|
|
Konu Araçları |
biyografisi, kâthe, kimdir, kollwitz |
Kathe Kollwitz Kimdir - Kathe Kollwitz Biyografisi |
10-21-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Kathe Kollwitz Kimdir - Kathe Kollwitz BiyografisiKathe Kollwitz Kimdir - Kathe Kollwitz Biyografisi Kathe Kollwitz -Kathe Kollwitz Kimdir - Kathe Kollwitz Biyografisi DÖNEMİNDEKİ ÖNEMLİ OLAYLAR (1867-1945) 1696 Berlin'de (salt erkekler için bir Sanat Akademisi kurulur 1844 Schlesien'de dokuma işçileri ayaklanır 1889 Berlin'de Freie Bühne (Özgür Tiyatro) topluluğu kurulur Sahnelenen ilk oyun, Gerhart Hauptmann'ın Güneş Doğmadan Önce'sidir 1893 Hauptmann'ın Weber (Dokuma İşçileri) Özgür Tiyatro'da sahnelenir 1895 Kathe Kollwitz Dokuma İşçilerinin Ayaklanması konulu resim dizisine başlar (6 gravür) 1901 Karl Fischer "Göçmen Kuşlar Gençlik Hareketini" kurar 1914 Birinci Dünya Savaşı başlar 1918 Savaşın bitiminden kısa bir zaman önce ozan Richard Denmel SPD organı Vorwats'de "Dayanın!" çağrısında bulunur 1918 Açık bir mektupla Kâthe Kollwitz, Dehmel'i "Artık kimse savaşta ölmemeli!" diye yanıtlar 1919 Richard Dehmel İnsanlık ve Halk Arasında adlı savaş günlüğünü yayınlar 1919 Kathe Kollwitz savaşta şehit düşen oğlunun anısına ölü evinde verilecek ziyafet yemeği tablosu için çalışmalara başlar 1932 Kathe Kollwitz'in de üyesi olduğu uluslararası bir kadın komitesi, savaşa karşı uluslararası bir kongre hazırlığı yapar 1932 Ağu Amsterdam'da savaş karşıtı kongre toplanır 1943 Berlin'e ilk hava saldırısında Kathe Kollwitz'in evi, baskıları ve kalıpları harap olur "İNSANLARIN BÖYLESİNE ÇARESİZ VE YARDIMA MUHTAÇ OLDUĞU BİR ZAMANDA ETKİN OLMAK İSTİYORUM" "Loş çocuk odasında yatağımda yatıyorum Annem yandaki odada masada oturmuş, okuma lambasının altında kitap okuyor Yarı açık kapı aralığından sadece sırtını görüyorum Çocuk odasının köşesinde büyük bir gemi halatı rodası Bu halat yavaş yavaş genişlemeye, açılmaya ve sessizce tüm odayı kaplamaya başlıyor Anneme seslenmek istiyorum fakat seslenemiyorum Gri halat her şeyi kaplıyor" Sanatçı Kathe Kollwitz gençlik yıllarına dönüp baktığında, "Bir kâbus En kötüsü aklımdan hiç çıkmayışı," der Ergenlik döneminde geceleri gördüğü kâbuslar ona eziyet eder Gündüzleri de birdenbire sınırsız bir korku hissine kapılır, "Sürekli, sanki havasız bir odadaymışım, ya da batıyor veya küçülüyormuşum hissine kapılıyordum" Bunlar gelişme yıllarındaki bir kız için tipik durumlar mıdır? Yoksa Kâthe'nin bir hastalığı mı vardır? Anne ve babası büyük kaygı içindedirler Kathe Kollwitz, anlattığına göre bu rahatsızlığı 20-21 yaşlarına kadar çekmiştir Kâthe'nin gençliği Köningsberg'de geçer İki ablası vardır: Konrad ve Julie Bir de küçük kız kardeşi Lise Esasen hukukçu olan babası, sosyal demokrat inancı yüzünden fakülteyi bitirmesine rağmen yaşamını değiştirip duvarcı ustası olarak çalışmaya başlamıştır Kathe ve kardeşleri o zamanın anlayışına göre çok serbest yetiştirilir Bir örnek: On iki yaşındaki Kathe komşunun oğlu Otto'ya âşık olur Öpüşmek için bodrumda buluşurlar "Öpüşmek çocuksu ve zevkliydiSadece bir kez öpüşülüyordu ve biz buna serinleme diyorduk" Bu tür serinlemeleri öğrenen anne ve babası hiç ses çıkarmazlar Âşık Kathe sol bileğine "O" harfi çizer, yara kabuk bağlayınca yeniden kazır Anılarında şunları aktarır: "Bu ilk aşkımdan başlamak üzere hep âşık oldum Kronik bir durumdu Bazen hafif bir fon müziği