Gazaltı Kaynakçılığı Mesleği

Gazaltı Kaynakçılığı

TANIM
Gazaltı kaynakçısı, mesleğin gerektirdiği özel kaynak-araç gereçleri kullanarak demir, çelik ve diğer metallerin kesim, dolgu, montaj ve birleştirme işlemlerini yapan kişidir

GÖREVLER
-Çalışma alanını işe hazırlar,
-Koruyucu gaz/plazma gazını cihaza bağlar, kaynak telini temin eder,işle ilgili rapor tutar,
-Gazaltı kaynağı için ön hazırlık yapar (Soğutma sıvı seviyesi, devri daimini ve tel sürme makaralarını kontrol etmek vb)
-Kaynak teline uygun değişiklikleri yapar (tel sürme makarası, spiral vb) ,
-Gazaltı kaynağı yapar, akım üretecini çalıştırıp arkı başlatır, kaynak ark kararlılığını gözlem altında tutar, kaynak pasolar arası sıcaklığını kontrol eder, pasolar arasında iş parçasının temizliğini yapar, pasolar arasında torç temizliğini yapar,
-Kaynak dikişini gözle kontrol eder, kaynak dikiş yüksekliğini kontrol eder, kaynak hatalarını giderir, iş parçasının temizliğini yapar, kaynak avadanlıklarını toplar, kaynaklanmış iş parçasının bir sonraki istasyona gitmesini sağlar, artan kaynak telini ambara iade eder, kaynak istasyonunun temizliğini yapar,
-Gazaltı kaynak akım üreteci ve kaynak düzeneğinin günlük ve periyodik bakımını yapar

KULLANILAN ALET VE MALZEMELER

AC akım ünitesi ,Anahtar takımı , Baret ,Bariyer ,Basınçlı hava üreteçleri ,
CO2 gazı için ısıtıcı, Çadır , Çelik burunlu ayakkabı , DC akım ünitesi , Debi ölçer , Deri önlük ,Eldiven, Emniyet gözlüğü ,Gönye İzolasyon battaniyesi, Kaynak birleştirme mastarı,Kaynak çekici , düzeneği (masası), mastarı, kumpası,
Keski, Koruyucu gaz tüpleri, Kulak tıkacı, Maske Ön ısıtma düzeneği, Pense
Pozisyonerler, Spiral taş motoru, Şerit metre, Tel fırça, Tel sürme düzeneği
Termocupıl Tornavida, Tozluk, Yan keski , Akım temas memesi, Çizecek, Isı tebeşirleri, İşaret kalemleri, Kaynak teli Koruyucu gaz nozulu (memesi) , Seramik halka (fiber), Torç koruyucu sprey/pasta

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

Gazaltı kaynakçısı olmak isteyenlerin;
-Göz ve ellerini eşgüdümle kullanabilen,
-Belli bir noktaya dikkatini yoğunlaştırabilen,
-Şekil ilişkilerini görebilen,
-Yapılacak işi zihninde canlandırma ve tasarımı kağıt üzerine çizebilme,
-Mekanik ilişkileri görebilme yeteneğine sahip,
kimseler olmaları gerekir

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Gazaltı kaynakçıları; fabrika ve atölye gibi kapalı ortamlarda çalışabilecekleri gibi açık mekanda da çalışırlar Çalışma ortamı gürültülü ve kirlidir Ayrıca kaynak makinesinden ve kesme lambasından çıkan ışık ve gaz cildi, gözü rahatsız edebilir Kaynak işlemi sırasında kullanılan gazın yanıcı ve patlayıcı bir gaz olması nedeniyle kişinin dikkatli olması gerekir Gerekli havalandırma sağlandığında ve koruyucu önlemler alındığında herhangi bir tehlike söz konusu olmaz Kaynakçı eğilerek, çömelerek veya ayakta çalışmak durumundadır ve çalışırken birinci derecede malzeme ve aletlerle ilgilidir Uzun süre ve elle yapılan kaynak işlemi bedensel olarak yorucu olabilir Gazaltı kaynakçılığı, gerekli önlemler alındığı sürece, diğer kaynak yöntemlerinde görülen iş sağlığı ve iş güvenliğini tehlikeye atan riskleri taşımamaktadır Ancak, zaman zaman metal buharı, açıkta yanmakta olan arkın yaymış olduğu ultraviyole ışınlar ve elektriksel tehlikeler gibi sebeplerle iş kazaları meydana gelebilmektedir

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Meslek elemanlarının çalışma alanları küçük ve orta ölçekli işletmelerdir Kamu ve özel kuruluşlara ait fabrikalarda ve atölyelerde çalışabilecekleri gibi kendi işyerlerini de açabilirler

Metal sanayi işletmelerinde, oto sanayi, gemi, uçak sanayi, kazan ve kapı, pencere imalathanelerinde çalışırlar

Meslek eğitimine başlamadan önce öğrenci ilgili işyeri ile çıraklık sözleşmesi imzaladığından eğitim tamamlandıktan sonra da genellikle aynı işyeri tarafından istihdam edilmektedir

