Prof. Dr. Sinsi
|
Klinik Özellikler Ve Malign Melanoma
Klinik özellikler ve Malign Melanoma
Malign Melanom
Malign melanom, melanositlerin invazif bir neoplastik hastalığıdır Epi-dermisteki invazyon eğilimi yatay ve yukarıya doğru (yüzeyel yayılan malign melanom) veya vertikal olarak aşağıya doğrudur (nodüler malign melanom, NMM)
Klinik özellikler ve Malign Melanoma
Malign melanom lezyonlarmm, % 50'si melanositik nevüsler üzerinden, diğer % 50'si deri yüzeyinin herhangi bir yerinde kendiliğinden (de novo) gelişir Hızlı gelişen herhangi bir pigmente lezyon veya daha önceden var olan bir lezyonun boyutunda, şeklinde veya rengindeki herhangi bir deği-şiklik malign melanom'u şüphelendirmelidir Bu lezyonların tanınmasın-da önemli bulgular arasında, kenarların veya pigmentasyonun düzensizli-ği ile deri yüzeyinde erozyon veya kabuklanma sayılabilir Malign melanomda kaşıntı da bazen görülebilir
Bazen malign melanom lezyonu, piyojenik granüloma çok benzer ve hızlı büyüyen, yüzeyi erode pigmentsiz nodul şeklinde gelişebilir
Malign melanomun nadir görülen başka bir formu ise, el ve ayak par-maklarının etrafında, bazen tırnak altında gelişen akral lentiginöz mela-nom'dur Bu formun prognozu çok kötüdür
Satelit pigmente nodüller ve bölgesel lenf düğümlerinin büyümesi çok geç lokal bulgulardır Kızarıklık ve yangının diğer bulguları da bulunabi-lir ama, benign benler bile bazen yangılı olabilir Buna bağlı gelişen yangısal değişiklikler tek başına malign melanom'da sık görülmez
Potansiyel fatal bir hastalık olsa bile, malign melanomun erken evrele-ri çok kolay tedavi edilir Bu yüzden, her hekimin malign melanomun bul-gularını bilmesi gerekir Pigmente lezyonların tanınması çok zordur ve şüphe duyulduğunda başkalarının da fikrini almak doğru bir yaklaşımdır
Ayrıcı tanıda, melanositik nevüs, pigmente bazal hücreli karsinom, histiyositom ve vasküler malformasyon sayılabilir
Hastalığın ilerleme oranı malign melanom'un genetik biyolojisine çok bağlıdır Lezyon yatay olarak yayıldığında (yüzeyel yayılan malign mela-nom) erken, vertikal olarak aşağıya doğru büyüyen lezyonlar (nodüler malign melanom) daha geç fark edilir ve tedavi edilir Bu yüzden, yüzeyel yayılan malign melanom'ların prognozunun nodüler malign melanom'lardan daha iyi olması şaşırtıcı değildir En önemli olan prognostik faktör, dermişte invazyonun derinliğidir Bu nedenle 1 mm'den küçük dermiş invazyonu olan hastalarda 5 yıllık yaşam oranları %95'ten fazladır Prognoz için dermiş invazyonunun öneminden dolayı, mikrosko-bik ölçümlere dayalı birçok sınıflamalar geliştirilmiştir En yaygın olanla-rı, Breslow'un kalınlık tekniği ve Clark'm evreleme yöntemidir Bres-low'un kalınlık tekniğinde 1 5 mm'den az, 1 5-3 5 mm, ve 3 5 mm'den fazla olmak üzere üç sınıf vardır: Clark' in evreleme yönteminde tümörün bulunduğu yere bağlı beş evre vardır Evre 1: epidermiste sınırlı ve Evre 5: subkütan yağ dokusuna kanserli hücrelerin birikimi vardır Evre: 2, 3 ve 4 dermiş içinde bulunan derinliği tanımlar
