Benefşe Hatun Ribatı (Bağdat)

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-19-2012

Benefşe Hatun Ribatı (Bağdat)

Benefşe Hatun Ribatı hakkında bilgi

Türk mimarisinde han ve kervansaray adıyla anılan konaklama yapıları, günlerce, hatta aylarca süren uzun yolculukların kaçınılmaz sonucuydu

Bu yapıların başlangıcı, ribat denen, korunma ve savunma amacıyla yapılmış konak, kasır, ordugâh veya karakol tipindeki yapılara dayanır

Ribatlar, muhafız kuvvetlerinin veya askeri birliklerin yerleştirildiği, avlusunun etrafı bir savunma duvarıyla çevrilmiş, barınakları, ahırları, ambarları ve bir gözetleme kulesi olan sınır karakollarıydı

XI yy’dan itibaren sınırların genişlemesiyle, eskiden sınır boylarında olan bazı ribatlar daha iç bölgelerde kaldı ve işlevi yavaş yavaş değişerek konaklama amacıyla kullanılır oldu

Ribatlar artık ticaret yolları üzerindeki belirli menzillerde, yolcuların, özellikle kervanların konakladığı yapılara,yani kervansaraylara dönüşmeye başlamıştı

Bu yapıların kısa surede ve ağırlıklı olarak ticaretle ilgili bir nitelik kazanmasında, İpek Yolu’ndan kaynaklanan bir kültür mirasının da büyük payı vardır, Dünyanın en uzun ticaret yolu olan İpek Yolu’nun güzergahı askeri ve dini amaçlı olmasına rağmen, kervanların ve yolcuların da www

frmsinsi

net konaklayabileceği mimarlık anıtları sıralanırdı Başka bir deyişle kervansarayların mimar tip olarak ortaya çıkması ve gelişimi, Arap ribatlarının etkisi bir yana, İpek Yolu üzerindeki bu yapılar sayesinde olmuştur İran ve Orta Asya’daki Arap ribatları, başlangıçta Orta Asya mimari geleneğine bağlıydı

İslam dinini kabul eden Türkler, bu mimarlık geleneğini akıllıca bir yorumla değerlendirdiler ve yaptıkları kervansaraylara Arap mimarisinden farklı bir Türk kimliği kazandırdılar

Genellikle her kervansarayın, bakım, onarım ve işletme ihtiyaçlarını karşılayan bir vakfı vardı

Gelişmiş bir kervansaray yazlık ve kışlık mekânları, mescidi, hamamı, hastanesi, eczanesi, aşhanesi, ayakkabı tamir atölyesi, nalbanthanesi, konaklama yerleri ve ahırlarıyla, hemen hemen her ihtiyaca cevap veren « komple bir tesis » olarak tasarlanırdı

10-19-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Benefşe Hatun Ribatı (Bağdat) Benefşe Hatun Ribatı (Bağdat) Benefşe Hatun Ribatı hakkında bilgi Türk mimarisinde han ve kervansaray adıyla anılan konaklama yapıları, günlerce, hatta aylarca süren uzun yolculukların kaçınılmaz sonucuydu Bu yapıların başlangıcı, ribat denen, korunma ve savunma amacıyla yapılmış konak, kasır, ordugâh veya karakol tipindeki yapılara dayanır Ribatlar, muhafız kuvvetlerinin veya askeri birliklerin yerleştirildiği, avlusunun etrafı bir savunma duvarıyla çevrilmiş, barınakları, ahırları, ambarları ve bir gözetleme kulesi olan sınır karakollarıydı XI yy’dan itibaren sınırların genişlemesiyle, eskiden sınır boylarında olan bazı ribatlar daha iç bölgelerde kaldı ve işlevi yavaş yavaş değişerek konaklama amacıyla kullanılır oldu Ribatlar artık ticaret yolları üzerindeki belirli menzillerde, yolcuların, özellikle kervanların konakladığı yapılara,yani kervansaraylara dönüşmeye başlamıştı Bu yapıların kısa surede ve ağırlıklı olarak ticaretle ilgili bir nitelik kazanmasında, İpek Yolu’ndan kaynaklanan bir kültür mirasının da büyük payı vardır, Dünyanın en uzun ticaret yolu olan İpek Yolu’nun güzergahı askeri ve dini amaçlı olmasına rağmen, kervanların ve yolcuların da wwwfrmsinsinet konaklayabileceği mimarlık anıtları sıralanırdı Başka bir deyişle kervansarayların mimar tip olarak ortaya çıkması ve gelişimi, Arap ribatlarının etkisi bir yana, İpek Yolu üzerindeki bu yapılar sayesinde olmuştur İran ve Orta Asya’daki Arap ribatları, başlangıçta Orta Asya mimari geleneğine bağlıydı İslam dinini kabul eden Türkler, bu mimarlık geleneğini akıllıca bir yorumla değerlendirdiler ve yaptıkları kervansaraylara Arap mimarisinden farklı bir Türk kimliği kazandırdılar Genellikle her kervansarayın, bakım, onarım ve işletme ihtiyaçlarını karşılayan bir vakfı vardı Gelişmiş bir kervansaray yazlık ve kışlık mekânları, mescidi, hamamı, hastanesi, eczanesi, aşhanesi, ayakkabı tamir atölyesi, nalbanthanesi, konaklama yerleri ve ahırlarıyla, hemen hemen her ihtiyaca cevap veren « komple bir tesis » olarak tasarlanırdı