Afetler Coğrafyası Deprem Hakkında

Afetler Coğrafyası Deprem Hakkında

Yurdumuzda ilk sismojik laboratuvarı Kandilli Rasathanesi’nde kurulmuş ve uluslararası gelişmelere uyarak; bu gün modern sismoloji biliminin gerektirdiği aşamaya erişmiştir Kandilli Rasathanesi’nde özellikle uzun peryotlu sismografların dış ısı ve gürültülerden etkilenmemesini sağlamak amacı ile planlanan laboratuvar inşaatı 1928 yılında tamamlanmıştır 1926 yılında getirilen pandül ağırlığı 250 kg olan Vickert sismografları, 1928 yılında Ankara Belediyesi’nin hediyesi olan iki adet Mainka sismografı 1933 yılında bu mekanik sismograflara eklenen Galitzin sismografları yapılan binada servise sokuldu 1948 yılında kısa peryotlu Coulonb Grenet düşey bileşen sismografı hizmete girdi

Yerkabuğunun derin katmanlarının kırılıp yer değiştirmesi yada yanardağların püskürmesi sırasında oluşan sarsıntı-yersarsıntısı, zelzele Deprem olduğu yörelerde yer titreşimi yapar ve sallanır Deprem bir doğa olayıdır ve yapay olarak sarsıntılara deprem denmez Yapay olarak oluşan sarsıntılara “Yerin Salınımı” adı verilmektedir Deprem titreşimlerini, yer salınımlarından genel olarak; depremlerin doğal nedenlerinden oluşmaktadır

Tarih boyunda derin izler bırakan depremler, en çok can kaybına yer açanlardır Nitekim 526’da Akdeniz kıyılarını etkileyen bir depremde 120000 ile 200000 kişi, 1692 Sicilya depreminde 60000, 1755 Lizbon depreminde 40000 kişi ölmüştür

Doğal güçlerin neden olduğu yer kabuğu titreşimlerine ve sarsıntılara “Deprem” denir Bazıları güçlükle fark edilen, bazıları da bir kenti yok edecek güçlükte deprem şiddetlerine denir Depremlerin bir diğeri volkanik bölgelerde yerkabuğunun altındaki kayaçların hareket etmesidir Ancak bu tür depremler hafif sarsıntılardır Asıl büyük depremler yerkabuğundaki kırıklıkların oluşturduğu kırık kuşakları boyunca görülür Büyük kütleler halinde yerkabuğu katmanlarının birbirinden farklı hareketleri kırık kuşağı boyunca büyük bir gerilim oluşturur

Depremin yeryüzünde oluşturduğu sarsıntı ve yol açtığı yıkım, depremin şiddetine bağlıdır Dış merkez yakınındaki yerlerde depremin şiddeti çok fazladır Buralarda yapılar sarsılabilir Sonu yıkım olan yapılarla birlikte toprakta çatlaklar oluşabilir Depremin oluşturduğu zarar ve yıkımların büyük bir bölümünü yanan ve yıkılan yapılardan, bozulan su, havagazı ve elektrik hatalarından kaynaklanır Deniz altındaki depremler genellikle tsunami denen büyük dalgalardan oluşur

Türkiye’nin yakın tarihinde yaşanan en büyük deprem felaketi 1939’da olan Erzincan depremidir