gibi, bazen de ******li Aralarında sevdiğim kadınlar da vardı Biseksüel ilişkinin sanatsal etkinlik açısından gerekli olduğunu da sanıyorum" Daha on üç yaşındayken sanatçı yönünün gelişeceği bellidir Babası Königsberg'de bir bakır işlemecisinin yanında ders aldırır ona Gerçi en yetenekli çocuğunun sadece bir kız olmasından üzgündür ama, gene de bir sanatçı olarak yetişmesini ister "Güzel bir kız olmadığım için, gönül işlerinin bana pek engel olamayacağını düşünüyordu babam," der Kathe Kollwitz Fakat babası yanılır Kızı Kathe on sekiz yaşında erkek kardeşinin arkadaşı olan tıp öğrencisi Karl Kollwitz ile nişanlanır Buna rağmen eğitiminden vazgeçmeyi düşünmez 1884'te annesi ve kız kardeşi Lise ile yaptığı bir seyahat, genç kızda büyük etkiler bırakır Münih'te eski Pinakothek'ı (resim galerisi) gezerBerlin'de Gerhart Hauptmann ile tanışır Onunla ilk karşılaşmasından hayranlıkla söz eder, "Büyük odada üzerinde güller duran uzun bir masa vardı Hepimizin başında güllerden yapılmış taç vardı Şarap içildi Hauptmann, Jul Sezar kitabından okuyordu Gençlik hali işte, hepimiz kaptırmıştık kendimizi Yavaş yavaş önüne geçilemeyecek harika bir yaşamın kapısı açılıyordu önümde" Ve Gerhart Hauptmann bu genç kızı şöyle hatırlayacaktır: "Üstünde çiğ damlalarıyla taze bir gül gibi Sevimli, akıllı, sanatçı yönünü hiç belli etmeyen alçakgönüllü bir kızdı" Genç Kathe'ye sanatçı yeteneklerinden söz ettirmeyen sadece alçakgönüllülüğü değildir Sanat akademilerinin kadınlara kapalı olduğu ve sanat tarihinin sadece erkek isimlerini tanıdığı bir dönemde, bir genç kız kendisini geleceğin sanatçısı olarak tanıtacak olsa, büyük bir olasılıkla insanlar buna gülecekti 1885 kışında Kathe'nin babası kızım Berlin'e yollar Erkek kardeşi Konrad da bu kentte öğrenim görmektedir İsviçreli ressam Karl Stauffer-Bern'in atölyesinde ders alır Max Klinger'in gravürlerini görür ve hayran kalır Genç sanat öğrencisi Berlin'deki yaşama hayrandır Erkek kardeşi Konrad sayesinde sadece Hauptmann çiftini tanımakla kalmaz Diğer "natüralistler"le de tanışır ve Zola, Ibsen, Dostoyevski, Tolstoy'u okur Yeniden eve, Königsberg'e döner, resim yapmaya başlar: Portreler; liman işçileri, yoksul "insan" çevresi 1888-89 kış dönemini Münih'te geçirir Burada da kadınlar sanat okullarına alınmamakta, özel bir atölyede eğitilmektedir Kathe'nin Münihli öğretmeni Ludwig Herterich empresyonist ekoldendir Sanat öğrencisi Kathe birçok ilişki kurar "Kadın Ressamların Özgür Tonu" grubuyla birlikte Schwabing semtini baştan başa dolaşır ve gördükleri hoşuna gider Fakat kendi gelişimi için Berlin'in daha önemli olduğunu hissetmektedir Bu arada Berlin'de Özgür Tiyatro kurulmuştur ve ilk oyun olan Gerhart Hauptmann'ın Güneş Doğmadan Önce adlı eserinin galası büyük ilgi görmüştür Kathe'nin erkek kardeşi Berlin'de Vorwarts'in yazı işlerine girmiş, nişanlısı Karl Kollwitz de bir firmanın doktoru olarak Berlin'e yerleşmiştir Kathe 1890'da tekrar Königsberg'deki evindedir Ressamlıktan kopup grafikçiliğe geçeceğini bilmektedir Fakat zamana ihtiyacı vardırBabasının, kendisinin ilerleyeceğine inanmadığını ilk kez hayretle öğrenir, "Öğrencilik dönemimi çabucak tamamlamamı, sergiler açıp başarılı olmamı bekliyordu" Babasının eleştirdiği bir nokta daha vardır: "Babam benim iki mesleği birleştirmek istememe de kuşkuyla bakıyordu: Sanatçılık ile burjuva evliliği" Kathe ve Karl Kollwitz 1891 