Usta unvanını alanlar ise kendi adlarına bağımsız işyeri açabilmektedirler Hemen hemen her alanda (oto, inşaat, gemi, uçak sanayi vb) çalışma imkanı bulabilmektedirler Bu nedenle, kaynakçılık mesleğinde istihdam sorunu bulunmamaktadır

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER

Mesleğin eğitimi Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı mesleki eğitim merkezlerinin kaynakçılık bölümünde ve endüstri meslek liselerinin metal işleri bölümlerinde ders konusu olarak verilmektedir

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI

Gazaltı kaynakçısı mesleğinin eğitiminde, çıraklık eğitimine başlayabilmek için;
-En az ilköğretim okulu mezunu olmak,
-Bünyesi ve sağlık durumu mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak,
-14 yaşını doldurmuş olmak,
-Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri bulmak ve işvereni ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gerekmektedir

Mesleki eğitim merkezlerinde eğitimi yapılamayan yörelerde geleneksel eğitim şekli olan usta-çırak usulünde ise kişi bir işyerinde veya atölyede usta nezaretinde çalışarak mesleği öğrenmeye çalışır

Meslek liselerinde mesleğin eğitimini görmek için; ilköğretim okulu mezunu olmak ve meslek liselerine giriş şartlarını taşımak gerekmektedir

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ

Mesleğin eğitim süre, Mesleki eğitim merkezlerinde ilköğretim okulu mezunları için 2 yıl, lise veya daha üst düzeyde eğitim mezunları için 1 yıl sürelidir Endüstri meslek liseleri metal işleri bölümünde eğitim süresi ise 4 yıl sürelidir

MESLEKTE İLERLEME

-Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler Ustalık eğitimi 240 saat olup, bu eğitimde İnsan Sağlığı ve İş Güvenliği, İş ve İnsan İlişkileri, Çalışma Hukuku, İşletme Bilgisi, Sigorta ve Vergi Mevzuatı, Muhasebe ve Ekonomi derslerinin yanı sıra İleri Meslek Bilgisi derslerini alırlar 1 yıl sonunda ustalık sınavlarına katılabilirler
-Ustalık için öngörülen teorik eğitime devam etmeyenler ise bir işyerinde 5 yıl çalıştıktan sonra (çalıştıklarını SSK veya Bağ-Kur primleri ile belgelemek şartıyla) ustalık sınavına katılabilirler Ustalık belgesi alanlar mesleki eğitim merkezlerinde 40 saatlik iş pedagojisi kurs programını tamamlayıp sınavda başarılı olduktan sonra "Usta Öğreticilik" belgesi alabilirler
-Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de "Usta Öğretici" belgesine sahip çalışanın olması zorunludur
-İlköğretim (ortaokul) mezunu kalfa ve ustalar, mesleki ve teknik açıköğretim lisesine devam ederek, meslek lisesi diploması alabilirler
-Meslek liselerinin “Metal İşleri” bölümünden mezun olanlar; Endüstriyel Kalıpçılık, Gemi Makineleri, Hasat Sonrası Teknolojisi, Makine, Makine Yağları ve Yağlama Teknolojisi, Mekatronik, Mekatronik (Uzaktan Eğitim) Metalografi ve Malzeme Muayenesi, Metalurji Malzeme, Otomotiv, Oto Boya Karoseri Doğrultma Teknikerliği, Raylı Sistemler Makine Teknolojisi, Sondajcılık, Tarım Alet ve Makineleri, , Termik Santral Makineleri, Termik Santrallerde Enerji Üretimi, ön lisans programına sınavsız geçiş için başvurabilirler Gereken koşullara sahip oldukları takdirde yerleştirilebilirler
-Ayrıca meslek liselerinin metal işleri bölümlerinden mezun olanlar, ÖSYM tarafından yapılan Öğrenci Seçme Sınavına (ÖSS) girip başarılı olmaları ve “Metal Öğretmenliği” lisans programını tercih etmeleri durumunda yerleştirme yapılırken ek puan almaları nedeniyle diğer bölümlerden mezun olanlara göre öncelikle yerleştirilmektedir
-Fabrikalarda çalışanlar işyerinin hizmet-içi eğitimine katılarak ustabaşı unvanını alabilirler

BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU

EĞİTİM SÜRESİNCE

Meslek eğitimi boyunca mesleki eğitim merkezlerine devam eden öğrenciler, yaptıkları çıraklık sözleşmesi gereği en az asgari ücretin %30'u oranında aylık ücret almaktadırlar Bu miktarın üzerindeki bir ücret ise işveren ve çırak arasında yapılan sözleşme ile mümkündür Pratik eğitimleri boyunca iş kazası, iş riski ve meslek hastalıkları ile ilgili sigorta primleri devletçe karşılanır

EĞİTİM SONRASI

Mesleki eğitim tamamlandıktan sonra işçinin deneyime ve işletmenin yapısına göre asgari ücretin 2-3 katı arasında değişen kazanç elde edilmektedir

Usta unvanını aldıktan sonra kendi bağımsız işyerini açanların kazanç durumu ise yapılan işin çokluğu ve kalitesine göre değişmektedir

DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER

-Mesleki eğitim merkezleri,
-İlgili eğitim kurumları,
-Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Danışma Merkezi,
-Bünyesinde meslek danışma merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu il ve şube müdürlükleri