Dünyada Ve Türkiyede Nüfus İlgili Bilgiler

Dünyada ve Türkiyede Nüfus

Dünyada ve Türkiyede Nüfus ilgili Bilgiler

Sınırları belli bir alanda yaşayan insan sayısına nüfus denir Nüfusun sayısı, eğitim durumu, yaş ve cinsiyet gruplarına dağılımı gibi özellikleri hakkında bilgi edinebilmek için, nüfus sayımları yapılır Nüfus sayımı bir ülkede yaşayan insanların belli bir günde sayılması işlemidir

Günümüzde Dünya Nüfusu 5 Milyar 530 Milyona ulaşmıştır Dünya nüfusundaki bu hızlı artışın nedenleri;·Tıp Bilimindeki gelişmeler : Tıp bilimindeki gelişmelere bağlı olarak doğum oranlarının artması ve ölüm oranlarının azalması nüfus artışına yol açmıştır·Tarımdaki Gelişme ve Endüstrileşme : Tarım ve endüstri alanındaki gelişmelere yaşam koşullarının iyileşmesini sağlamıştır Böylece kötü beslenmeden kaynaklanan ölümler azalmıştır·Teknolojik Gelişmeler : Teknolojik gelişmeler, yaşam koşullarını iyileştirerek, nüfus artışına dolaylı olarak etki eder

Nüfusun Kıtalara Dağılımı

Birleşmiş Milletler’in 1994 yılı verilerine göre Dünya Nüfusu 5 Milyar 530 milyondur

Doğal Nüfus Artış Hızı (Doğurganlık Hızı)

Bir yıl içinde, doğum ve ölüm sayısına bağlı nüfus artışına doğal nüfus artış hızı ya da doğurganlık hızı denir Doğurganlık hızı, eğitime, kültüre ve ekonomik gelişime bağlı olarak değişir Ekonominin tarım ve hayvancılığa dayalı olduğu, eğitim ve kültür düzeyinin geri olduğu ülke ve bölgelerde doğurganlık hızı fazladır Ayrıca kırsal kesimde doğurganlık hızı kentlere göre daha yüksektir Nüfusun yıl içinde göstermiş olduğu artış hızına ise yıllık nüfus artış hızı denir Bir bölgedeki yıllık nüfus artış hızı doğum ve ölüm oranları dışında göçlerle de değişebilir Doğurganlık hızı ve yıllık nüfus artış hızı yüzde (%) yada binde (%o) ile ifade edilir

Dünya Yıllık Nüfus Artış Hızı

Aşağıda, Birleşmiş Milletler’in verilerine göre (1990-1995) kıtaların doğum oranı, ölüm oranı, doğal nüfus artış hızı ve yıllık nüfus artış hızı verilmiştir

Kıtalara Göre Doğum Oranları

Doğum oranının en yüksek olduğu kıta %o 42 ile Afrika’dır Avrupa ise %o 12 ile doğum oranının en düşük olduğu kıtadır Doğum oranları ile kıta veya bölgenin gelişmişliği arasında yakın bir ilişki vardır Ekonominin tarım ve hayvancılığa dayalı olduğu, eğitim ve kültür düzeyinin düşük olduğu yerlerde doğum oranlarında artış görülür

Kıtalara Göre Ölüm Oranları

Yaşam koşularına bağlı olarak insanların ortalama yaşam süresi kısalmaktadır Bu nedenle ölüm oranının en yüksek olduğu kıta, ekonomik ve kültürel yönden geri kalmış Afrika’dır Genç nüfusun fazla olduğu ve sürekli göç veren Güney Amerika ise, %o 7 ile ölüm oranının en az olduğu kıtadır

Dünya Doğal Nüfus Artış Hızı

1990-1995 yılları arasında, ekonomik ve kültürel yönden geri kalmış olması nedeniyle doğal nüfus artışının en fazla olduğu kıta Afrika’dır Avrupa’da ise doğal nüfus artışının en az olmasının nedeni,doğurganlık hızlarını kontrol altına almış gelişmiş ülkelerin varlığıdır

Dünya Yıllık Nüfus Artış Hızı

1990-1995 yılları arasında yıllık nüfus artışının en fazla olduğu kıta, %o 28 ile Afrika kıtasıdır Avrupa ise göç almasına karşın %o ile yıllık nüfus artış hızının en az olduğu kıtadır

Hızlı Nüfus Artışının Getirdiği Sorunlar

Tüketici durumda olan çocuk yaştaki nüfusu ve tüketimi artırır

Kişi başına düşen ulusal gelir payı azalır

Ulusal gelirin büyük bölümünün artan nüfus tarafından tüketilmesine bağlı olarak ekonomik kalkınma hızı yavaşlar

Artan nüfusu beslemek için toprağın aşırı kullanılması toprak erozyonunu hızlandırır Çeşitli çevre sorunları ortaya çıkar

