Otobüs Şoförlüğü(Kaptan) Mesleği

Otobüs Şoförlüğü(Kaptan)

TANIM
Ülke içinde ve dışında otobüsle seyahat etmek isteyen insanları rahat ve güvenli bir şekilde istedikleri yere götüren kişidir
GÖREVLER

- Otobüs hareket etmeden önce firma yetkililerinden yolcuların listesini
alır,
- Listedeki yolcuların yerlerini alıp almadıklarını kontrol eder ve ettirir,
- Otobüsü trafik kurallarına uyarak sürer,
- Belirli yerlerde yolcuların ve eşyaların indirilmesini sağlar,
- Otobüsün bakımını düzenli olarak yapar ve yaptırır,
- Otobüste görev yapan diğer kişilerin çalışmalarını denetler, aralarında
eşgüdümü sağlar,
- Gerektiğinde ilkyardım hizmeti verir

KULLANILAN ALET VE MALZEMELER

- Sürücü belgesi (E sınıfı),
- Ticari taşıt kullanma belgesi (T4),
- Çeşitli modellerde otobüs,
- Araba için gerekli teknik donanım,
- Yolcu listesi, çalışma çizelgesi

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

Otobüs şoförü olmak isteyenlerin;
- Bedence sağlam ve dayanıklı,
- Göz, el ve ayaklarını eşgüdümle kullanabilen,
- Görme ve işitme duyuları keskin,
- Belli bir anda birçok şeyi algılayabilen,
- Uyarıcılara hemen tepki verebilen, soğukkanlı, refleksleri güçlü,
- Renkleri ayırt edebilen,
- Sorumluluk sahibi, dikkatli,
- Gece yolculuk yapabilen, uyku düzensizliğine ve uykusuzluğa
dayanıklı,
kimseler olmaları gerekir

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Otobüs şoförleri sürekli oturarak ve her uyarıcıya dikkat ederek çalışmak zorundadırlar Görevlerini yaparken hiçbir şekilde başkaları ile konuşmamaları gerekir Devamlı seyahat eden otobüs şoförlerinin düzenli yaşamları olmadığı söylenebilir Ülkemizde yolların bakımsız ve trafik işaretlerinin yetersiz olması dolayısıyla trafik kazalarının fazlalığı bu mesleği, bir ölçüde, tehlikeli hale getirmektedir

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

Otobüs şoförleri;
- Ülkelerarası veya şehirlerarası otobüs işleten firmalarda, kamu
sektöründe(servis araçları,belediye otobüsleri) ve turizm
işletmelerinde ücret karşılığı,
- Kendi otobüsleri ile, bir otobüs işletmesine bağlı olarak çalışabilirler
Yüksekokul mezunu şoförler, bu alanda yetişmiş ilk elemanlar olacaklarından, iş bulma konusunda zorluk çekmeyecekleri söylenebilir Turizm geliştikçe, başarılı otobüs şoförlerine duyulan ihtiyaç da artmaktadır
Meslek elemanları ayrıca;
- Özel sürücü kurslarında eğitici olarak görev yapabilir,
- Servis taşımacılığı şirketi kurabilir veya bu şirketlerde şoför olarak
görev yapabilirler

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER

Meslek eğitimi, üniversitelere bağlı meslek yüksekokullarının “Karayolu Taşımacılığı”, “Otobüs Şoförü(Kaptan) bölümlerinde verilmekte iken, bu bölüm adının “Turizm ve Seyahat İşletmeciliği” olarak değişmesi nedeniyle, “Karayolu Taşımacılığı” adıyla artık öğrenci alınmamaktadır Bu nedenle Meslek Eğitimi bölümünde bulunan bilgiler “Karayolu Taşımacılığı” bölümü eğitiminin verildiği zamandaki araştırılan bilgileri kapsamaktadır
- MEB’ ye bağlı, illerde ve ilçelerde bulunan bazı sürücü kurslarında,
- 507 Sayılı kanun gereğince kurulmuş bulunan, şoförler ve otomobilciler, dolmuş veya otobüsçüler ihtisas odalarınca düzenlenen ticari taşıt kullanma eğitimi kurslarında,Dumlupınar Üniversitesi, Kütahya MYO, Karayolu Taşımacılığı Bölümü ile, -Cumhuriyet Üniversitesi (Sivas), Akmağdeni Meslek Yüksekokulu, “Otobüs Şoförlüğü (Kaptanlık)” programlarında verilmektedir

