Anlatım Bozuklukları Ve Cümle Örnekleri |
10-21-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Anlatım Bozuklukları Ve Cümle ÖrnekleriAnlatım Bozuklukları ve Cümle Örnekleri # Dilin en önemli görevi onu kullanan insanlar arasındaki anlaşmayı sağlamaktır # Söylenmek istenen her şey, açık, yalın ve anlaşılır biçimde dile getirilmelidir # İyi bir cümlede sözcükler yerli yerinde kullanılmalı, gereksiz sözcüklere yer verilmemeli, anlatılmak istenenin dışında bir anlam çıkarılmasına mahal verilmemelidir # Eğer konuşmada ve yazmada açıklık, yalınlık ve anlaşılırlık yoksa ortada bir anlatım bozukluğu var demektir # Anlatım bozuklukları ile ilgili soruların doğru çözülebilmesi için kelimelerin anlamları, ekler, kelime türleri, cümlenin öğeleri, cümle çeşitleri konuları iyi bilinmelidir # Dil yanlışlarının önemli sebeplerinden biri gramer (dil bilgisi) bilgisinin eksikliğidir # Günlük konuşmalarımızda hâliyle anlatım bozuklukları yapılacaktır Bunlar toplumdaki yerimize ve aldığımız eğitime bakılarak hoş görülür ya da görülmez # Her insan yeterli dil eğitimi almadığı için gerek konuşurken gerek yazarken birçok yanlışlık yapmaktadırlar # Ama yazılı anlatımda bu bozukluklar asla affedilemez Çünkü yazı dili kültür dilidir Kültür, bu ifade sayesinde kalıcılaşır Eğer bu ifadede de bozukluklara yer verilirse insanlar arasında anlaşma eksikliği ortaya çıkar # Anlatım bozukluğu olan bazı cümleler sesli okunduğu zaman yanlışı bulmak daha kolay olmaktadır # "Anlatım bozuklukları" konusuna ÖSS'de önem verilmesi yazı dilimizi olumlu yönde etkilemiştir # Cümlelerde ne gibi yanlışlıklar yapıldığı konusunda bilgi sahibi olmak bozukluğu kısa sürede bulmamızı sağlar # İnsan kendi yazdıklarında ne gibi yanlışlık yaptığını kolay kolay bulamaz # Konunun zorluklarından diğeri de bozukluk sayısının hayli fazla olmasıdır Her cümlede bu hatalardan herhangi biri söz konusu olabilir # Aşağıdaki cümlelerdeki bazı yanlışlıklar altı çizilerek belirtilmiştir Üzerinde düşünmeniz halinde konuyu çok daha iyi öğreneceğinize inanıyorum ÖRNEKLER a) Eş anlamlı sözcüklerin bir arada kullanılması Bu konuda herkesin fikir ve görüşünü almalısınız Hava sıcaklığı sıfırın altında eksi sekiz derece imiş Yirmi dakika geçmesine rağmen program henüz, hâlâ başlamadı Güç ve müşkül zamanlarda üstüne düşeni yerine getirir Ben çok varlıklı, zengin biri değilim Neşeli, sağlıklı, şen bir görünüşü vardı b) Anlamı zaten diğer sözcüklerde bulunan kelimelerin gereksiz yere kullanılması Yaşanmış deneyimlerinden hareketle bu sonuca varıyor Millî maçın oynanacağı gün yaklaştıkça, ülkedeki heyecan gittikçe artıyor Yanına gidiniz, konuşarak derdinizi anlatınız Problemi çözmek için iki arkadaş üç saat süre ile uğraştılar Az kalsın merdivenlerden düşeyazdı Çocukların davranış biçimlerinde gariplikler görüldü Takımın, boyu en kısa oyuncusu bendim c) Bir sözcüğün yerine yanlış anlam verecek şekilde başka bir sözcük kullanılması Bu iki sınıf arasındaki ayrıcalık tespit edilemedi Yeni kaydolan öğrenciler bu kadar çekimser davranması normaldir Petrol fiyatlarının ucuzlamasına halk olumlu tepki gösterdi Olayların gerçek yüzü araştırmalar sonucunda ortaya çıkacak Küçük kızın saçları hayli büyümüş Ormanda yetişen bir çam fidanını salonunuzdaki saksıya ekemezsiniz Başarısızlığını düzensiz çalışmasına borçludur Böyle hareketler ülkede demokrasinin işlememesini sağlayacaktır Yarın İzmir’e gidecek; buna zorunlu Elindeki bıçağı vücuduna batırmış Bu, Türkiye’ye özel bir durumdur Buradan gidersek yakalanma