Ekonomik bağımlılık oranı yükselir

Yetersiz beslenme sorunu ortaya çıkar

Kırsal kesimden kentlere doğru olan göçler yoğunluk kazanır

Kırsal alanlarda ve kentlerde işsizlik ve geçim sıkıntısı başlar

Çarpık kentleşme görülür

UYARI : Bir ülkedeki nüfus artış hızının fazla olmasının sorun haline gelmesindeki temel etken, o ülkenin ekonomik kaynaklarının ülkede yaşayan nüfusun beslenme, barınma, eğitim, sağlık ve iş gibi temel gereksinimlerini karşılayamamasıdır Bu duruma aşırı nüfuslanma denir

Göçler

Nüfusun geçici veya sürekli olarak yer değiştirmesidir Göçler, hızlı nüfus artışının doğal bir sonucudur Bir bölgedeki nüfusun, artmasında veya azalmasında göçlerin büyük etkisi vardır Göçlerin oluşum nedenleri 3 grupta toplanır

Doğal Yıkımlar

Deprem, heyelan, kuraklık, taşkın, sel, çığ gibi doğal yıkımlar göçlere neden olmaktadırDoğal yıkımlardan zarar gören insanlar bulundukları yerleri terk ederek koşulları daha iyi olan yerlere göç ederler Örneğin ülkemizde 1998’de Adana’da meydana gelen depremde zarar gören birçok kişi başka kentlere göç etmişlerdir Yine 1998’de Bartın’da meydana gelen sel felaketi ise ilçeyi yaşanamaz hale getirmiş ve göçe neden olmuştur

Sosyal ve Siyasi Nedenler

Savaşlar, işgaller, devrimler, terör olayları veya dini olaylar göçlere neden olmaktadır Örneğin Sırpların işgali nedeniyle Bosnalıların bulundukları bölgeyi terk etmesi siyasi nedenli bir göçtür

Ekonomik Nedenler

Ekonomik gelişmenin yavaş olduğu bölgelerde iş olanaklarının az olması, göçlere neden olmaktadır İşsizlik nedeniyle yapılan göçlere işgücü göçü denir İşgücü göçleri mevsimlik, kısa süreli veya uzun süreli olabilir Örneğin ülkemizde yaz mevsiminde pamuk işçilerinin Çukurova’ya gelmesi mevsimlik işgücü göçüdür

Göç Tipleri

Göçler bir ülkenin sınırları içinde olabileceği gibi ülkeler arasında da olabilir Göçler, oluştukları yere göre iki gruba ayrılır :

İç Göçler

Herhangi bir ülkenin sınırları içinde oluşan göçlerdir Bu yer değiştirme hareketi sırasında ülke nüfusunda herhangi bir değişme söz konusu değildir Genellikle iç göçlere bağlı olarak kent nüfusları artarken, kırsal nüfus azalmaktadır İç göçler;Kırsal alandan kırsal alanaKırsal alandan kentlereKentlerden kentlereKentlerden kırsal alanadoğru olmaktadır İç göçlerin en fazla görüleni kırsal alandan kentlere doğru olanıdır Verimli tarım alanları, endüstrinin geliştiği bölgeler, ticaret merkezleri, ****n yatakları bakımından zengin olan bölgeler ve turistik yöreler göçmen çekerler

Dış Göçler

Bir ülkeden başka ülkelere olan göçlerdir Göç veren ülkenin nüfusu azalır Dış göçler, oluşum nedenlerine göre 5 gruba ayrılır:§Zorunlu Göçler (Sığınma Göçleri) : Savaş, baskı veya zulümden açarak başka ülkelere yapılan sığınma göçleridir Örneğin 1991 yılındaki Körfez Savaşı sırasında Kuzey Irak halkının bir bölümünün ülkemize göçü bu türdendir§Yer Değiştirme (Mübadele) Göçleri : Bir antlaşmanın esaslarına dayanılarak yapılan, ülke nüfuslarının karşılıklı olarak yer değişmesi ile oluşan göçlerdir Örneğin Kurtuluş Savaşı sonrası Yunanistan ile yapılan anlaşmalarla ülkemizde yaşayan Rumlar ile Yunanistan’daki Türkler arasında yer değiştirme göçleri yaşanmıştır§Gönüllü Göçler : İnsanların çeşitli nedenlerle, kendi istekleri doğrultusunda, sürekli yaşamak için başka ülke veya kıtalara gitmesiyle oluşan göçlerdir Örneğin Avrupalıların yeni dünya kıtalarına göçü bu türdendir§İşgücü Göçleri : İnsanların, işsizliğin fazla olduğu geri kalmış ülkelerden, iş olanakları fazla olan endüstrileşmiş ülkelere gitmesiyle oluşan göçlerdir Bu göçle işçi gönderen ülkeler döviz sağlar, ülkede işsizlik azalır, ülkeler arasındaki ekonomik, siyasi ve kültürel ilişkiler gelişir Örneğin 1960 yılından itibaren, Türkiye’den çeşitli Avrupa ülkelerine işçi göçü olmuştur§Beyin Göçleri : İyi eğitilmiş elemanların daha iyi çalışma olanakları sağlayan ülkelere gitmesiyle oluşan göçlerdir Örneğin II Dünya Savaşı sırasında Alman bilim adamlarının ABD’ye göçü bu türdendir