Haziran'ında evlenirler Evlilik yaşamına geçişinde düş kırıklığına uğramış olan babası ona, "Artık seçimini yaptın İki işi birden yapamazsın Onun için, seçtiğin işi tam olarak yap!" der Fakat Kathe ikisini de istemektedir: Evin kadını ve sanatçı olmayı Başaracak mıdır bunu? 1892'de oğlu Hans dünyaya gelir, 1896'da ikinci oğlu Peter Kocası Berlin'in kuzeyinde tipik bir işçi semtinde tüm zamanını alan bir muayenehane açar Kathe Kollwitz, "Bir doktor eşi, ancak günlük işlerinden sonra resim yapmaya fırsat bulan iki erkek çocuk anası"dır Bu tür ya da benzer betimlemeleri onun biyografilerinde görürüz Peki ya Kathe'nin kendisi nasıl yaşamaktadır? Güncesinde yazdıklarından, eş ve anne olarak, kendi ifadesiyle, "Bir yandan da sanatçılığını korumak" amacı yüzünden hangi zorluklarla karşılaştığı görülebilir Örneğin kocası Karl'ın zaman zaman şöyle söylediğini belirtir: "Kocam benim ona değer vermediğimi, saygı duymadığımı söylüyor" (1913) Bir yıl önce de şöyle bir not almıştır: "Kendimi Karl'dan ve oğlanlardan tamamen kopmuş hissediyordum Onlara bağlılığım azalmıştı Sonra bir zaman geldi onlara bağlılığım bir kuluçka tavuğununkine benzedi Kendimi hep onlara adadım, onlar için acı çektim" Genç anne olarak -oğlu Hans o sırada dokuz aylıktır- 1893 Şubat'ında Berlin'deki bir olayı "çalışmamda dönüm noktası" olarak adlandırır "Hauptmann'ın Dokuma İşçilerinin Özgür Tiyatro'da galası vardı Tiyatro biletimi bana kim getirdi bilmiyorum Kocam işi nedeniyle gelemedi, ama ben oradaydım Büyük bir sevinç ve ilgi içindeydim Oyundan çok etkilenmiştim" Dokuma işçilerinin ayaklanması bundan sonraki yıllarda çalışmalarının konusunu oluşturur Bunun sonucunda da Berlin'deki büyük bir sanat eserleri sergisinde gravür ve taş baskı resimleri, 1889'da sansasyonel başarı getirir sanatçıya |
Kathe Kollwitz Kimdir - Kathe Kollwitz Biyografisi |
10-21-2012 | #2 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Kathe Kollwitz Kimdir - Kathe Kollwitz BiyografisiGerçi 1898 baharında ölen babası sergiyi göremeyecektir, fakat Kathe Kollwitz resimlerini ölümünden kısa bir süre önce ona gösterdiğini ve babasının konuşamasa da çok sevindiğini hoşnutlukla anlatır İmparator II Wilhelm'in kadın uyruğunun bu resimlerini gördüğünde aynı şekilde sevindiği söylenemez, sanatçıya "kaldırım sanatçısı" der ve sergi yönetiminin Kathe'ye verilmesini istediği madalyayı vermeyi reddeder İmparatoriçe Auguste Victoria da, Kathe'nin resimlerini "itici" bulmuştur Düşmanları ve eleştirmenler tarafından genellikle "kaba", utanmaz, itici olarak nitelenir çalışmaları; sadece imparatorluk döneminde değil, onlarca yıl sonraki III Reich döneminde de Kathe Kollwitz 1922 Kasım'ında güncesine yazdığı notlarda sanatı nasıl anladığını ve sanatsal yaşamında görevinin ne olduğunu anlatır"Sanatımın 'amaçları' olduğunu kabul ediyorum Ben insanların böylesine çaresiz ve yardıma muhtaç olduğu bir zamanda etkili olmak istiyorum Yardım etme ve etki yapma isteğinin sorumluluğunu hissedenler çok, fakat benim yolum açık ve aydınlıkken, başkaları anlaşılmaz bir yol izliyorlar" Acı, savaşlar, ölüm ve kurbanlar -bir sonraki Köylü Savaşı dizisinin ana motiflerini oluşturur 190)7'de İtalya'da bir yıl geçirir Köylü savaşı için kendisine "Villa Romana" Ödülü verilmiştir Bazı düşmanları olmasına rağmen, artık benimsenmiş bir sanatçı ve her genç kadının arzuladığı gibi, aynı zamanda mutlu