şansımız nedir? d) Birbiriyle çelişen sözlerin bir arada kullanılması Kesinlikle yarın gelebilirler Şüphesiz bu sözleri bütün öğrenciler duymuş olmalı Aşağı yukarı bundan tam yirmi yıl önceydi Sözünü ettiğiniz şairin herhâlde on altıncı asırda yaşadığını zannediyorum Eminim bu saatlerde eve gelmiş olmalı Mutlaka bir gün çocukluk arkadaşlarını belki yine arayacak Yanılmıyorsam, bu ikisinin aynı şey olduğunu tahmin ediyorum e) Eklerin yanlış kullanımı Öğrencilerin başarısına ilgilenmek gerekir Bizi en çok sevindiren onun bu sınavı kazandığıdır Bazı yolcuların giriş işlemleri yapmaya başlandı Dünkü toplantıda Ali bize sınıf arkadaşlarını tanıştırdı Biricik arzumuz sınavı kazanmak ve iyi bir bölüme girmemizdir Bu çocuklar, fakir bir ülkenin, savaş nedeniyle kendileriyle ilgilenilmeyen, gerekli eğitimi alamayan çocuklardır Yazarlarımızın köy yaşantısına ilgilenmeleri toplumumuz açısından çok yararlıdır |
Anlatım Bozuklukları Ve Cümle Örnekleri |
10-21-2012 | #2 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Anlatım Bozuklukları Ve Cümle Örneklerif) Özne-yüklem uyumsuzluğu: Farklı yüklemlerin aynı özneye bağlanması Herkes ondan nefret ediyor, yüzünü görmek istemiyordu İkinci cümlenin öznesi eksik İlk özne yanlış anlam verecek şekilde ortak olarak kullanılmış Ben ve sen balığa çıktınız Hiçbiri anlatılanlara inanmıyor, kendi fikrinden ısrar ediyordu İkinci cümlenin öznesi eksik İlk özne yanlış anlam verecek şekilde ortak olarak kullanılmış g) Nesne-yüklem uyumsuzluğu: Nesne eksikliği Bu konuda öğrenciler aralarında anlaşıp karar verecekler ve uygulayacaklar Söylenenlere hemen inanıyor ve her yerde savunuyordu Kendisine bütün sınıf adına teşekkür eder ve tebrik ederim Onlara niçin bu kadar yardım ediyor ve destekliyorsun? Büyüklere gereken saygıyı göstermeli, incitmemeliyiz Bize yardım edeceklerine inanıyor ve bekliyoruz h) Tümleç yanlışları Kayaya yaklaşıyor muyuz, yoksa uzaklaşıyor muyuz? Öğrencileri teşvik etmeli, yüreklendirmeli, destek olmalıyız Olanları böyle değerlendirmek, bu gözle bakmak gerekir Öğrencileri rahat edecekleri odalara yerleştirmiş, bütün imkânları sağlamıştı Duvarları kirletmek,yazı yazmak kesinlikle yasaktır Bu güçlüklere nasıl göğüs gerdi, nasıl başa çıktı? Düşünme ve mantık hataları Problemleri karşılıklı anlayış ve birlik içinde çözeceğiz Yiyecek bir lokma ekmeğimiz hatta yemeğimiz bile yok Yarının mutlu günlerine özlem duyuyorum i) Fiilin veya yardımcı fiilin yanlış kullanılmasıBen ona ağabey ( ), o da bana kardeşim derdi Bazı yiyecekler sağlı yerinde ve yaşlı olmayan kişilerce özellikle yenmelidir Kitap için kendisine verilen paranın eksik ( ) ve yeterli olmadığını söyledi Gerekli yerlere başvuruda bulunmuş, ama bir sonuç almış değiliz Çorbaya biraz acı ( ), biraz da tuz ve limon sıkılabilirdi Boyu kısa, bedeni de pek biçimli değildi Hangisinin başarılı, hangisinin başarılı olmadığını öğreneceğiz Çok az ( ) veya hiç çalışmadan çok para kazananlar var j) Tamlama yanlışları Bu ülkeye teknik ve bilgi yardımında bulunulacak Son derste belgisiz ve sayı sıfatlarını öğrendik Siyasî ve ekonomi ilişkileri çıkmaza girdi Bu bölge coğrafî ve iklim açısından ilgi çekici özelliklere sahiptir Kar yüzünden tüm özel ve devlet okulları tatil edildi Ülkemiz Bosna’ya askerî ve gıda yardımı yaptı Şehrimizde çeşitli kültürel ve sanat etkinlikleri gerçekleştirildi k) Kelimelerin yanlış yerde kullanılması Yeni durağa gelmiştik ki otobüs de hemen geldi Bu toplantıda çekinmeden düşünceler dile getirilmeli Her yolda kalan insana yardım etmeliyiz İdare, henüz yarın ders yapılıp yapılmayacağını bildirmedi İzinsiz inşaata girilmez l) Birleşik cümlelerde yüklemler arasındaki uyumsuzluk Her ne kadar iyi hazırlanılmışsa da istenilen sonucu alamadı Bir yıl boyunca devamlı çalışarak kazanıldı Her ne kadar şehir dışına taşınmışsa da beklenen huzur bulunamamıştı m) Deyim yanlışları Ona ayak bağı oluyor, işini çabuk bitirmesini sağlıyordu Ona yardım et, elinden geleni ardına koyma |
