edilen veya işletmenin ana sözleşmelerinde yer alan ve Ticaret Siciline tescil edilmiş bulunan sermaye tutarı bu hesapta yer alır Kayıtlı sermaye sistemlerine alınan ortaklıklarda çıkarılmış sermaye gösterilir Kayıtlı sermaye tavanı ayrıca dipnotlarda belirtilir

İşleyişi:

Taahhüt edilen sermaye tutarı bu hesaba alacak, ödenmemiş sermaye hesabına borç kaydedilir

102- BANKALAR

Bu hesap, işletmece yurtiçi ve yurtdışı banka ve benzeri finans kurumlarına yatırılan ve çekilen paraların izlenmesini kapsar

İşleyişi:

Bankalara para olarak veya hesaben yatırılan değerler borç, çekilen tutarlar ile üçüncü kişilerce tahsil edildiği anlaşılan çek ve ödeme emirleri alacak kaydedilir

120- ALICILAR

Bu hesap, işletmenin faaliyet konusunu oluşturan mal ve hizmet satışlarından kaynaklanan senetsiz alacaklarının izlenmesi için kullanılır

İşleyişi:

Senetsiz alacağın doğması ile bu hesaba borç tahsil edilmesi halinde (ödemeler, aktarmalar ve hesaben mahsuplar dahil) alacak kaydedilir

320 – SATICILAR

İşletmenin faaliyet konusu ile ilgili her türlü mal ve hizmet alımlarından kaynaklanan senetsiz borçların izlendiği hesaptır Ortaklar, ana kuruluş, iştirakler ve bağlı ortaklıklara olan senetsiz ticari borçların bilanço dipnotlarında gösterilmesi gerekir

İşleyişi:

Senetsiz borcun doğması ile bu hesapa alacak, ödenmesi halinde borç kaydedilir

TİCARİ MALLARLA İLGİLİ HESAPLAR

153- TİCARİ MALLAR

Herhangi bir değişikliğe tabi tutulmadan satmak amacı ile işletmeye alınan ticari mallar (emtia) ve benzeri kalemler bu hesapta yer alır

İşleyişi:

Satın alınan ticari mallar (emtia) maliyet bedeli ile bu hesaba borç, satılması veya herhangi bir nedenle ambardan çekilmesinde ise maliyet bedeli ile alacak kaydedilir

600- YURTİÇİ SATIŞLAR

Yurtiçindeki gerçek ve tüzel kişilere satılan mal ve hizmetler karşılığında alınan ya da tahakkuk ettirilen toplam değerlerin izlendiği hesaptır İhtiyaca göre bölümlere ayrılabilir

İşleyişi:

Satış gerçekleştiğinde hasılat tutarı bu hesaba alacak kaydedilir

601- YURTDIŞI SATIŞLAR

Yurtdışında satılan mal ve hizmetler karşılığında alınan ya da alınacak olan toplam değerlerin izlendiği hesaptır

İşleyişi:

Yurtiçi satışlarda olduğu gibidir

602- DİĞER GELİRLER

İşletmenin korunması, ihracatı teşvik ya da hükümet politikalarına uymak zorunluluğu karşısında oluşan işletmenin faaliyet hasılatındaki düşüklüğü veya faaliyet zararını gidermek için, sermaye katkısı niteliğinde olmayan, mali yardımlar (sübvansiyonlar), devletin bazı malları vergi, resim, harç ve benzeri yükümlülüklerinden istisna etmesi yoluyla yardımlar (vergi iadeleri) ve satış tarihindeki vade farkları, ihracatla ilgili fiyat istikrar destekleme primi vb hasılat kalemleri bu hesapta izlenir

İşleyişi:

Dönem içindeki faaliyetlerden doğan sübvansiyon, vergi iadesi, vade farkları (vb) tutarları saptanarak ilgili hesaba borç, bu hesaba ise alacak kaydedilir

610- SATIŞTAN İADELER (-)

Satılan malların iade edilen bölümünün fatura tutarlarını kapsar

İşleyişi:

Daha önce yapılan satışlar ile ilgili olarak ilgili hesaplara borç, brüt satışlardan ilgili hesaplara alacak kaydedilmiş bulunan malın fatura tutarı, malın kısmen ya da tamamen iade edilmesi durumuna göre, “610-Satıştan İadeler Hesabı”nın borcuna, buna karşılık ilgili hesaba alacak kaydedilir

611- SATIŞ İSKONTOLARI (-)

Satışla ilgili faturanın düzenlenip satışın gerçekleşmesinden sonra yapılan her türlü kasa ve miktar iskontoları bu hesapta yer alır

Kasa iskontosu, kredili satışlarda alıcının mal bedelini vadesinden önce ödemesi dolayısıyla, bu peşin ödeme karşılığında alıcıya belirli oranlarda indirim yapılmasıdır

Miktar iskontosu ise alıcının belli tutarlar üzerinde alışlarda bulunarak satıcının mal sürümüne katkıda bulunmasından dolayı kendisine belli oran ya da tutarlarda yapılan indirimdir

İşleyişi:

Uygulanan iskonto ilgili “Alacaklar” hesabına alacak kaydedilirken, “611- Satış İskontoları Hesabı”na borç kaydedilir

612- DİĞER İNDİRİMLER (-)

Satıcı tarafından, alıcı, hesabına, malın sevki sırasında ödenen giderler ifade eden ve satılan mallara ait olan sevk giderleri, satılan malların hatalı ve noksan olması ya da taşıma sırasında hasara uğramış olması nedeniyle, yapılması zorunlu indirimler ile satış vergileri, fonlar (KDV hariç) ve benzerleri bu kalemde gösterilir

Bu hesap ihtiyaca göre bölümlere ayrılabilir

İşleyişi:

Satılan mal ya da hizmet bedelinden yapılan indirim, hasılatla ilişkilendirilmeden “612- Diğer İndirimler Hesabı”na borç, ilgili hesaplara ise alacak kaydedilir

621- SATILAN TİCARİ MALLAR MALİYETİ (-)

Herhangi bir değişikliğe tabi olmadan satılmak amacıyla alınan ticari mallar (emtia) ve benzeri kalemlerin maliyetini kapsar