bir annedir Küçük oğlu Peter en sevdiği çocuğudur Erken yaşlarda resim yapmaya başladığından bahisle, "Çizgimi sürdürüyor," diye gururlanır Peter gençlik hareketine ve aynı zamanda Göçmen Kuşlar'a mensuptur; böylece hayal gücü sahibi bir çocuk isteyen annesinin beklentilerini yerine getirir Evet, Peter hayalcidir Ve onunla birlikte sayısız yaşıtları da hayallere kaptırmışlardır kendilerini 1914'te Birinci Dünya Savaşı patladığında hepsi çiçeklerle süslenip kilisenin takdisiyle savaşa giderler Kathe Kollwitz günlüğünde psikolojik tansiyonun olağanüstü yükseltildiği bu dönemde, iki oğlunu da etkileyen "kitlesel sarhoşluğu" betimler "Oğullarım böyle bir çılgınlığa katılmayacaklar," der Eylül 1914'te Fakat, oğulları da katılmıştır 1914 Ekim'inde oğlu Peter gönüllü olarak savaşa gittiği günden birkaç gün önce şöyle not alır: "Sanki göbeği bir daha kesiliyordu çocuğun; ilkinde doğumda, şimdi ise ölümde" "Oğlum top seslerini duyduklarını yazıyor," tümcesi, 24 Ekim'de oğlu Peter Kollwitz hakkında günlüğüne yazdığı notlar arasında yer alır Aynı gün oğlu ölmüştür Flanders'de ilk cepheye sürülüşünde "şehit düşmüş"tür Daha on sekizine bile girmeden "İnsanın beynini yakan bir çılgınlık" uğruna bu "anlamsız kurbanı", Kathe Kollwitz hayatının sonuna kadar unutamaz Sanatçı olarak durmadan bu konuyla uğraşacaktır (Savaş konulu resim dizisi, "Bir daha asla savaş yok!" pankartı ve nihayet oğlunun anısına yaptığı bir anıt ile) Yıllarca güncesindeki notlarında kendisini suçlayarak acı çekecektir Niçin oğlunun bu adımı atmasına engel olamamıştır? Durmadan savaşın nedenini düşünüp durur İnsanları, kaçınılmaz bir alın yazısı olarak etkisine alan bu felaketi reddeder "Vatan görevi" konusunda kuşkuları vardır Güncesinde şöyle der: "Keşke bu korkunç aldatmaca olmasaydı Peter ve diğer milyonlarca genç, hepsi aldatıldı" Arkadaşlarından biri olan Lily Braun'un 17 yaşındaki oğlu Otto'yu gururla savaşa nasıl gönderdiğine tanık olur "Otto yaşıyor Eğer şehit düşseydi acaba ne düşünürdü?" diye sorar Kathe Kollwitz kendi kendine, Lily Braun 1916'da öldüğünde Otto da savaşın bitmesinden kısa bir süre önce "şehit düşer" Annesi, Kathe Kollwitz'in çektiği acıları duymayacaktır Ayrıca büyük oğlu Hans da annesinin pasifizminden etkilenmemiştir "Ancak savaşa gittikten sonra bir şeyler başarabilirim," der annesine Hans Kollwitz savaştan canlı dönecektir Babası gibi doktor olacak, Peter adındaki oğlu ise, 1942'de, 1914'te ölen kardeşi gibi "şehit" düşecektir Savaş, kadının boyun eğmesi gereken bir doğa yasası mıdır? "Hayır," der Kathe Kollwitz, "pasifizm sırtüstü yatıp bakmak değildir, tam tersi bir iştir, zor bir iş" 1918'de savaşın bitmesinden kısa bir zaman önce fikirlerini kamuoyuna ilk kez yazılı olarak açıklar Oğlu Peter'in ölümünün tam dördüncü gününde, ozan Richard Dehmel SPD yayın organı Vorwarts'de halkı dayanmaya çağırdığı Tek Kurtuluş başlıklı bir deneme yayınlar 30 Ekim 1918'de aynı organda çıkan açık bir mektupta Kathe Kollwitz ona cevap verir "Richard Dehmel'e yanıt: "Richard Dehmel 22 Ekim'de Vorwarts'de Tek Kurtuluş başlıklı bir çağrı yayınlıyor Savaşabilecek erkekleri gönüllü olmaya çağırıyor En yüksek savunma merciinin bir çağrısına uyarak, diyor, "korkak"ların bir kenara ayrılmasından sonra küçük ama o derece seçkin, ölmeye hazır bir sürü erkek devreye girecek ve Almanya'nın şerefi bunlarla kurtulacakmış "Burada Richar