Anlatım Bozuklukları Ve Cümle Örnekleri |
10-21-2012 | #3 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Anlatım Bozuklukları Ve Cümle Örnekleriyazım yanlışları YAZIM YANLIŞLARI Yazım Kuralları ve Türkçe’nin Doğru Kullanımı Bir yazı ile okuyucuya mesajı doğru iletmede kaynağın önemli bir rolü ve sorumluluğu bulunmaktadır Bu yüzden mesajı ileten kişi mesajını yazılı olarak iletirken birtakım yazım kurallarına uyması gereklidir Özellikle öğrencilerin yazı yazarken yaptıkları en önemli hata, noktalama işaretlerine uymamalarıdır * Yazılarda noktalama işaretleri bazen hiç kullanılmamakta bazen de yerinde kullanılmamaktadır İfadelerin doğru anlaşılması için bu kurallara özenle uyulmalıdır * Bir bilgisayar programı kullanılarak yazılan yazılarda ise boşluk konusuna dikkat edilmelidir Örneğin, Noktadan ve virgülden önce boşluk bırakılmamalıdır Noktadan ve virgülden sonra boşluk bırakılmalıdır Boşluk bırakılması unutulduğunda noktanın öncesinde ve sonrasındaki sözcükler tek bir sözcük olarak algılanmaktadır Bu da yazıların kağıt üzerindeki düzenlemesini olumsuz etkilemektedir Parantezler açılırken parantez öncesinde boşluk bırakılmalı, açılan parantezle metin arasında boşluk olmamalıdır Parantezler kapatılırken parantez öncesinde boşluk olmamalı, sonrasında ise olmalıdır * Diğer bir hata türü yazım yanlışlarıdır Sözcükler Türk Dil Kurumu’nun belirlediği kurallar göz önünde bulundurularak yazılmalıdır * Yaygın olarak yapılan bir başka hata da sözcüklerin yanlış kullanımlarıdır Örneğin “neden olmak”, “yol açmak” ve “sağlamak” gibi sözcükler çok farklı anlamları verebiliyorken aynı anlamda kullanılmaktadırlar * Ayrıca bazı sözcüklerin Türkçe karşılıkları varken (genelde) farkında olunmadan yabancı karşılığı kullanılmaktadır Genel Yazım Yanlışları Yanlış (!) Doğru (!) hergün her gün heryer her yer herşey her şey harhangibiri herhangi biri herbiri her biri birgün bir gün birşey bir şey bir çok şey birçok şey bir kaç şey birkaç şey hiç bir şey hiçbir şey pekçok pek çok pekaz pek az arasıra ara sıra yanısıra yanı sıra peşisıra peşi sıra ardısıra ardı sıra akşam üstü akşamüstü suç üstü suçüstü ayak üstü ayaküstü terketmek terk etmek ayırdetmek ayırt etmek farketmek fark etmek arzetmek arz etmek vaadetmek vaat etmek haketmek hak etmek muhtacolmak muhtaç olmak şehidolmak şehit olmak vaz geçmek vazgeçmek baş vurma başvurmak ön görmek öngörmek var saymak varsaymak ya hut yahut ve ya veya yada ya da laboratuar laboratuvar antreman antrenman eşortman eşofman orjinal orijinal yalnış yanlış yanlız yalnız kiprik kirpik kirbit kibrit anbar ambar canbaz cambaz çenber çember makina makine meyva meyve zatüre zatürree matba matbaa deynek değnek süpriz sürpriz poaça poğaça kordalye kurdele sandoviç sandviç eksoz egzoz pardesü pardösü ayidat aidat pilaj plaj tazik tazyik traş tıraş metod metot arasöz ara söz arayön ara yön Türkçe Karşılığı Varken Kullanılan Sözcükler ve Yanlış Kullanımlar Sözcüğün yanlış kullanımı Doğrusu (!) Türkçesi çok mersi merci beaucoup Çok teşekkür ederim Teşekkür ederim