İç Organlarımız - Karaciğer

İç Organlarımız - Karaciğer
Karaciğer
Temel Britannica

Karaciğerin vücuttaki yeri

Karaciğer, yiyeceklerin sindirilmesine ve kanın zararlı maddelerden temizlenmesine yardımcı olan son derece önemli ve çok iri bir organdır Erişkin bir insanda uzunluğu 30 santimetreyi, ağırlığı 1,5-2 kilogramı bulur Göğüs ve karın boşluklarını ayıran diyaframın altında sağdan sola doğru uzanır ve midenin hemen altındaki onikiparmakbağırsağına açılır
Kahverengiye yakın koyu kırmızı renkte, pürüzsüz ve kaygan yüzeyli bir kütle olan karaciğer, binlerce adacık oluşturacak biçim­de bir araya toplanmış hücre kümelerinden oluşur Çevrelerini saran kılcal damarlar ara­cılığıyla bol kanla beslenen bu hücreler safra ya da öd denen sarı renkli, acımsı bir sıvı sal­gılar
Her hücre kümesinin ortasında bu salgının aktığı bir kanalcık bulunur Bütün kümeler­den gelen safra kanalcıkları birleşerek karaci­ğer kanalları denen daha kalın iki kanal oluşturur Daha sonra bu iki kanal da birleşir ve safra salgısının sonradan kullanılmak üzere depolandığı safrakesesine ulaşır Bu küçük kese organın alt yüzünde, iki karaciğer lobu-nun arasındaki çukurluğa yerleşmiştir Safra­kesesi, içinde birikmiş olan safrayı her öğün yemekten sonra ana safrakanalı aracılığıyla onikiparmakbağırsağına boşaltır Burada, mi­deden incebağırsağa geçen yiyeceklerle karı­şan safra özellikle yağların sindirimine yar­dımcı olur
Safra yapımından başka karaciğerin çok önemli bir görevi de şekerin vücutta kullanıl­masını sağlamaktır Gerçekten de yiyecekler­le alınan şeker ve nişastalar glikojene dönüş­türülerek, gerektiğinde kullanılmak üzere ka­raciğerde depolanır Ayrıca, kesilen bir da­mardan akan kanın pıhtılaşmasını sağlayan fibrinojen maddesi de gene karaciğerde yapı­lır Bunlardan başka karaciğer, kandaki ya­rarlı ve zararlı maddelerin değerlendirilmek ya da vücuttan atılmak üzere seçilerek ayrıldı­ğı organdır Mide ve bağırsaklardaki ****bo­lizma ürünlerini toplayan kan, kapı toplarda­marı aracılığıyla doğrudan karaciğere gelir Bir yandan kandaki alkol, zehirli maddeler ve işe yaramayacak atıklar ayrılarak vücuda za­rarsız duruma getirilirken, bir yandan da besin maddeleri seçilerek alınır ve başka maddelere dönüştürülerek ya depolanır ya da kullanılmak üzere yeniden kan dolaşımına verilir Örneğin vitaminler ve demir gibi mineral tuzları hep karaciğerde depolanır
Bunun dışında, yaşlanmış alyuvarları parçala­mak da karaciğerin görevidir Görüldüğü gibi karaciğer vücudun en çok çalışan organların­dan biridir
Karaciğere kan taşıyan iki ayrı atardamar vardır Vücuttaki kanın yaklaşık beşte dördü, daha önce de belirtildiği gibi, kapı toplarda­marı kanalıyla mide ve bağırsaklardan gelir Geri kalan beşte biri ise oksijen yüklü temiz kandır ve karaciğer atardamarıyla doğrudan kalpten bu organa taşınır
Karaciğer olmadan insanın yaşaması ola­naksızdır; ama bu organın büyük bir bölümü­nün görev yapamayacak durumda olması mutlaka yaşamı tehlikeye atmaz Aslında böylesine büyük ve önemli bir organ olmasına karşılık karaciğeri çalışamayacak kadar etki­leyen yalnızca birkaç hastalık vardır