Çocuğun Eğitiminde Kitabın Yeri

ÇOCUK VE KİTAP

ÇOCUĞUN EĞİTİMİNDE KİTABIN YERİ
İyi bir okuma alışkanlığının iki temel koşulu vardırBunlar; okuma sabrı ve okuma zevkidir”Okuma kültürü” denilen bu iki alışkanlık da,aile ve okulda kazanılırBu nedenle, okuma ilgisinin geliştirilebilmesi için aile ve okul, çocuğa faaliyet olanakları hazırlamalıdır

Hurlock’a göre, çocuğun okuma zevkini, kültürel koşullar etkilerAncak, gerek okuma ilgisinin yoğunluğunda, gerekse okuma miktarında, bireysel farklılıklarında öneminin de büyük olduğunu akıldan çıkarmamak gerekirÖrneğin, üstün yetenekli çocuklar, normal çocuklardan iki veya üç kat daha çok okurlar ve okuma amaçları bilgi edinmek noktasında yoğunlaşır

Önceleri çocuk için kitap bir oyuncaktırO, sadece kitap sayfalarını çevirmekten hoşlanırBu eylem, onun küçük kas koordinasyonunun gelişmesinde yararlı olur2 yaşından itibaren çocuk, tamamı resimden oluşan, bez veya kalın kartondan yapılmış, elinde tutabileceği küçük kitapları sever3-4 yaş çocukları, kendilerine resimli öykü kitaplarının okunmasını isterÇocuk bir kitaba aşinalık kazandıkça, öyküyü anımsamaya başlayacak ve özellikle pek çok kez tekrarlanan söz ve cümleciklerde ana-babaya katılacaktırÇocuk, bir şiirin bir sonraki uyaklı dizesini tahmin etmenin veya bir öykünün çok iyi bilinen bir cümlesini tamamlamanın sağladığı tatmin duygusundan çok büyük zevk alırBu yüzden bunu yapabilmesi için elverişli bir ortam oluşturmak yararlı olacaktırAna-babayla birlikte okuma, çocuğu okumaya katılmaya özendirir; onun, okuma deneyiminde önemli bir rol üstlenmesini kolaylaştırırÖykü ve resimler hakkında konuşmak, çocuğun okumaktan aldığı zevke ve kavrayış gücüne pek çok katkıda bulunur

Çocuklar, birlikte okuduğunuz kitaplarla çoğunlukla kendi deneyimlerini anımsayacaklardırBir öykü, pek çok başka deneyimi ya da anıyı çağrıştırabilirKitaplar hakkında konuşmak, çocukların okudukları öykülerle bütünleşmelerini ve kendilerini gerçek bir okur gibi hissetmelerini sağlamanın en etkili yollarından biridirBu yolla bir yandan çocuğun kelime dağarcığı zenginleşirken, bir yandan da ona, bazı zihinsel kavramları anlama fırsatı verilmiş olur

Çocuklar, çok iyi bildikleri kitapları okumaktan çok zevk alır ve bu şekilde bir hayli güven kazanırlarOkumayı öğrenmeye ve sayfa üzerindeki sözcükler hakkında giderek daha fazla şey fark etmeye başladıklarında, aşina oldukları bir kitaba ilişkin bilgiler onlara yardımcı olacaktırOnları, bildikleri kitaplarda yer alan sözcüklere ve harflere daha dikkatli bakmaya özendirebilirsinizÇocuklar okula başlayıp kendi kendilerine okuyabilir olduktan sonra bile, iyi bildikleri bir kitabı okudukça sık oranda okumayı hala isteyebilirlerBu,okuma açısından yerlerinde saydıkları anlamına gelmezİlerleme, gelişme her zaman bir sonraki kitaba geçme olarak düşünülmemelidir

Çok deneyimli okuyucular bile bir kitabı yeniden okumaktan zevk alırlarKüçük yaştaki çocuklar, bir kitabı birkaç kez dinleyerek bir öyküyü o kadar iyi öğrenirler ki onu kendi sözcükleriyle yeniden anlatabilirlerÇocuklar, zaman zaman kitabın dilini kullanarak öyküyü canlandırmaktan da büyük zevk alabilirlerTüm bunlar, onların hayal gücünün ne kadar geniş olduğunu gösterir

Çocuklara okuma ilgisi kazandırmak üzere okulda öğretmenler iki temel görüşten söz ederlerBunlardan ilki, çocukların süratli okumalarını sağlayacak okuma yeteneğini geliştirmek, ikincisi ise, onlarda okumaya karşı büyük bir arzu uyandırmak ve zengin okuma malzemesi hazırlamaktır

Çocukların kendine güven duyarak ve akıcı bir biçimde, duraksamadan okuyabilmeleri için birtakım riskler almaları ve hata yapmaları gerekirBunu yapabilmeleri için de onlara fırsat tanınmalıdırÇocuklar hatalarını fark ederek ve düzelterek öğrenirlerBu da zaman alırÇocuklar okurken, bir sözcükte her takıldıklarında yetişkinler sık sık araya girip düzeltmeye çalışırlarsa, birer okur olarak kendilerine duydukları güveni baltalamış olacaktır