detay detail ayrıntı fonksiyon function işlev fonksiyonel functional işlevsel avantaj advantage üstünlük kriter criterion ölçüt kriterler criteria ölçütler test sınavı ??? çoktan seçmeli sınav layt (light) light hafif fest fud fast food hazır yiyecek hard disk hard disc sabit disk imeyıl (e-mail) e-posta, elmek meyil (mail) e-posta mesajı, ileti meyil çekmek sending a mail e-posta mesajı yollamak maus (mouse) mause fare ran etmek (run etmek) running çalıştırmak tekrardan ??? tekrar veya yeniden Asıl sorun Türkçeyi doğru konuşabilmekte! Sözcüğün yanlış kullanımı Türkçesi start almak center relax olmak komunikasyon cv okey trend spontane link exit check etmek feedback full-time koordinasyon absurt adapte olmak laptop provoke etmek jenerasyon objektif deklare etmek star perspektif entegre olmak nick name partner okeylemek antipatik mantalite illegal timing catering departman revize etmek global sempatik security printer elimine etmek izolasyon data prezantasyon finish download etmek monoton konsensus full emergency ambiyans versiyon ekstra imitasyon optimist save etmek adisyon print out anons etmek bodyguard dokuman dizayn analiz online kriter part-time pesimist slayt empoze etmek driver bye bye başlamak merkez rahatlamak e-posta iletişim özgeçmiş tamam eğilim kendiliğinden bağlantı çıkış kontrol etmek geribildirim tam gün eşgüdüm saçma uyum sağlamak dizüstü bilgisayar kışkırtmak nesil, kuşak nesnel, tarafsız bildirmek yıldız bakış açısı bütünleşmek takma ad eş onaylamak sevimsiz, itici anlayış, zihniyet yasadışı zamanlama yemek hizmeti bölüm yenilemek küresel sevimli, cana yakın güvenlik yazıcı elemek yalıtım veri sunum bitiş, varış indirmek tekdüze uzlaşma tam, dolu acil hava, ortam sürüm, uyarlama fazladan taklit iyimser kaydetmek hesap fişi çıktı duyurmak koruma belge tasarım çözümleme çevrim-içi ölçüt yarı zamanlı karamsar yansı dayatmak sürücü hoşça kal |
Anlatım Bozuklukları Ve Cümle Örnekleri |
10-21-2012 | #4 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Anlatım Bozuklukları Ve Cümle ÖrnekleriYanlış Cümle 1:Arkadaşlarımızın sorununa sahip çıkarak desteklemeliyiz Yanlışın Nedeni: Cümlede, destekleme işinin kimi etkilediği belli değildir; yani nesne eksikliği vardır Cümlenin Doğru Yazılışı: Arkadaşlarımızın sorunlarına sahip çıkarak onları desteklemeliyiz Yanlış Cümle 2:İş konusunda ben onu, o da beni etkilemek istemez Yanlışın Nedeni: Bu cümledeki "ben" öznesinin yüklemi yoktur Cümlenin Doğru Yazılışı: İş konusunda ben etkilemek istemem, o da beni etkilemek istemez Yanlış Cümle 3:Bu tutumu ile ailesine zarar mı ediyor yarar mı anlayamadık Yanlışın Nedeni: Bu cümlede "ediyor" fiili; "zarar" ve "yarar" kelimeleri için ortak olarak kullanılmış olup bu kelimeler ile uyuşmazlık içindedir Atılıp yerine uygun fiiller konulmalıdır Cümlenin Doğru Yazılışı: Bu tutumu ile ailesine zarar mı veriyor, yarar mı sağlıyor; anlayamadım Yanlış Cümle 4: Özel zevklerim arasında kitap okumayı severim Yanlışın Nedeni: Bu cümlede dolaylı tümleç, yüklemle uyuşmamaktadır Ayrıca bu sorun giderildiği zaman cümlenin belirtili nesnesi özneye dönüşür Cümlenin Doğru Yazılışı: Özel zevklerim arasında kitap okumak vardır Yanlış Cümle 5:Anne ve babalar çocuklarıyla sürekli ilgilenmeli, öğretmenine durumunu sormalıdır Yanlışın Nedeni: Bu cümlede, durumu sorulacak olan öğrenci midir, yoksa öğretmen midir; belli olmamaktadır Cümlenin Doğru Yazılışı: Anne ve babalar, çocukları ile sürekli ilgilenmeli; onların durumunu öğretmenlerine sormalıdır |
|