Prof. Dr. Sinsi
|
Zayıflık Nedir Çocuklarda Zayıflık Hastalığı
Zayıflık Nedir, Çocuklarda Zayıflık Hastalığı
Vücut ağırlığım olması arzu edilenden daha düşük olmasıdır Yağ do-kusunun diğer dokulara oranı azdır Zayıflık uzun süren eksi enerji dengesi sonucudur
Zayıflık, malnutrisyonla aynı anlama gelmez Malnutrisyonda protein, vi-tamin ve minerallerden yetersiz beslenme söz konusudur Bazı malnutrisyon olgularında birey, ödem ve yağ toplanması nedeni ile toplu gibi görülür, ger-çekte rahatsızdır Özellikle, kansızlık (anemi), enfeksiyonlara karşı dirençsizlik bu gibi kimselerde sık rastlanır Özellikle çocuklar ve gençlerde eksi enerji dengesi gerçek zayıflığa yol açabilir
Zayıflık, klinik muayenelerle, boya göre ağırlık durumunu tayinle ve deri kıvrım kalınlığını ölçmekle saptanabilir
Zayıflık Nedenleri
Diyetle alınan enerjinin harcanandan yetersiz oluşu veya alınan yi-yeceklerin vücut tarafından kullanılmaması ile zayıflık ortaya çıkar Bu du-rumda, vücut harcadığı kadar enerji alamaz, enerji açığını kendi vü-cudundaki yağ deposunu kullanarak kapatır Bu anlamdaki zayıflık daha çok çocuklarda, gençlerde, çok doğum yapan, iyi beslenemeyen kadınlar ve ağır işte çalışanlarda görülür
Harcanan kadar enerji alınamaması diyetin kalite ve miktar yönünden yetersiz oluşundan ileri geldiği gibi, sindirim bozukluğu, dolaşım bozukluğu, enfeksiyon ve parazitler gibi nedenlerle de, alınan yiyeceklerin vücutta kul-lanılmasının engellenmesi ile olabilir Ayrıca, hormonal dengesizlik, örneğin, tiroid hormonun fazlalığı bazal metabolizmayı hızlandırır Bu durumda enerji harcanması artar
Diyetin kalite ve miktar yönünden yetersiz oluşunun birçok nedenleri ola-bilir Bilgisizlik yüzünden, özellikle çocuğun gereksinmeleri ve bunu kar-şılayacak yiyeceklerin besin değerleri bilinmediğinde, çocuk yeterli ve den-geli beslenemez Okul çocuklarında, çocuk dışardan besin değeri düşük şeyler alarak yeteri kadar beslenemez Fakirlik nedeni ile yeteri kadar, özel-likle kaliteli yiyecek sağlanamaz Hastalıklarla artan gereksinme, bilgisizlik ve yanlış anlamalar nedeni ile karşılanamaz Küçük yaşta dengeli ve yeterli beslenme alışkanlığı kazanmamış çocuklar yemek yemek istemezler Yemek aralarında şekerleme gibi şeyler alırlar ve yemekte iştahsız olurlar Özellikle, gençlerde yanlış uygulanan zayıflama rejimleri hastalık şeklinde zayıflığa yol açabilir
Her vücudun bir yapısı vardır Genellikle vücut yapıları küçük, orta ve geniş diye gruplanır Kemikleri geniş, kaslı kimselerin enerji harcaması daha fazladır Ağır işte çalışan kimseler fakirlik ve bilgisizlik nedeni ile çalışmanın gerektirdiği enerjiyi yiyeceklerle yeterli miktarda sağlayamazlar Böylece eksi enerji dengesi zayıflığa yol açar
Zayıflığın Zararları
Çocukluk ve gençlik yıllarındaki eksi enerji dengesi büyümeyi etkiler Vücut dokuları enerji yetersizliği ile normal düzeyde büyüyemez