Dehmel'e karşı çıkıyorum Onun gibi ben de böyle bir şeref çağrısına seçkin bir grubun karşılık vereceğini tahmin ediyorumVe bunların 1914 sonbaharında olduğu gibi, genelde gene Alman gençliğinden oluşacağını da Büyük bir ihtimalle bu kurbanlıklar gerçekten kurban edilecekler ve bu dört yıl boyunca her gün dökülen kanlardan sonra Almanya yine kana bulanacaktır Dehmel'in kendi mantığına göre, bundan sonra, ülkede kalacak olan artık Almanya'nın çekirdek gücü olmayacak, çünkü bu güç savaş meydanlarında eriyip gitmiş olacaktır Fakat bence böyle bir kayıp Almanya için tüm vilayetlerin kaybından daha kötü ve yeri doldurulmaz olacaktır "Bu dört yıl içinde çok şeyler öğrenildi Şeref kavramı bakımından da Almanya'nın şerefi, öz gücünü yenilgiden korumak, onu önünde duran büyük işi kararlı olarak yapmaya yönlendirmektir "Yeterince insan öldü! Artık kimse şehit olmamalı! Richard Dehmel'e karşı oluşumun nedenini, daha büyük birinin (J W von Goethe kastedilmektedir) söylediği şu sözlerle açıklıyorum: Ekilecek tohumluklar, öğütülmemeli" Bu, Kathe Kollwitz'in kamuoyu önüne yazılı metinle ilk çıkışıdır Fakat kendi deyimiyle barış propagandasını hayatının sonuna kadar sürdürür 1919'da Prusya Güzel Sanatlar Akademisi'ne üye olur ve profesör unvanını alır 1933'te bu akademiden çıkarılarak konferans vermesi, sergi açması yasaklanır Kendisi için en önemli olan çalışmasını 1931'de tamamlar: Oğlu Peter için Ebeveynler adlı uyarı anıtı Bu tablo Peter'in gömülü olduğu Roggefelde'deki (Flanders) askeri mezarlığına yerleştirilir Daha önce Matemdeki Ebeveynler adlı eser Berlin Ulusal Galerisi'nde gösterilir "Birçok insan onu gördü ve çok etkilendi," diye yazar Kathe 1932'de güncesine; "Heykeller bir hafta daha sergilensin Etkili oluyor" Kathe Kollwitz hakkında sanat kitaplarında ve biyografilerde bu uyarı anıtının figürlerinin nasıl etki yaptığına ilişkin parlak anlatımlar bulunur Kathe Kollwitz kocası ile birlikte bunu şöyle algılar: "Figürlerden Peter'in mezarına gittik; her şey canlıydı, tamamen hissediliyordu Ben kadının önünde duruyordum Onun -kendimin- yüzüne baktım, ağlayarak yanaklarını okşadım Karl hemen arkamda duruyordu -farkında değildim Fısıldadığını duydum: Evet, evet" Kathe Kollwitz'in anne figürü Ulusal Galeri'den ihraç edildiğinde "Völkischen Beobachter" (Halkın Gözlemcisi) adlı gazete, "Bir Alman annesi ona benzemiyor çok şükür!" diye yazar 1936 yılında Açık, iyimser, özveriye hazır Yüzyılımızın otuzlu yıllarında "Bir Alman Annesi" böyle olmalıydı Kollwitz gene bu örneğe uymamaktır "Pislik Ressamı" diye nitelenir (bir keresinde de kaldırım ressamı denmemiş miydi?) Berlin'i terk etmek zorunda kalır Dairesi bombalarla yıkılırBaskıları ve kalıpları yok olur Dresden yakınlarında Moritzburg av sarayının bir yan binasına sığınır Torunlarından Jutta Kollwitz, 22 Nisan 1945'te ölümüne kadar yanında kalır Jutta, büyükannesinin ölümünden hemen önce şöyle söylediğini anlatır: "Günün birinde yeni bir ideal ortaya çıkacak ve tüm savaşlar sona erecek Bu inançla ölüyorum Belki zorlu bir uğraş olacak ama başarılacak" Kendisini "eski bir düşman" olarak tanımlayan biri, Belçika askeri mezarlığı Vladsloo Praedbosch'un ziyaretçi defterine (Kathe Kollwitz'in Ebeveyn Figürleri bugün buradadır) bozuk bir Almanca ile şunları yazmıştır: "Tanrı seni takdis etsin, Kathe Ve tüm çocuklarını da Senin istediğin yolda devam ediyoruz" |
|