Tüketici Fiyatları Endeksi

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-21-2012

Tüketici fiyatları endeksi

Tüketici fiyatları endeksi ne anlama gelir

TÜFE (Açılımı: tüketici fiyatları endeksi) tipik bir tüketicinin satın aldığı belirli bir ürün ve hizmet grubunun fiyatlarındaki ortalama değişimleri gösteren bir ölçüttür

Yıllık enflasyon değerindeki değişimi ölçmek için kullanılır

TÜFE, İstatistik bilimindeki indeks sayılar ile hesaplanır

Belli bir yıl seçilir ve bu yıl temel yıl kabul edilir

Endeks değeri 100'dür

Bundan sonraki yıllar, yani cari yıllar enflasyon değerlerine göre değişkenlik gösterir ve temel alınan endekste oynamalar olur

Türkiye'de TÜFE verileri

YıllarOcakŞubatMartNisanMayısHaziranTemmuzAğus tosEylülEkimKasımAralıkYıllık
20031

531

960

990

960

08-0

190

161

350

921

270

439

47
20040

660

520

960

490

44-0

140

470

770

942

241

320

328

99
20050

550

020

260

710

920

10-0

570

851

021

791

400

427

47
20060

750

220

271

341

880

340

85-0

441

291

271

290

239

29
20071

000

430

921

210

50-0

24-0

730

021

031

811

950

228

12
20080

801

290

961

681

49-0

360

58-0

240

452

600

83-0

419

67
20090

29-0

341

100

020

640

110

25-0

300

392

411

270

536

37
20101

851

450

580

60-0,36-0,56-0,480,401,231,830,03-0,306

27

Yorumlanması

TÜFE'nin yorumlanabilmesi için temel bir dönemin ve karşılaştırılmak istenen dönemin belirlenmesi yeterlidir

Karşılaştırılan dönemler arasındaki toplam ya da fark, belirli bir gelire sahip olan bireyin satın alma gücünün azalıp azalmadığını gösterecektir

Örneğin; Ocak 2005 döneminde aylık 1000 TL gelire sahip olan bireyin satın alma gücü Nisan 2008 dönemine kadar (Nisan ayı hariç) %27

38 ( 7

47 -

55 + 9

29 + 8

12 +

80 + 1

29 +

96 ) oranında azalmıştır

Böylece Ocak 2005 yılında aylık 1000 TL gelire sahip olan bireyin Nisan 2008'deki reel geliri 726

2 (1000 - 273

8) TL'dir

Birey, Nisan 2008 döneminde 1000 TL gelire sahip olsa bile bu onun nominal (göstermelik) geliri olacaktır

Ocak 2005 döneminin hesaplamaya katılmamasının sebebi (hesaplamada -

55 yazılmasının sebebi) ise bu dönemin temel dönem olarak kabul edilmesidir

10-21-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Tüketici Fiyatları Endeksi Tüketici fiyatları endeksi Tüketici fiyatları endeksi ne anlama gelir TÜFE (Açılımı: tüketici fiyatları endeksi) tipik bir tüketicinin satın aldığı belirli bir ürün ve hizmet grubunun fiyatlarındaki ortalama değişimleri gösteren bir ölçüttür Yıllık enflasyon değerindeki değişimi ölçmek için kullanılır TÜFE, İstatistik bilimindeki indeks sayılar ile hesaplanır Belli bir yıl seçilir ve bu yıl temel yıl kabul edilir Endeks değeri 100'dür Bundan sonraki yıllar, yani cari yıllar enflasyon değerlerine göre değişkenlik gösterir ve temel alınan endekste oynamalar olur Türkiye'de TÜFE verileri YıllarOcakŞubatMartNisanMayısHaziranTemmuzAğus tosEylülEkimKasımAralıkYıllık 2003153196099096008-019016135092127043947 2004066052096049044-014047077094224132032899 2005055002026071092010-057085102179140042747 2006075022027134188034085-044129127129023929 2007100043092121050-024-073002103181195022812 2008080129096168149-036058-024045260083-041967 2009029-034110002064011025-030039241127053637 2010185145058060-0,36-0,56-0,480,401,231,830,03-0,30627 Yorumlanması TÜFE'nin yorumlanabilmesi için temel bir dönemin ve karşılaştırılmak istenen dönemin belirlenmesi yeterlidirKarşılaştırılan dönemler arasındaki toplam ya da fark, belirli bir gelire sahip olan bireyin satın alma gücünün azalıp azalmadığını gösterecektir Örneğin; Ocak 2005 döneminde aylık 1000 TL gelire sahip olan bireyin satın alma gücü Nisan 2008 dönemine kadar (Nisan ayı hariç) %2738 ( 747 - 55 + 929 + 812 + 80 + 129 + 96 ) oranında azalmıştır Böylece Ocak 2005 yılında aylık 1000 TL gelire sahip olan bireyin Nisan 2008'deki reel geliri 7262 (1000 - 2738) TL'dir Birey, Nisan 2008 döneminde 1000 TL gelire sahip olsa bile bu onun nominal (göstermelik) geliri olacaktır Ocak 2005 döneminin hesaplamaya katılmamasının sebebi (hesaplamada -55 yazılmasının sebebi) ise bu dönemin temel dönem olarak kabul edilmesidir