Ontoloji Nedir Ontoloji Hakkında Bilgi

Ontoloji Nedir Ontoloji Hakkında Bilgi

Felsefi anlamda var olan şey, ağaç ve ateş gibi canlı veya cansız bir madde de olabilir, düşünme ve sezme gibi ruhsal bir şey de Aynı şekilde varlık, inanç gibi manevi bir şey de olabilir Kısacası felsefe için varlık; fiziksel, zihinsel veya ruhsal olarak kabul görebilir

İşte bu varlık alanlarının barındırdığı varlıkların en temel ve kendilerine özgü yanlarını soruşturan inceleme ve düşünme biçimine, varlık felsefesi veya ontoloji denilmektedir Yani varlık felsefesi veya ontoloji; en genel anlamda var olan şeyleri, varlıkların temellerini ve varlıklar arasındaki esas bağları sorgulayan felsefe dalıdır

İsminden de anlaşılacağı üzere varlık felsefesinin konusu, varlıktır Varlık felsefesi bu bağlamda; varlık var mıdır, varlık varsa bu nasıl oluş biçimi nasıldır, varlık yalnızca fiziksel olarak mı vardır, maddi varlığın dışında tinsel varlıklar da var mıdır ve varlığın nitelikleri nelerdir gibi sorulara cevap aramaktadır? Felsefe bu sorgulamalarla, varlığı ve var olanla ilişkili olayları, bir bütün olarak açıklamaya çalışır Bu çalışmanın ulaşmak istediği sonuç, tüm varlık dünyasını yöneten ilkeleri bulmak ve açıklamaktır

Ontoloji Nedir Ontoloji Hakkında Bilgi



Ontoloji, bir bütün olarak varlığı ele alan ve varlığın en temel niteliklerini inceleyen bir felsefi disiplindir Metafiziğin bir dalı olarak geliştirilen ve metafizik yapısını değiştirmeksizin çeşitli anlamalarda kullanılan ontoloji deyimi, duyudışı ve özdeksiz bir varlık tasarımının temel yapısını, türlerini ve biçimlerini inceler

(1) Dsiplinin temel sorunu, “varlığın ne olduğu” dur Diğer ontolojik sorular ise şu şekilde sıralanabilir: Varlık nedir? Varoluş nedir? Fiziksel nesneler nelerdir? Bir fiziksel nesnenin var olduğu söylemini kanıtlamak mümkün müdür? Bir nesnenin özellikleri veya ilişkileri nedir ve bunlar nesneyle nasıl ilişkilidir? Var oluş bir özellik midir? Bir nesne ne zaman yok olur, ne zaman değişir?

(2) Ontoloji terimi ilk kez 17 yüzyılda kullanılmakla birlikte, felsefi bir yaklaşım olarak ele alınması eski Yunan’a, özellikle Aristoteles’e değin iner

(3) Varlığın ne olduğuna ilişkin temel ontolojik soruna, örneğin Thales “su”, Heraklitos “ateş”, Pythagaros “sayı”, Anaximenes “soluk”, Anaximandros “sınırı olmayan “, Demokritos “atom”, eflatun “idea”,Aristoteles “yetkin varlık”,Descartes “Tanrı”,Hobbes “madde”, Spinoza “Tanrı ya da doğa”,Leibniz “monat”, Hegel “geist”, Marx “madde, maddedeki değişme ve çelişki”,Dewey “değişme”, Satre “insan” olarak yanıtlar

(4) Aristoteles, Ta physike (metafizik) adıyla derlenen metninde işlediği ve “ilk felsefe” adını verdiği disiplin için, “varlığı varlık olarak ele almak” deyimini kullanmıştır

(5) Ama Platon’un idea öğretisi ya da Sokrates öncesi filozofların “arkhe” (öz) arayışları ontoloji alanında ilk bilgisel çabalar sayılabilir

(6) Orta çağda Aquino’lu Thomas Aristoteles’in çalışmasından yararlanarak Tanrı’nın varlığını savını temellendirmek için Aristoteles’in bu çalışmasını “Tanrı’nın yarattığı varlıkların bilgisi” olarak tanımlamıştır Thomas, Katolik dogmalarına felsefi bir temel bulabilmek için bu Aristotelesçi felsefeden yararlanmıştır

(7) Böylece Ortaçağda ve Yeniçağda metafizik terimi, ontolojinin ele aldığı alana ilişkin kullanılmaya başlanmıştır Bu arada, yeniçağ biliminin gelişmesine koşut olarak gittikçe olumsuz bir içerik kazanan metafizik terimine, bilimdışı, anlaşılmaz konularda düşünmek gibi bir anlam yüklenmiştir

(8) 17 yüzyılda Alman düşünürü Wolf, ontolojiyi “temel ilkeler bilimi” olarak tanımlamış ve ontolojiyi duyu dışı özdeksiz bir varlık tasarımının temel yapısını, türlerini ve biçimlerini inceleyen bir disiplin olarak ele almıştır

(9) Çağdaş ontolojici Hartmann’a göre ontolojinin öteki bilimlerden başkalığı, öteki bilim dalarının bir iş bölümü anlayışı içinde var olanı çeşitli alanlara bölerek sadece o belli alanlarda araştırmalarına karşın, ontolojinin var olanı bütünlüğü içinde ele almasıdır Örneğin astronomi gök varlıklarını, jeoloji madensel varlıkları, botanik bitkisel varlıkları, fizyoloji insansal varlıkları incelediği halde ontoloji bütünüyle varlığın varoluş ilkelerini inceler

(10) Tarihsel süreçte Kant, Schelling ve Hegel gibi büyük Alman idealistleri ontolojiye karşı çıkmışlar, “ontoloji”nin yerine Kant “deneyüstü felsefe”yi, Schelling “aşkın düşünceciliği”, Hegel “mantık”ı önermiştir

(11) Bu düşünürlerden sonra saf felsefe olarak ontolojik ya da metafizik yaklaşım bir yandan gözden düşerken, bir yandan da daha temelli bir biçimde ele alınmaya ve işlenmeye başlanmıştır 20 yüzyılda özellikle Martin Hiedeger gibi varoluşçular ve fenomenolejistler arasında ontoloji ve ontolojik düşünce, tekrar önem kazanmıştır