Malign melanomun yay ılımı lokal, bölgesel ve uzak metastazlar olarak görülür Uzak metastazlar hematojen yolla olur Hematojen metastazlar her yere olabilmesine rağmen, en sık akciğer, karaciğer ve beyine yayılır Bölgesel yayılma, lenfatikler aracılığıyla bölgesel lenf düğümlerine olur Bölgesel lenf düğümlerine metastazlar olduğunda 5 yıllık yaşam oranı %25'ten az, uzak metastazlar bulunduğunda yaklaşık %5'tir
Primer malign melanomların etrafında, sekonder satelit lezyonlar geli-şebilir Metastazlar çok yaygın olduğunda melanin pigment üretimi ve do-laşıma salınımı, deride yaygın bir renk koyulaşması oluşturur Nadiren, idrarda atılacak kadar (melaninüri) fazla olabilir Bazen lezyonun bir kıs-mı gerileyebilir ve çok nadir olarak bütün lezyon ve metastazları spontan olarak gerileyebilir
Bunların dışında erkeklerde prognoz kadınlardan daha kötüdür Erkekler-de sırt ve kadınlarda bacak lezyonları en kötü prognoza sahip tümörlerdir
Patoloji, etiyopatogenez ve Malignant melanoma
Tipik olarak dermoepidermal birleşkede anormal melanosit kümeleri bu-lunur Yüzeyel yayılan malign melanom'da anormal melanositler epider-miste yukarıya doğru ve yatay olarak yayılma eğilimindedir Nodüler ma-lign melanom'da vertikal olarak aşağıya doğru invazyon gösteren anor-mal hücre grupları vardır Genellikle beraberinde yangısal hücre birikimi de görülebilir Melanomun histolojik tanısı zordur, bu yüz-den tecrübeli klinisyenlere bırakılması daha uygundur
Solar UVR'nin, tek başına en önemli predispozan neden olduğuna ina-nılmaktadır Ancak, malign melanom lezyonlarının %50'si ışığa maruz kalmayan bölgelerde çıktığına göre diğer faktörlerin de etkileri vardır Displastik nevüs sendromu ve büyük konjenital melanositik nevüsleri olan bireylerin, melanoma eğilimi olması gelişimsel faktörlerin de etkili olabileceğini düşündürür Genellikle giysilerin altında kalan deri alanları-nın kısa süreli güneş yanıklarının çok zararlı olabileceklerine dair kanıtlar vardır Bu durum, malign melanomun sık olarak güneş görmeyen yerler-de de görülmesini açıklayabilir
Epidemiyoloji
Malign melanom puberteden önce nadir olmasına rağmen, her yaşı etkile yebilir Bütün ırklarda görülür ama, açık tenli beyazlarda daha sık görülür Akral lentiginöz melanom, zenciler, Japon ve diğer Asyalılarda daha sık görülür Kayıtlar yapılmaya başladığından beri, sıklığı bütün ülkelerde artmıştır Artış oranı yılda %7 olarak tespit edilmiştir Sıklığı, Avustral-ya'da en fazladır ve açık tenli Avrupalıların yaşadığı sıcak ve güneşli yer-lerde yüksek olma eğilimindedir
Malignant Melanom Tedavisi
En iyi tedavi geniş olarak sağlam deriyi de içine alan eksizyon' dur Sını-rın genişliği konusunda tartışma vardır Ancak, 1 cm çapındaki malign melanom lezyonları için, sağlam deriyi içeren eksizyon sınırı en az 2 cm olmalıdır Aynı zamanda bölgesel lenf düğümlerinin profilaktik olarak çı-karılıp çıkarılmaması konusunda tartışma vardır Çoğu uzmanın görüşü, geniş eksizyon sonucu yayılımı hakkında klinik kanıtlar olmadığından, çı-karılmaması yönündedir
Metastatik hastalık kemoterapiye çok az cevap verir Bazen hiç cevap vermemesine rağmen, bazı hastalarda antimetabolitler ve diğer antikanser ilaçların kombinasyonu ve retinoidler, interferonlar ve interlökin-2 ile me-tastatik lezyonlarda azalma ve nadiren geçici iyileşmeler sağlanabilir
|