Aşırı zayıflık çalışma verimini düşürür Özellikle ağır işte çalışanlar ve spor yapanlara yeteri kadar enerji sağlanamazsa, hareket yetenekleri kı-sıtlanır Çok doğum yapan, süt veren kadınlar da harcadıkları kadar enerji alamadıklarında zayıflarlar, sütleri azalır
Aşırı zayıflık vücudun dış etkenlere karşı direncini azaltır Enfeksiyonlar kolay girer ve zararları ağır seyreder Zayıf kimselerin derialtı yağ tabakası yetersiz olduğundan, soğuk iklimlerde vücut ısısının kontrolü güç olur Aşırı zayıflar çabuk yorulabilir
Zayıflık Tedavisi, Zayıflık İçin
Zayıflığın nedeni ortaya konduktan sonra önlenmesine geçilir Eğer za-yıflık yiyeceklerin vücutta kullanılması ile ilgili bir bozukluktan ileri geliyorsa, diyet ne kadar düzeltilirse sonuç alınamaz Özellikle, çocuklarda barsak pa-razitleri, alınan besin maddelerine ortak olurlar Önce çocuk parazitten te-mizlenmeli ki, alınan yiyecekler vücut tarafından kullanılabilsin
Eğer zayıflığın nedeni diyet enerjisinin yetersizliği ise, bu düzeltilir Ağır işde çalışanların, emzikli kadınların, çocuk ve gençlerin, spor yapanların, hastalıktan yeni kalkanların, enerji harcamasının arttığı dikkate alınarak diyet düzenlenmelidir
Zayıf Kimselerin Diyetinin Özelliği
1 Diyetin enerji değeri, bireyin enerji harcamasından daha yüksektir Mümkünse proteinin kalitesi yüksek olmalıdır
2 Enerji artışına paralel olarak vitamin ve minerallerde artma olmalıdır
Zayıflamada olduğu gibi, ağırlık kazanmada da harcanandan fazla alı-nan 7 kalorilik enerjinin bir gr yağ dokusu yapacağı düşünülerek, diyetin enerjisi ayarlanır Ayda iki kg şişmanlamak isteyen bir kimsenin günde har-cadığı enerjiden 400-500 kalorilik fazla alması gerekecektir Diyette özellikle enerji değeri yüksek yiyeceklere yer verilmelidir
Zayıf kimseler aralarda yağ, şeker ve un kullanılarak yapılan tatlılardan da alabilirler Olanaklar elverişli, arzu edilirse süt miktarı artırılır Şekerli li-monata ve meyve suları da isteksiz kimselerin kalori sağlamalarında yar-dımcı olabilir
Günlük enerji harcamasını ve günlük yediklerinden sağlanan enerjiyi he-saplamadan "çok yediğim halde çok zayıfım" sözü gerçek sayılmaz Za-yıflıktan şikayetçilerin bu iki hususu iyi bilip diyette bir yetersizlik varsa, onu düzeltmeleri daha doğru olur Normal ağırlığa yaklaştıktan sonra diyetten şe-kerlerin ve tatlıların, gerekirse tahılların bir kısmı, azaltılarak o ağırlığı sür-dürecek şekilde kalori ayarlaması yapılır Vücut ağırlığını arzu edilen dü-zeyde sürdürecek bir diyete birey kendisini alıştırmalıdır Haftada veya ayda bir kez tartılarak durum saptanmalı, ağırlıkta azalma ve artma varsa ona göre diyet düzeltilmelidir
İştahsız bireyler miktarı az, enerji değeri yüksek yiyecekleri yeğlemelidirler Örneğin, 1 kase sütlü tatlının içine eklenecek 10 gr kadar dö-vülmüş ceviz veya fındık yenen miktarı etkilemez, fakat 60 kalori daha fazla sağlar Yine baklava, tahin helvası, cevizli kadayıf gibi tatlılar yoğun enerji kaynağıdırlar Gerektiğinde ve olanaklar uygunsa, ekmek yerine enerji de-ğeri daha yüksek olan çörekler yenebilir
|