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Özel sürücü kurslarında meslek eğitimi alabilmek için; en az ilkokul mezunu olmak ve 23 yaşından gün almış olmak gerekmektedir Ticari taşıt kullanma belgesi (T4) alabilmek için 507 Sayılı kanuna tabi ilgili ihtisas odasının üyesi ya da 5590 Sayılı kanuna tabi sanayi ve ticaret odalarının üyesi olmak veya üyelerin yanında çalışıyor olmak gerekmektedir"Otobüs Şoförlüğü (Kaptanlık)” önlisans programına girebilmek için,Lise veya dengi okul mezunu olmak,Merkezi sistemle yapılan Öğrenci Seçme Sınavı’nda(ÖSS), yeterli "EŞİT AĞIRLIK (EA-1)" puan almak gerekmektedir Ayrıca: Erkek ve TC vatandaşı olmak, Boyu en az 1,65 m’den kısa olmamak , boy uzunluğunun cm olarak ifade edilen değerin son iki rakamından en çok 5 fazla , 15 noksan kilo ağırlıkta olmak, Dilinde kekemelik, pelteklik, tutukluk olmamak, Sürücü belgesi almaya engel sağlık sorunu olmadığını, sağlık raporu ile kanıtlamak, Kayıt tarihinde 20 yaşını tamamlamış olmak gerekmektedir

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Yüksek öğretim programında mesleğin eğitim süresi 2 yıldır Eğitim süresince; Beden Eğitimi, Türk Dili, Yabancı Dil, Matematik, Fizik gibi genel dersler ile Genel Trafik Bilgisi, İlk Yardım ve Sağlık Bilgisi, Davranış Bilimleri, İleri Sürücülük Teknikleri, Meteoroloji, Sigorta ve Taşımacılık Hukuku, Uygulamalı Sürücü Eğitimi, Sürüş Psikolojisi dersleri okutulmaktadırÖzel sürücü kurslarında meslek eğitiminin süresi 2 aydır Bu sürenin yaklaşık 5 haftalık kısmında Trafik, Motor,İlk Yardım dersleri teorik olarak öğretilmekte, kalan 3 haftada ise uygulamalı olarak otobüs kullanılması öğretilmektedirTicari taşıt kullanma eğitiminin süresi 50 saattir Bu süre içinde Trafik mevzuatı ve kuralları, ilkyardım, çevre, taşıt bakımı ve işletme bilgisi, halkla ilişkiler gibi dersler verilmektedir

MESLEKTE İLERLEME

Kişi başarısını kanıtladıkça daha büyük firmalarda görev alabilirler Ayrıca ileri derecede sürüş teknikleri uzmanı olarak eğitim faaliyetlerine katılabilir

"Otobüs Şoförlüğü (Kaptanlık)” ön lisans programını başarı ile bitirenler, ÖSYM tarafından açılan Dikey Geçiş Sınavı’nda başarılı oldukları takdirde, Seyahat İşletmeciliği, Turizm İşletmeciliği, Turist Rehberliği, Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik, Seyahat İşletmeciliği ve Turizm Rehberliği Öğretmenliği lisans programlarına dikey geçiş yapabilirler
BENZER MESLEKLER
- Diğer şoförlükler (otomobil, minibüs, kamyon şoförlükleri),
- Gemi kaptanlığı,
- Pilotluk

BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU

Özel sürücü ve ticari taşıt kullanma belgesi eğitimi kurslarında, meslek eğitimi süresince bir kazanç olmayıp, kurs ücret karşılığı verilmektedir otobüs şoförlüğü (kaptan) programında okuyan öğrenciler eğitim süresince, Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu'nun; öğrenim kredisi, harç kredisi ve yurt imkanlarından yararlanabilir, ayrıca kamu ve özel, kurum ve kuruluşların, burs ve yurt imkanlarından yararlanabilirler
Otobüs şoförlerinin kazançları bağlı oldukları firmanın büyüklüğüne, seferlerin yurtiçinde veya yurtdışında olmasına göre değişmektedir Başlangıç ücret asgari ücret düzeyinden başlayabilmekte, şoförün başarısına, yabancı dil bilgisine ve yurtdışında uzak yollarda görev yapabilmesine bağlı olarak yükselmektedir

DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
- İlgili Eğitim Kurumları,
- Özel Sürücü Kursları,
-Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Danışm Merkezi,
-Bünyesinde Meslek Danışma Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube Müdürlükleri