Yeterli Ve Dengeli Beslenmeyen Çocukları Bekleyen Tehlikeler

Yeterli ve dengeli enerji ve besin ögelerini tüketmeyen çocuk ve adölesanlarda büyüme geriliği, demir eksikliği anemisi, enfeksiyonlara eğilim, okul başarısında azalma ve psikososyal sorunlar görülebiliyor

Çocukluk yaşlarında hatalı beslenmekten kaynaklanan büyüme ve gelişme bozukluklarının erişkin dönemde osteoporoz, kalp damar hastalıkları ve bazı kanser gibi kronik hastalıklarla ilişkisi bulunuyor

Fazla tartı ve obezite çocuklarda sıklıkla ciddi sosyal ve psikolojik problemlere yol açıyor

Beslenme alışkanlıkları küçük yaşlarda gelişiyor Okullar, beslenme eğitiminin ve uygulamasının birlikte yapılabileceği en önemli kurumlardır Bireye böyle bir eğitimle doğru beslenme bilgi ve becerisi kazandırıldığında sağlık ve beslenme konusunda doğru seçimleri yapabilecek davranış kazanabilir

Yaşamın erken yıllarında çocukların ilk sosyal ve eğitim çevresi olarak adım attıkları oyun grupları; kreşler, yuvalar ilk ve orta öğretim kurumları ile birlikte evebeynler ve bakıcıların bu açıdan önemli katkısı bulunuyor

Okulda beslenme eğitiminin amacına ulaşabilmesi için eğiticilerin beslenme ve sağlık konusunda doğru, kesin, tartışma yaratmayacak, güncel beslenme önerilerini içeren bilgilere sahip olmaları gerekiyor

Beslenme eğitimi konusunda uygulanan eğitim modeli çocuğun bilgi beceri ve davranışında olumlu değişiklikler yapabilecek bir program olmalıdır

Okulda uygulanan beslenme programı verilen sağlık beslenme mesajlarıyla çelişki yaratmaması gerekiyor

Çocukların eğitimde aktif katılımları sağlanmalı öğrendiklerinin uygulamasını yapmalarına olanak verilmelidir

Aileler ve bakıcıların da programı katılımı başarıda önemlidir Kurumlarda besin ve beslenme konusunda belirleyici ve yönlendirici etkin bir politikanın olması ve uygulanması bu konudaki başarıda kritik noktadır

Yazan: Prof Dr Gülden GÖKÇAY

İÜ İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları AD Beslenme ve Metabolizma BD

Beslenme Bozuklukları
Beslenme ve Diyet Uzmanı Banu Kazanç, çocuklarda beslenme konusunda herkesin kafasına takılan soruların cevaplarını veriyor Çocuklarda beslenme bozukluğunun nasış anlaşılacağı, yaşın beslenme sorunundaki etkisini, yemek yediği halde kilo alamayan çocukların durumunu ve özellikle de beslenme bozukluğu yaşayan çocuklarda ne gibi tedavilerin uygulanması konusunda detaylı olarak bilgi verdi İşte soru ve cevaplarla çocuk beslenmesi…

Çocuklarda beslenme bozukluğu nasıl anlaşılır?Çocuklarda enerji ve besin öğelerine gereksinimin karşılanması büyük önem taşır Beslenme yetersizliği ve dengesizliğine bağlı çeşitli sağlık sorunları ile karşı karşıya kalırız Çocuklarda sağlık sorunu malnütrisyon deyimi ile tanımlarız Çocuklardaki malnütrisyon, büyüme ve gelişmenin ölçülmesi, klinik muayeneler, biyokimyasal testler ve beslenme alışkanlıkları ile ilgili etmenlerin araştırılması ile saptanır Çocuklar 8 aydan sonra hemen hemen her şeyi yiyebilir hale gelirler Bu aydan sonra çocuğa yavaş yavaş farklı yemek grupları tattırılmalıdır 1 yaş ve sonrasında ise çocuğun yaşına göre almasın gereken enerji, protein, yağ, karbonhidrat ve vitaminlerde farklılık gösterir Yaş ilerledikçe çocuğun alması gereken enerji miktarı artar Bu enerji miktarı çeşitli besinlerle karşılanmalıdır Eğer çocuk sadece birkaç besine veya tek besine yoğunlaşıyorsa beslenme bozukluğu ile karşı karşıya kalmış olabiliriz Örneğin bazı çocukları sadece süt ve süt ürünleri yerler sadece sütlü gıdaları tüketmek çocukta demir eksikliği başta olmak üzere bir çok vitamin ve mineral eksikliğine neden olur

Beslenme bozukluğu büyümeyi nasıl etkiler ve ergenlikte ne tür sorunlara yol açar?Çocuğun beslenmesinde amaç; normal sağlıklı büyüme ve gelişmeyi sağlamaktır Büyüme ve gelişme, insan yavrusunun hücresel aşamadan yetişkinliğe doğru süreli, dinamik değişim sürecidir Büyüme ve gelişme deyimi fiziksel ve zihinsel değişim süreçlerini kapsar Böylece çocuğun beden ölçülerini artan, hücrelerin yapıları ve işlevleri, motor ve biliçsel yeteneklerini, duyusal coşkusalve sosyal davranışları olgunlaşır Ergenlikte bu süreçlerin sağlıklı geçirilmesi gereken bir dönemidir Ergenlik dengesiz ve yetersiz beslenme yukarıda belirttiğimiz konularda problem yaratır ve gelişim sürecini durdurur

Beslenme bozukluğunu sadece zayıflık olarak algılamak doğru mu?
Beslenme bozukluğu sadece zayıflık olarak algılamak doğru değil Çocuğun yaşına göre olması gereken ideal kilonunu alt ve üst sınırı vardır Bu sınırlar içerisinde ve her besinden yeterli miktarda besin tüketiliyorsa çocuk yeterli ve dengeli besleniyor ve gelişiyor demektir Aşırı zayıf olmak nasıl bir beslenme ve büyüme sorunu ise aşırı kilolu olmakta beslenme bozukluğu olarak tanımlanır Aşırı kilo çocuğun zihinsel ve bedensel aktivitesini düşürür

Yediği halde kilo alamayan çocuklarda bu gruba giriyor mu?Çocukların yediği halde kilo almaması araştırılması gereken bir konudur Çocuk yediği halde ideal kilosunun çok altında ise troit hormonlarına ve gaitada tenya ve parazit bakılması gerekirse daha ayrıntılı test yapılması gerekebilir

Beslenme bozukluğu yaşayan çocuklarda nasıl bir tedavi uygulanıyor?
Beslenme bozukluğu yaşayan çocuğun ilk önce bu sorunu neden yaşadığını beslenme bozukluğunun beslenememesinin sağlık açısından bir nedeni var mı vücutta herhangi bir enzim eksikliğine dayanıyor mu bunların araştırılması gerekir Daha sonra çocuğun besinlerinin zenginleştirilmesi, yeni tatları seveceği şekilde sunulup denetilmesi farklı besin gruplarının yavaş yavaş seveceği şekilde alıştırılması gerekir

Kilo almak için özel bir diyet programı bulunuyor mu?
Kilo almak için kişiye özel diyet programı uygulanır İlk önce kişinin hormon tetkiklerini(troit hormonları, büyüme hormonlarına bakılır), gaita, tenya ve parazit tetkikleri yapılır Bunların sonucuna göre gerektiğinde vitamin ve demir takviyeleri ile özel beslenme programı çıkarılır Düzenli kilo alması sağlanır