Avangard Nedir , Avangard Hakkında Genel Bilgi

Avangard Nedir?

Avangard’ın sözlük anlamı şöyle belirtilmiştir: “(fr avant-garde) Öncülük eden kimse, düşünce ya da sanat akımı için kullanılır”1 Clement Greenberg’e göre “batılı burjuva toplumu şimdiye dek duyulmamış bir şey üretmiştir: öncü (avangard) kültür Daha yüksek bir tarih bilinci –daha doğrusu, tarihsel bir eleştiri diyebileceğimiz yeni bir tür toplum eleştirisi yaratmıştır bunu”2 Bu tanımların ışığında Avangard’ın ne olduğunun tam olarak anlaşılması için, tarihsel süreç içindeki anlamlarına ve nasıl geliştiğine bakılmalıdır

“Avangard bir askerlik terimi: Bir ordunun birliğin öncü kolu 1830-1840’ların ütopyalar döneminde siyaset diline giriyor ve köklü dönüşümlerin bayraktarları anlamında kullanılıyor”3 O dönemlerde, dönemin sanatçıları tarafından modernliğin fikir hayatı kurulur Sosyalist ütopyalar, insanlığın sanat alemine ulaşacağını vaat eder Bu aleme yolculuğun, yine sanatın kılavuzluğunda yapılması umulur; yani sanat hem araç, hem amaçtır “‘Avangard’ terimi, toplumsal tasarının gerçekleşmesinde sanata verilen öncü rolü ifade etmek üzere ilk kez ütopyacı sosyalist Saint-Simon’un cemaatinde kullanılır”4 Saint-Simon’un bilim adamlarına ve cemaatlere seslenişi şöyledir: “Sizlerin avangardı biz sanatçılarız… en etkilisi ve hızlısı sanatın gücüdür: İnsanlar arasında yeni fikirler yaymak istediğimizde, onları biz tuvale veya mermere nakşederiz… Toplum üzerinde yapıcı bir iktidara sahip olmak, gerçek bir rahiplik görevi yürütmek ve sağlam adımlarla zihnin bütün meleklerinin önüne düşmek: İşte sanatın muhteşem kaderi”5On yıl kadar sonra Laverdant, “sanatın misyonu ve sanatçıların rolü”nü aynı başlıklı yazısında şöyle tanımlar: “ Toplumun ifadesi olan sanat,bize en ileri toplumsal eğilimleri bildirir; yol gösterir, bilinmeyeni ifşa eder Dolayısıyla sanatın öncülük misyonunu yerine getirip getirmediğini, sanatçının gerçekten avangard olup olmadığını bilmek için, insanlığın nereye gittiğini, insan soyunun ne menem bir yazgısı olduğunu kavramak gerekir”6

1848’de Paris’te yaşanan şiddetle birlikte sanatın sosyal bir işlev üstlenemeyeceği düşünülür Ancak 1871 “Paris Komünü sırasında Rimbaud’nun kehanet hakkında geliştirdiği düşünce ile birlikte sanatın sosyal bir işlev üstlenmesi yeniden gündeme gelecektir”7 Bunun ardından Bakunin, 1878’de İsviçre’de çıkardığı politik ajitasyon dergisine L’Avant-garde adını verir8

1848’deki olaylardan sonra sanat, bilim ve siyaset söylemlerinden, popüler kültürden kendini uzak tutmaya başlar Burjuva zihniyetine düşman olur “ İyi, doğru, güzel artık onun sorunu değildir, aksine, metropolün kötü, sahte, çirkin temsilleri üzerinden ‘karşı-estetik’ inşa edilir İlerlemenin öncülüğü gibisinden avant misyonlara itiraz etmekle kalmaz, egemen ‘ilerleme’ dogmasıyla alay eder; vahşi olanı, primitif olanı yüceltir”9 Sanat artık herhangi bir hakikatı temsil etmez, kendini temsil eder Biçim, onun içeriği olur Bu da modernleşmeyle birlikte kurduğu kendi modernizmidir Sanat artık hayattan kopmuştur ve kendine özgüdür Tüm aykırılığıyla Avangard işte budur

Kaynakça:

1- Büyük Larousse (İstanbul: Gelişim Yayınları, 1986), cilt 2, s 1029

2- Mehmet Yılmaz, Sanatın Felsefesi Felsefenin Sanatı (Ankara: Ütopya Yayınevi, 2004),

s 246

3- Peter Bürger, Avangard Kuramı (İstanbul: İletişim Yayınları, 2003), s 10

4- Bürger, Avangard Kuramı s 11

5- Linda Nochlin, The Politics of Vision ( New York: Harper & Row, 1989) s 2

6- Age, s 2

7- Peter Bürger, “Avant-Garde”, Encyclopedia of Aesthetics ( New York: Oxford University Press,1998), cilt 1, s 186

8- Renato Poggioli, The Theory of the Avant-Garde, çev G Fitzgerald (Cambridge, Ma: Belknap Press of Harvard University Pres, 1984) sxiii

9- Bürger, Avangard Kuramı s 13

Not: Avangard araştırma yazısı bana aittir